Aktualne problemy w ochronie zdrowia Krzysztof Chlebus Podsekretarz Stanu Ministerstwo Zdrowia

przekształcenia w ochronie zdrowia zadłużenie w placówkach ochrony zdrowia kadry medyczne w regionach (staże podyplomowe, rezydentury) z perspektywy MZ cytostatyki, zaopatrzenie ortopedyczne - fundusze UE, EOG, Norweski

Szpitale w Polsce wg podmiotów tworzących Samorząd Województwa – 215 Samorząd Powiatu – 203 Rada Miejska – 40 Uczelnia Medyczna – 41 Minister Spraw Wewnętrznych – 21 Minister Obrony Narodowej – 16 Rada Ministrów - 12 Samorząd Gminny – 9 Minister Zdrowia – 3 Spółki samorządowe – 133 Inne „Niepubliczne” - 364

Zobowiązania ogólne szpitali wg podmiotów tworzących (II kw. 2012)

Zobowiązania ogółem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w podziale na organy założycielskie (w mln zł)

Zobowiązania wymagalne szpitali wg podmiotów tworzących (II kw. 2012)

Zobowiązania wymagalne samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w podziale na organy założycielskie (w mln zł)

„Przekształcenia” w latach 1999-2012 W latach 1999-2012 decyzją jednostek samorządu terytorialnego „przekształcono” w spółki prawa handlowego 133 szpitale (SPZOZ), w tym 24 szpitale Samorządu Województwa.

„Przekształcenia” szpitali w spółki prawa handlowego Pomoc budżetu państwa dla podmiotów tworzących w procesie „przekształceń”: -Wsparcie jest w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia – „Plan B” - ustawa o działalności leczniczej

Przeznaczenie dotacji w ramach „Planu B” jednostki samorządu terytorialnego mogły uzyskać dotacje celowe z budżetu państwa na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego z zakresu polityki rozwoju nieujęte w kontraktach wojewódzkich w związku z przejęciem zobowiązań po zlikwidowanych samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej

Dotacja z budżetu państwa dla podmiotów tworzących, które przekształciły SP ZOZ Plan „B” Nakłady z budżetu państwa na wyżej wymieniony cel w latach 2009 - 2011 wynosiły 1.381.000 tys. zł. Z tego wydatkowano 754.957 tys. zł w tym: 2009 r. – 41.045 tys. zł. 2010 r. – 169.779 tys. zł. 2011 r. – 544.133 tys. zł., na spłatę zobowiązań przeznaczono ok. 700.000 tys. zł. Dotacją zostały objęte 62 jednostki samorządu terytorialnego.

Beneficjenci „Planu B”

„Plan B” – Samorządy Województw Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego – 575 tys. zł. Urząd Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego – 525 tys. zł. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego – 82.741 tys. zł. Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego – 1.513 tys. zł. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego – 22.940 tys. zł.

Wysokość dotacji w stosunku do przejętych zobowiązań (Plan B) Przejęte zobowiązania jst – 1.418.387 tys. zł. Kwota przyznanych dotacji – 753.738 tys. zł. 53,14% zobowiązań przejętych uregulowano środkami z dotacji budżetowej.

Ustawa o działalności leczniczej - dotacja Nakłady ogółem z budżetu państwa – 1.400.000 tys. zł., w tym: - 2012 rok – 400.000 tys. zł. - 2013 rok (plan) – 600.000 tys. zł. - 2014 rok (plan) – 400.000 tys. zł.

Ustawa o działalności leczniczej - przeznaczenie dotacji Dotację przeznacza się na spłatę zobowiązań podmiotu tworzącego przejętych od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, odsetek od nich lub pokrycie kosztów przekształcenia, w tym kosztów określenia wartości rynkowej nieruchomości;

Wsparcie finansowe przekształcenia 1. Podmiot tworzący, który przekształcił samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r., może ubiegać się o umorzenie zobowiązać publicznoprawnych (umorzeniu podlegają znane na dzień 31 grudnia 2009 r. zobowiązania podmiotu tworzącego przejęte od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej wraz z odsetkami, art. 191 - 192). 2. Podmiot tworzący występuje (w terminie do dnia 31.12.2013) do Ministra Zdrowia z wnioskiem o dotację. Warunkiem uzyskania dotacji jest wpisanie spółki powstałej z przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej do rejestru przedsiębiorców nie później niż w dniu 31 grudnia 2013 r., a ponadto spełnienie przynajmniej jednego z następujących warunków polegających na:

Wsparcie finansowe przekształcenia zawarciu ugody z wierzycielami w zakresie zobowiązań cywilnoprawnych podmiotu tworzącego przejętych od samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, obejmującej co najmniej częściowe umorzenie tych zobowiązań lub odsetek od nich, istnieniu w dniu przekształcenia przejętych przez podmiot tworzący zobowiązań cywilnoprawnych wynikających z zaciągniętych kredytów bankowych, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

Wsparcie finansowe przekształcenia uiszczeniu przez podmiot tworzący, który przekształcił samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej w spółkę kapitałową, podatku od towarów i usług od wniesionego do tej spółki aportu, istnieniu w dniu przekształcenia zobowiązania wynikającego z pożyczki udzielonej przez podmiot tworzący samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej, zawartej przed dniem 31 grudnia 2009 r.,

Wsparcie finansowe przekształcenia poniesieniu kosztów określenia wartości rynkowej nieruchomości w sposób, o którym mowa w art.. 82 ust. 1 i 2 Spłacie przez podmiot tworzący, który przekształcił SP ZOZ w spółkę kapitałową, kredytów bankowych zaciągniętych przez SP ZOZ poręczonych przez ten podmiot, dokonanej do dnia 31.12.2009 r.

Raport Wojewodów 31.08.2012 Na dzień 31 sierpnia 2012 r. w ramach ustawy o działalności leczniczej „przekształciło” się 8 spzoz. W latach 2012 – 2013 jst zgłosiło chęć „przekształcenia” kolejnych 21 spzoz.

Świadczenia wysokospecjalistyczne -uwarunkowania prawne Świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane ze środków będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia realizowane są na podstawie: art. 15a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.); rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń wysokospecjalistycznych oraz warunków ich realizacji (Dz. U. Nr 139, poz. 1140); rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2009 r. w sprawie przeprowadzania konkursu ofert na realizację świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych z budżetu państwa. (Dz. U. z 2009 r. Nr 183, poz. 1435).

Wykaz świadczeń wysokospecjalistycznych finansowanych ze środków pozostających w dyspozycji ministra zdrowia: przeszczepienie wątroby przeszczepienie serca przeszczepienie płuca przeszczepienie serca i płuca przeszczepienie komórek wysp trzustkowych przeszczepienie komórek przytarczyc wideotorakoskopowa ablacja w ciężkim, niepoddającym się leczeniu farmakologicznemu migotaniu przedsionków operacje wad wrodzonych serca i wielkich naczyń u dzieci do ukończenia 1 roku z wyłączeniem operacji izolowanych przewodów tętniczych operacje wad serca i aorty piersiowej w krążeniu pozaustrojowym przezskórne lub z innego dostępu wszczepianie zastawek serca kardiologiczne zabiegi interwencyjne u dzieci do lat 18, w tym przezskórne zamykanie przecieków z użyciem zestawów zamykających mechaniczne, pozaustrojowe wspomaganie serca pulsacyjnymi sztucznymi komorami

Świadczenia wysokospecjalistyczne przekazane do NFZ Od 1 kwietnia 2009 r. Przeszczzepienie rogówki Immunoablacja w leczeniu aplazji szpiku Radioterapia przy zastosowaniu specjalnej techniki naświetlania: stereotaktyczna konformalna, niekoplanarna Brachyterapia ze stereotaksją mózgową Diagnostyczne cewnikowanie serca, biopsja mięśnia sercowego u dzieci do lat 18 Od 1 lipca 2009 r. Przeszczepienie allogenicznego szpiku od rodzeństwa identycznego w HLA Przeszczepienie autologicznego szpiku Przeszczepienie allogenicznego szpiku od dawcy alternatywnego Przeszczepienie nerki Przeszczepienie nerki i trzustki Przeszczepienie trzustki

Świadczenia wysokospecjalistyczne w 2012 r. - w podziale na województwa

Przyczyny konieczności zwiększenia budżetu świadczeń wysokospecjalistycznych Od 3 lat ceny kontraktowanych świadczeń w większości przypadków nie były zwiększane. Realizacja od 2011 r. „Narodowego Programu Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej”, a w szczególności zatrudnienie coraz większej liczby koordynatorów w szpitalach, przekłada się na wzrost liczby przeszczepianych narządów. Przykładowo w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2012 r. zostało przeszczepionych 207 wątrób, co stanowi wzrost w stosunku do takiego samego okresu w 2011 r. roku o 22,5%. Od 1 kwietnia 2009 r. finansowana jest procedura nr 10: „Przezskórne lub z innego dostępu wszczepianie zastawek serca”) u pacjentów, którzy do niedawna uznawani byli za przypadki „nie do uratowania”. Dynamicznie wzrasta ilość ośrodków wykonujących to świadczenie. W 2010 r. wykonanych było 160 takich procedur, a w 2011 r. 215 - wzrost o 34%. Prace nad wprowadzeniem nowych wariantów procedury „przeszczepienie płuca” u chorych z ciężką niewydolnością oddechową w przebiegu mukowiscydozy oraz u chorych z idiopatycznym nadciśnieniem płucnym wiążą się z koniecznością podniesienia wyceny powyższych procedur. W 2012 r. wydzielono nowe warianty w ramach procedury nr 12 „Mechaniczne, pozaustrojowe wspomaganie serca sztucznymi komorami” tj.: warianty 6-10. Z dynamiki realizacji tych świadczeń w 2012 r. (zrealizowano 12 świadczeń w miesiącach styczeń - czerwiec) wynika, iż w 2012 r. zostanie udzielonych ok. 24 świadczeń (15 zakontraktowanych) za łączną kwotę około 3 259 000 zł.

Finansowanie świadczeń wysokospecjalistycznych w latach 2010 - 2012 2011 2012 2013 Środki wnioskowane przez Ministerstwo Zdrowia 346 780 000 387 804 700 369 124 490 433 176 000 Środki przyznane w ustawie budżetowej 302 585 000 309 545 000 318 212 000 Wartość złożonych ofert 415 323 003,54 481 572 468 547 167 130 -

Problemy Dysproporcja pomiędzy środkami finansowymi przyznanymi w ramach budżetu państwa a koniecznością zakontraktowania większej liczby świadczeń. Brak jest wystarczających środków na wdrożenie nowych procedur.

Kadry medyczne (staże podyplomowe, rezydentury)

Kierunki zmian w systemie ochrony zdrowia

Priorytety Decentralizacja NFZ. Wzmocnienie oddziałów wojewódzkich. Zbudowanie systemu konkurencji, której efektem będzie poprawa jakości leczenia pacjenta. Utworzenie skutecznego systemu dodatkowych ubezpieczeń.

Decentralizacja NFZ Dążymy do decentralizacji NFZ i wynikającej z konkurencji poprawy jakości leczenia pacjenta. Najpierw obiektywna i uczciwa wycena procedur medycznych, czyli określenie ile kosztuje konkretny zabieg, operacja, rehabilitacja. Wycena zostanie wyprowadzona poza NFZ. Dzisiaj NFZ sam wycenia swoje procedury, kontraktuje je, a potem sam siebie kontroluje. Procedury będzie wyceniała niezależna agencja - obiektywnie i niezależnie od płatnika. Centralne podejmowanie wszystkich decyzji paraliżuje funkcjonowanie systemu, bo Warszawa decyduje, jak leczyć w Suwałkach czy w Szklarskiej Porębie.

Wzmocnienie roli samorządów wojewódzkich Zależy nam na wzmocnieniu roli samorządów wojewódzkich. To one powinny kreować politykę zdrowotną w regionach i one powinny wytyczać kierunki w obszarze zdrowia, bo najlepiej znają potrzeby zdrowotne swoich mieszkańców.

Kompleksowe leczenie Pacjent musi być leczony kompleksowo. Nie może funkcjonować mechanizm, który umożliwia wyjmowanie „rodzynek z ciasta” i pozostawianie całej reszty publicznej służbie zdrowia. Dzisiaj najbardziej opłacalne procedury są wykonywane w powstających jak grzyby po deszczu małych placówkach funkcjonujących obok borykających się z problemami finansowymi, ale leczących kompleksowo dużych, publicznych szpitali.

Naszym celem jest wprowadzenie takich rozwiązań, dzięki którym te małe placówki będą także zajmowały się pacjentem kompleksowo. Zbyt często drobny zabieg przeprowadza się w niewielkiej placówce, a ewentualne powikłania leczy się już w dużej, publicznej jednostce. Musimy premiować efekt, poprawę zdrowia pacjenta, a nie tylko procedury. Pacjent nie może być zbiorem procedur. Zbudujemy system koordynowanej opieki medycznej nad pacjentem.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne Musimy zacząć efektywnie wydawać środki, którymi dysponujemy. W ciągu ostatnich lat budżet NFZ zwiększył się o 30 mld zł. Na zdrowie pieniędzy zawsze będzie za mało. Pytanie brzmi czy te środki, które mamy w tej chwili wydawane są we właściwy sposób? Wszyscy mamy świadomość sytuacji ekonomicznej Europy i świata Dlatego racjonalne wydawanie środków musi być priorytetem.

Ubezpieczenia dodatkowe Nie chodzi tylko o doprowadzenie do powstania konkurencji dla NFZ - celem jest budowa mechanizmu, który doprowadzi do poprawy jakości świadczeń zdrowotnych poprzez tę konkurencję. Jest to bardzo trudny projekt, ale zamierzamy go przeprowadzić. Eksperci przedstawiają nam różne propozycje. Bywa, że kwestia dodatkowych ubezpieczeń jest zbyt upraszczana i argumentacja ogranicza się do stwierdzenia, że konkurencja jest panaceum na całe zło. Tymczasem jest ważne, by powstał system, który sprawi, że konkurencja dla NFZ i dodatkowe ubezpieczenia doprowadzą do wzrostu jakości leczenia.

Ustawa o działalności leczniczej Przeprowadziliśmy także niezwykle ważną dla systemu nowelizację ustawy o działalności leczniczej. Ustawa wprowadziła dodatkowy mechanizm oddłużania szpitali, a środki finansowe zarezerwowane na ten cel wynoszą ponad miliard złotych. Szpitale, które zawarły umowy ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, mogą renegocjować ich warunki.

Renegocjacje umów ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych W związku z tym, że jest to stosunek umowny, wszelkie zmiany umowy ubezpieczenia powinny być dokonywane zgodnie z postanowieniami umownymi i zaakceptowanymi Ogólnymi Warunkami Umów, które nie mogą stać w sprzeczności z przepisami Kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Pomioty lecznicze prowadzące szpitale mogą także postanowić inaczej – wtedy spełniają one (odroczony do końca 2013 r.) warunek wykonywania działalności gospodarczej, jakim jest zawarcie umowy ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych. Podmioty lecznicze prowadzące szpitale same powinny podjąć decyzje odnośnie renegocjacji zawartych już umów ubezpieczenia, mając na względzie zasady racjonalnego dysponowania posiadanymi środkami finansowymi.

Dziękuję za uwagę