Rynek pieniężny i walutowy: dostosowania w długim okresie
1. Typy transakcji i parytet stopy procentowej 2. Rynek pieniężny, stopa procentowa i kurs walutowy przy stałych cenach; 3. Pieniądz i poziom cen w długim okresie; 4. Model monetarystyczny zmienne kursy walutowe stałe kursy walutowe; 5. Parytet siły nabywczej, parytet stopy procentowej i zmiany zasobów pieniądza; 6. Zakłócenia realne i kurs walutowy; 7. Parytet realnej stopy procentowej
Typy transakcji arbitrażowe bieżące i terminowe forward Futures opcje walutowe
Parytet stopy procentowej dochodowość aktywów: 1+r = 1/e (1+r*) eT równanie uproszczone: r - r* = (eT - e) / e r = r* + (eT – e) / e
przewidywana zmiana kursu walutowego (eo) r = r* + eo / e jeśli np.: r < r* + eo / e opłaca się kupować depozyty zagraniczne działanie rynku prowadzi do: eT = eo
Interpretacja graficzna
Rynek pieniężny Md/P = L(r, Y) r r2 r1 L(Y2) L(Y1) MS1 MS2 M
Pieniądz i kurs walutowy w krótkim okresie:
Zasób pieniądza w kraju i zagranicą a kurs walutowy:
Pieniądz i ceny w długim okresie:
Parytet siły nabywczej: Pi = e P*i P = e P* P, P* - ceny reprezentatywnego koszyka dóbr jeśli e = P/ P*, wówczas er = 1: ścisła zasada PPP e P*/ P = er er – const. względny parytet siły nabywczej: (e – e-1) e-1 = - * lub = (e – e-1) e-1 + *
Parytet siły nabywczej Niemcy - USA
Parytet siły nabywczej USA i Hong Kong Źródło: IFS, CD-ROM, 2004 Kurs HKD/USD 1990 – 2005 = 7,79
Empiryczne badania parytetu siły nabywczej: Bariery handlowe i dobra nie będące przedmiotem wymiany międzynarodowej; Brak spełnienia warunku wolnej konkurencji; Międzynarodowe różnice w miarach wskaźników cen; Tzw. „efekt Balassy i Samuelsona”.
Model monetarystyczny: Założenia: ceny elastyczne (pionowa krzywa podaży); spełniony parytet siły nabywczej. Md = P L(r,Y) Ms = Md Ms/ P = L(r,Y) ponieważ: e P* = P, to: Ms/ e P* = L(r,Y)
model w układzie kraj – zagranica: M/ P = L(r,Y); M*/ P* = L*(r*,Y*); m - = l m* - * = l* (małe litery oznaczają tempa wzrostu) - * = (m – m*) – (l – l*) ponieważ: (e – e-1) e-1 = - *, to: (e – e-1 ) e-1 = (m – m*) – (l – l*) = (m – l) – (m* - l)
Działanie modelu przy zmiennych kursach walutowych: zmienne wpływ na e wzrost (spadek) M + (-) wzrost (spadek) M* - (+) wzrost (spadek) Y - (+) wzrost (spadek) r + (-) wzrost (spadek) Y* + (-) wzrost (spadek) r* - (+) Zaskakujący wniosek: wzrost r prowadzi do deprecjacji waluty krajowej ( w krótkim okresie wzrost r powoduje aprecjację waluty krajowej.
Zaskakujący wynik: wzrost r prowadzi do deprecjacji waluty krajowej (odmiennie niż w krótkim okresie biorąc spełnienie parytetu stopy procentowej)
działanie modelu w warunkach stałych kursów walutowych: MS/ P = L (r, Y) P = eP* Ms = Re + Kr; Ms /e P* = L(r,Y) Re + Kr = e P*L(r,Y) Re = e P* L(r,Y) – Kr
System stałych kursów: monetarystyczna interpretacja nierównowagi płatniczej: zmiany kredytu krajowego; dostosowania przez zmianę struktury pieniądza: M = Re+ Kr: Kr Re, [wzrost M -> spadek r oraz wzrost cen -> odpływ kapitału -> deficyt BP (podstawowego) -> spadek rezerw], co implikuje: M = 0; wniosek: kraj nie może prowadzić samodzielnej polityki pieniężnej (polityka pieniężna nieskuteczna);
sprzeczność triady: stałego kursu walutowego, swobody przepływów kapitału i swobody polityki pieniężnej; interwencja sterylizowana nieskuteczna (deficyt BP -> spadek Re -> spadek M równoważony wzrostem Kr -> dalszy spadek Re
sterylizacja może być skuteczna w przypadku niedoskonałej substytucyjności aktywów [wzrost Kr -> spadek obligacji krajowych -> zmniejszenie ryzyka -> wzrost napływu kapitału zagranicznego -> wzrost Re (zapobiega spadkowi rezerw)] przenoszenie zmian cen: wzrost P* -> wzrost konkurencyjności krajowego eksportu i spadek importu -> nadwyżka BP -> wzrost Re -> wzrost M -> wzrost P;
skutki dewaluacji: poprawa konkurencyjności -> nadwyżka BP -> wzrost Re i M -> wzrost P -> powrót do sytuacji wyjściowej (realne wielkości niezmienione); kryzysy bilansu płatniczego i ucieczka kapitału.
zmiany wielkości makroekonomicznych i stałe kursy: zmiana wpływ na Re wzrost (spadek) Kr - (+) wzrost (spadek) Y + (-) wzrost (spadek) r - (+) wzrost (spadek) P* + (-)
parytet stopy procentowej i parytet siły nabywczej:
Efekt Fishera:
Uogólniony model kursu walutowego w długim okresie: Wpływ zmian pieniężnych i niepieniężnych: er = e P*/ P er /e-1r = e/ e-1 - ( - *) lub: e/ e-1 = er /e-1r + ( - *)
Realny kurs walutowy a zmiany popytowe i podażowe - * er Wzrost (spadek) M/M* () Wzrost (spadek) relatywnego popytu () Wzrost (spadek) relatywnej podaży ?(?) () e/ e-1 = er /e-1r + ( - *); P = Ms / L (r,Y).
Realny kurs walutowy i zmiany wydajności pracy = aH + (1-a) N a udział dóbr i usług handlowych w koszyku konsumpcyjnym * = a*H* + (1-a*) N* H = w - q ; N = w-v H* = w*-q* ; N* = w*-v* z tego wynika: N = H +q – v zatem: = aH + (1-a) (H +q-v) * = a*H* + (1-a*) (H*+q*-v*)
Realny kurs walutowy i zmiany wydajności pracy jeśli e Hr stałe (zachowany PPP w sektorze H)) H = e + H* zakładając, że a=a* oraz v = v* - * = a e + (1-a) (e+q-q*) e = ( - *) – (1 – a)(q – q*)
Parytet realnej stopy procentowej:
Podsumowanie: Podejście monetarne pokazuje wpływ zmian pieniądza i stopy procentowej na kurs walutowy; Teoria monetarna zakłada spełnienie parytetu siły nabywczej i wyjaśnia długookresowe kształtowanie się kursów walutowych. W długim okresie międzynarodowe różnice stóp procentowych wynikają z różnic stóp inflacji zgodnie z równaniem Fishera. Różnice w stopach wzrostu zasobów pieniądza powodują odpowiednio różne stopy inflacji. Teoria monetarna stwierdza, że wzrost krajowej stopy procentowej powoduje deprecjację waluty.
W długim okresie nominalny kurs walutowy może być wyjaśniony przez połączenie dwóch teorii: teorię długookresowego realnego kursu walutowego i teorię przedstawiającą wpływy czynników pieniężnych na poziom cen. Z parytetu stóp procentowych wynika, że stopy różnią się o oczekiwane zmiany kursów walutowych;
Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany jest PPP (er const Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany jest PPP (er const.) to oczekiwane zmiany kursu walutowego zależą od różnic w oczekiwanych stopach inflacji Uogólniony model wychodząc z podejścia monetarnego dopuszcza zmiany realnego kursu walutowego, co pozwala uwzględnić zmiany niepieniężne; różnice w stopach procentowych obejmują obok różnic w oczekiwanych stopach inflacji także oczekiwane zmiany kursu realnego;
Kiedy zakłócenia mają charakter wyłącznie pieniężny, wówczas oczekiwane realne stopy procentowe są jednakowe w skali międzynarodowej.