ESS a badania rynku i opinii EUROPEJSKI SONDAŻ SPOŁECZNY, RUNDA 4 „Polska a Europa. Kontynuacje i zmiany” Warszawa, 13 stycznia 2010 Prezentujący: Stanisław Mirowski, DP Director, MillwardBrown SMG/KRC

Plan prezentacji Zagadnienia metodologiczne Wyniki badań

Informacje wstępne European Science Foundation (ESF), przystępując w 2001 do tworzenia założeń badania ESS, wyznaczyło sobie trzy podstawowe cele: ●Pozyskanie wiarygodnych danych o zmianach postaw i zachowań Europejczyków ●Podniesienie jakości badań ilościowych na rynku europejskim ●Promocja jednorodnych wskaźników zmian zachowań społecznych Cel osiągany jest poprzez stały rozwój i integrację różnorodnych sieci poszczególnych krajów - uczestników przedsięwzięcia, co wymaga stałego, łatwego dostępu zarówno do danych jak i procedur Dzięki temu badanie ESS stanowi o postępie badań socjologicznych w Europie i jest źródłem wszechstronnej inspiracji dla innych badań w tej dziedzinie Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy zjednoczona Europa potrzebuje rzetelnych, porównywalnych, standardowo zebranych danych społecznych zarówno o poszczególnych krajach jak i całości Unii Europejskiej

Dostępność danych całokształt bardzo dokładnie posegregowanej wiedzy - wyniki 4 fal badania - strona edukacyjna Google – kilka milionów odsyłaczy, w tym szereg bardzo ciekawych analiz opartych na danych ESS i lokalnych (krajowych) analiz metodologicznych

Inspiracje metodologiczne

Próba losowa Instytuty badania rynku i opinii publicznej stosują zwykle próby o charakterze nielosowym (kwotowe, celowe) W MB SMG/KRC udział prób losowych w badaniach ilościowych to ok. 25% (case’y, 2008 r.) – większość w kilku standardowych badaniach W innych firmach udział ten jest nawet niższy Próby nielosowe są zupełnie wystarczające do prowadzenia badań o charakterze eksploracyjnym (zalety: niski koszt, krótki czas realizacji badania, brak operatu losowania próby) Obecnie firmy badawcze mają niewielkie doświadczenie w prowadzeniu badań opartych na próbach losowych, w szczególności nie spotykają na co dzień problemów: ●response rate ●efektywnej wielkości próby ●ewentualnej substytucji w przypadku niezrealizowania ●błędu pomiarowego

Próba losowa – badania międzynarodowe W korporacjach międzynarodowych wiele oddziałów nie realizuje w ogóle badań na próbach losowych Przetargi na badania organizowane przez Unię Europejską, obejmują swym zasięgiem wiele krajów. Wymaga to zastosowania wspólnego narzędzia badawczego, w tym próby losowej, pozwalającej na dokonanie porównań międzynarodowych i integrację wyników na szczeblu unijnym Koordynacja badania wymaga wiedzy o lokalnych możliwościach – a taką dostarcza w swych materiałach ESS – w tym informacja o lokalnych ekspertach ESS to też źródło praktycznych informacji o sposobie realizacji wybranego rodzaju próby, o response rate, efektywnej wielkości próby itp. Wszystkie materiały dostępne po angielsku

Próba losowa – badania w innych krajach W korporacjach międzynarodowych niektóre oddziały krajowe zbierają doświadczenia w poszczególnych badaniach nie realizowanych w innych oddziałach Możliwa jest próba podjęcia takiego badania w nowej lokalizacji poprzez umiejętne łączenie doświadczeń eksperckich z jednego kraju z wiedzą o sposobie realizowania badania na próbie losowej w konkretnym kraju

Inspiracje i wskazówki dla organizatorów badań Obecnie coraz więcej przetargów organizowanych przez jednostki państwowe i samorządowe (również przy użyciu funduszy unijnych) nakłada konieczność prowadzenia badań na próbie losowej Doświadczenia wielu organizatorów są często ograniczone lub nieaktualne Materiały ESS jako niezależne źródło pozwalają wskazać zamawiającemu optymalne rozwiązanie badawcze problemu i ograniczenia badania (np. response rate vs. czas trwania badania) Kwestionariusze ESS tłumaczone są przez ekspertów na lokalne języki – co jest istotną wskazówka dla organizatorów badań międzynarodowych

Wykorzystanie wyników badań

Uwagi wstępne Generalnie można powiedzieć, że ESS nie jest tak szeroko znane (w Polsce), jak na przykład Diagnoza społeczna Wymaga to pewnych działań promocyjnych Uściślenia wymaga również prawo komercyjnego wykorzystania wyników badania

Społeczeństwo Obszary badawcze ESS Badania „komercyjne” Samopoczucie Rodzina, płeć, praca Wartości ludzkie Zaufanie społeczne i polityczne Konsumpcja Kondycja marki Komunikacja marketingowa Preferencje wyborcze Zachowania społeczne Dlaczego ? Czy są jakieś efekty takich postaw ? 1.Komplementarność badań na ten sam temat 2.Porównanie wyników badań zrobionych inną metodologią

Przykład wykorzystania danych ESS i badania ad-hoc Na podstawie prezentacji MB SMG/KRC dla Banków Żywności, opartej na badaniach: ●Zrealizowanych na zlecenia Banków Żywności (2008) ●Zrealizowanych na zlecenie Stowarzyszenia Klon / Jawor (2005,2006,2007) ●ESS 2006/2007 Próba badań MB SMG/KRC losowa imienna, N=1000, sondaż CAPIBUS (In-home, CAPI)

Źródło: MB SMG/KRC dla Klon /Jawor 2007

Organizacje społeczne na ogół skuteczniej dostarczają pomoc potrzebującym, niż instytucje państwowe Źródło: MB SMG/KRC dla Klon /Jawor

Zazwyczaj ludzie sobie pomagają Źródło: ESS 2006/2007

Wnioski z badania Polacy są narodem, który chętnie deklaruje chęć niesienia pomocy innym Jednocześnie jednak zauważalne są trendy wzrostu wzajemnego braku zaufania ludzi. Zwłaszcza na tle innych krajów europejskich Organizacje społeczne budzą mniejsze zaufanie, niż przed kilku laty

Podsumowanie ESS może być źródłem inspiracji metodologicznych w badaniach rynku, a szczególnie opinii publicznej, nie tylko w obszarze samplingu ESS może pomóc badaczom rynku w poszukiwaniu przyczyn różnych zachowań rynkowych i odniesieniu ich do trendów społecznych Badania rynku i opinii mogą dać socjologom informację o konkretnych zachowaniach wynikających z przemian społecznych; mogą stanowić uzupełnienie ESS Badania rynku i opinii mogą stanowić inspirację do poszerzania zakresu badań ESS – uświadamiać powstawanie nowych trendów

Dziękuję za uwagę