2010 Badanie Ewaluacyjne Beneficjentów Indywidualnych Działań 2.1, 2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Warszawa, Pierwsza edycja badania

PREZENTACJA WYNIKÓW BADANIA EWALUACYJNEGO beneficjentów indywidualnych Działań 2.1, 2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki realizowanego metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) Zamawiający: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Realizacja projektu listopad - grudzień 2009 rok

3 GŁÓWNY CEL BADANIA Głównym celem badania ewaluacyjnego była diagnoza wpływu dofinansowywanych szkoleń i studiów podyplomowych na rozwój kompetencji i sytuację zawodową beneficjentów indywidualnych Działań 2.1, 2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz ocena zróżnicowanych aspektów usług szkoleniowych; W wyniku realizacji badania sformułowana została ocena prowadzonych szkoleń i studiów podyplomowych wynikająca z wypowiedzi ich uczestników, wskazane zostały mocne i słabe strony prowadzonych działań oraz sformułowane zostały rekomendacje odnośnie sposobu prowadzenia działań w przyszłości;

4 ZAKRES BADANIA EWALUACYJNEGO Przedmiotem badania ewaluacyjnego były szkolenia i studia podyplomowe realizowane w ramach Poddziałania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach – projekty konkursowe oraz szkolenia oferowane w formie e-learningu w ramach projektu systemowego Akademia PARP realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Regionalnego w ramach Poddziałania Wsparcie systemowe na rzecz zwiększania zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw – projekty systemowe;

5 ZASTOSOWANE METODY BADAWCZE METODY BADAŃ ILOŚCIOWYCH Wywiady telefoniczne CATI zrealizowane z uczestnikami szkoleń i studiów podyplomowych dofinansowanych w ramach Poddziałania 2.1.1, którzy zakończyli swój udział około 6 miesięcy przed rozpoczęciem badania, n= 750; Wywiady telefoniczne CATI zrealizowane z uczestnikami szkoleń oferowanych w formie e-learningu w ramach projektu systemowego Akademii PARP, którzy zakończyli swój udział około 6 miesięcy przed rozpoczęciem badania, n= 650; Na podstawie wyników zrealizowanych badań, dokonana została analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (analiza SWOT) oraz sformułowane zostały rekomendacje.

6 WYNIKI BADANIA EWALUACYJNEGO

7 Poddziałanie Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach - projekty konkursowe W ramach Poddziałania Rozwój kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach - projekty konkursowe, w drodze konkursu wybierane są projekty szkoleniowe, w ramach których przedsiębiorcy i ich pracownicy mogą korzystać ze szkoleń, usług doradczych oraz studiów podyplomowych; Grupami docelowymi a więc osobami, instytucjami, grupami społecznymi bezpośredniokorzystającymi z pomocy w ramach tego Poddziałania są przedsiębiorcy mający siedzibę w Polsce i ich pracownicy;

8 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu Blisko połowa uczestników szkoleń / studiów podyplomowych była pracownikami firm dużych zatrudniających 250 i więcej pracowników. Ilu pracowników obecnie zatrudnia Pana(i) firma lub instytucja? N=737 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które obecnie prowadzą własna działalność gospodarczą lub pracują)

9 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu Większość firm, których pracownikami byli respondenci, miała swoja siedzibę w mieście powyżej 100 tys. mieszkańców. Gdzie znajduje się siedziba Pana(i) firmy lub instytucji? N=750 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które prowadzą obecnie własną działalność gospodarcza lub pracują)

10 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu W oferowanych szkoleniach wzięło udział nieco więcej mężczyzn (50,4%) niż kobiet. Wiek uczestników jest zróżnicowany, jednak większość z nich to osoby, w wieku od 31 do 40 lat. W którym roku się Pan(i) urodził(a)? i M12. Płeć respondenta, N=750

11 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu Większość badanych osób uczestniczących w szkoleniach posiadała wykształcenie średnie. Jakie jest Pana(i) wykształcenie?, N=750

12 Powody wzięcia udziału w szkoleniach Respondenci którzy nie prowadzili własnej działalności gospodarczej i/lub nie byli właścicielami/prezesami firmy, odpowiadali w zdecydowanej większości, że pomysłodawcą ich udziału w szkoleniu/studiach podyplomowych był ich przełożony. Do kogo należał pomysł Pana(i) udziału w szkoleniu/studiach podyplomowych? N=671 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do wszystkich oprócz tych, którzy w momencie rozpoczęcia udziału w szkoleniu prowadzili własną działalność gospodarczą lub byli właścicielami lub prezesami)

13 Powody wzięcia udziału w szkoleniach Zdecydowanie najczęściej wymienianym powodem uczestnictwa w szkoleniach, była chęć uaktualnienia potrzebnych wiedzy lub umiejętności, chęć usprawnienia swojej firmy oraz chęć umocnienia pozycji firmy na rynku. Dlaczego zdecydował(a) się Pan(i) na udział w szkoleniu/studiach podyplomowych w ramach projektu? (W pytaniach zostały zastosowane odpowiednie filtry)

14 Ocena różnych aspektów szkoleń Większość respondentów pozytywnie oceniła poszczególne aspekty prowadzonych szkoleń. Odczytam teraz kilka opinii dotyczących szkoleń. Proszę powiedzieć czy się Pan(i) z nimi zgadza czy też nie; N=750

15 Efekty udziału w szkoleniach Większość respondentów stwierdziła, że dzięki udziałowi w szkoleniach zdobyła zupełnie nową wiedzę lub umiejętności. Czy poprzez udział w tych szkoleniach zdobył(a) Pan(i) zupełnie nową wiedzę lub umiejętności?; N=750

16 Efekty udziału w szkoleniach Niemal wszyscy respondenci przyznali, że dzięki udziałowi w szkoleniach pogłębili/ usystematyzowali posiadaną wcześniej wiedzę lub umiejętności. Czy poprzez udział w tych szkoleniach/ studiach podyplomowych pogłębił(a) Pan(i) lub usystematyzował(a) posiadaną wcześniej wiedzę lub umiejętności?; N=750

17 Efekty udziału w szkoleniach Ponad połowa badanych uczestników szkoleń wykorzystuje zdobyte/ pogłębione wiedzę i umiejętności, przy czym piąta ich część czyni to bardzo często, a trzecia część często. Jak często w obecnie wykonywanej pracy wykorzystuje Pan(i) wiedzę i umiejętności zdobyte lub pogłębione dzięki uczestnictwu w tych szkoleniach? N=691 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do tych, którzy obecnie prowadzą własną działalność gospodarczą lub pracują i jednocześnie zadeklarowali, że poprzez udział w szkoleniach zdobyli zupełnie nową wiedzę i umiejętności lub pogłębili, usystematyzowali posiadaną wcześniej wiedze i umiejętności)

18 Efekty udziału w szkoleniach Większość respondentów, którzy awansowali na wyższe stanowisko, zadeklarowała, że udział w szkoleniu miał wpływ na awans. Jak ocenia Pan(i) wpływ tych szkoleń na Pana(i) awans? N=31 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do tych, którzy awansowali na wyższe stanowisko od czasu ukończenia szkolenia)

19 Efekty udziału w szkoleniach Połowa respondentów, których zarobki wzrosły od czasu zakończenia udziału w szkoleniach zadeklarowała, że udział w szkoleniach miał wpływu na wzrost ich zarobków. Jak ocenia Pan(i) wpływ tych szkoleń na wzrost Pana(i) zarobków? N=172 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do tych, którzy zadeklarowali wpływ udziału w szkoleniach na wzrost swoich zarobków)

20 Efekty udziału w szkoleniach Zdecydowana większość uczestników szkoleń uważa, że korzyści związane z udziałem w szkoleniach sprostały ich oczekiwaniom. Czy dotychczasowe korzyści związane z udziałem w szkoleniu sprostały Pana(i) oczekiwaniom?; N=750

21 Efekty udziału w szkoleniach Ponad połowa respondentów uważa, że największą korzyścią było dla nich nabycie wiedzy/podniesienie kwalifikacji, ponadto systematyzacja i przypomnienie wiedzy oraz zdobycie przydatnej wiedzy, która wykorzystują w pracy. Co było dla Pana(i) największa korzyścią związana z uczestnictwem w szkoleniu? (pytanie otwarte); N=750

22 Efekty udziału w szkoleniach Sytuacja zawodowa znikomej liczby uczestników szkoleń zmieniła się od czasu wzięcia udziału w szkoleniu / studiach podyplomowych. Wśród słabszych stron szkoleń wymieniane były najczęściej: zbyt krótki czas trwania, problemy lokalowe, zbyt mała praktyczność (wiedza podręcznikowa), zbyt dużo treści przekazywanych w ciągu jednego dnia szkoleniowego, powierzchowność informacji.

23 Analiza SWOT MOCNE STRONY 1.Dostrzeganie wartości szkoleń przez pracodawców, którzy kierują na nich pracowników i finansują je; 2.Dostrzeganie wartości dokształcania się przez pracowników przedsiębiorstw; 3.Wysoka ocena poszczególnych aspektów szkolenia dokonana przez uczestników; 4.Możliwość usystematyzowania wiedzy, zdobycia nowej przez uczestników szkoleń; 5.Wpływ uczestnictwa w szkoleniach na podniesienie kwalifikacji zawodowych; 6.Możliwość uzyskania certyfikatu potwierdzającego posiadanie lub zdobycie określonych kwalifikacji, umiejętności; 7.Stosunkowo duże korzyści ze szkoleń odnoszone przez pracowników posiadających wykształcenie średnie. SŁABE STRONY 1.Stosunkowo niski odsetek osób do 30 roku życia wśród badanych uczestników szkoleń; 2.Sygnalizowany przez część respondentów zbyt krótki czas trwania szkolenia.

24 Analiza SWOT SZANSE 1.Utrzymanie się pozytywnego trendu przejawiającego się w chęci i zaangażowaniu pracowników (zwł. etatowych) w dokształcanie, aktualizowanie posiadanych wiedzy i umiejętności; 2.Utrzymanie się pozytywnego trendu przejawiającego się w inicjowaniu i finansowaniu przez pracodawców szkoleń dla swoich pracowników. ZAGROŻENIA 1.Pogłębianie się kryzysu gospodarczego powodujące niechęć pracodawców do wydatkowania środków na podnoszenie kwalifikacji zawodowych swoich pracowników; 2.Trudności z możliwością implementowania zdobytej wiedzy i umiejętności spowodowane konserwatywnym podejściem do zmian w firmach.

25 Rekomendacje 1.Kontynuowanie działań informacyjnych i promocyjnych dot. oferty szkoleń i doradztwa dostępnej w ramach Poddziałania 2.1.1, zwłaszcza wśród mających swoją siedzibę poza dużymi miastami (mającymi ponad 100 tys. mieszkańców) oraz wśród osób młodych, a także wśród osób powyżej 45 roku życia; 2.Większa promocja oferowanych szkoleń wśród ludzi młodych (mających najmniejsze doświadczenie zawodowe), którym szczególnie potrzeba wiedzy praktycznej, wiedzy nt. zakładania własnej działalności gospodarczej a także certyfikatów potwierdzający posiadanie określonych umiejętności; 3.Przy wybieraniu szkoleń do dofinansowania należy zwrócić szczególna uwagę na odpowiedni harmonogram szkoleń pod kątem dopasowania czasu trwania szkolenia do jego zakresu merytorycznego.

26 Akademia PARP Akademia PARP to portal edukacyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw z systemem bezpłatnych szkoleń internetowych. Celem projektu jest inwestowanie w ludzi i umiejętności zgodnie z nową formą edukacji, zwaną "zdalną edukacją (edukacją on-line, e-learningiem). Celem jest wspieranie tworzenia się rynku na usługi on-line w Polsce poprzez zwiększenie dostępności i promocję szkoleń on-line wśród przedsiębiorców oraz przygotowanie firm szkoleniowych do opracowywania i wdrażania otwartych szkoleń tego typu. Celem projektu jest darmowe upowszechnienie dostępu do wiedzy biznesowej oraz zdalnej edukacji wśród MMŚP oraz osób planujących rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. W efekcie projekt ma umożliwić firmom z sektora mikro -, małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP) w Polsce korzystanie z nowoczesnych form kształcenia i rozwoju pracowników..

27 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu N=458 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które prowadzą obecnie działalność gospodarczą lub pracują). Ze szkoleń w ramach Akademii PARP skorzystał podobny odsetek mikrofirm, co firm średnich i dużych. Blisko piątą część uczestników szkoleń stanowiły firmy 1-osobowe, osoby zatrudnione na zasadzie samozatrudnienia. Poza tym dość znaczny odsetek stanowili pracownicy dużych firm planujący rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej: Ilu pracowników obecnie zatrudnia Pana(i) firma lub instytucja?

28 Charakterystyka firm uczestniczących w badaniu Większość firm, których pracownicy wzięli udział w szkoleniach, specjalizuje się w usługach. Relatywnie wysoki był także udział firm zajmujących się handlem. Jaka jest specjalizacja działalności Pana(i) firmy? N=465 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które prowadza obecnie własną działalność gospodarczą).

29 Charakterystyka pracowników firm uczestniczących w badaniu W oferowanych w ramach Akademii PARP szkoleniach wzięło udział nieco więcej kobiet (58,3%) niż mężczyzn. Wiek uczestników jest mocno zróżnicowany, jednak zdecydowanie ponad połowa z nich to osoby młode, w wieku do 30 lat (63,0%). Mediana wynosi 28 lat. Płeć i wiek respondenta, N=652

30 Charakterystyka pracowników firm uczestniczących w badaniu Ponad połowa osób uczestniczących w Akademii PARP, posiadała wykształcenie wyższe magisterskie. Piąta część z nich posiadała wykształcenie średnie. Jakie jest Pana(i) wykształcenie?, N=652

31 Charakterystyka pracowników firm uczestniczących w badaniu Blisko połowa badanych pracowników była mieszkańcami miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Równocześnie, stosunkowo duży był odsetek osób mieszkających na wsi. Gdzie Pan(i) mieszka?, N=652

32 Charakterystyka pracowników firm uczestniczących w badaniu Jedna trzecia uczestników szkoleń zajmowała samodzielne stanowisko (35,5%). Natomiast jedna czwarta była właścicielami firmy (25,5%). Stanowiący również dość znaczny odsetek pracownicy szczebla niekierowniczego stanowili niespełna jedną piątą badanych (18,5%). Jakie zajmuje Pan(i) obecnie stanowisko? N=459, (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które prowadza obecnie własną działalność gospodarczą lub pracują).

33 Powody uczestnictwa w Akademii PARP Zdecydowanie najczęściej wymienianym powodem uczestnictwa w Akademii PARP była chęć sprawdzenia, jak działają szkolenia e-learningowe. Dlaczego zdecydował(a) się Pan(i) na udział w szkoleniach Akademii PARP? Odczytam kilka możliwych odpowiedzi. Przy każdej z nich proszę powiedzieć, czy dotyczy Pan(i), czy tez nie, N=644

34 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Zdecydowana większość respondentów nie miała żadnych problemów podczas zapisywania się do Akademii PARP. Czy zapisując się do Akademii PARP napotkał(a) Pan(i) na jakieś trudności?; N=645

35 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Zdecydowana większość respondentów stwierdziła, że odwiedzając stronę Akademii PARP, można łatwo znaleźć potrzebną informację. Czy Pana(i) zdaniem, odwiedzając stronę Akademii PARP, można łatwo znaleźć potrzebna informację?; N=645

36 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Zdecydowana większość respondentów uważa, iż portal Akademia PARP nie jest zawodny pod względem technicznym. Czy Pana(i) zdaniem, portal Akademii PARP jest zawodny tzn. zdarzają się awarie, problemy z logowaniem, niekontrolowane wylogowania, inne problemy techniczne?; N=645

37 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Według zdecydowanej większości respondentów treść szkoleń Akademii PARP przygotowana jest profesjonalnie. Czy Pana(i) zdaniem, pod względem merytorycznym, treść szkoleń Akademii PARP przygotowana jest profesjonalnie; N=645

38 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Wedle opinii osób kontaktujących się z opiekunami szkoleń, w razie pytań i problemów związanych np. z wyborem szkolenia, mogli liczyć na pomoc opiekunów szkoleń. Czy w razie pytań i problemów związanych np. z logowaniem, wypełnianiem formularzy lub wyborem szkoleń, można było liczyć na pomoc opiekunów szkoleń? N=212 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które kontaktowały się z opiekunem szkolenia).

39 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Zdecydowana większość osób, które kontaktowały się z tutorem razie pytań, wątpliwości merytorycznych można było liczyć na pomoc tutora. Czy w razie pytań i wątpliwości merytorycznych można było liczyć na pomoc tutora? N=32 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które kontaktowały się z tutorem).

40 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Zdecydowana większość respondentów ogólnie pozytywnie oceniła szkolenia, w których brała udział. Jak ogólnie ocenia Pan(i) szkolenie/a oferowane na portalu Akademia PARP, z którego Pan(i) korzystał(a)?; N=637

41 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Dla zdecydowanej większości uczestników, korzyści związane z udziałem w szkoleniu sprostały ich oczekiwaniom. Czy dotychczasowe korzyści związane z udziałem w Akademii PARP sprostały Pana(i) oczekiwaniom?; N=630

42 Ocena różnych aspektów szkoleń oferowanych w ramach Akademii PARP Ponad połowa respondentów uważa, że największą korzyścią było dla nich nabycie wiedzy/podniesienie kwalifikacji. Co było dla Pana(i) największa korzyścią związana z uczestnictwem w Akademii PARP? (pytanie otwarte); N=645

43 Efekty udziału w Akademii PARP W opinii większości respondentów udział w Akademii PARP miał wpływ na rozwój ich umiejętności w zakresie korzystania ze szkoleń e-learningowych. Czy Pana(i) zdaniem udział w Akademii PARP miał jakikolwiek wpływ na rozwój Pana(i) umiejętności w zakresie korzystania ze szkoleń e-learningowych? N=644 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów, które swoje umiejętności w zakresie korzystania ze szkoleń e-learningowych oceniły wyżej niż bardzo źle lub źle).

44 Efekty udziału w Akademii PARP Zdecydowana większość respondentów zadeklarowała, że dzięki udziałowi w Akademii PARP zdobyła zupełnie nowa wiedzę lub umiejętności. Czy poprzez udział w Akademii PARP zdobył(a) Pan(i) zupełnie nową wiedzę lub umiejętności związane z tematyka szkolenia, w którym brał(a) Pan(i) udział?; N=645

45 Jeszcze większy odsetek badanych zadeklarował, że dzięki udziałowi w Akademii PARP pogłębił/ usystematyzował posiadaną wcześniej wiedzę lub umiejętności. Czy poprzez udział w Akademii PARP pogłębił(a) Pan(i) lub usystematyzował(a) Pan(i) posiadana wcześniej wiedzę lub umiejętności związane z tematyką szkolenia, w którym brał(a) Pan(i) udział?; N=644 Efekty udziału w Akademii PARP

46 Efekty udziału w Akademii PARP Ponad połowa pracujących badanych uczestników szkoleń (N=414), często wykorzystuje zdobyte/pogłębione wiedzę i umiejętności, w tym 17,4% czyni to bardzo często, a blisko połowa często (47,8%). Jak często w obecnie wykonywanej pracy wykorzystuje Pan(i) wiedzę i umiejętności zdobyte lub pogłębione dzięki uczestnictwu w Akademii PARP? N=414 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które prowadzą własną działalność gospodarczą lub pracują i zdobyli zupełnie nową wiedzę lub umiejętności związane z tematyką szkolenia, w którym brali udział lub poprzez udział w Akademii PARP pogłębili, usystematyzowali posiadaną wcześniej wiedzę lub umiejętności związane z tematyką szkolenia).

47 Efekty udziału w Akademii PARP Ponad połowa respondentów, którzy awansowali na wyższe stanowisko zadeklarowała, że udział w Akademii PARP miał wpływ na awans. Jak ocenia Pan(i) wpływ udziału w Akademii PARP na Pana(i) awans?; N=77 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, które od momentu zapisu do Akademii PARP awansowały na wyższe stanowisko).

48 Efekty udziału w Akademii PARP Ponad połowa respondentów, których zarobki wzrosły od czasu udziału w Akademii PARP zadeklarowała, że udział w niej miał wpływ na ich wzrost. Jak ocenia Pan(i) wpływ udziału w Akademii PARP na wzrost Pana(i) zarobków? N=203 (w pytaniu został zastosowany filtr, który spowodował ograniczenie liczby respondentów do osób, których zarobki od czasu zapisu do Akademii PARP wzrosły).

49 Rekomendacje 1.Należy podtrzymywać działania informacyjne i promocyjne dot. projektu; 2.Działania promujące projekt powinny być podejmowane przy wykorzystaniu szerokiego spectrum narzędzi komunikacji tak, by nie doszło do sytuacji, w której o portalu będzie się mogła dowiedzieć jedynie grupa osób przyzwyczajonych do szukania informacji za pośrednictwem Internetu; 3.Działania promocyjne dot. portalu powinny być sprofilowane, nakierowane na wyodrębnione grupy potencjalnych uczestników (np. właścicieli i pracowników firm zlokalizowanych poza dużymi miastami) - działania promocyjne powinny być prowadzone przy wykorzystaniu narzędzi komunikacji preferowanych przez te wyodrębnione grupy odbiorców; 4.Jednym z narzędzi przekazu informacji stosowanym w działaniach informacyjnych i promocyjnych powinno być wykorzystywanie pewnego rodzaju sieci komunikacyjnych – informacje powinny być przekazywane do instytucji docierających do osób potencjalnie zainteresowanych szkoleniami e-learningowymi: powiatowe urzędy pracy, organizacje przedsiębiorców, urzędy gmin – by zwiększyć stopień dotarcia do potencjalnych uczestników Akademii PARP;

50 Rekomendacje 5.Większa promocja oferowanych szkoleń wśród ludzi młodych (mających najmniejsze doświadczenie zawodowe), którym szczególnie potrzeba wiedzy praktycznej, wiedzy nt. zakładania własnej działalności gospodarczej a także certyfikatów potwierdzający posiadanie określonych umiejętności; 6.Jednym z działań promocyjnych powinny być szkolenia (nie internetowe) dla osób mniej doświadczonych w pracy z komputerem; 7.Należy kłaść nacisk na promowanie możliwości korzystania z pomocy tutorów zaangażowanych w realizowane szkolenia, co przyczyniłoby się do zwiększenia efektywności prowadzonych szkoleń.

51 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ