MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ PODSTAWOWE INFORMACJE O BUDŻECIE MON na 2004 rok DEPARTAMENT BUDŻETOWY A. Wydatki modernizacyjne, w tym: Modernizacja techniczna -2.547.143 (wzrost o 0,12%) w ramach wyd. majątkowych - 1.759.196 (wzrost o 6,1%) w ramach wyd. bieżących - 787.947 (spadek o 11.1%) Inwestycje budowlane - 261.463 (wzrost o 111,8%) B Wydatki sztywne, w tym: Płace i pochodne - 5.023.265 (wzrost o 6,9%), Świadczenia na rzecz osób fizycznych - 4.448.842 (wzrost o 4,6%) - w tym: emerytury i renty - 3.589.334 (wzrost o 4,2%), sztywne wydatki rzeczowe - 2.097.723 (spadek o 1,8%) Warszawa, luty 2004 r.

Spis treści Wstęp 3 1. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne na 2004 r. 7 2. Udział wydatków obronnych Polski w produkcie krajowym brutto i wydatkach budżetu państwa w 2004 r. 8 3. Wydatki obronne Polski w 2004 r. 9 4. Priorytetowe zadania resortu obrony narodowej w 2004 r. 10 5. Struktura budżetu MON w 2004 r. według działów - schemat 11 6. Struktura działu Obrona Narodowa w 2004 r. - schemat 12 7. Struktura budżetu MON w latach 2003-2004 r. (według rodzajów wydatków) - wykres kołowy 13 8. Struktura wydatków budżetowych w rodzajach sił zbrojnych w 2004 r. - tabela 14 9. Średnioroczne stany żołnierzy w jednostkach budżetowych, szkołach wyższych i w działalności pozabudżetowej resortu ON w latach 2003 i 2004 - tabela 15 10. Liczebność żołnierzy według rozdziałów działu Obrona Narodowa w 2004 r. - wykres kołowy 16 11. Porównania międzynarodowe wydatków budżetowych Polski na tle innych europejskich państw NATO w 2004 r. (w przeliczeniu na mieszkańca, w USD) - wykres słupkowy 17 12. Porównania międzynarodowe wydatków budżetowych Polski na tle innych europejskich państw NATO w 2004 r. (w przeliczeniu na żołnierza, w tys.USD) - wykres słupkowy 18 13. Wysokość uposażeń brutto w 2004 r. na typowych stanowiskach w wojsku - wykres słupkowy 19

Niniejsza publikacja zawiera podstawowe informacje na temat wydatków budżetowych MON w 2004 roku, w różnorodnych przekrojach i porównaniach. W opracowaniu tym zaprezentowano m.in. dane makroekonomiczne wynikające z ustawy budżetowej na 2004 rok w zakresie dotyczącym budżetu MON oraz innych wydatków budżetu państwa, jak również wydatki obronne Polski na tle innych państw europejskich. Przy porównaniach międzynarodowych wykorzystano publikacje “Military Balance” oraz tabele statystyczne KG NATO. Zgodnie z ustawą budżetową na 2004 r., budżet resortu obrony narodowej (części 29 budżetu państwa) wynosi 16.003,3 mln zł. W porównaniu do ustawy budżetowej na 2003 r. (15.135,6 mln zł) stanowi to wzrost nominalny o 5,7 % a realny o 3,7 %. Poza wydatkami w części 29 budżetu państwa wyodrębnione zostały środki (w dziale 752 – Obrona narodowa) w innych częściach (ministrów, wojewodów) – w kwocie 42,7 mln zł na realizację „Programu Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych”, co łącznie daje kwotę 16.046,0 mln zł. Dodatkowo na wydatki obronne kraju przewidziano środki w rezerwach celowych budżetu państwa (w części 83), z następujących tytułów: realizacja programu wyposażania Sił Zbrojnych RP w samoloty wielozadaniowe - 330,0 mln zł ubruttowienie należności przysługujących żołnierzom (w związku z likwidacją zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych należności zagranicznych żołnierzy w przedstawicielstwach wojskowych). - 22,5 mln zł

W ustawie budżetowej na 2004 r W ustawie budżetowej na 2004 r. ujęte są także środki na finansowanie zadań obronnych, nie wyodrębnione w dziale 752 Obrona narodowa: • na realizowane przez Ministra Nauki i Informatyzacji (d. KBN) prace naukowo-badawcze w dziedzinie obronności - 145,7 mln zł • na finansowane przez Ministra Spraw Zagranicznych utrzymanie żołnierzy przedstawicielstw dyplomatycznych i attachatów wojskowych - 33,0 mln zł • na ujęte w rezerwie celowej przysposobienie obronne studentów (przewidziane dla MEN) - 5,7 mln zł. Do oceny wysiłku finansowego państwa w obszarze obronności należy jeszcze uwzględnić środki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej ze sprzedaży mieszkań, które są przeznaczone na dofinansowanie budowy kwater służbowych dla żołnierzy zawodowych w kwocie 62 mln zł. Ponadto, zadania obronne finansowane będą z następujących źródeł: • ze środka specjalnego MON (po realizacji obligatoryjnej wpłaty do budżetu państwa 40% planowanych przychodów środka specjalnego) - 75,4 mln zł • przychodów z prywatyzacji, przewidzianych na restrukturyzację i modernizację techniczną Sił Zbrojnych RP – na zakupy uzbrojenia w krajowym przemyśle obronnym ( 35 % kwoty ujętej w rozchodach budżetu państwa) - 30,8 mln zł.

Łącznie, wszystkie budżetowe i niebudżetowe środki na finansowanie zadań obronnych w skali kraju szacuje się na kwotę 16.751,1 mln zł, co stanowi 1,95 % PKB planowanego na 2004 r. (prognozowana wartość PKB wyniesie 861.500 mln zł). Rok 2004 będzie drugim rokiem realizacji Programu rozwoju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2003-2008. Zakończony zostanie ważny etap przebudowy struktur organizacyjnych sił zbrojnych oraz ujawnią się efekty zmniejszenia liczebności i zmian w strukturze stanów osobowych (powstanie nowego korpusu - szeregowych zawodowych, wzrost liczby podoficerów, zmniejszenie liczby oficerów). Rozpocznie się etap stabilizacji i rozwoju. Działania te zapewnią dalszą poprawę struktury wydatków budżetowych MON w 2004 r., w tym głównie wzrost udziału wydatków majątkowych do 16,2% ( w 2003 r. - 13,3%), ponadto stopniowe polepszenie warunków życia żołnierzy. W efekcie wzrostu wydatków majątkowych planuje się rozpoczęcie realizacji nowych, dużych programów modernizacyjnych, dotyczących kołowego transportera opancerzonego (KTO) i przeciwpancernego pocisku kierowanego (PPK). Płace (wynagrodzenia i uposażenia wraz z pochodnymi, tj. składkami na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy) stanowią 30,7% budżetu MON (w 2003 r. – 32,5%), co oznacza spadek - mimo planowanych podwyżek o 3% - spowodowany zmianą struktury i zmniejszeniem średniorocznych stanów osobowych. Emerytury stanowić będą 23,6% budżetu MON (w 2003 r. – 23,9 %), z uwzględnieniem ich waloryzacji od 1 marca 2004 r. o 1,8%, zaś pozostała grupa to środki na eksploatację i szkolenie, wynosząca 29,5 % (w 2003 r. – 30,0%). W budżecie dysponenta cz. 29 największą grupę (68,4%) stanowią wydatki w dziale Obrona narodowa oraz w dziale Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne - na emerytury i renty wojskowe (24,8%).

W strukturze podmiotowej działu 752 Obrona narodowa (bez rezerw celowych w budżecie państwa) 50,3% ogólnej sumy wydatków przeznaczono dla Wojsk Lądowych, 20,5% dla Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz 9,2% dla Marynarki Wojennej. Łącznie na rodzaje sił zbrojnych przewiduje się ponad 80% wydatków tego działu. Resztę nakładów w tym dziale stanowią wydatki w 9. pozostałych rozdziałach, określone jako: Wojskowe misje pokojowe, Centralne wsparcie (głównie utrzymanie Dowództwa Garnizonu Warszawa oraz niektórych generalnych zarządów Sztabu Generalnego WP), Zespoły kontaktowe i struktury dowodzenia NATO, Wojskowe Służby Informacyjne, Żandarmeria Wojskowa, ordynariaty wojskowe, pozostałe jednostki wojskowe centralnego podporządkowania. Charakterystyczne dla budżetu 2004 r. jest wydzielenie po raz pierwszy rozdziału Wojskowe misje pokojowe, w którym wydatki wyniosą 391,1 mln zł. W ramach tego rozdziału finansowane będą misje pokojowe przede wszystkim w Iraku, ponadto KFOR, SFOR, misje w Afganistanie i w Macedonii.

PODSTAWOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE na 2004 r. Produkt Krajowy Brutto – 861,5 mld zł realny wzrost o 5,0 % Wydatki 199,9 mld zł Dochody 154,6 mld zł Budżet Państwa Deficyt 45,3 mld zł Budżet MON (bez rezerw celowych w budżecie państwa) 16,0 mld zł Średnioroczny wzrost : cen towarów i usług konsumpcyjnych - 2,0 % cen nakładów inwestycyjnych - 2,2 % płac w sferze budżetowej - 3,0 %

UDZIAŁ WYDATKÓW OBRONNYCH POLSKI w 2004 r. w Produkcie Krajowym Brutto 1,95 % w Wydatkach Budżetu Państwa 8, 38 %

WYDATKI OBRONNE POLSKI w 2004 r.   1. Budżet MON - część 29 budżetu państwa - Obrona narodowa - 16.003,3 mln zł 2. Wydatki obronne innych resortów w dziale Obrona narodowa - 42,7 mln zł (Program Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych) 3. Środki w rezerwach celowych budżetu państwa - 352,5 mln zł - na wyposażanie w samoloty wielozadaniowe - 330,0 mln zł - na ubruttowienie należności zagranicznych żołnierzy - 22,5 mln zł 4. Badania obronne w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji (d. KBN) - 145,7 mln zł 5. Przedstawicielstwa i attachaty wojskowe w MSZ - 33,0 mln zł 6. Szkolenia obronne studentów (w rezerwach celowych - środki przeznaczone dla Min. Edukacji Narodowej) - 5,7 mln zł 7. Środki Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (na budowę kwater służbowych) - 62,0 mln zł 8. Środek specjalny MON - 75,4 mln zł 9. Środki z prywatyzacji sektora przemysłu obronnego (w rozchodach budżetu państwa – do przekazania MON) - 30,8 mln zł Razem (1 - 9) - 16. 751,1 mln zł

PRIORYTETOWE ZADANIA RESORTU OBRONY NARODOWEJ w 2004 r. 1. Modernizacja techniczna (nakłady 2.919,6 mln zł – wzrost o 14,6% w relacji do planu 2003 r.): - sprzęt dowodzenia i łączności, - indywidualne wyposażenie żołnierzy, - nowe programy modernizacyjne (kołowy transporter opancerzony - KTO, przeciwpancerny pocisk kierowany - PPK), - kontynuacja programu wyposażania w samoloty wielozadaniowe. 2. Zabezpieczenie środków na wojskowe misje pokojowe. 3. Zabezpieczenie zobowiązań sojuszniczych (Cele SZ RP, składki do budżetu wojsk NATO, program inwestycji NATO w dziedzinie bezpieczeństwa - NSIP, itp.). 4. Zakończenie przekształceń etatowych.

CZĘŚĆ 29 16 003,3 mln zł (100 %) STRUKTURA BUDŻETU MON w 2004 r. według działów (bez rezerw celowych w budżecie państwa) CZĘŚĆ 29 OBRONA NARODOWA 16 003,3 mln zł (100 %) DZIAŁ 700 Gospodarka mieszkaniowa (Wojskowa Agencja Mieszkaniowa) 344,9 mln zł (2,16 %) DZIAŁ 803 Szkolnictwo wyższe Szkolnictwo wyższe 328,7 mln zł (2,06 %) DZIAŁ 851 Ochrona zdrowia (inspekcja sanitarna, składki na ubezpieczenia zdrowotne) 62,7 mln zł (0,40 %) DZIAŁ 710 Działalność usługowa (Agencja Mienia Wojskowego) 1,9 mln zł (0,01 %) 68,4 % 10 951,2 mln zł DZIAŁ752 DZIAŁ 750 Administracja publiczna 151,5 mln zł (0,95 %) OBRONA NARODOWA DZIAŁ 852 Pomoc społeczna (zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze) 27,9 mln zł (0,18 %) DZIAŁ 753 Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (zaopatrzenie emerytalne, uposażenia prokuratorów w stanie spoczynku) 3968,0 mln zł (24,8 %) DZIAŁ 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego (orkiestry, kluby, biblioteki, muzea, itp.) 95,7 mln zł (0,60 %) DZIAŁ 801 DZIAŁ 755 Oświata i wychowanie (przedszkola i licea wojskowe) Wymiar sprawiedliwości 48,4 mln zł (0,30 %) 22,4 mln zł (0,14 %)

STRUKTURA DZIAŁU OBRONA NARODOWA w 2004 r. (bez rezerw celowych w budżecie państwa) Rozdział 75201 Wojskowe Służby Informacyjne Rozdział 75206 159,2 mln zł 1,45 % Żandarmeria Wojskowa 1 26,5 mln zł Rozdział 75207 1,16 % 391,1 mln zł Rozdział 75216 3,57 % WOJSKA LĄDOWE Wojskowe Misje Pokojowe 5 510,4 mln zł 50,3 % Rozdział 75205 OBRONA NARODOWA Zespoły kontaktowe i struktury Rozdział 75202 WOJSKA LOTNICZE 2 242,6 mln zł 20,48 % dowodzenia NATO DZIAŁ 752 10 951,2 mln zł 100 % 117,0 mln zł 1,07 % Rozdział 75208 Ordynariat Polowy Wojska Polskiego Rozdział 75203 1 012,1 mln zł 9,24 % 12,0 mln zł 0,11 % MARYNARKA WOJENNA Rozdział 75209 Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego 1,7 mln zł 0,02 % Rozdział 75211 Pozostałe jednostki wojskowe Rozdział 75204 Rozdział 75210 1,3 mln zł 0,01 % Centralne wsparcie Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe 453,2 mln zł 4,14 % 924,1 mln zł 8,44 %

STRUKTURA BUDŻETU MON w latach 2003 – 2004 (według rodzajów wydatków) Rok 2003 Płace 32,8% Emerytury 23,9% Eksploatacja i szkolenie 30,0% Wydatki majątkowe 13,3% Rok 2004 Wydatki majątkowe 16,2% Płace 30,7% Emerytury 23,6% Eksploatacja i szkolenie 29,5%

Struktura wydatków budżetowych w rodzajach sił zbrojnych w 2004 r. (w tys. złotych)

ŚREDNIOROCZNE STANY ŻOŁNIERZY W JEDNOSTKACH BUDŻETOWYCH, SZKOŁACH WYŻSZYCH I W DZIAŁALNOŚCI POZABUDŻETOWEJ RESORTU ON w latach 2003 i 2004

LICZEBNOŚĆ ŻOŁNIERZY WEDŁUG ROZDZIAŁÓW DZIAŁU „OBRONA NARODOWA” w 2004 r.

PORÓWNANIA MIĘDZYNARODOWE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH POLSKI NA TLE INNYCH EUROPEJSKICH PAŃSTW NATO w 2004 r. (w przeliczeniu na mieszkańca w USD) (ceny stałe 1995 r.) 700 612 600 500 393 400 300 114 128 200 112 88 100 Węgry Polska Czechy Średnia NATO Średnia - Średnia - Portugalia, Francja, Hiszpania, Niemcy, W. Turcja Brytania Źródło: Opracowanie DB MON na podstawie: Tabel statystycznych NATO. Uwaga: Polska na tle innych państw, zwłaszcza „starszych” członków NATO, wypada niekorzystnie. Jednakże przy uwzględnieniu siły nabywczej PLN wydatki obronne Polski w przeliczeniu na mieszkańca byłyby wyższe i wynosiłyby ok. 170 USD (w zbliżonym stopniu dotyczy to również Czech i Węgier)

PORÓWNANIA MIĘDZYNARODOWE WYDATKÓW BUDŻETOWYCH POLSKI NA TLE INNYCH EUROPEJSKICH PAŃSTW NATO w 2004 r. (w przeliczeniu na żołnierza) (w tys.USD) Źródło: Opracowanie DB MON na podstawie: Tabel statystycznych NATO oraz Rocznika „Military Balance 2002/2003”

WYSOKOŚĆ UPOSAŻEŃ BRUTTO w 2004 r. NA TYPOWYCH STANOWISKACH W WOJSKU