Dywersyfikacja działalności ekonomicznej rolników Tomasz Wołek SEKCJA ANALIZ EKONOMICZNYCH POLITYKI ROLNEJ FAPA SAEPR-FAPA

Plan prezentacji Czym jest dywersyfikacja i dlaczego rolnicy powinni dywersyfikować źródła dochodów? Charakterystyka o wojew. świętokrzyskiego Co wpływa na wysokość dochodów? Podsumowanie Pierwszym celem prezentacji jest dokonanie wprowadzenia do tematu „Dywersyfikacja…” tak żeby Edi mógł od samego początku mówić na wybrany przez siebie temat. Zacznę więc od określenia czym jest dywersyfikacja i jak się ją „dzieli” i tym samy jak jest podzielona nasza prezentacja. Drugim celem prezentacji jest pokazanie ważnych z punktu widzenia możliwości dywersyfikacji charakterystyk wojew. świętokrzyskiego. Ostatecznie prezentacja zakończy się próbą syntetycznego wskazania drogi na przyszłość – ku dywersyfikacji. Moja prezentacja będzie raczej nacechowana złymi informacjami na temat województwa, ale postaram się dodać elementy sugerujące skuteczne rozwiązania/zachowania. Edi będzie miał wyłącznie zalecenia dla rolników dot. produkcji rolniczej.

Potencjalne źródła dochodów ludności wiejskiej Źródła dochodu Dochody niezarobkowe Praca poza gospodarstwem Praca w gospodarstwie Dochód z produkcji rolniczej Przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego Przedsiębiorstwa poza gospodarstwem Zatrudnienie pozarolnicze Zatrudnienie w rolnictwie poza gospodarstwem Renta, emerytura, itp.

Dywersyfikacja - czynniki ssania Czynniki „ssania” są to bodźce, które powodują, że sektor pozarolniczy jest postrzegany przez osoby jako bardziej atrakcyjny, stwarzający większe szanse niż sektor rolniczy. Można do nich zaliczyć (Davis, Pearce, 2001): większe zyski z pracy w sektorze pozarolniczym, większe zyski z inwestycji w sektor pozarolniczy, niższe ryzyko działalności w porównaniu z działalnością rolniczą, wytwarzanie nadwyżki pieniężnej w budżecie gospodarstw domowych, szanse ekonomiczne, możliwość osiągnięcia wyższego statusu społecznego.

Dywersyfikacja - czynniki wypychania Czynniki „wypychania” powodują, że sektor rolniczy nie stwarza szans rozwojowych i tym samym odpycha osoby od działalności rolniczej. Decydującymi czynnikami są: wzrost liczebności populacji na obszarach wiejskich, mała powierzchnia gospodarstw rolnych oraz niewystarczający dostęp do urodzajnych gleb, niska produktywność gospodarstw rolnych, niska zyskowność produkcji rolniczej, brak dostępu do rynków zbytu dla płodów rolnych, zmniejszenie poziomu zasobów naturalnych, nagłe wydarzenia i szoki, brak dostępu do środków finansowych.

Cechy społeczno-zawodowe 1999 2002 2004 2006 Przeciętne miesięczne dochody netto gospodarstw domowych według grup społeczno-zawodowych w 1999, 2002, 2004 i 2006 r. Cechy społeczno-zawodowe Dochody netto (zł) w latach na gospodarstwo domowe 1999 2002 2004 2006 Pracownicy 1774,17 2196,91 2396,00 2603,94 Pracujący na własny rachunek 2322,81 2665,53 3071,18 3735,61 Pracownicy użytkujący gospodarstwo rolne 1588,51 2069,36 2191,97 2456,11 Rolnicy 1243,34 1872,13 1904,64 2481,62 Miasta powyżej 500 tys. 2374,99 2527,96 2770,93 Wieś 1047,59 1718,84 1837,05 2112,72 Ogółem 1584,83 1903,88 2054,95 2293,39 Opracowanie własne na podstawie: Diagnoza społeczna 2000, Diagnoza społeczna 2003, Diagnoza społeczna 2005, Diagnoza społeczna 2007.

Decyle dla miesięcznego dochodu netto na gospodarstwo domowe (zł) Zróżnicowanie dochodów rolników Grupa społeczno- ekonomiczna Decyle dla miesięcznego dochodu netto na gospodarstwo domowe (zł) pierwszy dziewiąty dziewiąty/ Pracownicy 1200,00 5000,00 4,17 Rolnicy 638,42 4855,72 7,61 Pracownicy użytkujący gospodarstwo rolne 4006,01 3,34 Emeryci i renciści 749,50 3090,49 4,12 Pracujący na własny rachunek 1800,00 6500,00 3,61 Wieś 780,00 4000,00 5,13 Ogółem 830,00 3803,87 4,58 Diagnoza społeczna 2007

Powierzchnia i ludność Powierzchnia województw (km2) Liczba ludności (ogółem)

Udział ludności mieszkającej na wsi Ludność wiejska Udział ludności mieszkającej na wsi Gęstość zaludnienia

Km2 na miejscowość wiejską Poziom zurbanizowania Km2 na miejscowość wiejską Km2 na miasto

Gospodarstwa rolne > 30 ha

Firmy dla ludności wiejskiej

Firmy w województwie świętokrzyskim Skarżyski Konecki Starachowicki Ostrowiecki Włoszczowski m. Kielce Kielecki Opatowski Jędrzejowski Sandomierski Pińczowski Staszowski Buski Kazimierski

Sektor rolniczy a wynagrodzenia

Sektor przemysłowy a wynagrodzenia

Sektor usług a wynagrodzenia

Miejsce zamieszkania a wynagrodzenia

Firmy a wynagrodzenia

Podsumowanie Dywersyfikacja z racji na niewystarczającą dochodowość rolnictwa jest koniecznością W województwie świętokrzyskim mamy do czynienia z silnymi czynnikami wypychania i słabymi ssania Można powstrzymywać czynniki wypychania poprzez…

Dziękuję za uwagę!