Dyrektor gwarantem sukcesu projektu międzynarodowego Dr inż. Elżbieta Gajek e.gajek@uw.edu.pl Warszawa 05.11.2010 http://www.ils.uw.edu.pl/~egajek/

Dwa podejścia do rzeczywistości społecznej Pozytywiści twierdzili, że rzeczywistość społeczną można badać i oddziaływać na nią, tak jak na materialną. Postmoderniści twierdzą, że rzeczywistość społeczna jest wytworem działań i intencji człowieka, znaczenie mają relacje władzy, subiektywne postrzeganie zjawisk. eTwinning przykładem stworzenia odgórnych ram organizacyjnych, które są oddolnie wypełniane treścią merytoryczną i pedagogiczną.

Wizja Szkoły Sukcesu Osiągnięć (kompetencje kluczowe) Zarządzania (koncentracja na wypełnianiu zadań; ustawienie zasobów, aby osiągnąć cele; promowanie efektywności) Przywództwa (najważniejsze są osiągnięcia, zachęcanie, tworzenie etosu szkoły, wypracowywanie wspólnej, akceptowanej i stosowanej wizji sukcesu i procedur do niego prowadzących, wsparcie, konsultacje zależnie od potrzeb)

Rzeczywistość 1 Cel uczestnictwa w programie eTwinning Zakres: treść, czas, wynik Uczestnicy: liczba uczniów, nauczycieli, partnerów Warunki: wymagania władz (podst. programowa, rozporządzenia MEN – projekt gimnazjalny) procedury wprowadzania w życie celów i ustaleń procedury sprawdzania działania założeń

Rzeczywistość 2 Miejsce TIK w szkole Doświadczenie i kompetencje nauczycieli (językowe, techniczne, interkulturowe, innowacyjne) Zasoby – sprzęt i oprogramowanie Zasoby – systemy i procedury Role i zakresy odpowiedzialności Możliwości rozwoju pracowników Wsparcie techniczne

eTwinning zapewnia warunki stosowania techniki bo - jest potrzebna (niezbędna) jest cel jej stosowania jej stosowanie jest odpowiednie (właściwe) wspiera uczenie się dodaje nowe wartości do uczenia się i nauczania

Plan działania Plan minimum plan maksimum Proces Wyniki Miejsce na: Różnorodność w zakresie: treści projektu, wyniku, języków, czasu; Idywidualizację i specjalne potrzeby edukacyjne uczniów; Margines błędu i niepowodzenia innowacji;

Realizacja planu Punkt startowy Zadania Czas realizacji zadań Podział odpowiedzialności Dostęp do zasobów Upewnienie się, że nauczyciele mają odpowiednią wiedzę, sprawności i postawy Upewnienie się, że uczniowie mają odpowiednią wiedzę, sprawności i postawy Spisanie zasad i procedur wewnętrznych Określenie obszarów autonomii (strategie nauczania, inicjatywa nauczycieli, warunki rozwoju)

Monitorowanie osiągnięć Uczenia się (nauczycieli i uczniów) Nauczania Wartości dodanej w uczeniu się Ewaluacja oznak, dowodów, wyników Dokumentacja pracy i wyników projektu – zdjęcia, filmy Trudna zabawa (ang. hard fun) (Papert)

Dzielenie się informacjami i doświadczeniami z: Nauczycielami Władzami edukacyjnymi Władzami lokalnymi Dyrektorami innych szkół w kraju Dyrektorami szkół w innych krajach

Bezdroża eTwinning - Działania bezcelowe – tłumaczenie kolędy „Cicha noc” na języki partnerów projektu i tworzenie kolekcji tłumaczeń Działania nieinnowacyjne - wysyłanie kartek świątecznych elektronicznych lub zwykłych do setek partnerów Spłycanie znaczenia kompetencji interkulturowej – umiejętność reagowania na różnice i konflikty, a nie na podobieństwa, nieumiejętność „ wejścia w buty” partnera Akceptowanie nieznajomości języków obcych Blokowanie entuzjazmu, autonomii, współpracy !!!

Wprowadzanie zmiany Projekt eTwinning wprowadza do szkoły zasadnicze zmiany (kultura, technika, języki) Nie można zmienić innych ludzi i oni nie mogą zmienić nas. Można spowodować, że ludzie zmienią siebie – jeśli będą chcieli.

Zmiana - trudności „we wczesnych latach życia ludzie tworzą teorie na temat otaczającego świata. Czynią to bez pomocy formalnej edukacji – możemy powiedzieć, że są to teorie naturalne lub intuicyjne.” „większość zmian poglądów następuje stopniowo, na przestrzeni wielu lat, [...] a ludzie mają tendencję do powrotu do swoich uprzednich sposobów myślenia.” (Gardner 2006) Młodzi ludzie do piętnastego roku życia łatwo zmieniają sposoby myślenia (Piaget 1983). Potem zmiany stają się bardzo trudne.

Reformator Reformator bowiem napotyka wrogów w tych wszystkich, którzy na starych urządzeniach dobrze wychodzili, a w tych, którzy wyjdą dobrze na nowych, ciepłych zaledwie znajduje obrońców. Mały zapał tych ostatnich tłumaczy się poniekąd obawą przeciwników mających za sobą potęgę prawa, poniekąd też nieufnością ludzi, którzy nie wierzą w prawdziwość rzeczy nowych, dopóki ich nie ujrzą wybudowanych. Stąd bywa, że ci, którzy nowemu układowi stosunków się przeciwstawiają, atakują go, gdzie mogą, z całą zaciekłością stronniczą, natomiast jego zwolennicy popierają go bez energii tak, iż razem z nimi i sam nowator może przepaść. (Machiavelli 1513/1969:23)

Strategie wprowadzania zmiany w edukacji W środowisku dominującej władzy Zmiany są wprowadzane przez władze, które wydają odpowiednie dyrektywy i wymagają ich wykonania. Za niewykonanie poleceń grożą sankcje. Strategia wydaje się łatwa do wprowadzenia, ale nie jest efektywna, bowiem możliwy jest poważny konflikt pomiędzy władzą i wykonawcami zmian.

Strategie wprowadzania zmiany w edukacji Strategia w środowisku racjonalno-empirycznym. Zakłada się, że ludzie są rozsądni i po przedstawieniu im korzyści z wprowadzenia zmiany będą chętni do jej wprowadzania. Okazuje się jednak, że założenie racjonalności zachowań ludzi jest nadmierne. Zachowują się oni racjonalnie, ale każdy w świecie postrzeganym indywidualnie. Zmiany poprzedzone wyjaśnieniem budzą mniej sprzeciwu i odbiorcy od początku akceptują argumenty.

Strategie wprowadzania zmiany w edukacji Strategia w środowisku normatywno-reedukacyjnym. Zmiana kultury szkoły powinna poprzedzać wprowadzenie innowacji. Nauczyciel nie jest postrzegany jako odbiorca i wykonawca zmian, ale podejmuje decyzje oparte o swoje indywidualne przekonania i postawy. Zmiana jest wprowadzana najczęściej w obecności doradcy, który inicjuje zmianę i uczestniczy w jej wprowadzaniu. Skuteczność wprowadzenia zmiany zależy głównie od autorytetu doradcy, a czas wprowadzania zmiany jest długi.

Postawy wobec zmian technicznych innowatorzy (ang. innovators), wcześni adaptatorzy (ang. early adopters), wczesna większość (ang. early majority), późna większość (ang. late majority) opieszali (ang. laggards). luka pomiędzy dwoma pierwszymi segmentami, a pozostałymi jest duża i zwykle nie poświęca się do niej wystarczająco dużo uwagi.

Teorie głoszone i stosowane Metody obrony teorii stosowanych: Obstajemy przy naszej teorii głoszonej w jednym miejscu, a przy stosowanej – w innym. Wciąż mówimy językiem jednej teorii, lecz działamy w duchu innej. Wybiórczo traktujemy informacje, które mogą wywoływać dylematy (to znaczy ignorujemy je). Zatajamy istnienie znaczących danych. Zmieniamy pracę lub zwalniamy kogoś z pracy. Tworzymy zabezpieczające się, samospełniające się proroctwo, używając swojej władzy do wywoływania pożądanego zachowania innych oraz stłumienia wszelkich reakcji odmiennych. Zmieniamy naszą teorię głoszoną, lecz nie stosowaną. Czynimy marginalne zmiany w naszej teorii stosowanej (Argyris i Schön 1974:32-33)

Feministyczne podejście do techniki Kobiety i mężczyźni inaczej korzystają z techniki (Fallows, 2005) Poczta elektroniczna służy im głównie do kontaktów społecznych z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami. 94% kobiet korzystających z sieci używa poczty elektronicznej. Przekazują wiadomości, porady, opisują emocje oraz planują spotkania i zdarzenia. 91% kobiet korzysta z wyszukiwarek, w tym 39% codziennie. Jednak 24% kobiet jest przytłoczona nadmiarem informacji, często postrzegają informacje w internecie jako „śmieci”. Kobiety niezbyt często korzystają z internetu dla rozrywki, np. dla realizacji swoich zainteresowań, hobby, czytania dla przyjemności, pobierania plików wideo i audio. Kobiety nie są szczególnie zainteresowane nowinkami technicznymi, nie eksperymentują z gadżetami i nowym oprogramowaniem. Nie zajmują się stroną techniczną komputerów. Niepokoją je przestępstwa w sieci.

Feministyczne podejście do posiadania wiedzy (Belenky i inni 1986) Milcząca wiedza w użyciu – kobieta ślepa, głucha, posłuszna silnemu, karzącemu autorytetowi, nie wyraża swoich poglądów. Wiedza otrzymana – kobieta pobiera wiedzę od autorytetów, dobry słuchacz, odtwarza i stosuje wiedzę. Wiedza subiektywna – kobieta czerpie ze źródeł wewnętrznych, słucha własnego głosu, mówi o swoich uczuciach i doświadczeniu z sercem, opisuje wydarzenia i emocje. Odczuwa idee, a nie analizuje. Wiedza usystematyzowana - kobieta postrzega i odróżnia różne systemy, struktury i obszary wiedzy, docenia pozytywne znaczenie analizy, różnych sposobów ewaluacji, tworzenia wiedzy. Charakteryzuje się empatią, chęcią współpracy i dialogu. Wiedza tworzona - kobieta prowadzi dialog włączając uczucia i umysł: poszukuje prawdy przez pytania i rozmowę; potrafi porządkować i krytykować argumenty; słucha z uwagą i zrozumieniem; mówi/słucha z pewnością, równowagą i starannością. Znaczenie wymiaru moralnego podejmowanych działań i zachowań.

Dziękuję za uwagę Uwaga końcowa: Autorka nie daje żadnej gwarancji skuteczności stosowania przedstawionych idei w praktyce.