wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych CUKIERNIK wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

CUKIERNIK Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: cukiernik Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 741[01] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 751201

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że cukiernik: wykonuje czynności związane z wypiekiem ciast i ciastek o różnych gramaturach i kształtach przekładanych nadzieniami, z różnego rodzaju polewami i kuwerturą, przy użyciu specjalnych maszyn i urządzeń oraz sprzętów.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Wybrane zadania zawodowe: Wykonywanie ciast , ciastek i deserów zgodnie z recepturą, formowanie, smażenie, wypiekanie. Mieszanie surowców w zależności od rodzaju ciast oraz ich wyrabianie. Przygotowywanie różnego rodzaju nadzień, np. kremów, galaretek, polew, owoców, marmolad, ponczów. Przekładanie i nadziewanie różnymi masami, wykańczanie glazurą, galaretką, cukrem pudrem lub kuwerturą, w zależności od rodzaju ciasta lub ciastek. Regulowanie maszyn i urządzeń w zakresie utrzymania właściwych parametrów technologicznych. Usuwanie drobnych usterek w zespołach mechanicznych elementów bezpośrednio stykających się z ciastem. Ocenianie sprawności techniczno-technologicznej maszyn i urządzeń ciastkarskich. Prowadzenie dokumentacji produkcyjnej oraz rozliczeń technologicznych zużycia surowców i półfabrykatów do produkcji. Utrzymywanie porządku i czystości na stanowiskach pracy oraz przestrzeganie obowiązujących zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej.

Wybrane umiejętności niezbędne do pracy w zawodzie cukiernika: Umiejętność wykonywania ciast zgodnie z recepturą. Umiejętność utrzymania porządku na stanowisku pracy. Umiejętność stosowania procedur i receptur. Obowiązkowość i odpowiedzialność. Koordynacja wzrokowo-ruchowa. Niepospolite wyczucie smaku. Wyobraźnia i kreatywność. Percepcja kształtów. Wrażliwość estetyczna i smakowa. Umiejętność przestawiania się z jednej czynności na inną. Samodzielność i inicjatywa. Spostrzegawczość. Odpowiedzialność za stan zdrowia konsumentów. Wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Przestrzeganie przepisów technologicznych, sanitarnych i higienicznych. Uwaga: W podanych treściach mogą pojawiać się nowe, niezrozumiałe sformułowania. Spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Maszyny i urządzenia do wyrobu wypieków i ciast, m.in.: aparat wyparny, zagniatarka, sita o różnej średnicy oczek, cylindry miarowe, przeciągarka, garnki, wagi, miski, wałki, tace, miksery oraz sprzęty kuchenne: piece, stoły, kuchenka itp.

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie cukiernika, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy jesteś dokładny? 1 2. Czy masz podzielną uwagę i potrafisz wykonywać kilka czynności naraz? 3. Czy jesteś wytrzymały i odporny na niewygodne warunki pracy? 4. Czy jesteś cierpliwy? 5. Czy potrafiłbyś skupić uwagę na jednej czynności przez dłuższy czas? 6. Czy wytrwałość to Twoja mocna strona? 7. Czy jesteś sumienny? 8. Czy praca cukiernika byłaby odpowiednią pracą dla Ciebie? 9. Czy praca fizyczna byłaby odpowiednią dla Ciebie? 10. Czy jesteś odpowiedzialny? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie cukiernik, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

Przeciwwskazania zdrowotne Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy często chorujesz i masz skłonność do zapadania na infekcje? 1 2. Czy chorujesz na padaczkę? 3. Czy odczuwasz czasem zawroty głowy? 4. Czy przydarzyły się Ci w niedawnej przeszłości sytuacje, w których zemdlałeś? 5. Czy masz lęk wysokości, lęk przestrzeni itp.? 6. Czy cierpisz na znaczną wadę słuchu lub wzroku? 7. Czy cierpisz na alergie? 8. Czy masz wadę serca lub inną wadę, która uniemożliwia Ci wykonywanie prac fizycznych? 9. Czy cierpisz na choroby ograniczające ruchy Twoich rąk i/lub nóg, np. na reumatyzm? 10. Czy odczuwasz inne dolegliwości, które Twoim zdaniem utrudniłyby Ci pracę w zawodzie cukiernika?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie cukiernika. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie Jak zostać cukiernikiem? Aby zostać cukiernikiem, trzeba skończyć odpowiedni kierunek w szkole zawodowej lub technikum. Podczas trzyletniej nauki zawodu uczniowie zdobywają wiedzę z technologii produkcji cukierniczej, obsługi niezbędnych maszyn i urządzeń, procesów produkcji, różnych metod wypiekania i przygotowywania ciast i deserów, ich ozdabiania i podstaw przedsiębiorczości. Poza praktykami w szkolnych pracowniach odbywają także praktyki w zakładach cukierniczych. Po zakończeniu nauki przystępuje się do egzaminu zawodowego przed OKE, który umożliwia uzyskanie zawodu cukiernika. W szkole cukiernik przygotowuje się do: sporządzania wyrobów cukierniczych według określonych receptur i technologii w zakładzie rzemieślniczym, jak i w dużym zakładzie produkcyjnym, dobierania surowców do produkcji określonego wyrobu cukierniczego, dobierania, eksploatacji i konserwacji narzędzi i maszyn stosowanych w produkcji wyrobów cukierniczych. Cukiernik, który chce podnieść swoje kwalifikacje, może przystępować do egzaminów na tytuł mistrza po spełnieniu określonych warunków.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie cukiernika. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. 2. Zapoznaj się z ofertą Związku Rzemiosła Polskiego (www.zrp.pl).

Rynek pracy Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie cukiernika może podejmować pracę w zakładach produkcyjnych wytwarzających artykuły cukiernicze, takie jak: ciasta, wyroby czekoladowe, lody, pieczywo cukiernicze, wyroby karmelowe. Może także pracować w barach, restauracjach przy wykonywaniu deserów. Może także założyć własną działalność gospodarczą.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie cukiernika? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z cukiernikami pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”.

II. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Pomykało W. (red.): Encyklopedia Pedagogiczna,, Fundacja Innowacje, Warszawa 1993. Przewodnik po zawodach, wyd. II, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003. Praca zbiorowa, Ciastkarstwo. Cukiernik, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, REA. Jarosz K.: Przygotowanie do zawodu piekarza i cukiernika w nowym systemie szkolenia i egzaminowania, „Przegląd piekarski i cukierniczy”, 12/2004. Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537). 

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat zawodów, które Cię interesują.