TI w nauczaniu języka polskiego Opracowanie: Teresa Kozioł, LSCDN Oddział w Chełmie

Polonistyka szkolna w nowej rzeczywistości Język autoportretu w literaturze i malarstwie – wykład prof. dr hab. Aliny Kowalczykowej Nowe tendencje w nauczaniu języka polskiego w szkole ponadgimnazjalnej w kontekście nowej podstawy programowej i projektowanych zmian – dr Piotr Marciszuk Przerwa kawowa Technologia informacyjna w nauczaniu języka polskiego (w nawiązaniu do podstawy programowej) – mgr Teresa Kozioł – LSCDN Praktyczne wykorzystanie programów multimedialnych – mgr Anna Hanszke – ZSO nr 6 Program konferencji :

Część wstępna podstawy programowej języka polskiego – III i IV etap edukacyjny 2 Teresa Koziol

„Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą m.in. : ……………. 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;” 3 Teresa Koziol

„Ważnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno- komunikacyjnych, na zajęciach różnych przedmiotów. 4 Teresa Koziol

Realizację powyższych celów powinna wspomagać dobrze wyposażona biblioteka szkolna, dysponująca aktualnymi zbiorami, zarówno w postaci księgozbioru, jak i zasobów multimedialnych…. Ponieważ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę, każdy nauczyciel powinien poświęcić dużo uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów.” 5 Teresa Koziol

W podstawie programowej przedmiotu język polski, dotyczącej III etapu edukacyjnego czytamy w poszczególnych działach: 6 Teresa Koziol

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Samokształcenie: „Uczeń samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych, korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich – w formie książkowej i elektronicznej”. 7 Teresa Koziol

Tworzenie wypowiedzi: „Uczeń dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze ( umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki wg rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty)”, „przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, m.in. zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla elektronicznych środków przekazywania informacji, takich jak SMS, e-mail, czat, blog”, „świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu”. 8 Teresa Koziol

W PP języka polskiego dla IV etapu edukacyjnego czytamy: W dziale: Odbiór wypowiedzi i zawartych w nich informacji: 9 Teresa Koziol

„Uczeń porównuje tekst linearny i hipertekst”, „ szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień… korzysta z tradycyjnego księgozbioru, jak i zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu”, „ tworzy przedmiotowe bazy danych”, „ sporządza opis bibliograficzny zapisów elektronicznych”, „dostrzega współczesne zmiany modelu komunikacji językowej, różnice miedzy tradycyjną komunikacją ustną lub pisaną a komunikacją przez Internet”. 10 Teresa Koziol

Znaczenie podstawy programowej… Wykorzystując Internet możemy: 11 Teresa Koziol

I/ Przeglądać strony encyklopedyczne, biblioteki wirtualne, w tym książki, dokumenty ikonograficzne, muzykalia, rękopisy, słownikowe, portale polonistyczne, zbiory literackie, czasopisma literackie i metodyczne. II/ Zaaranżować wycieczki przedmiotowe polonistyczne, zwiedzać galerie malarskie, prowadzić wirtualną turystykę na lekcji z uwzględnieniem ekspozycji trójwymiarowych. III/ Tworzyć blogi - jako miejsca notatek polonistycznych lub dzielenia się wiedzą. IV/ Korzystać z poczty elektronicznej - jako narzędzia komunikacji i wymiany doświadczeń. V/ Tworzyć przedmiotowe bazy danych. oraz prowadzić zajęcia dydaktyczne w pracowni komputerowej. 12 Teresa Koziol

Encyklopedie, słowniki http://encyklopedia.pwn.pl/ http://sjp.pwn.pl/ http://leksykony.interia.pl/synonim Encyklopedie, słowniki

Biblioteki część zbiorów pokazują drogą wirtualną lub zakładane są cyfrowe biblioteki. Często można oglądać różne zbiory, m.in. czasopisma, grafiki, rysunki, fotografie, muzykalia, rękopisy, stare druki, ulotki i odezwy. Biblioteki i archiwa digitalizują - dokonują zapisów w formie elektronicznej wszelkich posiadanych materiałów. Biblioteki wirtualne

Biblioteki wirtualne http://www.pbi.edu.pl/index.html http://www.polona.pl/dlibra http://www.pbi.edu.pl/inne_biblioteki.html http://univ.gda.pl/~literat/indexx.htm  http://www.icdlbooks.org Biblioteki wirtualne

E-czasopisma zawierają materiały metodyczne, są narzędziem komunikacji E-czasopisma zawierają materiały metodyczne, są narzędziem komunikacji. Zajmują się nowatorskimi rozwiązaniami z zakresu nauczania, pedagogiki oraz pracy z grupą. Można tam często zapisać się do grupy dyskusyjnej, pobrać materiały, pozyskać inspiracje. Wśród czasopism ciekawą lekturę stanowią „Zeszyty Szkolne” Edukacja humanistyczna. E-czasopisma

E-czasopisma, przykłady http://www.stentor.pl/strony/zeszyty-szkolne- czasopismo-metodyczne http://www.lscdn.pl/portal/pl/95/35/Czasopismo _quotAd_remquot.html http://czytelnia.onet.pl/ http://www.rynek- ksiazki.pl/magazyn_literacki_ksiazki/ http://www.znak.com.pl/ http://www.inspiruj.pl/ http://www.oeiizk.edu.pl/ E-czasopisma, przykłady

Strony popularne www.wolnelektury.pl http://www.gimnazjum.pl/ http://www.liceum.pl/ http://eduseek.interklasa.pl/ http://www.profesor.pl/ http://www.bryk.pl/   Strony popularne

Wirtualne wycieczki polonistyczne Żadna pomoc nie dostarczy młodemu umysłowi tylu wrażeń i spostrzeżeń, co bezpośrednie obcowanie z dziełem sztuki czy zabytkiem historycznym. Realizuje się różne rodzaje wycieczek polonistycznych, np. wycieczki do muzeum, do galerii sztuki, do teatru, na wystawę, szlakiem tradycji literackiej od średniowiecza do współczesności, czy śladami pisarzy i poetów. Wykorzystując Internet – możemy organizować tego typu wycieczki w pracowni, siedząc przed monitorem czy wykorzystując projektor. Wirtualne wycieczki polonistyczne

Galerie malarskie http://www.1944.wp.pl/index2.php#0 http://www.muzeumliteratury.pl/panoramy.htm   http://www.muzeum.krakow.pl/index.php?id=60 3 http://zamek.lublin.pl/index.php?r=404&l=pl http://www.muzeummalarstwa.pl/zbiory.htm http://www.zamek- lancut.pl/pl/ZamekDzisiaj/Ekspozycje Galerie malarskie

Blog jako poradnik, e-czasopismo, miejsce wymiany doświadczeń, zamieszczania prac uczniów, materiałów do wymiany, również ikonicznych, ciekawostek tematycznych, narzędzie komunikacji. https://www.blogger.com/start Blog

Przedmiotowe bazy danych Prace przy bazach danych mogą dotyczyć: określania zbiorów informacji z zakresu języka polskiego, które mogą być gromadzone w określonych plikach czy katalogach na dysku, przetwarzania, porządkowania wg określonych kryteriów, np. autorów, gatunków literackich, itp. Np. tworząc bazę danych z zebranych w katalogu informacji z różnych źródeł, także z Internetu, na temat twórców romantyzmu, których dzieła młodzież poznaje w gimnazjum i liceum, można ją przetwarzać w zależności od określonych kryteriów wyboru. Jednym z kryteriów może być wyłonienie przedstawicieli malarstwa, muzyki czy literatury. Innym określony motyw literacki, gatunki czy ich cechy. Przedmiotowe bazy danych

Metody i formy pracy na lekcjach z zastosowaniem komputera. Początek - zwykle wykład, który umożliwia przedstawienie czy omówienie zagadnień, pojęć, problemów, prezentacja – jako uzupełnienie, zobrazowanie wykładu. burza mózgów – zebranie pomysłów, mapa mentalna, np. w celu podsumowania zagadnień, pokaz – np. efektów pracy, Dyskusja - wymiana poglądów, uzasadnienie stanowisk. W konspekcie lekcji multimedialnej na pewno też znajdą swoje miejsce ćwiczenia indywidualne: analityczne, redakcyjne, edytorskie, dotyczące wyszukiwania informacji, również ewaluacja. Metody i formy pracy na lekcjach z zastosowaniem komputera.

Uczeń porównuje tekst linearny i hipertekst Tekst linearny – pisany linijka po linijce Hipertekst – to nielinearna i niesekwencyjna organizacja danych - tekst rozbity na fragmenty, które na wiele sposobów połączone są ze sobą odsyłaczami, linkami. Można go czytać „nie po kolei” – w dowolnym porządku. Najbardziej znanym systemem hipertekstowym jest sieć WWW. Pojedynczy fragment tekstu w hipertekście nazywany jest polem pisma, leksją. Fragmenty tekstu połączone są ze sobą odnośnikami. Leksja zawierać może nie tylko tekst, ale obraz, dźwięk i video (teksty interaktywne). Hipertekst literacki to utwór literacki zorganizowany w postaci hipertekstu. Korzenie hipertekstu tkwią nie tylko w historii komputerów, ale również w teorii literatury. Uczeń porównuje tekst linearny i hipertekst

Hipertekst Termin ten został podany w 1965 roku przez Teda Nelsona Nelson formułuje pojęcie hipertekstu jako niesekwencyny proces pisania, który polega na rozbiciu ciągłości tekstu, ahierarchicznej znaczeniowo struktury wielu tekstów składowych ( tekst przekształca się w pewną strukturę tekstów, która jest jednocześnie jednym i wieloma tekstami). Niektórzy sądzą, że od dawna istniały pewne rodzaje hipertekstów, np. Biblia, tomy poezji, aforyzmów, encyklopedie (skonstruowane w oparciu o sieć odsyłaczy pomiędzy poszczególnymi hasłami), słowniki, teksty, gdzie uwzględniono dygresje i powroty. Radosław Nowakowski „Koniec świata według Emeryka”. Hipertekst

Wprowadzenie możliwości dopuszczenia do użytku szkolnego podręcznika w formie elektronicznej (§ 9, § 10 ust. 10 i § 13 ust. 3 rozporządzenia). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów i podręczników…

Z Uzasadnienia do zmian w zasadach dopuszczania do użytku podręczników Podręcznik w postaci cyfrowej wzbogacony o odsyłacze (pliki) multimedialne i proste struktury hipertekstowe staje się podręcznikiem multimedialnym. Termin hiperksiążka odnosi się do książki elektronicznej o cechach hipertekstu z wszystkimi tego konsekwencjami – bogactwem i różnorodnością form linków nawigacyjnych i tematycznych. Z Uzasadnienia do zmian w zasadach dopuszczania do użytku podręczników

DZIĘKUJĘ