Metody organizatorskie METODY ORGANIZACJI Metody organizatorskie

Badanie metod pracy Badanie metod pracy sprowadza się do podziału badanego procesu na odpowiednio dobrane części składowe, zarejestrowania ich za pomocą umownych symboli graficznych, poddania każdej z nich z osobna krytycznej ocenie i analizie pod kątem eliminacji, połączenia lub uproszczenia sposobu jej realizowania, a następnie opracowania zbiorczego projektu usprawnienia oraz wprowodzenia go w życie. Merła 1979 s. 40-41

Cykl postępowania organizatorskiego - etapy Wybór celu i przedmiotu działania, rejestracja stanu faktycznego, krytyczna analiza i ocena stanu faktycznego, projektowanie stanu proponowanego, wprowadzenie w życie zaprojektowanego usprawnienia.

Wybór celu i przedmiotu badania (Inaczej „analiza potrzeb organizacyjnych”) Obejmuje następujące kierunki postępowania organizatorskiego: określenie celu ogólnego (wydajność, koszty, jakość, warunki pracy), wstępną analizę organizacyjną (źródła, rezerwy i kierunki usprawnień), określenie przedmiotu organizowania (dział, fragment procesu), określenie celu szczegółowego (konkretyzacja celu ogólnego lub przejście do celów niższego stopnia; np. drogi transportowe, eliminacja), analiza aspektów ekonomicznych, technicznych i psychologicznych przedmiotu organizowania, analizę warunków pracy (pozycja, oświetlenie, hałas, temperatura itp.), ustalenie środków i terminów.

Rejestracja stanu faktycznego Technika kartowania Stenografia organizatorska Rejestrowanie badanych procesów pracy (zarówno produkcyjnych jak i administracyjno-biurowych) za pomocą umownych symboli graficznych na specjalnych kartach i wykresach przebiegu.

Uniwersalne elementy pracy – symbole graficzne operacja czynność zmierzająca do zmiany właściwości fizycznych, chemicznych lub kształtu przedmiotu pracy transport przemieszczanie pracowników, materiałów, narzędzi itp. manipulacja przemieszczanie materiałów na odległość nie większą niż 2m

Uniwersalne elementy pracy – symbole graficzne kontrola ustalanie ilościowych lub jakościowych cech przedmiotu oczekiwanie stany bezczynności wykonawców, maszyn i urządzeń oraz bezwładności materiału, narzędzi itp. magazynowanie

Karta przebiegu materiału (wszystkie elementy)

Karta procesu (tylko operacje i czynności kontrolne)

Karta przebiegu czynności zespołowych nie występuje manipulacja, operacja obejmuje wszystkie czynności za wyjątkiem kontroli, przemieszczeń oraz oderwania do innej pracy

Zestawienie symboli

Krytyczna analiza i ocena jak jest? (synteza stanu faktycznego) dlaczego tak jest? (uzasadnienie stanu faktycznego) jak jeszcze może być? (znajdowanie wariantów) jak być powinno? (ustalanie wariantu optymalnego) Arkusz krytycznej oceny i analizy

Projektowanie stanu postulowanego Badanie metod pracy znajduje zastosowanie na ogół w odniesieniu do tzw. prostych przedsięwzięć organizacyjnych (usprawnienie wybranego odcinka procesu technologicznego, racjonalizacja pracy w grupie stanowisk). Fazy etapu projektowania: uporządkowanie zmian zaproponowanych w toku krytycznej analizy i oceny stanu faktycznego, opracowanie właściwego projektu stanu proponowanego, weryfikacja projektu w warunkach symulowanych lub rzeczywistych, ocena proponowanych rozwiązań według kryteriów ekonomicznych, warunków pracy oraz psychosocjologicznych.

Wprowadzenie w życie zaprojektowanego usprawnienia opracowanie sprawozdania z przeprowadzonego badania przygotowanie środków technicznych przygotowanie czynnika ludzkiego rozruch organizacyjny zanikająca kontrola wdrożenia

Mierzenie czasu pracy

Fotografia dnia roboczego Polega na obserwacji z zegarkiem w ręku przebiegu pracy na danym stanowisku (stanowiskach) w ciągu dnia roboczego i rejestrowaniu następujących po sobie elementów pracy oraz czasu ich trwania na specjalnych kartach.

Arkusz fotografii dnia roboczego

metoda chronometrażu Dokładne ustalenie za pomocą stopera czasu trwania poszczególnych elementów pracy. Chronometraż pozwala mierzyć czasy z dokładnością do dziesiątych części sekundy. Współcześnie stosuje się deski chronometrażowe z odpowiednimi formularzami. Pomiary chronometrażowe służą zarówno do badania metod pracy, jak i opracowywaniu norm pracy.

inne metody fotografia stroboskopowa (flash light) fotografowanie przebiegu ruchów przy otwartej migawce, a naświetlenie odbywa się poprzez serię błysków o dużej częstotliwości, filmowanie w zwolnionym tempie (0,9 – 1,5 fps) szczególnie skomplikowane procesy pracy zespołowej, o relatywnie długim przebiegu, filmowanie w przyspieszonym tempie (64 i więcej fps) bardzo krótkie i szybko przebiegające cykle pracy.

metoda obserwacji migawkowych Obserwacja wyrywkowa – obserwator w losowo dobranych momentach (lub powtarzających się w ściśle określonym i niezmiennym rytmie) dokonuje obchodu stanowisk pracy objętych badaniem i rejestruje zaobserwowany rodzaj zjawiska zużycia czasu, wynikający z charakteru wykonywanych czynności lub przerw w pracy. U podstaw obserwacji migawkowych leży założenie, że przy odpowiednio dużej liczbie obserwacji wyrywkowych uzyskana struktura zużycia czasu jest bliska rzeczywistej.

Wartościowanie pracy metody sumaryczne metody analityczne

metoda porównywania parami Każdą z rozpatrywanych prac porównuje się ze wszystkimi pozostałymi Przykład: zegarmistrz, ręczne kopanie i ładowanie piasku, suszenie naczyń, listonosz, kierowca taksówki, gospodyni domowa, obsługa małej rewolwerówki, montaż izolatorów, przyśrubowanie głowicy cylindra w warunkach pracy taśmowej, samodzielna biuralistka 50-osobowego warsztatu mechanicznego.

metoda porównywania parami

metoda porównywania parami

Otrzymana hierarchia rozpatrywanych stanowisk: montaż izolatorów, kierowca taksówki, ręczne kopanie i ładowanie piasku, samodzielna biuralistka 50-osobowego warsztatu mechanicznego. obsługa małej rewolwerówki, listonosz, gospodyni domowa, zegarmistrz, przyśrubowanie głowicy cylindra w warunkach pracy taśmowej, suszenie naczyń,

metoda Stiegersa-Reeda Jest to metoda szacowania wag kryteriów na podstawie sondażu poglądów odnoszących się do stanowisk typowych w danym przedsiębiorstwie. Wybór najwyżej ocenianego kryterium na wszystkich stanowiskach, relatywne szacowanie wag pozostałych kryteriów, w porównaniu z najwyżej ocenianym, określenie wag wszystkich branych pod uwagę kryteriów dla wszystkich stanowisk, ponowienie sondażu poglądów.

metoda Stiegersa-Reeda – krok 1 Kryterium Stanowisko A B C Kwalifikacje zawodowe 100 Odpowiedzialność 65 Wysiłek 70 Warunki pracy 40

metoda Stiegersa-Reeda – krok 2 Kryterium Stanowisko A B C Kwalifikacje zawodowe 100 60 50 Odpowiedzialność 65 35 30 Wysiłek 20 40 70 Warunki pracy 15 25

metoda Stiegersa-Reeda – krok 3 Kryterium Stanowisko A B C Kwalifikacje zawodowe 100 60 50 Odpowiedzialność 75 40 35 Wysiłek 20 Warunki pracy 10

metoda Stiegersa-Reeda Wyniki trzeciego kroku obrazują wagi głównych kryteriów wartościowania pracy, jakie należałoby przyjąć w danym przedsiębiorstwie: kwalifikacje zawodowe – 1,00, odpowiedzialność – 0,75, wysiłek – 0,60, warunki pracy – 0,40.

Przechodzenie z wyników wartościowania na płace Formuła statystyczna – szacowana płaca zasadnicza – wynik wartościowania w punktach – szacowana zasadnicza płaca minimalna – szacowana wartość jednego punktu w jedn. pieniężnych – wynik wartościowania w punktach dla i-tego stanowiska – rzeczywista płaca zasadnicza na i –tym stanowisku

Przechodzenie z wyników wartościowania na płace Formuła własna Główne założenie polega przyjęciu maksymalnej rozpiętości między płacami minimalnymi i maksymalnymi, jako elementu polityki płac na szczeblu przedsiębiorstwa.

Przechodzenie z wyników wartościowania na płace

UMEWAP

UMEWAP Wykształcenie zawodowe

UMEWAP Doświadczenie zawodowe

UMEWAP

W p = 10 PZ = 1500+(167-50) ∙10 = 2670 Pnj – przyjmujemy np. 1500 zł N – przyjmujemy 4 Pktmax – przyjmujemy 450 W p = 10 Pktnj – przyjmujemy 50 PZ = 1500+(167-50) ∙10 = 2670

Przestrzenne organizowanie procesów pracy

metoda Schmigalli 1 nie tak tak nie Wybrać z macierzy powiązań parę obiektów o największej intensywności przepływów Czy takich par jest więcej niż jedna? nie tak Wybrać parę obiektów o największej liczbie powiązań z pozostałymi obiektami Czy takich par jest więcej niż jedna? Wybrać dowolną parę tak Umieścić wybraną parę w sąsiednich wierzchołkach centralnego wierzchołka siatki nie 1 Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania”

metoda Schmigalli cd. 1 nie tak nie nie tak tak nie tak nie tak Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” Wyznaczyć sumę intensywności powiązań między obiektami rozmieszczonymi i nierozmieszczonymi Wybrać obiekt o największej intensywności powiązań Czy takich obiektów jest więcej niż jeden? nie Ustalić wierzchołki trójkątów sąsiednie do zajętych już przez rozmieszczone obiekty, z którymi obiekt wybrany ma powiązania Wyznaczyć dla tak ustalonych potencjalnych miejsc rozmie- szczenia iloczyny intensywności powiązań i odległości modułowych tak Wybrać obiekt mający największą liczbę powiązań z obiektami jeszcze nierozmieszczonymi Wybrać miejsce lokalizacji odpowiadające najmniejszej sumie iloczynów Czy takich obiektów jest więcej niż jeden? nie nie Czy takich sum jest więcej niż jedna? tak tak Wybrać obiekt mający największą liczbę powiązań z obiektami jeszcze nierozmieszczonymi Wybrać dowolny obiekt Umieścić wybrany obiekt na wybranym miejscu lokalizacji nie Czy takich obiektów jest więcej niż jeden? Czy wszystkie obiekty zostały rozmieszczone? tak nie tak Wybrać dowolny obiekt STOP

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania”

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 x 200 700 100 300 500

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” Wyszukanie elementu maksymalnego (700 szt.). Wskazuje on na parę obiektów (3 i 4) Wyznaczanie sumy intensywności powiązań między obiektami rozmieszczonymi, a nierozmieszczonymi 4 3 Numer obiektu 1 2 5 6 7 8 9 10 11 3 200 300 4 100 ∑ 400

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” Największa suma znajduje się przy obiekcie 7. Należy rozpatrzyć w którym miejscu umieścić ten obiekt. 7? VII VI VIII V 4 3 I III IV II Numer obiektu I II III IV V VI VII VIII 3 2∙300 1∙300 4 1∙100 2∙100 ∑ 700 400 500 Do wyboru mamy miejsca III oraz VII Wybieramy III

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 4 3 7 Numer obiektu 1 2 5 6 8 9 10 11 3 200 4 100 300 7 500 ∑ 600

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” VII VI VIII V 4 3 IX 7 IV I II III 6? Numer obiektu I II III IV V VI VII VIII IX 3 1∙0 4 1∙100 2∙100 7 1∙500 2∙500 ∑ 600 700 1100

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 4 3 7 6 Numer obiektu 1 2 5 8 9 10 11 3 200 4 300 100 7 6 ∑ Do wyboru mamy obiekty 8, 9 Wybieramy obiekt 8

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” I II 4 3 III 7 6 8? Ponieważ obiekt 8 ma powiązanie tylko z obiektem 4, do wyboru mamy 3 miejsca Wybieramy miejsce III

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 4 3 8 7 6 Numer obiektu 1 2 5 9 10 11 3 200 4 100 6 7 300 8 ∑ 500

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” IV V II III VI 4 3 I 8 7 6 5? Numer obiektu I II III IV V VI 3 3∙200 2∙200 1∙200 8 1∙300 2∙300 3∙300 ∑ 900 700 1100

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 5 4 3 8 7 6 Numer obiektu 1 2 9 10 11 3 200 4 100 5 300 6 7 8 ∑ 600

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 5 4 3 8 7 6 9? Ponieważ obiekt 9 ma równe przepływy (300 szt.) z obiektami 5 i 7 należy go umieścić możliwie między nimi. Przeliczenie wszystkich wariantów potwierdziłoby ten wybór.

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 5 4 3 8 7 6 Numer obiektu 1 2 10 11 3 200 4 100 5 6 7 8 9 ∑

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 I 5 II 4 3 8 7 III 6 2? Ponieważ obiekt 2 ma powiązanie tylko z obiektem 3 należy go umieścić w jednym z sąsiadujących z nim miejsc. Wybieramy miejsce I

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 2 5 4 3 8 7 6 Numer obiektu 1 10 11 2 200 3 4 100 5 6 7 8 9 ∑ Ponieważ obiekt 1 ma powiązanie tylko z obiektem 2 należy go umieścić w jednym z sąsiadujących z nim miejsc.

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 2 5 1 4 3 8 7 6 Numer obiektu 10 11 1 2 3 4 100 5 6 7 8 9 ∑ Możemy wybrać obiekt 10 lub 11 Obiekty te mają równe przepływy do obiekty 4 Wybieramy dowolną z najmniejszych odległości (2) do obiektu 4

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 2 5 1 4 3 8 7 10 6 Numer obiektu 11 1 2 3 4 100 5 6 7 8 9 10 ∑ 200

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 2 5 1 4 3 8 IV 7 10 6 III I II Numer obiektu I II III IV 4 2∙100 3∙100 10 1∙100 ∑ 400 300

metoda Schmigalli - przykład Z. Martyniak „Metody organizacji i zarządzania” 9 2 5 1 4 3 8 7 10 6 11 Rozmieszczenie końcowe