Co to jest bibliografia? Bibliografia – wywodzi się od greckich słów: biblion (biblos) – książka oraz graphein – pisać, opisywać Bibliografia – to uporządkowany spis dokumentów dobranych według usta-lonych kryteriów spełniający zadania informacyjne.
Literatura podmiotu inaczej bibliografia podmiotu, to wszystkie dokumenty, poddawane analizie. Mogą to być dzieła literackie, dzieła sztuki, fragmenty muzyczne, fotogra-fie, plakat, film i inne.
Literatura przedmiotu czyli tak zwana bibliografia przedmiotowa, to pozycje krytyczno-literackie, które posłu-żyły do opracowania tematu, czyli publika-cje o przedmiocie pracy, o cytowanych w pracy dziełach i autorach. Literatury przedmiotu się nie interpretuje, służy ona uzasadnieniu wniosków wysnutych z włas-nej interpretacji omawianych dzieł.
Bibliografia załącznikowa powinna być opracowana zgodnie z normami: PN - ISO 690: 2002 Dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Zawartość, forma i struktura. PN - ISO-690-2:1999 Informacja i dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Dokumenty elektronicz-ne i ich części.
Bibliografię załącznikową należy umieszczać na końcu pracy. Opisy powinny być uporządkowane w kolejności alfabetycznej lub w kolejności cytowania w tekście i kolejno ponumerowane.
Wzór opisu wydawnictwa zwartego (książki) zawierający elementy obowiązkowe i fakultatywne Odpowiedzialność główna. Tytuł : dodatek do tytułu. Odpowiedzialność drugorzędna. Wydanie. Miejsce wydania: wydawca, rok wydania. Objętość (liczba stronic lub tomów). Seria (nazwa; numer serii). Uwagi. ISBN
Przykład opisu wydawnictwa zwartego (książki) zawierający elementy obowiązkowe i fakultatywne KUBIAK Zygmunt. Dzieje Greków i Rzy-mian: piękno i gorycz Europy. Wyd. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003. 542 s. ISBN 83-7311-732-6.
Wzór opisu wydawnictwa zwartego (książki) zawierający elementy obowiązkowe Odpowiedzialność główna. Tytuł. Wydanie. Rok wydania. ISBN. Przykład opisu wydawnictwa zwartego (książki) zawierający elementy obowiązkowe KUBIAK Zygmunt. Dzieje Greków i Rzy-mian. Wyd. 2. 2003. ISBN 83-7311-732-6.
to: Jan czy Jędrzej Śniadecki? Można zamiast imienia podać tylko inicjał, jeżeli nie utrudni to identyfikacji osoby np. Śniadecki J. to: Jan czy Jędrzej Śniadecki? Pomijamy w opisie autora informacje o jego stopniach naukowych, funkcjach: prof. dr doc. mgr ks. Nie piszemy, że ktoś jest czy był: księdzem, profesorem, biskupem, doktorem, zakonnikiem etc.
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja należy stosować jednolity system interpunkcji w bibliografii załącznikowej i wszystkich przypisach bibliograficznych zawartych w publikacji zaleca się wyróżniać graficznie nazwę autora (zwłaszcza nazwisko) i/lub tytuł dokumentu oraz tytuł czasopisma w przypadku opisu artykułu, nie dopuszcza się wyróżniania w ten sam sposób różnych elementów opisu, zaleca się używanie tylko niezbędnych znaków interpunkcyjnych oraz uzależnienie ich użycia od zastosowanych wyróżnień, np. wyróżnienie tytułu pismem pochyłym może eliminować znaki interpunkcyjne przed i po tytule, wyróżnienia graficzne i interpunkcja powinny zapewnić czytelność opisu.
Przykłady opisu bibliograficznego wydawnictwa zwartego (książki) WOJCIECHOWSKI Jacek Organizacja i zarządzanie w bibliotekach Warszawa 1998 ISBN 83-01-12432-6. WOJCIECHOWSKI, Jacek, Organizacja i zarządzanie w bibliotekach, Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6. WOJCIECHOWSKI Jacek: Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6. WOJCIECHOWSKI J.: Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6. WOJCIECHOWSKI, Jacek. Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6.
Opis wydawnictwa zwartego Opis wydawnictwa zwartego (dwóch lub trzech autorów) BAŃKOWSKA Elżbieta, CEWE Alicja, STANKIE-WICZ Dorota. Egzamin wstępny na wyższe uczelnie : zbiór zadań : matematyka. Wyd. 2. Gdańsk 1993. ISBN 83-900932-1-9. Opis wydawnictwa zwartego (praca zbiorowa) ( 1) Pisarze świata : słownik encyklopedyczny. Red. Jolanta Skrunda. Wyd. 2 zm. i rozsz. Warszawa cop.1998. ISBN 83-01-12776-7
Opis wydawnictwa zwartego (praca zbiorowa) (2) Literatura polska w szkole średniej. Wyd. 3. Pod red. Stanisława Grzeszczuka. Warszawa 1985. ISBN 83-02-02529-1. lub GRZESZCZUK Stanisław (red.). Literatura polska w szkole średniej. Wyd. 3. Warszawa 1985. ISBN 83-02-02529-1.
Opis wydawnictwa zwartego (praca zbiorowa, więcej niż trzech autorów) ABRIKOSOW G. i in. Zoologia: bezkręgow-ce. Wyd. 2. Warszawa 1972.
Wzór opisu fragmentu w wydawnictwie zwartym Odpowiedzialność główna. Tytuł doku-mentu macierzystego. Wydanie. Numeracja części. Miejsce wydania Rok wydania. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego (tytuł, stronice).
Przykład opisu fragmentu w wydawnictwie zwartym (1) RUSEK Marta. Barwy epok: kultura i literatura, nauka o języku: poradnik dla nauczyciela. Wyd. 1. Cz. 1. Warszawa cop. 2002. Filozofia na lekcjach języka polskiego, s. 62-67. ( 2 ) Bibliografia: metodyka i organizacja. Pod red. Zbi-gniewa Żmigrodzkiego. Wyd.1. Warszawa 2000. Rozdz. 5, Sporządzenie maszynopisu wydawni-czego, s. 145-146.
Przykład opisu fragmentu w wydawnictwie zwartym (3) KOCHANOWSKI Jan. Fraszki. Wyd. 3 przejrz. Wrocław 1998. Do gór i lasów, s. 113-114. (4) HABIELSKI Rafał, OSICA Janusz. Między niewolą a wolnością. Warszawa 1998. s. 44-45.
Wzór opisu artykułu w wydawnictwie zwartym Odpowiedzialność główna dotycząca arty-kułu. Tytuł artykułu. W: Odpowiedzialność główna dokumentu macierzystego. Tytuł dokumentu macierzystego. Wydanie. Miejsce wydania rok wydania. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego (stronice).
Przykład opisu artykułu w wydawnictwie zwartym (1) TOKARSKA Anna. Opis bibliograficzny. W: Bi-bliografia. Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego. Wyd.1. Warszawa 2000. s. 63-124. (2) WEISS T. Mieszczaństwo przed sądem – Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. W: Arcydzieła literatury polskiej : interpretacje. Pod red. S. Grzeszczuka i A. Niewolak-Krzyw-dy. T. 1. Rzeszów 1987. s. 162-177.
wydawnictwa ciągłego (czasopisma) Opis bibliograficzny wydawnictwa ciągłego (czasopisma)
Wydawnictwo ciągłe (czasopismo). Wzór opisu Tytuł. Odpowiedzialność. Wydanie. Oznaczenie zeszytu (daty i/lub nu-mery). Miejsce wydania rok wydania. Seria. Uwagi. Numer normalizowany ISSN.
Wydawnictwo ciągłe (czasopismo). Przykład opisu (1) Biblioteka w Szkole: miesięcznik nauczycieli bibliotekarzy. Styczeń 1999, nr 1 – . Warszawa 1999 –. ISSN 0867-5600 (2) Wiedza i Życie. Grudzień 2004, nr 12 –. Warszawa 2004 –. ISSN 0137-8929
Artykuł w wydawnictwie ciągłym. Wzór opisu Odpowiedzialność główna. Tytuł. Tytuł dokumentu macierzystego. Wydanie. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: rok, oznaczenie zeszytu, paginacja fragmentu.
Artykuł w wydawnictwie ciągłym. Przykład opisu (1) GROENWALD Maria. Sprawiedliwość w ocenianiu osiągnięć uczniów. „Nowa Szkoła.” 2004, nr 9, s. 12-17. (2) GŁOWACKI S., ZAJKOWSKA J. Trylogia Sienkiewicza. „Cogito” 2001, nr 21, s. 59-64.
Recenzja w wydawnictwie ciągłym. Wzór opisu Odpowiedzialność główna dokumentu recenzowanego. Tytuł. Wydanie. Miejsce wydania rok wydania. ISBN. Rec. Odpo-wiedzialność główna dotycząca artykułu recenzowanego. Tytuł artykułu recenzo-wanego. Tytuł czasopisma. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: rok, oznaczenie zeszytu, paginacja fragmentu.
Recenzja w wydawnictwie ciągłym. Przykład opisu KUCZOK Wojciech. Gnój. Warszawa 2003. Rec. Piotr Śliwiński. Normalni, wydrążeni, źli. „Tygodnik Powszechny” 2004 nr 32 s. 11
Wywiad w wydawnictwie ciągłym Wzór opisu Odpowiedzialność główna udzielającego wywiad. Tytuł wywiadu. Odpowiedzialność drugorzędna przeprowadzającego wywiad. Tytuł dokumentu macierzystego. Wydanie. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: rok, oznaczenie zeszytu, paginacja fragmentu.
Wywiad w wydawnictwie ciągłym Przykład opisu Kuczok Wojciech. Jestem bardzo pokrzy-wiony. Rozmowę przepr. Barbara Pietkie-wicz. „Polityka” 2004 nr 3 s. 58- 59
wydawnictw elektronicznych Opis bibliograficzny wydawnictw elektronicznych
Elektroniczne wydawnictwo zwarte, baza danych i program komputerowy Wzór opisu Odpowiedzialność główna. Tytuł [Typ nośnika]. Wydanie. Miejsce wydania: wydawca, data wydania. Data aktualizacji [Data dostępu]*. Warunki dostępu*. Numer znormalizowany. * Data i warunki dostępu to elementy obowiązkowe dla dokumentów online, fakultatywne dla pozostałych.
Elektroniczne wydawnictwo zwarte, baza danych i program komputerowy Przykład opisu (1) KOPALIŃSKI Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja 1.03.16. Łódź: PRO-media CD, 1998. ISBN 83-7231-3. (2) Egipt [CD-ROM]. Red. Mirosław Dąbrowski, Magdalena Olkuśnik. Kraków: Fogra Multimedia, 1999
Elektroniczne wydawnictwo zwarte, baza danych i program komputerowy Przykład opisu (3) SKÓRKA Stanisław. Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akade-mia Pedagogiczna. Instytut Informacji Nau-kowej [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ap.krakow.pl/whk/
Elektroniczne wydawnictwo zwarte, baza danych i program komputerowy Przykład opisu (4) Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna [online]. Onet.pl, 1996-2005 [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://portalwiedzy.onet.pl/
Artykuł w elektronicznym wydawnictwie zwartym, bazie danych i programie komputerowym. Wzór opisu Odpowiedzialność główna (artykułu). Tytuł (artyku-łu). W: Odpowiedzialność główna (dokumentu macierzystego). Tytuł (dokumentu macierzystego) [Typ nośnika]. Wydanie. Miejsce wydania: wydaw-ca, data wydania. Data aktualizacji [Data dostępu]*. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego. Warunki dostępu*. Numer znormalizowany ISBN. * Data i warunki dostępu to elementy obowiązkowe dla dokumentów online, fakultatywne dla pozostałych.
Artykuł w elektronicznym wydawnictwie zwartym, bazie danych i programie komputerowym. Przykład opisu (1) Układ słoneczny. W: WNUK Edwin. Ziemia we Wszechświecie [CD-ROM]. Poznań: Impresja Wydaw. Elektroniczne, 1996. ISBN 83-907040-1-3.
Artykuł w elektronicznym wydawnictwie zwartym, bazie danych i programie komputerowym. Przykład opisu (2) WILK Katarzyna: Pismo i książka w okresie prekolumbijskim. W: SKÓRKA, Stanisław. Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akademia Pedagogiczna. Instytut Informacji Naukowej, 2002 [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ap.krakow.pl/whk/wilk.html
Elektroniczne wydawnictwo ciągłe Wzór opisu Tytuł [Typ nośnika]. Wydanie. Miejsce wydania: wydawca, data wydania [Data dostępu]*. Warunki dostępu*. Numer znormalizowany ISSN. * Data i warunki dostępu to elementy obowiąz-kowe dla dokumentów online, fakultatywne dla pozostałych.
Elektroniczne wydawnictwo ciągłe Przykład opisu Wiedza i Życie [online]. Warszawa: Agora [dostęp: 07 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://serwisy.gazeta.pl/czaso-pisma/0,424 77.html. ISSN 0137-8929.
Artykuł w elektronicznym wydawnictwie ciągłym. Wzór opisu Odpowiedzialność główna (artykułu). Tytuł (artykułu).W: Tytuł wydawnictwa ciągłego [Typ nośnika]. Wydanie. Oznaczenie zeszytu. Data aktualizacji [Data dostępu]*. Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego. Warunki dostępu*. Numer znormalizowany ISSN. * Data i warunki dostępu to elementy obowiązkowe dla dokumentów online, fakultatywne dla pozostałych
Artykuł w elektronicznym wydawnictwie ciągłym. Przykład opisu GUT Dorota. Poszukiwacze prawdy. W: Wiedza i Życie [online]. 2005 nr 1. Ostatnia aktualizacja: 27 stycznia 2005 [dostęp: 07 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://serwisy.gazeta.pl/ czasopisma/042477.html. ISSN 0137-8929.
Przykładowe zestawienie bibliograficzne Na kolejnych stronach pokazano jak może wyglądać przykładowa bibliografia załącznikowa złożona z opisów dokumentów cytowanych powyżej. Poszczególne opisy bibliograficzne ułożo-ne są zgodnie z kolejnością występowania ich w tej prezentacji. Lepszym rozwiązaniem jest ułożenie bibliografii alfabetycznie lub w kolejności cytowania poszczególnych dokumentów w swojej pracy. Dobór tematyczny dokumentów jest tu przypadko-wy, autorowi opracowania chodziło o różnorodność opisywanych dokumentów. Rzeczywista bibliografia będzie zawężona do ściśle określonego tematu.
ABRIKOSOW G. i in. Zoologia: bezkręgowce. Wyd. 2. Warszawa 1972. KUBIAK Zygmunt. Dzieje Greków i Rzymian. Wyd. 2. Warszawa 2003. ISBN 83-7311-732-6. WOJCIECHOWSKI Jacek. Organizacja i zarządzanie bibliotekach. Warszawa 1998. ISBN 83-01-12432-6. BAŃKOWSKA Elżbieta, CEWE Alicja, STANKIEWICZ Dorota. Egzamin wstępny na wyższe uczelnie : zbiór zadań. Wyd. 1. Gdańsk 1993. ISBN 83-900932-1-9. Literatura polska w szkole średniej. Wyd. 3. Pod red. Stanisława Grzeszczuka. Warszawa 1985. ISBN 83-02-02529-1. Pisarze świata: słownik encyklopedyczny. Red. Jolanta Skrunda. Wyd. 2 zm. i rozsz. Warszawa cop.1998. ISBN 83-01-12776-7 ABRIKOSOW G. i in. Zoologia: bezkręgowce. Wyd. 2. Warszawa 1972. RUSEK Marta. Barwy epok: kultura i literatura, nauka o języku: poradnik dla nauczyciela. Wyd. 1. Cz. 1. Warszawa cop. 2002. Filozofia na lekcjach języka polskiego. s. 62-67.
Bibliografia: metodyka i organizacja. Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego Bibliografia: metodyka i organizacja. Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego. Wyd.1. Warszawa 2000. Rozdz. 5, Sporządzenie maszynopisu wydawniczego, s. 145-146. KOCHANOWSKI Jan. Fraszki. Wyd. 3 przejrz. Wrocław 1998. Do gór i lasów, s. 113-114. HABIELSKI Rafał, OSICA Janusz. Między niewolą a wolnością. Warszawa 1998. s. 44-45. TOKARSKA Anna. Opis bibliograficzny. W: Bibliografia. Pod red. Zbigniewa Żmigrodzkiego. Wyd. 1. Warszawa 2000. s. 63-124. WEISS T. Mieszczaństwo przed sądem – Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. W: Arcydzieła literatury polskiej : interpretacje. Pod red. S. Grzeszczuka i A. Niewolak-Krzywdy. T. 1. Rzeszów 1987. s. 162-177. Biblioteka w Szkole: miesięcznik nauczycieli bibliotekarzy. Styczeń 1999, nr 1 – . Warszawa 1999 –. ISSN 0867-5600 Wiedza i Życie. Grudzień 2004, nr 12 –. Warszawa 2004 –. ISSN 0137-8929
GROENWALD Maria. Sprawiedliwość w ocenianiu osiągnięć uczniów GROENWALD Maria. Sprawiedliwość w ocenianiu osiągnięć uczniów. „Nowa Szkoła.” 2004, nr 9, s. 12-17. GŁOWACKI S., ZAJKOWSKA J. Trylogia Sienkiewicza. „Cogito” 2001, nr 21, s. 59-64. KUCZOK Wojciech: Gnój. Warszawa 2003. Rec. Piotr Śliwiński: Normalni, wydrążeni, źli. „Tygodnik Powszechny” 2004 nr 32 s. 11 KUCZOK Wojciech. Jestem bardzo pokrzywiony. Rozmowę przepr. Barbara Pietkiewicz. „Polityka” 2004 nr 3 s. 58- 59 KOPALIŃSKI Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja 1.03.16. Łódź: PRO-media CD, 1998. ISBN 83-7231-3. Egipt [CD-ROM]. Red. Mirosław Dąbrowski, Magdalena Olkuśnik. Kraków: Fogra Multimedia, 1999. SKÓRKA Stanisław. Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akademia Pedagogiczna. Instytut Informacji Naukowej [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ap.krakow.pl/whk/
Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna [online]. Onet Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna [online]. Onet.pl, 1996-2005 [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://portalwiedzy.onet.pl/ Układ słoneczny. W: WNUK Edwin. Ziemia we Wszechświecie [CD-ROM]. Poznań: Impresja Wydaw. Elektroniczne, 1996. ISBN 83-907040-1-3. WILK Katarzyna: Pismo i książka w okresie prekolumbijskim. W: SKÓRKA, Stanisław. Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akademia Pedagogiczna. Instytut Informacji Naukowej, 2002 [dostęp: 04 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ap.krakow.pl/whk/wilk.html Wiedza i Życie [online]. Warszawa: Agora [dostęp: 07 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://serwisy.gazeta.pl/czasopisma/0,424 77.html. ISSN 0137-8929. GUT Dorota. Poszukiwacze prawdy. W: Wiedza i Życie [online]. 2005 nr 1. Ostatnia aktualizacja: 27 stycznia 2005 [dostęp: 07 lutego 2005]. Dostępny w World Wide Web: http://serwisy.gazeta.pl/ czasopisma/0,42477.html. ISSN 0137-8929.