Światowy Dzień Zdrowia 7. 04.2013 „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Opracowała : mgr Agnieszka Pątek - Gołębiowska Światowy Dzień Zdrowia 7. 04.2013

Choroby układu krążenia Nadciśnienie tętnicze; Miażdzyca tętnic; Choroba wieńcowa; Zawał mięśnia sercowego; Udary mózgu;

Czynniki ryzyka chorób układu krążenia Niemodyfikowalne : Wiek; Płeć; Rasa; Czynniki genetyczne; Choroba w rodzinie; Modyfikowalne : Nadciśnienie tętnicze, Otyłość Hiperlipidemia; Cukrzyca; Palenie tytoniu; Nadużywanie alkoholu; Nadużywanie spożycia soli kuchennej; Stres; Doustne leki antykoncepcyjne;

Cel główny Światowego Dnia Zdrowia 07.04. 2013 Zmniejszenie liczby : zawałów serca, udarów mózgu

Cele szczegółowe Światowego Dnia Zdrowia 07.04. 2013 podniesienie poziomu wiedzy na temat przyczyn i skutków nadciśnienia tętniczego, propagowanie zasad profilaktyki nadciśnienia tętniczego i zachęcanie do ich stosowania, zachęcenie dorosłych do regularnej kontroli ciśnienia tętniczego krwi,

Światowy Dzień Zdrowia 7. 04.2013 Temat przewodni : Nadciśnienie tętnicze

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Klasyfikacja ciśnienia prawidłowego i nadciśnienia tętniczego Kategoria Skurczowe Rozkurczowe ciśnienie optymalne < 120 i < 80 ciśnienie prawidłowe 120-129 i/lub 80-84 ciśnienie wysokie prawidłowe 130-139 i/lub 85-89 nadciśnienie tętnicze 1. stopnia 2. Stopnia 3. stopnia 140-159 i/lub 90-99 160-179 i/lub 100-109 ≥ 180 i ≥110 izolowane nadciśnienie tętnicze skurczowe ≥140 i < 90

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Wpływ ciśnienia tętniczego na zdrowie

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Nadciśnienie tętniczego a ryzyko choroby

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Cel badania ocena rozpowszechnienia i kontroli nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych, palenia papierosów oraz otyłości i cukrzycy w Polsce Adresaci próba reprezentatywna dla mieszkańców Polski w wieku 18-79 lat

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Zgodnie z zaleceniami PTNT z 2000 roku w skład leczenia niefarmakologicznego wchodzi przede wszystkim : Zmniejszenie nadwagi; Ograniczenie spożycia soli; Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych; Zaprzestanie palenia tytoniu; Zwiększenie aktywności fizycznej; Ograniczenie spożycia alkoholu;

Normalizacja masy ciała „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Do podstawowych metod leczenia niefarmakologicznego należy zmniejszenie masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. Normalizacja masy ciała Schemat obliczania wskażnika BMI (Body Mass Index) Wskaźnik proporcji wagowo-wzrostowych to wskaźnik BMI (Body Mass Index), który można obliczyć wg wzoru: BMI = masa ciała (kg)/wzrost (m)2 Dla osób dorosłych wartości wskaźnika BMI w granicach 20 - 25 - prawidłowa masa ciała 25-30 - nadwaga 30 - otyłość

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Ograniczenie spożycia sodu w diecie W wielu badaniach udowodniono, że zmniejszenie zawartości sodu w diecie powoduje obniżenie ciśnienia tętniczego. Sodowrażliwość – oznacza zmiany ciśnienia tętniczego pod wpływem ładunku sodu podawanego doustnie lub dożylnie. U osób sodowrażliwych pod wpływem zwiększonego dowozu sodu do organizmu dochodzi do wzrostu ciśnienia krwi a zmniejszenie podaży powoduje efekt odwrotny . Według WHO dobowe spożycie sodu to 2,8 – 5,8 g/d na dobę.

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych W badaniu DASH wykazano, że zastosowanie u chorych na nadciśnienie tętnicze diety zawierającej dużo jarzyn, owoców i ubogotłuszczowych produktów mlecznych powoduje obniżenie ciśnienia skurczowego o 11,4 mmHg, rozkurczowego zaś o 5,1 mmHg.

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Zwiększenie aktywności fizycznej Badania przeprowadzone wśród studentów Uniwersytetu w Glasgow, Wielka Brytania, uczestniczyło w nich 15 tys. osób obserwowanych przez 20 lat, wykazały, że studenci aktywni fizycznie mieli niższe ciśnienie tętnicze niż osoby o małej aktywności fizycznej. Wśród chorych na nadciśnienie tętnicze systematyczna aktywność fizyczna poprawia ogólną sprawność oraz samopoczucie chorego. Chorym na łagodne i umiarkowane nadciśnienie tętnicze zaleca się przede wszystkim : spacer, jazdę na rowerze lub pływanie ( co najmniej 2 – 3 razy w tygodniu ). Trening powinien trwać ponad 30, ale nie więcej niż 60 minut.

Ograniczenie spożycia alkoholu „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Ograniczenie spożycia alkoholu Badania prowadzone z wykorzystaniem całodobowego pomiaru ciśnienia tętniczego wykazały, że wypicie 40 – 60 g etanolu prowadzi do utrzymania się przez całą dobę efektu presyjnego; Nadmierne spożycie etanolu zwiększa także ryzyko wystąpienia udaru mózgu; Ograniczenie u chorych na nadciśnienie tętnicze spożycia alkoholu do 20 – 30 g/d w istotny sposób wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego;

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Niefarmakologiczne leczenie nadciśnienia tętniczego Zaprzestanie palenia tytoniu Palenie tytoniu jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka chorób sercowo – naczyniowych, dlatego chory powinien go bezwzględnie zaniechać. Wypalenie jednego lub kilku papierosów w krótkim czasie powoduje : Wyraźny wzrost ciśnienia tętniczego; Zwiększenie częstości rytmu i pojemności minutowej; Powoduje zmianę profilu lipidowego; Prowadzi do uszkodzenia śródbłonka ściany naczyniowej;

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Cyfry ,które warto znać w profilaktyce chorób układu krążenia 0 – tyle papierosów wypalamy codziennie; 30 – codzienna aktywność fizyczna ; 139/89 – tyle nie powinno przekraczać ciśnienie tętnicze; 200 – tyle nie powinien przekraczać cholesterol całkowity; 80/94 – tyle nie powinien przekraczać obwód brzucha mierzony na poziomie pępka; 100 – tyle nie powinna przekraczać glukoza mierzona na czczo;

Zapoznaj się dokładnie z instrukcją obsługi „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego Zapoznaj się dokładnie z instrukcją obsługi aparatu i przestrzegaj użytkując ciśnieniomierz; Dobierz właściwy rozmiar mankietu ciśnieniomierza do obwodu swojego ramienia; ( dla dzieci do 2 lat – 6 cm, dla dzieci do 4 lat – 8 cm, dla dzieci do 9 lat 11 cm, dla dorosłych 12 – 14 cm; 1/3 długości ramienia ) mankiet zbyt wąski lub zbyt krótki – zawyża wartość mierzonego ciśnienia; mankiet zbyt szeroki lub zbyt długi – zaniża wartość

Na co najmniej 30 minut przed pomiarem „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego Na co najmniej 30 minut przed pomiarem powstrzymaj się od picia kawy, alkoholu, palenia papierosów oraz spożywania posiłków; Przed pomiarem odpocznij co najmniej 5 minut w pozycji siedzącej z podpartymi plecami. Nie mierz ciśnienia w momencie silnej potrzeby oddania moczu, pełny pęcherz zwiększa ciśnienie krwi;

Wartości ciśnienia tętniczego zmieniają się wielokrotnie „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego Wartości ciśnienia tętniczego zmieniają się wielokrotnie w ciągu doby, dlatego zwykle zaleca się jego mierzenie o stałej porze. Pomiar należy przeprowadzić na ręce wykazującej wyższe ciśnienie tętnicze. Jeśli używasz aparatu nadgarstkowego, w czasie pomiaru trzymaj nadgarstek na wysokości serca. W przypadku pomiarów przeprowadzanych aparatem naramiennym mankiet urządzenia jest automatycznie na odpowiedniej wysokości ( wysokość serca ).

Między kolejnymi pomiarami zrób 1-2 minuty przerwy; „Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Zasady prawidłowego pomiaru ciśnienia tętniczego Między kolejnymi pomiarami zrób 1-2 minuty przerwy; Zapisuj wyniki pomiaru w dzienniczku samokontroli (data, godzina, wartość ciśnienia); Dokonuj pomiaru regularnie - nawet, jeśli wartość ciśnienia jest prawidłowa;

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) - umieszczenie końcówki stetoskopu w górnej części dołu łokciowego (nad tętnicą łokciową) - pompowanie powietrza do mankietu, aż tętno przestanie być wyczuwalne (CISZA) - podniesienie ciśnienia w sfigmomanometrze o około 30 mm Hg powyżej słyszalnych tonów - powolne wypuszczanie powietrza z mankietu (2 mm Hg/s) - słuchanie za pomocą słuchawek lekarskich pojawiających się odgłosów - zapamiętanie wartości, przy jakiej pojawia się pierwszy ton (pierwsza fala tętna) - wartość SBP - zapamiętanie wartości, przy jakiej znika słyszalność ostatniego tonu – wartość DBP - wypuszczenie powietrza z sfigmomanometru

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat)

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Medyczne Szkoły Policealne im. Prof. Z. Religii ul. Młynarska 17 08 – 110 Siedlce tel. (025) 6447817 www.medyksiedlce.pl Dziękuję za uwagę .

„Zdrowe bicie serca” (Healthy Heart Beat) Literatura : 1. A. Janusiewicz – Nadciśnienie tętnicze (zarys patogenezy, diagnostyki i leczenia ); wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2002 2. T. Pasierski, T. Grodzicki – Nadciśnieniowa choroba serca; wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 1999 3. Strona Światowej Organizacji Zdrowia www.who.int 4. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2011 rok (wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego) 5. Strona Światowej Ligii Nadciśnienia Tętniczego ww.worldhypertesionleague.org 6. Medycyna Praktyczna www.nadcisnienie.mp.pl 7. Serwis Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia tętniczego www.nadcisnienietetnicze.pl/ 8. Polskie Towarzystwo Neurologiczne – PTN - www.ptneuro.pl/