System gospodarowania odpadami komunalnymi na na terenie m.st. Warszawy 3 kwietnia 2012 r. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Biuro Ochrony Środowiska

Obecny system gospodarowania odpadami komunalnymi. W ostatnich 3 latach ilość wytworzonych w Warszawie odpadów komunalnych kształtowała się na poziomie od 700 tys. do 750 tys. ton rocznie. Gospodarowanie odpadami wytworzonymi na terenie m.st. Warszawy odbywa się w ramach systemu, funkcjonującego w oparciu o: ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawę o odpadach, regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Na terenie m.st. Warszawy działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości prowadzi 146 firm. Należy jednak podkreślić, że ok. 80% rynku warszawskiego obsługuje 6 firm posiadających odpowiednie zaplecze techniczne.

Wymagane poziomy ograniczenia składowania oraz recyklingu Ustawowy obowiązek ograniczania składowania odpadów ulegających biodegradacji: do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania do dnia 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania – w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Ustawowy obowiązek recyklingu surowców wtórnych: Docelowo do roku 2020 konieczne będzie poddanie recyklingowi 50% masy: papieru, szkła, tworzyw sztucznych, metali. Poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 [%] 70 50 49 47 45 43 41 39 35 Mg* 177 410 126 721 124 187 119 118 114 049 108 980 103 911 98 843 88 705 * Masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do składowania przez m.st. Warszawa do 2020 r. 3

Uchwały obligatoryjne W terminie do dnia 31 grudnia 2012 r. Rada m.st. Warszawy jest zobowiązana podjąć uchwały związane z wdrażaniem nowego systemu w sprawach: - wyboru jednej z metod ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty i ustalenia stawki opłat za pojemnik o określonej pojemności; - określenia terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę warunki miejscowe; - wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi; - określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Dodatkowo w tym samym terminie, należy dostosować Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminach do zapisów zaktualizowanego Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza oraz powyższych uchwał.

podjąć uchwały związane z wdrażaniem nowego systemu w sprawach: Uchwały fakultatywne W terminie do dnia 31 grudnia 2012 r. Rada m.st. Warszawy może podjąć uchwały związane z wdrażaniem nowego systemu w sprawach: - podziału obszaru gminy na sektory; - odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne; - ustalenia sposobu obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku nieruchomości na których zamieszkują mieszkańcy i jednocześnie prowadzona jest działalność, w wyniku której wytwarzane są odpady komunalne; - określenia rodzaju dodatkowych usług świadczonych przez m.st. Warszawa.

Strumień odpadów w rozbiciu na źródło pochodzenia W roku 2010 na terenie m. st. Warszawy zebrano i odebrano około 709 735 Mg odpadów komunalnych ogółem. Szacuje się, iż 60% odpadów pochodzi z nieruchomości zamieszkałych.

OBLIGATORYJNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIASTA WARIANT I OBLIGATORYJNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIASTA Gmina jest zobowiązana do przejęcia odpowiedzialności za strumień odpadów komunalnych pochodzący od mieszkańców (60% odpadów to odpady z nieruchomości zamieszkałych). W zakresie odpowiedzialności samorządu jest: odbiór, transport i unieszkodliwianie odpadów komunalnych. Na bazie wszystkich kosztów składowych gmina będzie kalkulować koszt gospodarowania odpadami komunalnymi w oparciu o jedną z wymienionych w ustawie jednostek przeliczeniowych: na mieszkańca na m3 zużytej wody na m2 powierzchni lokalu mieszkalnego na gospodarstwo domowe. Dodatkowo przy kalkulowaniu stawek za odbiór i unieszkodliwianie odpadów komunalnych pochodzących z terenu miasta Warszawy, koniecznym będzie uwzględnienie kosztów unieszkodliwiania dotychczas nieujawnionego strumienia odpadów – często spalanych w piecach, zakopywanych w lesie, czy nielegalnie składowanych.

FAKULTATYWNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIASTA WARIANT II FAKULTATYWNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ MIASTA Gmina może przejąć odpowiedzialność również za strumień odpadów komunalnych pochodzący od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych (40%). Na bazie wszystkich kosztów składowych (m.in. za odbiór, transport i unieszkodliwienie) gmina kalkuluje koszt gospodarowania tym dodatkowym strumieniem odpadów komunalnych w przeliczeniu na: pojemnik. Dodatkowo przy kalkulowaniu stawek za odbiór i unieszkodliwianie odpadów komunalnych pochodzących z terenu miasta Warszawy, koniecznym będzie uwzględnienie kosztów unieszkodliwiania dotychczas nieujawnionego strumienia odpadów – często spalanych w piecach, zakopywanych w lesie, czy nielegalnie składowanych.

POGLADOWY SCHEMAT ORGANIZACYJNY SYSTEMU

KOMPETENCJA MARSZAŁKA PODZIAŁ WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO NA REGIONY GOSPODARKI ODPADAMI KOMPETENCJA PREZYDENTA MOZLIWOŚĆ PODZIAŁU GMINY NA SEKTORY GOSPODARKI ODPADAMI ŹRÓDŁO: WOJEWÓDZKI PLAN GOSPODARKI ODPADAMI

Obecnie opracowywana jest aktualizacja Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami – nie jest znany ostateczny kształt regionu gospodarki odpadami komunalnymi, w ramach którego znajdzie się Miasto Stołeczne Warszawa. Łączna wydajność regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów w regionie będzie musiała zostać docelowo zwymiarowana w taki sposób, aby zdolności przerobowe tych instalacji pozwalały na przetworzenie całego strumienia odpadów komunalnych (tj. łącznie odpadów od mieszkańców i odpadów z infrastruktury). W okresie przejściowym, dla regionu w którym znajdzie się Warszawa wyznaczone zostaną na terenie województwa zastępcze instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych z jej terenu

Funkcje administracyjne dla Wariantów I i II Funkcje administracyjne (wynikające z zapisów Ustawy) niezależne od wybranego wariantu zależne od wybranego wariantu przyjmowanie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pobieranie opłat od właścicieli nieruchomości objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi oraz wydawanie odpowiednich decyzji administracyjnych w tym zakresie funkcje kontrolne – kontrolowani muszą być wszyscy na mocy Ustawy oraz celem uszczelnienia systemu (zapobieganie „podrzucania” odpadów spoza systemu ) funkcje sprawozdawcze pozostałe funkcje niezależne od ilości właścicieli nieruchomości objętych systemem wpływ na wielkość zatrudnienia i łączne koszty administracji systemem Uwaga wpływ na jednostkowe koszty administracji (np. na 1 Mg odpadów) różne źródła finansowania kontroli właścicieli nieruchomości niemieszkalnych w zależności od wariantu 12

analiza wariantów Wariant 1 Miasto przejmuje obowiązek zagospodarowania tylko strumienia odpadów pochodzących od mieszkańców (właścicieli nieruchomości zamieszkałych) Wariant 2 Miasto przejmuje również obowiązek zagospodarowania odpadów pochodzących z nieruchomości niezamieszkałych Szczelność systemu Odpady nie są „znaczone” – istnieje ryzyko, iż w strumieniu odpadów komunalnych od mieszkańców (finansowanych przez gminę z pobranych od mieszkańców opłat) znajdą się odpady spoza systemu. Mieszkańcy zapłacą za unieszkodliwianie całego strumienia odpadów, w tym odpadów odebranych z nieruchomości niezamieszkałych. Ujednolicenie systemów gospodarowania odpadami w mieście stworzy warunki do znacznego ograniczenia zjawiska podrzucania odpadów. Wszyscy będą płacić opłatę o charakterze abonamentowym za gosp. odpadami na rzecz miasta. Wielkość strumienia odpadów Miasto zarządza mniejszym wolumenem odpadów (60%). Ilość odpadów może być niestabilna ze względu na zjawisko podrzucania odpadów. Mniejsza ilość odpadów w kontekście zbyt małej ilości dostępnych instalacji jest potencjalnie łatwiejsza do zagospodarowania. Miasto zarządza pełnym strumieniem odpadów (100%). Wielkość strumienia odpadów będzie przewidywalna i stabilna. Może udzielać gwarancji dostaw dużego wolumenu odpadów do dużych instalacji typu TPOK. Większa ilość odpadów do zagospodarowania w istniejących instalacjach stanowi poważne wyzwanie dla miasta. Koszty administro- wania systemem Mniejsza ilość użytkowników systemu (właścicieli nieruchomości) = mniej deklaracji składanych przez użytkowników systemu; mniej decyzji, jakie trzeba będzie wydać w następstwie nieprawidłowości wykazywanych w deklaracjach; niższy koszt windykacji zaległych opłat; ale też: większe koszty kontroli szczelności systemu Większa ilość użytkowników systemu (właścicieli nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych) = większe koszty administracyjne = ale też większy wpływ do budżetu, W tym wariancie ponoszone będą mniejsze koszty związane z kontrolą szczelności systemu. Jednostkowy koszt administrowania systemem może więc być niższy. Kary UE Zarządzanie mniejszym strumieniem odpadów = mniejszy wpływ poprzez zapisy umowne na osiągane parametry recyklingu i składowania odpadów biodegradowalnych. Pytanie otwarte: jaka będzie realna skuteczność i egzekwowalność przez gminy zapisów ustawowych? Zarządzanie większym strumieniem odpadów = większy wpływ poprzez zapisy umowne na osiągane parametry recyklingu i składowania odpadów biodegradowalnych. Monitoring gminy na podstawie zapisanych w umowach obowiązków sprawozdawczych.

analiza wariantów cd .. Inne zidentyfikowane kryteria oceny wariantów: Potencjał inwestycyjny miasta – gwarancja stabilnych dostaw odpadów do instalacji jest podstawą do podjęcia decyzji o ich budowie; Identyfikacja użytkowników systemu – problem dotyczy budownictwa o charakterze mieszanym: w części mieszkalnego, w części zajmowanego przez lokale użytkowe; Rozwiązania logistyczne - bardziej skonsolidowany rynek to większa optymalizacja tras przejazdów, niższe koszty eksploatacji oraz ograniczenie wpływu systemu na środowisko; Jakość odpadów - skład morfologiczny i jego wpływ na np. właściwości palne; Zmiany systemowe oraz protesty społeczne - wpływ przejęcia przez gminę odpadów z nieruchomości niezamieszkałych to pełna regulacja wolnego dotychczas rynku odbioru i zagospodarowania odpadów; Ryzyko niedoszacowania kosztów systemu - wpływ poszczególnych wariantów na zmienność parametrów decydujących o przewidywalności kosztów całego systemu;

Dziękuję za uwagę Piotr Karczewski Zastępca Dyrektora w Biurze Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy pl. Starynkiewicza 7/9, Warszawa 02-015 tel 022/ 257 - 95 - 10 Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Biuro Ochrony Środowiska pl. Sokratesa Starynkiewicza 7/9, 02-015 Warszawa, tel. 022 257 91 11, fax. 022 257 92 70 www.um.warszawa.pl; www.bip.warszawa.pl/Menu_podmiotowe/Biura_Urzedu/OS/default.htm