Leszek Rafalski Jednostki badawczo-rozwojowe w 2008 r. Konferencja Nowe finansowanie. Większa dostępność. Lepsza jakość. Warszawa, 25 stycznia 2008 r.

Wprowadzenie JBR prowadzą badania naukowe, prace rozwojowe i wdrożenia ważne dla gospodarki i społeczeństwa JBR prowadzą badania naukowe, prace rozwojowe i wdrożenia ważne dla gospodarki i społeczeństwa Współpracują z administracją państwową i samorządową Współpracują z administracją państwową i samorządową Część instytutów realizuje zadania o charakterze służb publicznych Część instytutów realizuje zadania o charakterze służb publicznych

Współpracują z przedsiębiorstwami Współpracują z przedsiębiorstwami Ponad 80% wdrożeń w Polsce wynika z prac naszych instytutów Ponad 80% wdrożeń w Polsce wynika z prac naszych instytutów Badania w instytutach są w 20-30% finansowane ze środków budżetowych Badania w instytutach są w 20-30% finansowane ze środków budżetowych Wysoka efektywność badań Wysoka efektywność badań Rada Główna Jednostek Badawczo- Rozwojowych – demokratycznie wybrana reprezentacja jbr Rada Główna Jednostek Badawczo- Rozwojowych – demokratycznie wybrana reprezentacja jbr Podobne instytuty działają w krajach UE Podobne instytuty działają w krajach UE (przykład FEHRL)

Przemiany w jbr W ciągu ostatnich 17 lat restrukturyzacja W ciągu ostatnich 17 lat restrukturyzacja W 1990 r. 232 jednostki i zatrudnienie 72 tys. osób W 1990 r. 232 jednostki i zatrudnienie 72 tys. osób W 2008 r. 162 jednostki i zatrudnienie 24 tys. osób W 2008 r. 162 jednostki i zatrudnienie 24 tys. osób Zmiana obszarów działania Zmiana obszarów działania Dostosowanie do potrzeb rynku Dostosowanie do potrzeb rynku

Lipiec 2006 r. – uzgodnienie procesu konsolidacji z rządem Lipiec 2006 r. – uzgodnienie procesu konsolidacji z rządem Wzmocnienie potencjału jbr Wzmocnienie potencjału jbr Przyłączenie małych ośrodków do większych instytutów Przyłączenie małych ośrodków do większych instytutów Proces konsolidacji trwa Proces konsolidacji trwa Do końca 2008 r. powinno być instytutów badawczo-rozwojowych o większym potencjale ludzkim i laboratoryjnym Do końca 2008 r. powinno być instytutów badawczo-rozwojowych o większym potencjale ludzkim i laboratoryjnym

Aktywność jbr Projekty krajowe i międzynarodowe Projekty krajowe i międzynarodowe Współpraca z administracją Współpraca z administracją Współpraca z przedsiębiorstwami Współpraca z przedsiębiorstwami Udział w programach UE (5, 6 i 7 RP, Eureka, COST i inne) Udział w programach UE (5, 6 i 7 RP, Eureka, COST i inne) Osiągnięcia nagradzane w kraju i za granicą Osiągnięcia nagradzane w kraju i za granicą Przykłady: Przykłady:

robot antyterrorystyczny – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów; robot antyterrorystyczny – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów; implanty ślimakowe – Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu; implanty ślimakowe – Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu; gensulin – Instytut Biotechnologii i Antybiotyków; gensulin – Instytut Biotechnologii i Antybiotyków; nieinwazyjny system monitorowania płodu – Instytut Techniki i Aparatury Medycznej; nieinwazyjny system monitorowania płodu – Instytut Techniki i Aparatury Medycznej; rury z żeliwa sferoidalnego (Instytut Odlewnictwa); rury z żeliwa sferoidalnego (Instytut Odlewnictwa); igła fotonowa (Instytut Problemów Jądrowych); igła fotonowa (Instytut Problemów Jądrowych); metoda zgrzewania blach ocynkowanych (Instytut Spawalnictwa). metoda zgrzewania blach ocynkowanych (Instytut Spawalnictwa).

W 2007 publikacja RG JBR opisującą około 400 osiągnięć jednostek badawczo- rozwojowych w latach W 2007 publikacja RG JBR opisującą około 400 osiągnięć jednostek badawczo- rozwojowych w latach W listopadzie 2007 na 56 Światowych Targach Wynalazczości, badań i Nowych Technik Brussels EUREKA 25 polskich jednostek badawczo-rozwojowych uzyskało nagrody i wyróżnienia za konkretne osiągnięcia, prezentowane na stronie internetowej RG JBR (www. rgjbr.org.pl) W listopadzie 2007 na 56 Światowych Targach Wynalazczości, badań i Nowych Technik Brussels EUREKA 25 polskich jednostek badawczo-rozwojowych uzyskało nagrody i wyróżnienia za konkretne osiągnięcia, prezentowane na stronie internetowej RG JBR (www. rgjbr.org.pl)

Czy to są ważne osiągnięcia? Tak, ale często skala wdrożeń naszych rezultatów jest ograniczona ze względu na brak skutecznych mechanizmów proinnowacyjnych Czy to są ważne osiągnięcia? Tak, ale często skala wdrożeń naszych rezultatów jest ograniczona ze względu na brak skutecznych mechanizmów proinnowacyjnych Jbr dążą do uzyskania konkurencyjności w badaniach w skali międzynarodowej Jbr dążą do uzyskania konkurencyjności w badaniach w skali międzynarodowej Uczestniczą w polskich platformach technologicznych, współpracujących z platformami międzynarodowymi Uczestniczą w polskich platformach technologicznych, współpracujących z platformami międzynarodowymi

W ostatnich latach koordynują lub uczestniczą w dużych projektach międzynarodowych, np.: - TALOS (ok. 20 mln euro) – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów; - ENSAMBLE (ok. 5,1 mln euro) – Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych; - CONNECT (ok. 3,2 mln euro) – Instytut Badawczy Dróg i Mostów. Udział w odpowiedzialnych projektach międzynarodowych potwierdza uzyskanie przez niektóre polskie instytuty wysokiej pozycji na arenie badań międzynarodowych.

Jbr szansą dla młodych naukowców Zahamowanie emigracji Zahamowanie emigracji Instytuty miejscem twórczej pracy dla młodych naukowców Instytuty miejscem twórczej pracy dla młodych naukowców Motywacyjne systemy wynagradzania Motywacyjne systemy wynagradzania Konieczny odpowiedni poziom finansowania badań naukowych i prac rozwojowych Konieczny odpowiedni poziom finansowania badań naukowych i prac rozwojowych

Potrzebna nowa ustawa o instytutach Ustawa o jbr z 1985 r. wielokrotnie nowelizowana Ustawa o jbr z 1985 r. wielokrotnie nowelizowana Ostatnia nowelizacja z 2007 r. – niekorzystna Ostatnia nowelizacja z 2007 r. – niekorzystna Potrzebna ustawa o instytutach badawczo- rozwojowych prowadzących badania, wdrożenia i wykonujących zadania o charakterze służb publicznych wspierających administrację Potrzebna ustawa o instytutach badawczo- rozwojowych prowadzących badania, wdrożenia i wykonujących zadania o charakterze służb publicznych wspierających administrację

Ustawa powinna uporządkować zasady działania instytutów Ustawa powinna uporządkować zasady działania instytutów Powinna także określić zasady funkcjonowania konsorcjów i innych związków naukowych oraz naukowo- przemysłowych, tworzonych do realizacji poważnych zadań badawczych i wdrożeniowych Powinna także określić zasady funkcjonowania konsorcjów i innych związków naukowych oraz naukowo- przemysłowych, tworzonych do realizacji poważnych zadań badawczych i wdrożeniowych

Finansowanie badań naukowych i prac rozwojowych z budżetu Wspieranie przez RG JBR zwiększenia nakładów na badania naukowe i prace rozwojowe z budżetu Wspieranie przez RG JBR zwiększenia nakładów na badania naukowe i prace rozwojowe z budżetu Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych – udział RG JBR Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych – udział RG JBR Obszary priorytetowe Obszary priorytetowe Prace badawcze i rozwojowe o znaczeniu strategicznym Prace badawcze i rozwojowe o znaczeniu strategicznym

Koncentracja finansowania na ważnych (priorytetowych) zagadnieniach Koncentracja finansowania na ważnych (priorytetowych) zagadnieniach Silne finansowanie badań związanych z rozwojem gospodarki Silne finansowanie badań związanych z rozwojem gospodarki Uzyskanie przewagi technologicznej w wybranych obszarach Uzyskanie przewagi technologicznej w wybranych obszarach Koszty badań naukowych i prac rozwojowych w naukach technicznych większe niż w humanistycznych Koszty badań naukowych i prac rozwojowych w naukach technicznych większe niż w humanistycznych

Finansowanie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków pozabudżetowych Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej – 4 lata Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej – 4 lata Ustawa nie spełniła oczekiwań Ustawa nie spełniła oczekiwań RG JBR zebrała dane o mechanizmach wspierania B+R w krajach OECD RG JBR zebrała dane o mechanizmach wspierania B+R w krajach OECD Ulgi podatkowe, odliczenia od podatku, redukcja składki na ubezpieczenie społeczne Ulgi podatkowe, odliczenia od podatku, redukcja składki na ubezpieczenie społeczne

Konieczne wprowadzenie skutecznych mechanizmów zachęcających przedsiębiorców do finansowania badań Konieczne wprowadzenie skutecznych mechanizmów zachęcających przedsiębiorców do finansowania badań i prac rozwojowych Należy dążyć do relacji 1:3 nakładów na badania i prace rozwojowe z budżetu i środków pozabudżetowych Należy dążyć do relacji 1:3 nakładów na badania i prace rozwojowe z budżetu i środków pozabudżetowych

Ambitne projekty badawcze i innowacje Ważne priorytetowe cele badawcze prowadzące do rozwiązań innowacyjnych Ważne priorytetowe cele badawcze prowadzące do rozwiązań innowacyjnych Konieczny duży potencjał naukowy Konieczny duży potencjał naukowy PIN-y niekorzystnym rozwiązaniem kosztownym dla budżetu PIN-y niekorzystnym rozwiązaniem kosztownym dla budżetu Konsorcja i inne związki naukowe lub naukowo-przemysłowe tworzone do realizacji konkretnych zadań Konsorcja i inne związki naukowe lub naukowo-przemysłowe tworzone do realizacji konkretnych zadań

Jednostki badawczo-rozwojowe (instytuty badawczo-rozwojowe) posiadają obecnie duży potencjał intelektualny i możliwości laboratoryjne do uczestniczenia w konsorcjach naukowych lub naukowo- przemysłowych do realizacji konkretnych zadań naukowych i naukowo- wdrożeniowych o znaczeniu strategicznym

Wykorzystanie kadry jednostek badawczo- rozwojowych w procesie kształcenia Nowelizacja ustawy o jbr z 2007 r. ograniczyła możliwości jbr w zakresie kształcenia Nowelizacja ustawy o jbr z 2007 r. ograniczyła możliwości jbr w zakresie kształcenia Część kadry uczestniczy indywidualnie w kształceniu, a niektóre jbr współdziałają z uczelniami w prowadzeniu studiów podyplomowych Część kadry uczestniczy indywidualnie w kształceniu, a niektóre jbr współdziałają z uczelniami w prowadzeniu studiów podyplomowych Ujednolicenie stanowisk naukowych i wymagań na te stanowiska w szkołach wyższych, PAN i jbr Ujednolicenie stanowisk naukowych i wymagań na te stanowiska w szkołach wyższych, PAN i jbr Ułatwienie zatrudniania pracowników spoza uczelni do prowadzenia działalności dydaktycznej Ułatwienie zatrudniania pracowników spoza uczelni do prowadzenia działalności dydaktycznej