PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Nadzór organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Małgorzata Kedzierska Dept. Higieny Środowiska Główny Inspektorat Sanitarny

Dyrektywa 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r Dyrektywa 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 330 z 05.12.1998) zobowiązała Kraje Członkowskie do monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia Art. 7 „Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia, że przeprowadzane jest regularne monitorowanie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w celu sprawdzenia, że woda dostępna dla konsumentów spełnia wymagania niniejszej dyrektywy, w szczególności wartości parametrów ustalone w załączniku 1 cześć A, B, C.

art.12 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Z 2006 r. Nr 123, poz.858)   stanowi, że „nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na zasadach określonych w przepisach o Państwowej Inspekcji Sanitarnej”

Wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym wymagania bakteriologiczne, fizykochemiczne, organoleptyczne określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 roku Nr 61, poz. 417).

Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia odnoszą się jedynie do art Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia odnoszą się jedynie do art. 5 ust. 1A; 12 i 13 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniuw w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz zgodnie z zawartymi w niej definicjami. Rozporządzenie nie obejmuje prywatnych ujęć wody (studni) z wyłączeniem wody wykorzystywanej do działalności handlowej lub publicznej

Zgodnie z ustawą o zbiorowym zaoptrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ściekow z 2001 roku zbiorowe zaopatrzenie w wodę realizują przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne lub gminne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, ale prowadzące tego rodzaju działalność.

Podmioty, które nie prowadzą zbiorowego zaopatrzenia w wodę, zgodnie z definicja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, nie obowiązuje prowadzenie kontroli wewnętrznej i ubieganie się o odstępstwa w przypadku niespełnienia wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia.

Badania monitoringowe prowadzone są metodami zgodnymi z charakterystyką metod określoną w załączniku nr 9 do rozporządzenia MZ Wszystkie laboratoria wykonujące badania monitoringowe mają obowiązek uczestniczenia w badaniach międzylaboratoryjnych.

laboratoria obsługujące przedsiębiorstwa wodociągowe Źródło danych do bieżących ocen jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne i laboratoria wodociągowe oraz laboratoria obsługujące przedsiębiorstwa wodociągowe udostępniają państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu dane niezbędne do prowadzenia ocen jakości wody przeznaczonej do spożycia.

Nadzor naj jakością wody przeznaczonej do spożycia obejmuje: Monitoring kontrolny służy sprawowaniu bieżącego nadzoru nad jakością wody i polega na regularnym badaniu wody i przekazywanie informacji o jej jakości (komu?) Monitoring przeglądowy stanowi rozszerzenie monitoringu kontrolnego i służy dostarczeniu informacji o poziomach 26 parametrów niezbędnych do oceny jakości wody. Koordynatorem monitoringu jakości wody jest Główny Inspektor Sanitarny.

W przypadku przekroczenia dopuszczalnej wartości dla parametrów określonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia, tzw. parametrów wrażliwych wskazujących na bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia konsumentów przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne musi ubiegać się o odstępstwo. Obowiązkiem Krajów Członkowskich jest raportowanie do UE ocen jakości wody, ze szczególnym uwzględnieniem przekroczeń w odniesieniu do tej grupy parametrów

Właściwy państwowy powiatowy lub państwowy graniczny inspektor sanitarny stwierdza:   1)   przydatność wody do spożycia, w przypadku gdy woda spełnia wymagania określone w załącznikach nr 1-3 do rozporządzenia oraz parametry określone w lp. 2, 4 i 5 w załączniku nr 4 do rozporządzenia;   2)   przydatność wody do spożycia, na warunkach przyznanego odstępstwa, w odniesieniu do przypadków określonych w § 21 ust. 1, § 24 ust. 2 i § 28 ust. 1;   3)   warunkową przydatność wody do spożycia, w przypadku przekroczenia wymagań określonych w załącznikach nr 3 i 4 do rozporządzenia, po rozważeniu stopnia zagrożenia dla zdrowia;   4)   brak przydatności wody do spożycia.

Postępowanie właściwego państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego po stwierdzeniu braku przydatności wody do spożycia przez ludzi wydaje decyzje dotyczące użytkowania wody i nakazuje podjęcie działań naprawczych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wraz z określeniem terminu ich realizacji. informuje właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o podjętych decyzjach.

Właściwy państwowy powiatowy lub państwowy graniczny inspektor sanitarny na podstawie sprawozdań, o których mowa w § 7 ust. 2 rozporządzenia MZ w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia, wydaje okresowe oceny jakości wody. Na podstawie okresowych ocen jakości wody organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dokonują: - ocen obszarowych jakości wody - oraz szacowania ryzyka zdrowotnego konsumentów,

Stacje sanitarno – epidemiologiczne Państwowej Inspekcji Sanitarnej wykonują badania laboratoryjne w zakresie nadzoru sanitarnego i działają w zintegrowanym systemie badań laboratoryjnych. Zintegrowany system badań laboratoryjnych to jednolity sposób wykonywania badań laboratoryjnych w zakresie określonym w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają obowiązek nadzorowania badań jakości wody wykonywanych w ramach kontroli wewnętrznej, zatwierdzania i wpisywania do rejestru poza inspekcyjnych laboratoriów, posiadających udokumentowany system badań jakości wody, prowadzonych w ramach monitoringu. Do rejestru prowadzonego przez Państwową Inspekcję Sanitarną wpisywane są laboratoria, które chcą świadczyć usługi badania jakości wody dla producentów wody.

Jakość wody w zakładach produkujących żywność musi być prowadzona w pełnym zakresie monitoringu przeglądowego, ze szczególnym uwzględnieniem oznaczenia pestycydów

wymaga uzyskania pozytywnej oceny Materiały i wyroby kontaktujące się z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi Zastosowanie materiałów i wyrobów używanych w urządzeniach wodociągowych oraz preparaty stosowane w technologii oczyszczania wody wymaga uzyskania pozytywnej oceny terenowo właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydanej na podstawie dokumentacji oraz atestu Państwowego Zakładu Higieny.

Ważne jest, aby żadne substancje zastosowane do produkcji materiałów, wyrobów, urządzeń i instalacji zastosowanych przy oczyszczaniu i dystrybucji wody lub też zanieczyszczenia towarzyszące takim substancjom lub materiałom nie występowały w wodzie w większych stężeniach niż to jest konieczne - ze względu na cel ich zastosowania oraz aby bezpośrednio ani pośrednio nie zwiększały zagrożeń zdrowia.

Właściwy państwowy powiatowy lub państwowy graniczny inspektor sanitarny prowadzi wykaz wydanych ocen o materiałach i wyrobach stosowanych do uzdatniania i dystrybucji wody. Właściwy państwowy powiatowy lub państwowy graniczny inspektor sanitarny prowadzi wykaz parametrów, które wymagają monitorowania w wodzie dostarczanej odbiorcom usług z uwagi na zastosowane materiały lub wyroby do uzdatniania i dystrybucji wody.

Odstępstwa = derogacje Jeżeli woda nie spełnia wymagań określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne występuje do właściwego państwowego powiatowego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego o zgodę na odstępstwo.

Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Ubiegać się o odstępstwo można maksymalnie 3 razy na okres każdorazowo nie dłuższy niż 3 lata 3 x 3 lata = 9 lat Uzyskać odstępstwo można po wypełnieniu procedury określonej w rozporządzeniu, po złożeniu wniosku zawierającego następujące dane:

Postępowanie derogacyjne i obowiązek prowadzenia kontroli wewnętrznej odnosi się tylko do przedsiębiorstw wodociągowo- kanalizacyjnych i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, czyli posiadających zezwolenie z urzędu gminy na tego rodzaju działalność a także wpisanych do rejestru o działalności gospodarczej.

Oczekiwanymi rezultatami rozpoczynanego projektu TF 2006 będą: · Rozwój strategii zarządzania ryzykiem w zakresie chorób wodopochodnych, ·  Doskonalenie systemu oceny zagrożeń związanych z występowaniem bakterii chorobotwórczych i pasożytów w wodzie, ·    Stworzenie procedur Systemu Zarządzania Jakością w działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w obszarze sektorowej polityki wodnej, 24

Stworzenie systemu monitoringu i oceny biofilmu materiałów sieci dystrybucyjnej zgodnie z wymaganiami Europejskiego Systemu Akredytacji, Przygotowanie wytycznych i metodologii raportowania w zakresie jakości wody przeznaczonej do spożycia oraz systemu informacji konsumentów w zakresie jakości wody przeznaczonej do spożycia i kąpieliskowej, Stworzenie procedur zapewnienia jakości wody przeznaczonej do spożycia w zakresie oznaczania parametrów chemicznych w wodzie przeznaczonej do spożycia zgodnie z Dyrektywą 98/83/EC. 25

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Dziękuję za uwagę