Zasady uznawania wykształcenia i kwalifikacji zawodowych zdobytych w państwach Unii Europejskiej Marta Tarnogrodzka Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

BUWiWM: istnieje od 1 stycznia 1999 r. jednostka podległa Ministrowi Nauki i Szkolnictwa Wyższego polski ośrodek ENIC/NARIC ośrodek informacji o zasadach uznawania kwalifikacji do pracy w zawodach regulowanych zgodnie z dyrektywą 2005/36/WE Ministerstwo zleciło nam zadania pełnienia roli ośrodka ENIC/NARIC oraz bycia punktem kontaktowym do dyrektyw systemu ogólnego uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

ENIC/NARIC ENIC (European National Information Centre for Academic Recognition and Mobility) Europejska Sieć Krajowych Ośrodków Informacji nt. uznawalności akademickiej i mobilności środowisk akademickich utworzona w 1994 roku decyzją Komitetu Ministrów Rady Europy oraz Komitetu Regionalnego UNESCO dla Regionu Europy NARIC (National Acadmic Recognition and Information Centres) krajowe ośrodki informacji o uznawalności wykształcenia do celów akademickich sieć utworzona w 1984 roku przez Komisję Europejską komponent programu SOCRATES Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Zadania BUWiWM w zakresie uznawalności wykształcenia udzielanie informacji o zagranicznych dyplomach szkół wyższych i kwalifikacjach udział w negocjacjach umów dwustronnych o uznawalności wykształcenia organizacja seminariów, konferencji i szkoleń nt. uznawalności w Polsce współpraca z ośrodkami ENIC/NARIC informowanie partnerów zagranicznych o polskim systemie edukacji Dodatkowo udzielamy informacji o procedurze uznawania kwalifikacji polskich za granicą. Informacje dostępne na naszej stronie o systemie uznawania kwalifikacji w UE mogą także posłużyć tym, którzy chcą wyjechać. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznanie wykształcenia uznanie do celów akademickich (dyplom) uznanie kwalifikacji zawodowych (dyplomy, świadectwa, zaświadczenia o ukończeniu kursów) uznanie kwalifikacji w zawodzie regulowanym (prawo wykonywania zawodu) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznanie wykształcenia dla celów akademickich w UE brak regulacji ogólnowspólnotowych - uznanie następuje zgodnie z wewnętrznymi przepisami danego państwa www.enic-naric.net w Polsce na podstawie umów międzynarodowych na podstawie przepisów o nostryfikacji Każde państwo kieruje się własnymi zasadami i ma własne procedury uznawania zagranicznych dyplomów: niektóre szczegółowo przeliczają kredyty inne zwracają raczej uwagę na poziom i cykl studiów może być pobierana opłata nie jest możliwe uznanie polskiego dyplomu w Polsce. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Umowy o uznawalności wykształcenia do celów akademickich Austria RFN Litwa Białoruś Słowacja Czechy Ukraina Francja (podpisana, nie weszła w życie) Konwencja Lizbońska umowy o równoważności dyplomów (wypowiedziane, dostępne na stronie BUWiWM: http://www.buwiwm.edu.pl) Umowy określają szczegółowo z jakim dyplomem można kontynuować studia w danym kraju. Konwencji Lizbońskiej nie stosuje się bezpośrednio w Polsce, określa ona standardy uznawania wykształcenia do celów akademickich. Stare zawarte w latach 70 pomiędzy krajami RWPG umowy, gwarantujące równoważność dyplomów, są stopniowo wypowiadane - odnosiły się do systemów edukacji, które od tamtego czasu uległy dużym zmianom. Wciąż jednak na ich podstawie można uznać starsze dyplomy. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE W przypadku zawodów nieregulowanych - decyzję o uznaniu podejmuje pracodawca, izba rzemieślnicza, izba przemysłowo-handlowa itd. W przypadku zawodu nieregulowanego sytuacja może być bardzo prosta albo bardzo skomplikowana. Teoretycznie decyduje pracodawca. W praktyce mogą się pojawić różne problemy: ponieważ system nie jest skodyfikowany można napotkać rozmaite trudności - trudności z uznaniem dyplomu (trzeba uznać dyplom, żeby uznać kwalifikacje) brak instytucji właściwej do potwierdzania kwalifikacji w kraju, z którego się wyjeżdża i żądanie takiego potwierdzenia w kraju, gdzie się chce pracować (polscy rzemieślnicy w Niemczech) pracodawca akceptuje kwalifikacje, ale inne instytucje żądają formalnych potwierdzeń (polski ZUS, czy urzędy pracy wydające pozwolenia na pracę cudzoziemców) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznawanie kwalifikacji w zawodach regulowanych Objęte jest dyrektywami Unii Europejskiej BUWiWM - ośrodek informacji (contact point) odnośnie uznawania kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - ministerstwo nadzorujące Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Zawód regulowany to zawód, którego wykonywanie jest uzależnione od wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych przepisach Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Dyrektywa dotycząca uznawania kwalifikacji zawodowych Dyrektywa 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych Sektorowe najstarsze, pochodzą z czasów, kiedy próbowano uregulować wszystkie zawody SLIM – poprawki m. in. to. że trzeba zawsze uwzględnić doświadczenie zawodowe nowa – łączy wszystkie w jedną i określa możliwość uznania kwalifikacji na krótki okres Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Zakres terytorialny stosowania dyrektywy państwa członkowskie UE państwa należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG): Norwegia, Islandia, Lichtenstein Szwajcaria Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Znaczenie dyrektywy Celem dyrektywy jest przyznanie każdemu obywatelowi państwa członkowskiego UE/EOG/Szwajcarii prawa do wykonywania zawodu regulowanego w danym państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskano kwalifikacje. Najważniejsze w tym systemie jest to, że dotyczy on osób, które już mają kwalifikacje w zawodzie regulowanym. Osoba, która np: po ukończeniu studiów chce wyjechać do Niemiec i tam pracować w zawodzie inżyniera budowlanego miałaby dużo łatwiej, gdyby najpierw tu w Polsce zdobyła uprawnienia budowlane i potem je uznawała w Niemczech a nie próbowała zdobyć takie uprawnienie tam, ponieważ wtedy nie może skorzystać z praw, które gwarantują jej dyrektywy. System przewiduje też i taką możliwość, że organ właściwy uzna, iż kwalifikacje osoby ubiegającej się o uznanie różnią się w sposób znaczący od kwalifikacji w kraju przyjmującym. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych w krajach UE odpowiedni poziom wykształcenia kwalifikacje dające prawo wykonywania danego zawodu w państwie, w którym zostały uzyskane dotyczy obywateli UE, którzy ponad połowę kształcenia i szkolenia zawodowego odbyli na terenie UE Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Uznanie kwalifikacji do wykonywania działalności regulowanych w krajach UE na podstawie odpowiedniego doświadczenia zawodowego uzyskanego w innym państwie UE na podstawie formalnych kwalifikacji nadanych przez inne państwo UE, uprawniających do podejmowania danej działalności w tym państwie podejmowanie działalności wymienionych w załączniku do dyrektywy na obszarze UE dotyczy obywateli UE, którzy kwalifikacje uzyskali na terenie UE Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Procedura uznawania kwalifikacji zawodowych wg dyrektywy uznania kwalifikacji dokonują wyznaczone w tym celu organy właściwe (competent authorities) wydanie decyzji powinno nastąpić nie później niż w terminie 3 miesięcy od daty dostarczenia kompletu dokumentów wnioskodawcy przysługuje odwołanie od decyzji, także w przypadku jej braku, do sądu z zachowaniem przepisów prawa krajowego Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Zasadnicza różnica może dotyczyć długości kształcenia (okres kształcenia co najmniej o 1 rok krótszy od okresu wymaganego w przyjmującym państwie członkowskim) programu kształcenia i szkolenia lub zakresu uprawnień, jakie ma osoba posiadająca kwalifikacje do wykonywania danego zawodu w kraju ich uzyskania Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Środki wyrównawcze test umiejętności staż adaptacyjny odpowiednie doświadczenie zawodowe * * * Wybór pomiędzy testem umiejętności a stażem adaptacyjnym należy do wnioskodawcy, chyba że wykonywanie zawodu wymaga dokładnej znajomości prawa krajowego: wówczas organ właściwy wskazuje właściwy środek kompensacyjny. W przypadku dopatrzenia się zasadniczej różnicy należy zastosować: Dyrektywa SLIM wprowadziła zasadę, że doświadczenie zawodowe o ile jest – musi być brane pod uwagę. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Poświadczenie kwalifikacji zdobytych w kraju organy właściwe w Polsce – kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego (adresy: www.buwiwm.edu.pl >> Uznawanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE >> Zawody Regulowane w Polsce) Związek Rzemiosła Polskiego – dyplomy czeladnicze i mistrzowskie (www.zrp.pl) kuratoria oświaty – egzaminy zawodowe zewnętrzne Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Poświadczenie kwalifikacji zdobytych w kraju cd. Zaświadczenie wskazujące na charakter i okres wykonywania działalności w Polsce potwierdzenie doświadczenia zawodowego dla polskich przedsiębiorców o prowadzeniu działalności gospodarczej / zawodowej w RP wydaje urząd marszałkowski lub WUP (w zależności od województwa) Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Departament Współpracy Międzynarodowej (www.mnisw.gov.pl) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Inżynier budownictwa w Polsce i w Niemczech Polska zawód regulowany 5-letnie kształcenie w szkole wyższej uprawnienia budowlane - praktyka zawodowa - egzamin z prawa budowlanego i zagadnień technicznych Niemcy zawód regulowany 5-letnie kształcenia w szkole wyższej Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Inżynier europejski [Eur Ing] tytuł nadawany przez FEANI (Federacja Krajowych Stowarzyszeń Inżynierów) warunki uzyskania tytułu Eur Ing: - dyplom wyższej uczelni technicznej, - udokumentowane odpowiednie doświadczenie zawodowe (okres studiów + doswiadczenia zawodowego nie może byc krótszy niz 7 lat), - czynna znajomość przynajmniej 1 z języków FEANI (angielski, francuski, niemiecki) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Gdzie szukać informacji na temat inżyniera europejskiego? FEANI - www.feani.org Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych – Naczelna Organizacja Techniczna (FSNT NOT) www.not.org.pl Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług Umożliwienie swobodnego świadczenia usług, gdy: - usługodawca prowadzi zgodną z prawem działalność w zakresie tego samego zawodu w innym państwie członkowskim - usługodawca wykonywał zawód w państwie członkowskim siedziby przez co najmniej 2 lata w okresie 10 lat poprzedzających świadczenie usług, jeżeli dany zawód nie jest w tym państwie regulowany - usługodawca przenosi się w celu tymczasowego i okazjonalnego wykonywania zawodu (świadczenia usług) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. Usługodawca, który przeniósł się do innego państwa członkowskiego, podlega przepisom tego państwa regulującym: - definicję zawodu - używanie tytułów zawodowych - poważne uchybienia zawodowe (szczególnie te związane z ochroną i bezpieczeństwem konsumentów - postępowanie dyscyplinarne Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. - wyłączenia Państwo przyjmujące zwalnia usługodawców z wymogów dotyczących: - uzyskania zezwolenia, rejestracji albo członkostwa w organizacji lub instytucji zawodowej (możliwość zastosowania automatycznej rejestracji tymczasowej bądź członkostwa pro forma) - rejestracji w publicznej instytucji ubezpieczenia społecznego w celu dokonywania z ubezpieczycielem rozliczeń związanych ze świadczeniem usług na rzecz osób ubezpieczonych Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. - oświadczenia Przy przenoszeniu się usługodawcy z jednego państwa członkowskiego do innego w celu świadczenia usług po raz pierwszy możliwy wymóg pisemnego oświadczenia (dla organu właściwego państwa przyjmującego) zawierającego informacje o - posiadanym ubezpieczeniu lub - środkach indywidualnego lub zbiorowego zabezpieczenia w odniesieniu do odpowiedzialności zawodowej Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. - oświadczenia W przypadku świadczenia usług po raz pierwszy lub w przypadku istotnej zmiany sytuacji możliwy wymóg dołączenia do oświadczenia: - dokumentu potwierdzającego obywatelstwo usługodawcy - dokumentu potwierdzającego prowadzenie przez posiadacza działalności w państwie członkowskim zgodnie z prawem tego państwa - potwierdzenia kwalifikacji zawodowych - dowodu wykonywania działalności przez co najmniej 2 lata w ciągu ostatnich 10 lat (przypadki przeniesienia) - zaświadczenia o niekaralności (w pewnych przyp. działalności w sektorze bezpieczeństwa) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. – sprawdzanie kwalifikacji W przypadku świadczenia po raz pierwszy usług w ramach zawodów regulowanych związanych ze zdrowiem lub bezpieczeństwem publicznym, których nie obejmuje automatyczne uznawanie kwalifikacji organ właściwy państwa przyjmującego może sprawdzić kwalifikacje przed rozpoczęciem świadczenia usług. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. – sprawdzanie kwalifikacji Informacja o wynikach kontroli kwalifikacji, bądź o odstąpieniu od takiej kontroli w ciągu miesiąca od złożenia oświadczenia z załączonymi dokumentami W przypadku możliwego opóźnienia decyzji organ właściwy informuje w ciągu pierwszego miesiąca o przyczynie opóźnienia oraz o przewidywanym terminie wydania decyzji (w ciągu drugiego miesiąca od otrzymania kompletnej dokumentacji) W przypadku znaczących różnic w kwalifikacjach, zagrażających zdrowiu lub bezpieczeństwu publicznemu, państwo przyjmujące umożliwia wykazanie posiadanej wiedzy (np. test umiejętności) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Swoboda świadczenia usług c.d. – sprawdzanie kwalifikacji W przypadku bezczynności właściwego organu państwa przyjmującego w poprzednio podanych terminach usługi mogą być świadczone. Jeżeli kwalifikacje zostały sprawdzone, usługi są świadczone przy użyciu tytułu zawodowego używanego w przyjmującym państwie członkowskim. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Dyrektywa w polskim prawie Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. 63.394.2008) Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

SOLVIT System nieformalnego rozwiązywania problemów transgranicznych, na jakie napotykają uczestnicy Rynku Wewnętrznego, a wynikających z nieprawidłowego stosowania prawa wspólnotowego przez organy administracji publicznej w Państwach Członkowskich. www.solvit.gov.pl Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej

Ważne adresy http://www.buwiwm.edu.pl http://www.ec.europa.eu http://www.enic-naric.net http://www.mnisw.gov.pl Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej