Status prawny agenta i brokera Dominik Kęska

Podstawa prawna: Przepisy kodeksu cywilnego o umowie agencyjnej Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Dyrektywa nr 2002/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ws. pośrednictwa ubezpieczeniowego

Agent Broker Strony Przyjmujący zlecenie (agent - przedsiębiorca) Dający zlecenie (przedsiębiorca – zakład ubezpieczeń) Pośrednik ubezpieczeniowy (broker) ubezpieczający Essentialia negotii umowy Zobowiązanie agenta do stałego pośredniczenia za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu (art.758 § 1 KC) Umowa nienazwana – essentialia negotii nieokreślone. Umowa definiowana przez czynności brokerskie, za wynagrodzeniem. Odpowiednio przepisy o zleceniu lub umowie o dzieło Cechy umowy Wzajemna, odpłatna, obustronnie profesjonalna, zobowiązanie starannego działania Wzajemna, odpłatna, mieszana, zobowiązanie rezultatu

Czynności agencyjne / brokerskie (art. 4 ust. 1 i 2 PośrU) Agent Broker Czynności agencyjne / brokerskie (art. 4 ust. 1 i 2 PośrU) pozyskiwanie klientów, wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieranie umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, a także w sprawach o odszkodowanie, jak również organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych (działalność agencyjna) zawieranie lub doprowadzanie do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywanie czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również organizowanie i nadzorowanie czynności brokerskich (działalność brokerska).

Agent Broker Wymogi co do kwalifikacji Kandydat posiada pełną zdolność do czynności prawnych; nie była prawomocnie skazana za określone umyślne przestępstwa daje rękojmię należytego wykonywania czynności agencyjnych; posiada co najmniej średnie wykształcenie; odbyła szkolenie prowadzone przez zakład ubezpieczeń zakończone zdanym egzaminem. Kandydat ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie była prawomocnie skazana za określone umyślne przestępstwa daje rękojmię należytego wykonywania działalności brokerskiej, posiada co najmniej średnie wykształcenie, zdała egzamin przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych odpowiednio do zakresu działalności, posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie ubezpieczeń zdobyte w okresie 5 lat bezpośrednio poprzedzających złożenie wniosku o uzyskanie zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej, zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności brokerskiej;

Formy wykonywania działalności -agent pośrednik (art.758) Broker Formy wykonywania działalności -agent pośrednik (art.758) -agent pełnomocnik (art.758) -agent regionalny (art. 761 - par. 1) -agent branżowy (art. 761 par. 2) -agent del credere (art.761 [7]) -multiagent (art. 11 ust. 2 PośrU) -subagent – pomocnik agenta (tzw. OFWCA) ( art. 12 ust. 4 w zw. Z art. 9 ust. 1 PośrU) (art.12 ust. 3) -broker ubezpieczeniowy -zależny broker ubezpieczeniowy (bierze czynny udział w procesie pośredniczenia ubezpieczeniowego w imieniu jednej lub kilku firm ubezpieczeniowych, ale nie jest zaangażowany ani w pobieranie składek ani odszkodowań na rzecz konsumentów) -broker ubezpieczeniowy, który spełnia wszystkie warunki lub nie wszystkie określone w dyrektywie, ale odpowiedzialność z wszystkie jego działania przejmuje inny broker ubezpieczeniowy, który spełnia dane wymogi -Broker ubezpieczeniowy, który spełnia lub nie określone warunki, ale odpowiedzialność przejmuje firma ubezpieczeniowa

Agent Broker wynagrodzenie Prowizja (chyba że w umowie postanowiono inaczej) Agent może domagać się licznych świadczeń po rozwiązaniu umowy Określa umowa brokerska Tzw. kurtaż odpowiedzialność Art. 11 ust. 1-3 PośrU (zależy od tego, czy jest się agentem, czy multiagentem) Ex contractu za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (z ubezpieczenia OC) na zasadzie winy (wyr. SN z dnia 22 lutego 2008)

Odpowiedzialność agenta - Kazus 1 Pan Jan przekroczył zakres umocowania i zawarł umowę ubezpieczenia gospodarstwa rolnego na kwotę 115.000, podczas gdy był umocowany do zawierania umów na kwotę nie wyższą niż 100.000. Zakład ubezpieczeń nie potwierdził zawartej umowy. Czy umowa została ważnie zawarta? Kazus 2 Pan Jan podając się za agenta zawierał fikcyjne umowy ubezpieczenia i pobierał składki od nieświadomych klientów. Czy ubezpieczyciel odpowiada za szkodę? – co z dobrą wiarą kontrahentów?

Wady i zalety… Bycia brokerem Bycia agentem Na czyją rzecz? Na rzecz poszukującego ochrony Na rzecz ubezpieczyciela wynagrodzenie Ile określisz w umowie, tyle dostaniesz (możliwa i prowizja) Tzw. kurtaż (przyspaża wiele problemów) System prowizyjny Możliwość domagania się szeregu świadczeń po wygaśnięciu umowy odpowiedzialność Ze swojego OC (min. 1.000.000 euro) Ubezpieczyciel – odpowiedzialność nieograniczona. W określonych okolicznościach przysługuje mu regres Zwrot kosztów Ryzyko zawodowe (o ile nie ma tzw. klauzuli kosztowej) O tyle, o ile przekroczyły przeciętna miarę

Trochę faktów… W krajach zachodnich nie ma już podziału na agenta i brokera Szacuje się, że w Niemczech działalność brokerską wykonuje ok. 500.000 podmiotów Na Węgrzech aby zostać brokerem, trzeba ukończyć studia wyższe, ukończyć studia podyplomowe i zdać egzamin państwowy Wg. danych z 2008 r. w dziale I udział agentów i brokerów w dystrybucji ubezpieczeń wyniósł odpowiednio: 10,7 % i 0,3 %. W dziale II było to 42,1 %, oraz 2,5 %

Dane o rynku agencyjnym (KNF) Liczba agentów Zarejestrowani agenci ubezpieczeniowi 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2006 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 wyłączni 28700 22900 23000  24600  23300  23400 Ogółem multiagenci 13600 12700 13800  14700  15300  16400 Ogółem agenci 42400 35600 36800  39300  38600  39800 Liczba zarejestrowanych agentów wg. formy prawnej Zarejestrowani agenci ubezpieczeniowi 31.12.2004 31.12.2005 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 Osoby fizyczne 40400 34050 35200  37500  36800  37800 Osoby prawne 1400 1100  1200  1400  1500 Spółki osobowe 400 300  300 Inne 200 150  100  200

Dane o rynku brokerskim (KNF) Liczba wydanych zezwoleń na wykonywanie działalności brokerskiej 2006 2007 2008 2009 Osoby fizyczne 34 52 27 Osoby prawne 17 16 23 Razem 51 69 43 57 Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji 2006 2007 2008 2009 Osoby fizyczne Osoby prawne 1 4 Razem

Przychody brokerów z tytułu prowizji od zakładu ubezpieczeń 2006 2007 2008 2009 Osoby fizyczne 83.897.981 103.781.407 112.212.709 91.431.904 Osoby prawne 312.388.688 341.401.523 379.871.620 467.112.721 Razem 396.286.669 445.182.930 492.084.329 558.544.625 Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacona przez zakłady ubezpieczeń w latach 2007 – 2009 w podziale na zakłady ubezpieczeń działu I i II (w %) 2007 2008 2009 Osoby fizyczne 6,82 5,88 6,18 Osoby prawne 11,76 12,24 14,59 Razem 11,07 11,09 12,61

Dziękuje za uwagę!