Kontrola ciśnienia tętniczego w ramach podstawowej opieki zdrowotnej WARSZTATY Jurate Klumbiene Kaunas University of Medicine, Kaunas, Lithuania

Program warsztatów Prezentacja przypadku pacjenta z nadciśnieniem tętniczym Określenie problemów pacjenta i ryzyka CVD (ćwiczenia indywidualne i dyskusja plenarna) Opracowanie planu terapii (praca grupowa): Leczenie niefarmakologiczne Cele terapii, farmakoterapia Środki gwarantujące przestrzeganie zaleceń lekarskich przez pacjenta Prezentacja planów i dyskusja (prezentacja plenarna)

PRZYPADEK: Aleksander jest 56-letnim kierowcą, który umówił się na planową wizytę w ramach regularnego badania. Wywiad: Brak istotnej przeszłości chorobowej, nie stosuje leków Regularny palacz tytoniu (20 p/d od 25 roku życia) Pije kilka butelek piwa dziennie oraz „trochę więcej w ciągu weekendu” Wywiad rodzinny nieobciążony CVD Badanie przedmiotowe: Ciśnienie tętnicze 146/94 (powtórny pomiar ciśnienia – 144/92, 148/98) Tętno 76, miarowe Ciężar - 102 kg, wzrost – 178 cm Obwód w talii – 110 cm Reszta badania przedmiotowego w normie Badania laboratoryjne Bez odchyleń od normy

Zadanie dla każdego uczestnika Określenie problemów pacjenta i ocena ryzyka CVD. Zastosowanie stratyfikacji ryzyka sercowo-naczyniowego wg ESH/ESC.

Problemy pacjenta i ryzyko CVD Dyskusja plenarna Problemy pacjenta i ryzyko CVD

Zadania do pracy w grupach Leczenie niefarmakologiczne Cele terapii i farmakoterapia Metody zapewniające przestrzeganie zaleceń lekarskich przez pacjenta

KLASYFIKACJA POZIOMU CIŚNIENIA TĘTNICZEGO (Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego i Kardiologii, 2007) KATEGORIE RR skurczowe RR rozkurczowe Optymalne RR < 120 i/lub <80 Prawidłowe RR 120-129 i/lub 80-84 Wysokie prawidłowe RR 130-139 i/lub 85-89 Nadciśnienie 1 stopnia (łagodne) 140-159 i/lub 90-99 Nadciśnienie 2 stopnia (umiarkowane) 160-179 i/lub 100-109 Nadciśnienie 3 stopnia (ciężkie) >180 i/lub >110 Izolowane nadciśnienie skurczowe >140 i <90

Stratyfikacja ryzyka CVD (Wytyczne z 2007 roku dotyczące leczenia nadciśnienia tętniczego, ESH i ESC) Inne czynniki ryzyka, OD lub choroba Prawidłowe RR Wysokie prawidłowe RR Nadciśnienie 1 stopnia Nadciśnienie 2 stopnia Nadciśnienie 3 stopnia Brak innych czynników ryzyka Średnie ryzyko Niskie dodatkowe ryzyko Umiarkowane dodatkowe ryzyko Wysokie dodatkowe ryzyko 1-2 czynniki ryzyka Bardzo wysokie dodatkowe ryzyko 3 lub więcej czynników ryzyka, MS, OD lub cukrzyca Bardzo wysokie ryzyko dodatkowe Potwierdzone rozpoznanie CVD lub choroba nerek BP: ciśnienie tętnicze; CVD: choroby układu sercowo-naczyniowego; HT: nadciśnienie. Niskie, umiarkowane, wysokie, bardzo wysokie ryzyko dotyczy10-letniego ryzyka śmiertelnych lub niezakończonych zgonem incydentów CVD. Określenie “dodatkowy” wskazuje, że w przypadku wszystkich kategorii ryzyko jest większe niż średnie. OD: subkliniczne uszkodzenie narządów; MS: zespół metaboliczny

Prezentacja planów leczenia i dyskusja

Kontrola ciśnienia tętniczego Podsumowanie Kontrola ciśnienia tętniczego

CELE TERAPII Uzyskanie maksymalnej redukcji długoterminowego całkowitego ryzyka umieralności i chorobowości sercowo-naczyniowej (leczenie wszystkich zidentyfikowanych odwracalnych czynników ryzyka, w tym palenia tytoniu, dyslipidemii lub cukrzycy oraz odpowiednie leczenie chorób towarzyszących, jak również leczenie samego nadciśnienia tętniczego). Ciśnienie tętnicze, zarówno skurczowe jak i rozkurczowe, powinno zostać obniżone u wszystkich pacjentów z nadciśnieniem: Przynajmniej poniżej140/90 mmHg. Rozważne jest zalecanie obniżania ciśnienia tętniczego do wartości w zakresie między 130-139/80-85 mm Hg (Ponowna ocena europejskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego, 2009).

STRATEGIE TERAPII Środki związane ze stylem życia (leczenie niefarmakologiczne) należy wdrażać kiedy to tylko możliwe u wszystkich pacjentów, w tym u osób z wysokim prawidłowym ciśnieniem krwi oraz u pacjentów wymagających farmakoterapii. Celem leczenia niefarmakologicznego jest obniżenie ciśnienia tętniczego, kontrola innych czynników ryzyka oraz schorzeń klinicznych i redukcja liczby oraz dawek leków przeciwnadciśnieniowych, które można użyć w następnej kolejności.

Rozpoczęcie terapii przeciwnadciśnieniowej (ESH/ESC, 2007) Inne czynniki ryzyka, OD lub choroba Prawidłowe RR Wysokie prawidłowe RR Nadciśnienie tętnicze 1 stopnia Nadciśnienie tętnicze 2 stopnia Nadciśnienie tętnicze 3 stopnia Brak innych czynników ryzyka Brak interwencji związanych z RR Zmiany stylu życia przez kilkanaście miesięcy, a następnie farmakoterapia jeżeli RR nie zostało wyrównane Zmiany stylu życia przez kilkanaście tygodni, a następnie farmakoterapia jeżeli RR nie zostało wyrównane Zmiany stylu życia + natychmiastowa farmakoterapia 1-2 czynniki ryzyka Zmiany stylu życia Zmiany w stylu życia + natychmiastowa farmakoterapia 3 lub więcej czynników ryzyka, MS, OD lub cukrzyca Zmiany w stylu życia i rozważenie farmakoterapii Cukrzyca Potwierdzone rozpoznanie CVD lub choroba nerek