Kto przynosi prezenty pod choinkę w Polsce i na świecie Kto przynosi prezenty pod choinkę w Polsce i na świecie? (oczywiście tylko grzecznym dzieciom)

Polska – Wielkopolska, Kaszuby, Kujawy W Wielkopolsce, Kaszubach i Kujawach prezenty gwiazdkowe przynosi Gwiazdor. Jest to postać wywodząca się z dawnych grup kolędników, zwanych Gwiazdorami (od noszonej przez nich gwiazdy). Gwiazdor ubrany jest w baranią skórą, futrzaną czapkę, twarz ma umazaną sadzą. Odpytuje dzieci z pacierza, kolęd czy wierszy i w zależności od ich uczynków ofiarowuje prezent albo rózgę. Współcześnie coraz częściej odchodzi się od tradycyjnego wyglądu Gwiazdora, ubierając go w strój typowy dla Świętego Mikołaja   Niestety, nie zachowała się podobizna tegoż Gwiazdora.

Polska - Małopolska W Małopolsce zwyczajowo prezenty pod choinkę dostarcza Aniołek. Wlatuje on do domu przez uchylone okno tuż po wieczerzy wigilijnej i pozostawia prezenty. Aniołek boi się dzieci, dlatego przybywa pod ich nieobecność - muszą na ten czas wyjść z pokoju.

Polska - Śląsk Na Śląsku prezenty świąteczne dostarcza Dzieciątko (Dzieciątko Jezus). Prezenty od niego można znaleźć pod choinką tuż po wieczerzy – co sygnalizowane jest często dźwiękiem dzwoneczków. To piękna tradycja, ładnie komponująca się z istotą Świąt Bożego Narodzenia.

Koniec regionalizmów Wszystkie te ciekawe regionalizmy przytłacza niestety coraz częściej postać Świętego Mikołaja. Święty Mikołaj w kulturze masowej to tłuściutki, miły staruszek o długiej, siwej brodzie, odziany w czerwony kożuch i czapkę z białym pomponem. Porusza się saniami, ciągniętymi przez zaprzęg reniferów, zaś do domów dostaje się przez komin.

Kim był prawdziwy Święty Mikołaj? Prawdziwy Święty Mikołaj (który był niosącym pomoc potrzebującym biskupem z Miry),  swoje święto obchodzi 6. grudnia i cała Polska twierdzi zgodnie: to on jest odpowiedzialny za niewielkie podarunki, znajdowane tego dnia w skarpecie czy bucie.

Gwiazdor wyparty przez Mikołaja Coraz częściej jednak Święty Mikołaj przybywa do domów po raz wtóry, w Wigilię Bożego Narodzenia. Zwyczaj ten jest podsycany potrzebami rynku i wszechobecną kulturą amerykańską. Sklepy pełne Mikołajów, filmy i bajki, których bohaterem jest ta popularna postać, sprawiają, że dla wielu wygodniej jest przyjąć po raz drugi Mikołaja, niż przepychać "swojskiego" Gwiazdora czy Aniołka. Święty Mikołaj, w postaci takiej, jaką znamy z telewizji, wyplenia stopniowo wszelkie regionalizmy (nie tylko polskie), tłamsząc przy tym pamięć o prawdziwym Świętym Mikołaju - biskupie.

Wielka Brytania Boże Narodzenie, 25 grudnia, rozpoczyna się od oglądania prezentów – czasem leżących w okolicach kominka, czasem (zwłaszcza gdy kominka nie ma), upchanych w wielkich, czerwono-zielonych skarpetach. Mieszkania Brytyjczyków przystrojone są głównie jemiołą i czerwonymi poinsecjami, w Polsce znanymi również jako „gwiazdy betlejemskie”. Najważniejszą uroczystością rodzinną jest obiad, na który w angielskich domach zawsze podawany jest indyk z owocowym nadzieniem oraz bożonarodzeniowy pudding.

Austria To stamtąd do Polski przywędrowała tradycja przystrajania choinek, pod którymi podczas wieczerzy wigilijnej w pewnym momencie – za sprawą Aniołka, Dzieciątka, Gwiazdki – zjawiają się prezenty dla wszystkich uczestników wieczerzy wigilijnej. Do małych Austriaków święty Mikołaj przychodzi bowiem 6 grudnia – podobnie jak do polskich grzecznych dzieci. Po wigilii w austriackich domach śpiewa się kolędy, oczekując na mszę, odprawianą w kościołach o północy. Warto wiedzieć, że Austriacy świętowanie kończą praktycznie 6 stycznia – dzieci mają do tego dnia przerwę zimową, zaś wielu dorosłych bierze wolne na zimowe wakacje. 6 stycznia dzieci przebrane za Trzech Króli kolędują w sąsiednich domach. Otrzymują za to datki na cele charytatywne.

Francja W kraju nad Loarą choinki ubiera się już na początku grudnia, a choć większość Francuzów nie celebruje tradycji adwentowych, niemal wszystkie dzieci 1 grudnia otrzymują kalendarze adwentowe – w 25 okienkach czekają na maluchów słodycze. Wigilia Bożego Narodzenia jest normalnym dniem pracy, ale wieczorem Francuzi spotykają się przy uroczystej kolacji. Prezenty we Francji przynosi Pere Noel, w nocy z 24 na 25 grudnia, i układa je pod choinką.

Szwecja Szwedzi przez 20 dni, od 25 grudnia do 13 stycznia życzą sobie „Wesołych Świąt”, choć oczywiście nie oznacza to, że przez cały ten czas świętują. Wigilia to dzień spędzany w rodzinnym gronie – choinkę ubiera się tu zwykle dzień wcześniej, zaś 24 grudnia sąsiedzi w ciągu dnia odwiedzają się, wręczając sobie drobne upominki. Wczesnym popołudniem zaczyna się wieczerza wigilijna – na stole dominują ryby, kasza – ale posiłek nie jest postny, są obecne również dania mięsne. Prezenty czekają na dzieci, i nie tylko, pod wspaniałymi choinkami. W kościołach nabożeństwa organizowane są zwykle rano – i są bardzo uroczyste. Szwedzki Mikołaj to Jultomten.

Włochy To chyba jedyny kraj w zachodniej Europie, w którym – przynajmniej w niektórych domach – zachowuje się w dniu Wigilii post, który kończy się dopiero po nocnym nabożeństwie. Prezenty czekają na dzieci oczywiście pod choinkami, ale otworzyć je można – zwykle – dopiero rano. Mali Włosi zresztą na brak prezentów w okresie świątecznym nie mogą narzekać – w nocy z 5 na 6 stycznia, który kończy zimowe wakacje, dzieci odwiedza Befana, dobra stara wiedźma. Zjada orzechy i ciasteczka (tak jak w krajach anglosaskich św. Mikołaj) i zostawia prezenty w skarpetach.

Rosja Boże Narodzenie w Rosji obchodzone jest od 7 do 8 stycznia, a to za sprawą stosowania kalendarza juliańskiego. Uroczyściej niż Boże Narodzenie w Rosji świętowany jest Nowy Rok. To właśnie w Nowy Rok odbywa się cała bożonarodzeniowa oprawa. Wtedy wszyscy składają sobie życzenia i obdarowują się prezentami. Dzieciom podarunki tradycyjnie przynosi Dziadek Mróz wraz ze swoją pomocnicą Śnieżynką. Bardzo popularne są także zabawy sylwestrowe na świeżym powietrzu.

Dziękujemy za uwagę. Wesołych Świąt!!!