Świetlica miejscem rozwoju ucznia.
Świetlice najczęściej stanowią zorganizowane formy wypełniania wolnego czasu dla tych dzieci, które w godzinach pozalekcyjnych wymagają opieki wychowawczej, zastępują dzieciom ich własny dom przez wiele godzin w ciągu dnia. Świetlica jest terenem interesującej pracy wychowawczej, porywającej dzieci do aktywnego udziału w zajęciach oraz umożliwiającym im racjonalny wypoczynek. Stara się budzić i rozwijać ich zainteresowania, uwzględniać potrzeby rozwojowe, kształtować osobowość. Świetlica szkolna jest miejscem sprzyjającym prawidłowemu i wszechstronnemu rozwojowi osobowości dzieci.
Zabawa jest najważniejszą aktywnością dziecka w świetlicy, która najlepiej wspomaga jego rozwój. Zabawa towarzyszy człowiekowi od kolebki do śmierci przybierając w ciągu jego życia ciągle inne formy, zawsze nacechowane radością. Jest elementarną potrzebą zdrowia psychicznego. Sens zabawy dla dziecka tkwi głównie w ćwiczeniu się, a nie wyłącznie wyładowywaniu nadmiaru energii, czy odpoczynku. Młodość jest przygotowaniem młodego człowieka do aktywności fizycznej i psychicznej wieku dojrzałego. Jest swoistym podświadomym ćwiczeniem, wprowadzającym w życie biologiczne, społeczne i kulturalne.
Z punktu widzenia rozwoju fizycznego zabawa jest istotnym czynnikiem, wpływającym odpowiednio na rozwój mięśni i całego ciała. Zabawa pomaga dziecku zrozumieć i poznać świat, w którym żyje. Umożliwia mu wypróbowanie swoich zdolności bez brania pełnej odpowiedzialności za czyny. Zadaniem zabawy jest uzupełnianie życia ujętego w ramy obowiązków i ustalonych form, wyrównywanie braków życia codziennego, zaspokojenie niewyżytych pragnień, a przez to przywrócenie równowagi psychicznej. Zabawa kształci. Małe dziecko, bawiąc się różnymi zabawkami uczy się poznawać kształty, barwy, wielkość przedmiotów, materiał, z którego są zrobione, oraz ich znaczenie. Później, w miarę jak rośnie, rozwija wiele sprawności poprzez gry i sport. Zabawa ma charakter terapeutyczny. Dzieciom o zaburzeniach w rozwoju emocjonalnym, społecznym w rozwiązywaniu ich problemów dopomoże właśnie zabawa.
Rodzaje zabaw i ich wpływ na rozwój dziecka. ZABAWY RUCHOWE – mają wszechstronny wpływ na organizm dziecka i wyzwalają jego aktywność. Przyczyniają się do podnoszenia ogólnej sprawności fizycznej, współdziałają z rozwojem wrażeń, uczą spostrzegać otaczające przedmioty i zjawiska ze wszystkich stron i we wszystkich ich wzajemnych powiązaniach. ZABAWY UMYSŁOWE - służą ogólnemu rozwojowi mowy i myślenia uczniów (rozwijają umiejętności, czytania, pisania, komunikowania się)
ZABAWY KONSTRUKCYJNE - uczą patrzeć, dostrzegać, analizować, a więc ćwiczą myślenie, kształtują wyobraźnię przestrzenną, tzw. zmysł konstrukcyjny. Zabawy te odgrywają rolę w usprawnianiu manualnym i ruchowym. ZABAWY TOWARZYSKIE - służą aktywnemu wypoczynkowi dziecka, dostarczają mu wiele radości i zadowolenia. Zajęcia tego typu ćwiczą i doskonalą nawyki, uczą spostrzegać, myśleć i obserwować otaczające środowisko. Poprzez zabawy towarzyskie można nauczyć ładu i form towarzyskich w zachowaniu, elegancji w ubiorze.
ZABAWY I GRY STOLIKOWE - kształcą zdolności poznawcze, pamięć, spostrzeganie, uwagę i myślenie. Mogą kształtować cechy charakteru, takie jak: rzetelność, koleżeńskość, systematyczność, oraz dostarczyć wiele wiadomości z historii, przyrody, matematyki.
POSIŁKI Kultura spożywania posiłków –( nauczenie dzieci estetycznego spożywania posiłków, ładnego siedzenia przy stole, przestrzegania na stole porządku i czystości, poprawnego trzymania sztućców) wpływa na ich rozwój zdolności manualnych oraz rozwój społeczny.
ODRABIANIE LEKCJI Wzajemna pomoc dzieci przy odrabianiu lekcji rozwija myślenie, naśladownictwo. Motywuje do działania, pomaga nawiązywać wzajemne relacje, a także pokazuje, że rozwiązanie jakiegoś problemu jest prostsze pracując w grupie aniżeli w pojedynkę.
SZACHY Szachy odgrywają istotną rolę w nabywaniu i kształtowaniu wielu umiejętności wykorzystywanych przez człowieka w ciągu całego życia. Wprowadzenie nauki gry w szachy w wieku szkolnym wpływa wszechstronnie na rozwój uczniów. Dzieci dostrzegają w nich przede wszystkim rozrywkę, nie zdając sobie sprawy, że bawiąc się drewnianym wojskiem, uczą się i doskonalą swoje zmysły. Szachy wpływają na rozwój psychiczny i intelektualny dziecka w szczególności w następujących płaszczyznach:
Rozwój zainteresowań - dziecko poznaje nową dyscyplinę, której istotą jest samodzielne, logiczne rozumowanie, łączące poszczególne elementy wiedzy w jedną harmonijną całość; - Aktywność twórcza - specyfika gry w szachy wyklucza odtwórcze traktowanie tego zagadnienia. Wszelkie próby bezmyślnego naśladownictwa skazane są na niepowodzenie. Dziecko samo kreuje wydarzenia na szachownicy i ponosi za nie odpowiedzialność. Dobra partia szachowa jest dziełem sztuki; - Rozwijanie pamięci i uwagi - główną umiejętnością w szachach jest zdolność zreasumowania każdej pozycji w sposób dynamiczny, w kategoriach najważniejszych jej elementów. Cała szachownica zostaje ukształtowana w przestrzenno-czasową postać, czyli wzorzec. Towarzyszy temu rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji;
Myślenie logiczno-wyobrażeniowe - ludzie myślą czasami za pomocą wyobrażeń, które są obrazami psychicznymi rzeczywistych doznań zmysłowych i ten właśnie rodzaj myślenia gra szachowa rozwija najpełniej; - Rozwój pozytywnych sfer osobowości - szachy wykształcają poczucie obiektywizmu, uznawanie prawd innych ludzi, uczą tolerancji i reakcji na niepowodzenia; - Konsekwencja i wytrwałość w działaniu - dzieci mające styczność z szachami, zupełnie inaczej podchodzą do porażek. Zazwyczaj ponownie starają się rozwiązać określony problem i czynią to aż do skutku, podczas gdy ich rówieśnicy bądź rezygnują z wykonania zadania, bądź też obniżają sobie skalę trudności;
- Aspekty wychowawcze - można je rozpatrywać w kategoriach kary i nagrody. Czymże innym jak nie karą jest przegrana? W dodatku wymierzona natychmiast i adekwatnie do czynu. To samo można powiedzieć o nagrodzie, jaką bez wątpienia jest dla młodego człowieka zwycięstwo, osiągnięte dzięki sile własnego umysłu.
ZAJĘCIA KOMPUTEROWE Komputer i Internet mogą wspomagać rozwój intelektualny dzieci i młodzieży poprzez dostęp do ogromnych zasobów informacji przez pogłębianie zasobów wiedzy, rozwiązywania problemów przy pomocy komputera, wyrabianie samodzielnego i twórczego myślenia. Komputer i Internet mogą służyć wywieraniu pozytywnego wpływu na kształtowanie się postaw moralnych u dzieci i młodzieży poprzez wymianę poglądów z innymi ludźmi, a także do kształtowania właściwych postaw etycznych i prawnych wobec takich wartości jak: poszanowanie własności intelektualnej, bezpieczeństwo i poufność danych, a także szeroko rozumiana uczciwość, systematyczność i sumienność w wykonywaniu zadań.
Świetlica szkolna jest szansa do wykorzystania dla dzieci , rodziców, nauczycieli, również dla szkoły i wychowawców. - Dla dzieci świetlica szkolna pełni rolę umożliwiającą im rozwój bez obciążeń, stresów, stwarza możliwość kształcenia. Zapewnia poczucie swobody, bezpieczeństwa, wzajemnej sympatii, koleżeństwa, porozumienia i sympatii między dziećmi a wychowawcą. - Dla rodziców - świetlica nie może być tylko „przechowalnią” dzieci, ale powinna stać się placówką wspomagającą wychowanie ich dziecka, poradzić im, jak rozwiązać występujące problemy, wyręczy w rozwijaniu zainteresowań dzieci. Może się to wszystko dokonać wtedy, kiedy wychowawca nawiąże z rodzicami przyjacielską współpracę, mając na uwadze zawsze dobro dziecka.
Dla szkoły - świetlica może się stać ważnym ogniwem wychowania szkolnego. Wolna od systemu klasowego, od podziału na przedmioty, może zrodzić atmosferę sprzyjającą wszechstronnemu rozwojowi osobowości dzieci. Ułatwia kształtowanie wyobraźni i postaw twórczych. Dla wychowawcy – świetlica stanie się liczącym partnerem, gdzie wychowawca będzie mógł rozwijać i wykorzystywać własną inwencję, cieszyć się owocami swojej pracy, pomoże rodzicom zapracowanym, pomoże dzieciom w nauce oraz w wypełnianiu czasu wolnego.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ DZIĘKUJE ZA UWAGĘ