Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 (część 2) Analiza wykonana na zamówienie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego PROKSEN / PBS DGA Raport powstał w okresie 16.01.2007 – 06.06.2007 w oparciu o badania społeczne i informacje z baz danych przekazanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Bazy danych zawierały informacje aktualne na dzień 31 czerwca 2006 r.

Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO EDUKACJI ORAZ PODNIESIENIE POZIOMU EDUKACJI WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW INWESTYCJI Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ, LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ ORAZ LOKALNEJ INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONU WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R DODATKOWE ŚRODKI FINANSOWE NA UTRZYMANIE POWSTAŁEJ INFRASTRUKTURY ORAZ ICH WPŁYW NA MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWE PODREGIONÓW WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA DOSTĘPNOŚĆ I SPÓJNOŚĆ PRZESTRZENNĄ PODREGIONÓW WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Jednostka terytorialna Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH Jednostka terytorialna Pracujący Bezrobotni 2003 2005 zmiana Podregion 18 - ciechanowsko-płocki 167 328 172 576 3,1% 71 259 62 429 -12,4% Podregion 8 - chełmsko-zamojski 187 165 189 473 1,2% 59 932 53 131 -11,3% Podregion 10 - gorzowski 83 958 87 463 4,2% 39 551 31 936 -19,3% Podregion 39 - poznański 290 272 302 592 75 989 64 608 -15,0% Podregion 42 - m. Poznań 215 963 224 531 4,0% 21 890 19 625 -10,3% Tabela: Wpływ funduszy unijnych na rynek pracy Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH Rodzaj działania/ programu Chełmsko- Zamojski Ciechanowsko- Płocki Gorzowski Poznański SPO RZL Działanie 1.1. Rozwój i modernizacja instrumentów instytucji rynku pracy 1 SPO RZL Działanie 1.2. Perspektywy dla młodzieży 14 7 5 21 SPO RZL Działanie 1.3. Przeciwdziałanie i zwalczanie bezrobocia 15 23 SPO RZL Działanie 1.4. Integracja zawodowa osób niepełnosprawnych 4 SPO RZL Działanie 1.5. Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka 2 3 SPO RZL Działanie 1.6. Integracja i reintegracja zawodowa kobiet ZPORR Działanie 2.1. Rozwój umiejętności powiązanych z potrzebami regionalnego rynku pracy 11 6 ZPORR Działanie 2.3. Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa ZPORR Działanie 2.4 Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi ZPORR Działanie 2.5. Promocja przedsiębiorczości ZPORR Działanie 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy INT PL- BB 5.1 Kształcenie i dokształcanie w celu przystosowania do wymogów rynku pracy RAZEM 41 42 38 74 Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH PRZYKŁAD Przeciw wykluczeniu - Centrum Integracji Społecznej w Słupnie Cel projektu: ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego wśród 50 osób długotrwale bezrobotnych z trenu gminy Słupno Projekt skierowany był do osób zarejestrowanych jako bezrobotne powyżej 36 miesięcy lub bezdomnych, nie posiadających dochodów z tytułu świadczeń społecznych. Centrum zapewnia kompleksowe wsparcie w odzyskaniu lub nabyciu umiejętności zawodowych i kompetencji społecznych. Umożliwia nawiązanie kontaktu z pracodawcami oraz przygotowuje do podjęcia samozatrudnienia. Zajęcia w ramach grup praktycznego przygotowania zawodowego: kierowca wózków jezdniowych, fryzjer z elementami stylizacji fryzjer, sprzedawca - fakturzysta, opiekun osób starszych i dzieci. Oprócz zajęć podwyższających kwalifikacje zawodowe odbywają się warsztaty i szkolenia mające na celu reintegrację społeczną oraz nabywanie umiejętności poruszania się po rynku pracy. SPO RZL, działanie 1.5 Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka; wartość projektu 1 196 249 zł; wartość dofinansowania 956 999 zł (80%) Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA PODNIESIENIE POZIOMU ZATRUDNIENIA W PODREGIONACH PRZYKŁAD Chełmsko-zamojski Największy projekt pt.: ”Start w przyszłość” o wartości 1 945 343 zł i wartości wsparcia 1 412 319 zł (75%). Projekt jest ciągle realizowany przez PUP w Zamościu, SPO RZL Działanie 1.2. Perspektywy dla młodzieży. Ciechanowsko-płocki Projekt pt.: „Powrót do aktywności”, wartość całkowita projektu: 3 239 925 zł., wartość wsparcia: 2 389 120 zł. (75%) o, realizowany jest przez PUP w Płocku i w powiecie płockim. SPO RZL Działanie 1.3. Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Gorzowski Projekt pt.: „Wsparcie metodą outplacement pracowników restrukturyzowanej służby zdrowia w regionie lubuskim”, wartość ponad 4,8 mln zł., wartość wsparcia 3 600 145 zł. (75%), realizowany przez NSZZ Solidarność przy SPSzW w Gorzowie Wlkp.,. ZPORR Działanie 2.4. Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi Poznański Projekt pt.: „Integracja społeczno- zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym”, realizowany przez Stowarzyszenie Szkoła Barki im. Ch. Kofoeda- Centrum Integracji Społecznej, wartość projektu 3 999 990 zł, wsparcie 3 166 792 zł. (75%) Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO EDUKACJI ORAZ PODNIESIENIE POZIOMU EDUKACJI RODZAJ DZIAŁAŃ Liczba projektów Wartość projektów Wartość wsparcia Wsparcie % Podregion chełmsko-zamojski 24 15 718 867 10 982 847   Stypendia 21 11 601 495 7 894 817 72% Inne - kształcenie zawodowe 2 492 013 369 009 3% Infrastruktura oświatowa 1 3 625 359 2 719 020 25% Podregion ciechanowsko-płocki 48 26 944 796 18 984 316 40 11 399 958 7 426 041 39% 5 1 535 692 1 151 769 6% 3 14 009 146 10 406 506 55% Podregion gorzowski 46 29 058 567 17 053 676 30 5 537 523 4 570 260 26% 12 7 379 540 5 303 601 28% 4 16 141 505 7 938 871 46% Podregion poznański 74 62 774 560 43 828 210 60 15 047 110 12 210 626 Inne – kształcenie zawodowe 6 3 036 895 2 277 671 5% 8 44 690 555 31 163 376 70% Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO EDUKACJI ORAZ PODNIESIENIE POZIOMU EDUKACJI RODZAJ DZIAŁAŃ Wartość wsparcia Wsparcie w % Podregion chełmsko-zamojski 10 982 847   Obszar wiejski 7 943 360 72% Obszar miejski 2 741 873 25% Obszar wiejsko-miejski 297 614 3% Podregion ciechanowsko-płocki 18 984 316 12 672 818 67% 1 740 599 9% 4 570 899 24% Podregion gorzowski 17 053 676 7 286 863 43% 5 068 424 30% 4 698 389 28% Podregion poznański 43 828 210 8 751 760 20% 22 720 931 52% 12 355 518 Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPU DO EDUKACJI ORAZ PODNIESIENIE POZIOMU EDUKACJI PRZYKŁADY Chełmsko-zamojski: projekt pt.: Poliglota, wartość wsparcia 284 035, (75% wartości projektu), projekt pt.: Szkolenia w zakresie IT dla dorosłych osób pracujących, wartość wsparcia 84 975 zł., (75%); Ciechanowsko-płocki: projekt pt.: Zwiększ swoje umiejętności komputerowe i poznaj Angielski w biurze, wartość wsparcia 145544,62 zł., (75%), projekt pt.: Profesjonalni pracownicy starostw powiatowych województwa mazowieckiego, wartość wsparcia 222 324,07 zł., (75%); Gorzowski: projekt pt.: Podnoszenie kwalifikacji językowych osób pracujących w województwie lubuskim, wartość wsparcia 1 376 586 zł., (75%), projekt pt.: Ustawiczne kształcenie gwarantem rozwoju zawodowego pielęgniarki i położnej, wartość wsparcia 722 662,5 zł., (75%), oraz Agroturystyka szansą dla rozwoju wsi i rolnika, wartość wsparcia 48 579,07zł., (75%); 3 projekty dotyczące analizy rynku pracy: Diagnoza dostosowania umiejętności i kwalifikacji zawodowych do wymogów lubuskiego rynku pracy, Obserwator gospodarczy-diagnoza popytu i podaży na lubuskim rynku pracy i Analiza kierunków zmian na rynku pracy w sektorze rolnym województwa lubuskiego, łączna wartość wsparcia 790 990,73 zł., (75%); Poznański: projekt pt.: Największy atut regionu - wykwalifikowani pracownicy, wartość wsparcia 268188,99 zł., (75%) oraz projekt pt.: Agroturystyka szansą rozwoju usług turystycznych na terenach wiejskich gmin położonych przy Szlaku Piastowskim , wartość wsparcia 243 607,87zł. (75%); Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Wskaźniki Polska Chełmsko- Zamojski Ciechanowsko- Płocki Gorzowski Poznański Liczba podmiotów (w tys.) 3 581 42,8 44 37,7 206 Liczba zarejestrowanych podmiotów na 10 tys. mieszkańców 938 646 706 989 1210 Liczba nowo zarejestrowanych podmiotów na 10 tys. mieszkańców 66 51 63 72 67 Nakłady inwestycyjne na 1 mieszkańca (w zł) 1 708 516,1 2849,2 1479,1 3510,2 Tabela: Podstawowe wskaźniki przedsiębiorczości Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Wskaźnik ciechanowsko-płocki chełmsko-zamojski gorzowski poznański Ilość projektów 79 75 66 409 Wartości projektu 138 760 642 75 622 364 123 818 274 734 049 131 Wartość wsparcia 57 894 974 23 649 518 32 563 523 154 309 919 Średnia wartość wsparcia na przypadająca na jeden zrealizowany projekt 732 848 315 327 493 387 377 286 Tabela: Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Tabela: Projekty realizowane przez przedsiębiorstwa - sektor MSP Wskaźnik ciechanowsko-płocki chełmsko-zamojski gorzowski poznański Ilość projektów 63 56 50 341 Wartości projektu 69 703 334 44 108 768 65 906 505 329 282 419 Wartość wsparcia 19 468 275 11 979 151 15 407 271 88 548 483 Średnia wielkość wsparcia na 1 przedsiębiorstwo 465 452 377 415 Średnia wartość wsparcia na przypadająca na jeden zrealizowany projekt 309 020 213 913 308 145 259 673 Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ MSP Rodzaj działania/ programu Chełmsko- Zamojski Ciechanowsko- Płocki Gorzowski Poznański WKP Działanie 2.1. Wzrost konkurencyjności MSP poprzez doradztwo 7 17 6 136 WKP Działanie 2.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw 1 4 WKP Działanie 2.3. Wzrost konkurencyjności MSP poprzez inwestycje 21 31 139 WKP Działanie 2.4. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska 2 WKP Działanie 1.1 Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw 3 WKP Działanie 1.2 Poprawa dostępności do zewnętrznego finansowania inwestycji przedsiębiorstw WKP Działanie 1.3 Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju firm ZORR Działanie 3.4. Mikroprzedsiębiorstwa 27 14 22 69 SPO ROL Działanie 1.1. Inwestycje w gospodarstwach rolnych 10 50 SPO ROL Działanie 1.5. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych SPO ROL Działanie 2.4. Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów SPO ROL Działanie 2.6. Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem SPO Przetwórstwo i rynek rybny Działanie 3.4 Przetwórstwo i rynek rybny RAZEM 75 78 66 409 Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ STAN ROZWOJU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ A WYSOKOŚĆ PRZEKAZANYCH ŚRODKÓW Dane GUS - poziom rozwoju infrastruktury medycznej, kulturowej i sportowo-rekreacyjnej: Podregion poznański i gorzowski: WYŻSZY od średniej dla kraju Podregion chełmsko-zamojski: ZBLIŻONY do średniej krajowej Podregion ciechanowsko-płocki: NIŻSZY od średniej dla kraju Środki na rozwój infrastruktury społecznej na jednego mieszkańca: Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ WPŁYW INWESTYCJI Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY KULTUROWEJ, OCHRONY ZDROWIA I SPORTOWO REKREACYJNEJ NA WZROST ATRAKCYJNOŚCI ORAZ POPRAWĘ WALORÓW MIESZKANIOWYCH Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ WPŁYW INWESTYCJI Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ NA POPRAWĘ JAKOŚCI USŁUG MEDYCZNYCH Dokumenty strategiczne: Konieczności tworzenia bazy nowoczesnej obsługi w zakresie ochrony zdrowia Środki na rozwój infrastruktury ochrony zdrowia a ogół środków na rozwój infrastruktury społecznej: Realizowane przedsięwzięcia: zakup specjalistycznego sprzętu medycznego, modernizacja obiektów połączoną z zakupem sprzętu, modernizacja systemu informatycznego placówek medycznych. Badania społeczne: Największe braki w zakresie rozwoju infrastruktury ochrony zdrowia występowały w placówkach lokalnych Ze wsparcia skorzystały w głównej mierze ośrodki medyczne o znaczeniu regionalnym zlokalizowane w miastach powiatowych!!! Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ STAN ROZWOJU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W PODREGIONIE A WYSOKOŚĆ PRZEKAZANYCH ŚRODKÓW Nasycenie lokalną infrastrukturą drogową w roku 2003 (GUS) Środki na rozwój lokalnej infrastruktury transportowej (drogi gminne) na jednego mieszkańca Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ STAN ROZWOJU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W POSZCZEGÓLNYCH GMINACH A ROZKŁAD PRZESTRZENNY REALIZOWANYCH PROJEKTÓW Lokalizacja projektów w gminach w których występowały największe potrzeby w zakresie rozwoju lokalnej infrastruktury transportowej Szczególnie dobre dopasowanie do potrzeb: podregion gorzowski, jak również ciechanowsko-płocki i zamojskim - większość projektów w gminach o współczynniku gęstości dróg poniżej 20 km/100 km2. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ ROZWÓJ TRANSPORTU PUBLICZNEGO Projekty z zakresu rozwoju transportu publicznego: podregion poznański i gorzowski PODREGION GORZOWSKI: Badania społeczne: Lokalne rozwiązania komunikacyjne w Gorzowie Wielkopolskim nie są dostosowane do potrzeb zwiększającego się ruchu, którego znaczną część stanowi ruch osobowy Realizowany projekt: Budowa zintegrowanego systemu transportu publicznego w Gorzowie Wlkp. (ZPORR, działanie 1.1, Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego, wartość projektu 3 998 728 zł, wartość dofinansowania 2 999 046 zł (75%) Oddziaływanie: Zwiększenie atrakcyjność alternatywnego środka transportu - zwiększenie zainteresowania transportem publicznym - spodziewany wpływ na zmniejszenia ruchu osobowego Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ STAN ROZWOJU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ W PODREGIONACH A WYSOKOŚĆ PRZEKAZANYCH ŚRODKÓW Ludność (%) korzystająca z infrastruktury wodno-ściekowej w roku 2003 (GUS) Środki na rozwój infrastruktury ściekowej na mieszkańca Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ROZWÓJ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PODREGIONÓW INWESTYCJE Z ZAKRESU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ SKUMULOWANE EFEKTY PROJEKTÓW PODREGION CHEŁMSKO-ZAMOJSKI Infrastruktura komunalna: 12 projektów - trudno mówić o efekcie skali (7 - oczyszczalnie ścieków i kanalizacja; 4 – wodociągi; 1 – gospodarka odpadami) Korzystna lokalizacja przedsięwzięć Większość projektów zlokalizowana była na terenach szczególnie zagrożonych – dolina rzeki Wieprz o wysokich walorach przyrodniczych (Zwierzyniec, Krasnobród, Krasnystaw), główny zbiornik wód podziemnych (Biłgoraj). Kompleksowość podejmowanych działań Gminy: Biłgoraj (rozbudowa systemu kanalizacji; rozbudowa oczyszczalni ścieków – budowa obiektów umożliwiających zagospodarowanie osadów ściekowych), Szczebrzeszyn (rozbudowa systemu kanalizacji, rekultywacja składowiska odpadów, kompleksowa gospodarka odpadami w gminie) Rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej w prawobrzeżnym Zwierzyńcu (podregion chełmsko-zamojski) Projekt zakłada dozbrojenie w kanalizację sanitarną terenów leżących na trasie zalewowej rzeki Wieprz. Przeprowadzone w 2003 roku badania wód rzeki Wieprz wykazały, że rzeka prowadziła wody pozaklasowe na całej długości z wyjątkiem odcinka na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Sytuacja taka jest rezultatem systematycznego procesu rozbudowy zbiorczych systemów kanalizacji oraz oczyszczania ścieków. ZPORR, działanie 3.1 Obszary wiejskie; wartość projektu 902 490 zł; wartość dofinansowania 676867 zł (75%) Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 ROZWÓJ INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ, LOKALNEJ INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ I KOMUNALNEJ - PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚĆ REALIZACJI PROJEKTÓW BEZ WSPARCIA ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ Infrastruktura społeczna Dostępność środków unijnych w największym stopniu warunkowała realizację projektów z zakresu infrastruktury ochrony zdrowia i sportowo-rekreacyjnej. W mniejszym stopniu środki unijne warunkowały realizację projektów z zakresu infrastruktury kulturowej Lokalna infrastruktura transportowa Tylko nieliczni przedstawiciele gmin, w których realizowano przedsięwzięcia drogowe wskazywali, że realizacja projektu nie byłaby możliwa bez wsparcia środków unijnych. Lokalna infrastruktura komunalna Podregion chełmsko-zamojski i ciechanowsko-płocki - ponad połowa przedstawicieli gmin, w których realizowano projekty dotyczące rozwoju infrastruktury komunalnej, wskazało, że realizacja projektu nie byłaby możliwa bez wsparcia środków unijnych Podregion poznański i gorzowski większość wskazywała, że bez udziału środków unijnych projekty zostałyby zrealizowane, ale w skromniejszym zakresie. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R SPECYFICZNE POTRZEBY W ZAKRESIE ROZWOJU SFERY B+R W PODREGIONACH A REALIZOWANE PROJEKTY (1) Liczba jednostek badawczo – rozwojowych w roku 2003 (GUS) POTRZEBY Podregion poznański: unowocześnienie specjalistycznej infrastruktury badawczo-naukowej Podregion gorzowski, chełmsko-zamojski i ciechanowsko-płocki - konieczność „pracy u podstaw”: wsparcia rozwoju jednostek naukowych promocji innowacji wśród przedsiębiorców Wszystkie podregiony: stymulowania współpracy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R SPECYFICZNE POTRZEBY W ZAKRESIE ROZWOJU SFERY B+R W PODREGIONACH A REALIZOWANE PROJEKTY (2) Realizowane projekty Podregion poznański: 17 projektów Rozwój parków naukowo-technologicznych (80% środków); modernizacja, rozbudowa lub wyposażenie specjalistycznych laboratoriów (12,4%); wsparcie transferu technologii i innowacji (5,8%) oraz wsparcie rozwoju kadry naukowej (1,8%). Podregion gorzowski: 4 projekty Rozbudowa infrastruktury dydaktycznej szkół wyższych działających (90% środków). Budowa informatycznej platformy biznesu i nauki na rzecz transferu wiedzy i innowacji oraz tworzenia partnerstwa pomiędzy podmiotami (10%) Podregion ciechanowsko-płocki: 2 projekty Rozbudowa bazy dydaktycznej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie; budowa Parku Przemysłowo-Technologicznego w Płocku) Podregion chełmsko-zamojski: 2 projekty Pośredni wpływ na rozwój kontaktów pomiędzy placówkami naukowymi oraz usprawnienie przepływu informacji nt. nowoczesnych technologii w podregionie chełmsko-zamojskim) Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW NA ROZWÓJ SFERY B+R WPŁYW NA WZMOCNIENIE POWIĄZAŃ POMIĘDZY NAUKĄ A GOSPODARKĄ Badania społeczne: Największe oddziaływanie na rozwój sferę badawczo-rozwojową miały programy wspierania innowacyjności w przedsiębiorstwach. Podstawowa bariera dla rozwoju sfery B+R: słaba współpraca pomiędzy nauką a gospodarką oraz brak zainteresowania przedsiębiorstw wynikami prac badawczo-rozwojowych Obecność tego typu działań w podregionie poznańskim (6 projektów) i gorzowskim (2 projekty) 3) Stan obecny: Przedsiębiorcy oczekują zwykle gotowego produktu 4) Stan porządny: Przedsiębiorstwa powinny inicjować badania i brać w nich aktywny udział Platforma biznesu i nauki na rzecz transferu wiedzy i innowacji (podregion gorzowski) Projekt ma na celu integrację środowisk naukowych i gospodarczych, komercjalizację wyników badań naukowych oraz przepływ informacji pomiędzy jednostkami badawczymi i podmiotami gospodarczymi regionu. Dzięki projektowi powstanie, działająca w oparciu o teorię klastra, struktura - sieć innowacji łącząca przedsiębiorstwa i jednostki naukowo-badawcze Gorzowa Wlkp. Projekt obejmie ponad 100 firm różnych branż i ponad 350 naukowców różnych dziedzin. W projekcie zaplanowano konferencje i seminaria promujące transfer wiedzy i innowacji. Ponadto, zostaną przeprowadzone badania podaży, popytu i nasycenia innowacji w regionie. Ich efekty zostaną upublicznione jako 3 bazy danych. W ramach projektu powstała witryna www, która pełni rolę forum internetowego służącego wymianie poglądów i dyskusji na temat innowacji. ZPORR, działanie 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy; wartość dofinansowania 714 938 zł Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 REKOMENDACJE 1) SZCZEGÓLNE WSPARCIE ROZWOJU LOKALNEJ INFRASTRUKTURY OCHRONY ZDROWIA Należy zwrócić większą uwagę w zapisach regionalnego programu operacyjnego, na potrzebę większego wsparcia rozwoju lokalnej infrastruktury ochrony zdrowia. Adresat: Urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie regionalnych programów operacyjnych 2) UKIERUNKOWANIE NA USUWANIE NAJISTOTNIEJSZYCH BARIER Regionalne programy operacyjne powinny kłaść duży nacisk na rozbudowę infrastruktury wodno-ściekowej, a w szczególności na budowę oczyszczalni ścieków w gminach, w których tego rodzaju obiekty dotychczas nie funkcjonują. Adresat: Urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie regionalnych programów operacyjnych, samorządy gmin i powiatów Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

REKOMENDACJE 3) SIEĆ WODOCIĄGOWA I KANALIZACYJNA – RAZEM, CZY OSOBNO? Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 REKOMENDACJE 3) SIEĆ WODOCIĄGOWA I KANALIZACYJNA – RAZEM, CZY OSOBNO? Wskazane jest ścisłe powiązanie finansowania rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Adresat: Urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie regionalnych programów operacyjnych, samorządy gmin i powiatów 4) WSPARCIE GOSPODARKI ODPADAMI W GMINACH Regionalne programy operacyjne powinny w większym stopniu uwzględniać przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami. Adresat: Urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie regionalnych programów operacyjnych, samorządy gmin i powiatów 5) UWZGLĘDNIENIE ZRÓŻNICOWANYCH POTRZEB W ZAKRESIE WSPARCIA B+R W odniesieniu do sfery B+R oraz MSP w każdym z podregionów powinno być stosowane wąskie podejście, ukierunkowanie na wybrane obszary tematyczne, które w największym stopniu uwzględniają stan rozwoju i potrzeby sektora B+R i MSP. Adresat: MRR, Ministerstwo Gospodarki, urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz regionalnych programów operacyjnych Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 DODATKOWE ŚRODKI FINANSOWE NA UTRZYMANIE POWSTAŁEJ INFRASTRUKTURY ORAZ ICH WPŁYW NA MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWE PODREGIONÓW Wyniki badań społecznych: Ponad 80% respondentów odpowiedziało, że inwestycje infrastrukturalne finansowane z funduszy unijnych wymagają ponoszenia przez gminę wydatków na utrzymanie powstałej dzięki nim infrastruktury. W większości przypadków respondenci również oszacowali, jaka jest wysokość środków potrzebnych na utrzymanie powstałej infrastruktury w stosunku do wartości projektu - wskazywana była wartość z przedziału od 1 do 11% Charakterystyczne w badaniach było to, że respondenci nie potrafią podać konkretnej informacji, na podstawie czego szacują taką czy inną wartość potrzebnych środków finansowych. Tym niemniej, w świetle uzyskanych wyników, wydaje się, że koszty utrzymania powstałej infrastruktury, choć stanowią pewne obciążenie dla budżetu wielu gmin, mają jedynie niewielki wpływ na możliwości rozwoju podregionu. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Kwota dodatkowych środków Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 DODATKOWE ŚRODKI FINANSOWE NA UTRZYMANIE POWSTAŁEJ INFRASTRUKTURY ORAZ ICH WPŁYW NA MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWE PODREGIONÓW Podregion Ilość projektów Wartość projektów Kwota dodatkowych środków (zł) Chełmsko-zamojski 11 31 429 872 1 127 283 Ciechanowsko-płocki 19 39 917 875 1 527 225 Gorzowski 15 25 624 191 930 679 Poznański 29 492 470 409 16 785 144 W jej wyniku oparto się o najczęściej realizowane projekty wodociągowe i kanalizacyjne. Przyjęto średnie obciążenie: 5% wartości inwestycji dla wodociągów 3,4% dla kanalizacji. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA DOSTĘPNOŚĆ I SPÓJNOŚĆ PRZESTRZENNĄ PODREGIONÓW

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI PODREGIONÓW PODEJŚCIE DO POLITYKI TRANSPORTOWEJ W PODREGIONACH A WPŁYW NA ZWIĘKSZENIE DROŻNOŚCI CIĄGÓW KOMUNIKACYJNYCH (1) Stan w roku 2003 Wszystkie podregiony leżą w strefie ważnych krajowych i międzynarodowych szlaków komunikacyjnych Duży wpływ na sprawność systemu komunikacyjnego wewnątrz podregionu Ruch tranzytowy - zmniejszenie drożności sytemu komunikacyjnego oraz przyczyna uszkodzenia dróg Cztery podregiony – cztery przykłady różnego podejścia do realizacji polityki transportowej Podobne potrzeby Zbliżony poziom środków (transport drogowy) Skrajnie odmienne efekty realizacji projektów i ich odbiór społeczny Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI PODREGIONÓW PODEJŚCIE DO POLITYKI TRANSPORTOWEJ W PODREGIONACH A WPŁYW NA ZWIĘKSZENIE DROŻNOŚCI CIĄGÓW KOMUNIKACYJNYCH (3) PODREGION POZNAŃSKI Zrównoważony i kompleksowy charakter realizowanych przedsięwzięć Większość projektów - modernizację systemu dróg oraz budowę obwodnic w miastach powiatowych, które pełnią rolę węzłów komunikacyjnych Uzupełnienie powyższych działań - projekty dotyczące przebudowy dróg wojewódzkich łączących miasta powiatowe podregionu Rozwój infrastruktury kolejowej Odczuwalny wpływ realizowanych przedsięwzięć na zwiększenie drożności sytemu komunikacyjnego Odbiór społeczny: (1) Realizowane projekty dotyczą odcinków dróg, które stanowiły tzw. „wąskie gardła” i częściowo rozwiązują problemy komunikacyjne podregionu. (2) W okresie przedakcesyjnym zakres oraz rozmiar realizowanych zadań był znacznie mniejszy niż obecnie. (3) Wysoka jakość oraz kompleksowość wykonywanych dzięki środkom unijnym zadań, co w przyszłości powinno wpłynąć na zmniejszenie kosztów utrzymania dróg; (4) Wpływ realizowanych projektów na poprawę dostępu do rynków Unii Europejskiej Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW PRZYJĘTYCH DO REALIZACJI PROJEKTÓW Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ NA ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI PODREGIONÓW PODEJŚCIE DO POLITYKI TRANSPORTOWEJ W PODREGIONACH A WPŁYW NA ZWIĘKSZENIE DROŻNOŚCI CIĄGÓW KOMUNIKACYJNYCH (4) Podregion ciechanowsko-płocki Większość środków zostało przeznaczonych na realizację jednej inwestycji - pierwszego etapu budowy dróg dojazdowych do II przeprawy mostowej w Płocku Efekty po zrealizowaniu następnych inwestycji Niewielki wpływ funduszy unijnych na poprawę drożności układu transportowego – mimo porównywalnej z innymi podregionami wysokości przekazanych środków Odbiór społeczny: 1) Sytuacja w zakresie komunikacji w podregionie i województwie od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej nie zmieniła się znacząco; 2) Ogromna skala potrzeb. Zapóźnienia, które występowały w podregionie powodują, że realizowane przedsięwzięcia, nie mogą w znaczący sposób wpłynąć na zwiększenie drożności ciągów komunikacyjnych – zakres oraz skala podejmowanych działań jest zbyt mała. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WSPÓŁPRACY ORAZ PARTNERSTWA MIĘDZY OŚRODKAMI MIEJSKIMI, STREFAMI OKOŁOMIEJSKIMI I OBSZARAMI WIEJSKIMI ROLA PROGRAMU LEADER+ (1) Kluczowe znaczenie: projekty zrealizowane w ramach Pilotażowego Programu Leader+ Budowa partnerstw, przygotowanie oraz wdrażanie wspólnych strategii działania w zakresie pełniejszego wykorzystania walorów przyrodniczych, kulturowych, turystycznych i gospodarczych regionów Liczba zrealizowanych projektów i udział gmin objętych programem: Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WSPÓŁPRACY ORAZ PARTNERSTWA MIĘDZY OŚRODKAMI MIEJSKIMI, STREFAMI OKOŁOMIEJSKIMI I OBSZARAMI WIEJSKIMI ROLA PROGRAMU LEADER+ (2) Region Kozła inny niż wszystkie Projekt jest przykładem oddolnej inicjatywy, której realizacja została oparta na analizie „mocnych stron” regionu o wysokich walorach przyrodniczych i kulturowych. Przedsięwzięcie obejmuje dość szeroki zakres działań. Należą do nich: (1) Mobilizacja mieszkańców do wzięcia aktywnego udziału w procesie planowania i realizacji działań na rzecz rozwoju obszaru, który zamieszkują; (2) Kompleksowe zebranie i zarchiwizowanie w grupach tematycznych informacji historycznych, turystycznych, agroturystycznych; (3) Inwentaryzacja produktów lokalnych wytwarzanych przez mieszkańców gmin; (4) Stworzenie wspólnego wizerunku gmin Regionu Kozła; (5) Prezentacja dobrych wzorców aktywności społecznej i gospodarczej na obszarach wiejskich w kraju i za granica; (7) Określenie problemów, które hamują rozwój gospodarczy i społeczno - kulturalny Regionu, a także wskazanie mocnych stron i szans jego rozwoju; (8) Utworzenie Lokalnej Grupy Działania LGD reprezentującej mieszkańców Regionu i ich interesy, która połączy wysiłki sektora publicznego i prywatnego na rzecz rozwoju obszaru; (9) Opracowanie wspólnej strategii - planu rozwoju 7 gmin Regionu Kozła ROLNICY, działanie 2.7 Pilotażowy Program Leader+; wartość projektu 56 000 zł; wartość dofinansowania 44 800 zł (80%) Opinie uczestników badania: Fundusze unijne, niejako determinują i wymuszają w wielu przypadkach współpracę, zwłaszcza między jednostkami sąsiednimi Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST MOŻLIWOŚCI ZWIĄZANE Z DOSTĘPNOŚCIĄ ŚRODKÓW UNIJNYCH A REALIZOWANE PROJEKTY Cel wzrostu znaczenia miast - bardzo słabo uwidoczniony w dokumentach programowych dotyczących pomocy strukturalnej. Wyjątek: działanie 3.2. ZPORR Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe, gdzie zwrócono uwagę na poprawę atrakcyjności samych miast i przestrzeni miejskiej. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST UDZIAŁ, CHARAKTER I ZNACZENIE PROJEKTÓW REALIZOWANYCH NA TERENACH MIEJSKICH Zrealizowane projekty: 585 - 10,6% wszystkich zrealizowanych Poziom wsparcia - 1 237 863 034 zł - 44,7% całej pozyskanej w podregionach pomocy Dominują projekty realizowane na obszarach miast średniej wielkości (20 – 500 tys. mieszkańców) - ponad 60% wszystkich projektów, jak i całkowitej wielkości wsparcia na obszarach miejskich Zakres tematyczny realizowanych projektów: infrastruktura transportowa - 47,2% wsparcia infrastruktura społecznej - 22,6%; projekty realizowane przez przedsiębiorców – 18,8%. Realizowane projekty mimo słabego odniesienia się w dokumentach programowych do kwestii wsparcia roli miast w sieci osadniczej podregionów wpływają - poprzez ilość i charakter realizowanych projektów - na wzrost roli miast w sieci osadniczej. Opinie uczestników badania: Projekty inwestycyjne w dużej mierze przyczyniały się do uaktywnienia mieszkańców obszarów miejskich, pobudzając ich kreatywność, potrzebę dokształcania się, wymiany informacji, co pośrednio przekłada się na rozwój miast i regionów. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZWIĘKSZENIE ROLI MAŁYCH I ŚREDNICH MIAST RESTRUKTURYZACJA I REWITALIZACJA ZDEGRADOWANYCH OBSZARÓW MIEJSKICH Restrukturyzacja obszaru Zawarcia - Inkubator Przedsiębiorczości - I Etap (Gorzów Wielkopolski) Miejsce realizacji projektu: Rejon Zawarcia. Dzielnica ta jest obszarem strukturalnego bezrobocia, podlegającym restrukturyzacji. Na terenie tym zlokalizowane były duże, w tym momencie upadłe, zakłady przemysłowe (Silwana, Ursus, Zremb). Cele projektu: (1) Rozbudowa instytucji związanych z promocją działalności gospodarczej; (2) Udzielenie wszechstronnej pomocy doradczej oraz szkoleniowej osobom inicjującym własną działalność gospodarczą (potrzeba realizacji tych działań wynika również z faktu utrzymywania się w mieście i regionie wysokiej stopy bezrobocia) Zakres podejmowanych działań: (1) Rozwój infrastruktury, która ma stymulować podejmowanie działalności gospodarczej (Firmy działające w inkubatorze przedsiębiorczości będą korzystały z nowoczesnej sieci telekomunikacyjnej w tym z szerokopasmowego dostępu do Internetu); (2) Aktywizacja społeczna i gospodarcza obszaru zagrożonego marginalizacją - projekt obejmuje organizację szkoleń i konferencji (50 do 2008 r. włącznie) oraz świadczenie porad prawnych i gospodarczych (2200 do 2008r. włącznie). Oczekiwane rezultaty: Przewiduje się, że z usług szkoleniowych skorzysta łącznie 1400 osób, a z usług doradczych 1270 osób. Oczekiwanym rezultatem projektu będzie utworzenie nowych małych firm – beneficjentów pomocy świadczonej przez Inkubator Przedsiębiorczości (40 do 2009r. włącznie), co skutkować będzie tworzeniem nowych miejsc pracy w firmach sektora MŚP (80 do 2009 r. włącznie). Projekt wpłynie na wzrost atrakcyjności oraz znaczenia Gorzowa Wielkopolskiego jako regionalnego centrum rozwoju gospodarczego. ZPORR, działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji; wartość projektu 2 164 562 zł; wartość dofinansowania 707 731 zł (33%) W pozostałych podregionach wśród realizowanych projektów, mimo potrzeb i możliwościom w tym zakresie, które otworzyły fundusze unijne, zabrakło projektów dotyczących rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZMNIEJSZANIA ISTNIEJĄCYCH ZRÓŻNICOWAŃ ROZWOJOWYCH WEWNĄTRZ PODREGIONÓW ORAZ POMIĘDZY PODREGIONAMI WYPOSAŻENIE GMIN W INFRASTRUKTURĘ KOMUNALNĄ A PRZESTRZENNA ALOKACJA ŚRODKÓW Jaka część środków trafiła do gmin, w których infrastruktura komunalna była słabo rozwinięta? Wyposażenie gmin w infrastrukturę komunalną: duże różnice w obrębie każdego podregionu Miejsce realizacji projektów: gminy, w których infrastruktura komunalna była dość dobrze rozwinięta Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZMNIEJSZANIA ISTNIEJĄCYCH ZRÓŻNICOWAŃ ROZWOJOWYCH WEWNĄTRZ PODREGIONÓW ORAZ POMIĘDZY PODREGIONAMI WYPOSAŻENIE GMIN W INFRASTRUKTURĘ KULTUROWĄ A PRZESTRZENNA ALOKACJA ŚRODKÓW Jaka część środków trafiła do gmin, w których infrastruktura kulturowa była słabo rozwinięta? Wyposażenie gmin w infrastrukturę kulturową: duże różnice w obrębie każdego podregionu Miejsce realizacji projektów: gminy, w których nasycenie infrastrukturą kulturową było niewystarczające (brak obiektów, lub wysoka liczba ludności przypadających na jedną placówkę kulturalną). Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA ZMNIEJSZANIA ISTNIEJĄCYCH ZRÓŻNICOWAŃ ROZWOJOWYCH WEWNĄTRZ PODREGIONÓW ORAZ POMIĘDZY PODREGIONAMI WYPOSAŻENIE GMIN W INFRASTRUKTURĘ KOMUNALNĄ I KULTUROWĄ A PRZESTRZENNA ALOKACJA ŚRODKÓW - PODSUMOWANIE 1) Istnieją obszary, m.in. rozwój infrastruktury komunalnej, gdzie wsparcie w ogóle nie trafiło do gmin, w których występowały największe braki, a większość projektów realizowana była w gminach, w których infrastruktura jest dość dobrze rozwinięta 2) Występuje niebezpieczeństwo dalszego zwiększania dystansu rozwojowego pomiędzy gminami i powiatami lepiej rozwiniętymi, które dzięki zasobom finansowym i doświadczeniu w przygotowaniu i realizacji projektów pozyskują środki na dalszy rozwój, a gminami i powiatami gorzej rozwiniętymi, które ze względu na brak wystarczających środków finansowych i doświadczenia nie są w stanie wygenerować projektów kluczowych dla niwelowania różnic rozwojowych. Badania społeczne: Paradoksalne zjawisko powstawania zróżnicowań rozwojowych pomiędzy gminami, które startowały z podobnego poziomu, jednak, ze względu na dużą aktywność w pozyskiwaniu środków i racjonalne ich wykorzystanie charakteryzują się obecnie wyższym potencjałem rozwojowym. Zjawisko to oceniano jednak jako pozytywne, gdyż tego rodzaju gminy stają się lokalnymi centrami rozwoju, stymulującymi rozwój obszarów sąsiednich. Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ AKTYWNOŚĆ BENEFICJENTÓW W ZAKRESIE REALIZACJI PROJEKTÓW MIĘDZYREGIONALNYCH W TYM TRANSGRANICZNYCH NA GRANICZY Z NIEMCAMI I UKRAINĄ Podregion gorzowski i chełmsko-zamojski: Duża ilość projektów dotyczących współpracy transgranicznej (INTERREG) Nieliczne projekty w zakresie rozwoju współpracy pomiędzy sąsiednimi podregionami (w obrębie kraju) Podregion GORZOWSKI: Duża aktywność beneficjentów: 17 projektów Duże zróżnicowanie tematyczne projektów Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ AKTYWNOŚĆ BENEFICJENTÓW W ZAKRESIE REALIZACJI PROJEKTÓW MIĘDZYREGIONALNYCH W TYM TRANSGRANICZNYCH NA GRANICZY Z NIEMCAMI I UKRAINĄ Podregion CHEŁMSKO-ZAMOJSKI: Mniejsza aktywność w wykorzystaniu środków INTERREG - 11 projektów Niewielkie zróżnicowanie tematyczne projektów Przyczyny zróżnicowań: Różny zakres tematyczny programów operacyjnych Bariery w nawiązywaniu współpracy Różne doświadczenie w realizacji wspólnych przedsięwzięć Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ WPŁYW REALIZOWANYCH PROJEKTÓW NA ZWIĘKSZENIE SPÓJNOŚCI SPOŁECZNO GOSPODARCZEJ OBSZARÓW POGRANICZA Podstawowe linie oddziaływania: PODREGION CHEŁMSKO-ZAMOJSKI I GORZOWSKI: Tworzenie warunków dla intensyfikacji kontaktów osób mieszkających po dwóch stronach granicy - realizacja projektów dotyczących rozbudowy infrastruktury społecznej Stymulowanie współpracy gospodarczej – tworzenie warunków dla intensyfikacja kontaktów gospodarczych PODREGION GORZOWSKI: Zwiększanie jakości kształcenia młodzieży z terenów przygranicznych Intensyfikacja współpracy policji i służb ratowniczych Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ WPŁYW NA INTENSYFIKACJĘ WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ Utworzenie w Chełmie Polsko-Ukraińskiego Ośrodka Rozwoju Gospodarczego (podregion chełmsko-zamojski) W ramach projektu oprócz utworzenia centrum podjęte zostały liczne działania mające na celu intensyfikację kontaktów gospodarczych, m.in.: (1) Seminaria nt. wymiany handlowej pomiędzy Polską a Ukrainą; (2) Szkolenia nt. dopuszczalnych przez prawo ukraińskie form działalności gospodarcze; (3) Doradztwo w zakresie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na Ukrainie oraz wymiany handlowej; (4) Działania informacyjne i promocyjne realizowane za pośrednictwem środków masowego przekazu. INTERREG PUB, działanie 2.1 Wzmocnienie instytucjonalnej współpracy transgranicznej oraz podniesienie jakości kapitału ludzkiego; wartość projektu 428 536 zł; wartość dofinansowania 321 402 zł (75%); Euroregion Pro Europa Viadrina jako region gospodarczy (podregion gorzowski) W projekcie zostały określone następujące zadania jako punkt wyjściowy do podejmowania decyzji w przyszłości: (1) Zebranie istotnych danych odnoszących się do sytuacji gospodarczej w Euroregionie; (2) Utworzenie bazy przedsiębiorstw różnych branż i instytucji około biznesowych, które poprzez swój przedmiot działalności, ofertę produktów i motywację personelu posiadają możliwość współpracy z różnorodnymi partnerami gospodarczymi; (3) Oszacowanie możliwości wyboru i rozbudowy potencjalnych branż, które przyczynią się do rozwoju gospodarczego regionu; (4) Sporządzenie zwartej, długoterminowej koncepcji planowania gospodarczego Euroregionu z podziałem na części i ustaleniem odpowiedzialności za osiągnięcie poszczególnych etapów. INTERREG PL-BB, działanie 1.1 Wspieranie transgranicznych stosunków gospodarczych; wartość projektu 405 210 zł; wartość dofinansowania 303 908 zł (75%) Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 WPŁYW FUNDUSZY UNIJNYCH NA WZMOCNIENIE WYMIARÓW WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ MIĘDZYREGIONALNEJ I TRANSGRANICZNEJ WPŁYW NA INTENSYFIKACJĘ WSPÓŁPRACY MIĘDZYREGIONALNEJ W OBRĘBIE KRAJU Brak wyraźnego wpływu przedsięwzięć współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej na wzmocnienie współpracy między sąsiednimi regionami (w obrębie kraju) Kluczowe znaczenie: Program Leader+ Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 REKOMENDACJE 1) POTRZEBA ŚCISŁEJ WSPÓŁPRACY W ZAKRESIE REALIZACJI NIEKTÓRYCH TYPÓW PRZEDSIĘWZIĘĆ Kryteria wyboru projektów formułowane na poziomie podregionu powinny w większym stopniu stymulować tworzenie partnerstw oraz nawiązywanie współpracy pomiędzy beneficjentami realizującymi projekty liniowe oraz przedsięwzięcia związane z ochroną lub poprawą stanu środowiska Adresat: Urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie regionalnych programów operacyjnych, samorządy gmin i powiatów 2) STRATEGIE ROZWOJU OBSZARÓW NAJSŁABIEJ ROZWINIĘTYCH Wskazane jest opracowanie na poziomie regionów strategii rozwoju obszarów najsłabiej rozwiniętych Adresat: MRR, urzędy marszałkowskie – osoby odpowiedzialne za planowanie strategiczne 3) UMACNIANIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYREGIONALNEJ Należy zwrócić większą uwagę w zapisach programów operacyjnych realizowanych na poziomie centralnym na potrzebę umacniania współpracy międzyregionalnej Adresat: MRR – osoby odpowiedzialne za koordynację tworzenia i wdrażania programów operacyjnych Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 REKOMENDACJE 4) MODYFIKACJA AKTÓW PRAWNYCH ORAZ OPRACOWANIE ICH JEDNOZNACZNEJ WYKŁADNI Istniej potrzeba dalszej modyfikacji i doprecyzowania aktów prawnych, które warunkują realizację projektów oraz opracowania ich jednoznacznej wykładni. Adresat: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Środowiska, samorządy gmin i powiatów 5) MODEL WYDATKOWANIA ŚRODKÓW – PODEJŚCIE SZEROKIE CZY WĄSKIE? W niektórych obszarach (m.in. gospodarka wodno-ściekowa - ochrona środowiska) należy dążyć do stopniowego zawężania zakresu finansowanych działań. Na etapie programowania lub modyfikacji regionalnego programu operacyjnego wskazane jest stopniowe koncentrowanie działań na wybranych obszarach tematycznych lub terytorialnych. Adresat: Urząd Marszałkowski – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie Regionalnego Programu Operacyjnego 6) MONITORING POPYTU NA ŚRODKI Wydaje się wskazane prowadzenie stałego monitorowania popytu na środki na poziomie regionalnym. Adresat: Urząd Marszałkowski – osoby odpowiedzialne za tworzenie i wdrażanie Regionalnego Programu Operacyjnego Konferencja: Oddziaływanie funduszy strukturalnych na poziomie podregionów NUTS 3 lipiec 2007 PROKSEN - PBS DGA PROKSEN - PBS DGA

PYTANIA I ODPOWIEDZI