Emilia Stępień, Bird&Bird Warszawa, 21 maja 2010 Ochrona danych osobowych w ubezpieczeniach – problemy w praktyce obrotu Dane osobowe a produkty ubezpieczeniowe oferowane przez banki (bancassurance) Emilia Stępień, Bird&Bird Warszawa, 21 maja 2010
Pojęcie bancassurance oferowanie produktów ubezpieczeniowych (ubezpieczeń majątkowych lub osobowych) przez bank lub oferowanie wspólnych produktów bankowo-ubezpieczeniowy przez bank Kanał dystrybucji ubezpieczeń – przez bank
Bancassurance w praktyce Przykłady ubezpieczenia majątkowe ściśle powiązane z produktami bankowymi (ubezpieczenia do kart, rachunków, kredytów) ubezpieczenia na życie ściśle powiązane z produktami bankowymi (ubezpieczenie do kart, kredytów) ubezpieczenia majątkowe nie powiązane z produktami bankowymi - stand-alone (ubezpieczenia komunikacyjne, podróżne) ubezpieczenia na życie nie powiązane z produktami bankowymi (ubezpieczenia zdrowotne) życiowe produkty typu saving & investment (poliso-lokaty, ubezpieczenia z funduszami inwestycyjnymi)
Modele bancassurance Główne modele bancassurance z perspektywy prawa cywilnego Umowa agencyjna Bank działa jako pośrednik ubezpieczeniowy (agent ubezpieczeniowy) ubezpieczyciela Umowa ubezpieczenia grupowego Bank działając jako ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia grupowego (na podstawie art. 808 kc) Jest to umowa na rzecz podmiotu trzeciego – ubezpieczonego Klient banku nie jest stroną umowy ubezpieczenia grupowego
Bancassurance jak wspólny produkt bankowo-ubezpieczeniowy Model agencyjny Wspólny produkt bankowo-ubezpieczeniowy: jeśli bank i ubezpieczyciel oferują wspólne usługi czy produkty to z punktu widzenia prawnego są to powiązane czynności bankowe i czynności ubezpieczeniowe.
Bancassurance z perspektywy ochrony danych osobowych Należy rozróżnić etapy przetwarzania danych ze względu na: cel przetwarzania danych osobowych zakres przetwarzania danych osobowych rolę banku i ubezpieczyciela (administrator danych lub przetwarzający dane) Etap oferowania bancassurance klientowi Etap zawarcia umowy/ przystąpienia do ubezpieczenia grupowego Kwestia przekazania danych osobowych do ubezpieczyciela Etap obsługi posprzedażowej ubezpieczonego
Zbiory danych osobowych przetwarzane w bancassurance Zbiory danych osobowych zawierające dane osobowe klientów banku, do których kierowana jest oferta bancassurance dane osobowe ubezpieczających (a także ubezpieczonych, uprawnionych) przetwarzane w celu zawarcia i wykonania umowy ubezpieczenia (model agencyjny) dane osobowe ubezpieczonych (a także uprawnionych) przetwarzane w celu wykonania na ich rzecz umowy ubezpieczenia grupowego (model ubezpieczenia grupowego)
Etap oferowania bancassurance klientowi Model: bank jako agent ubezpieczeniowy rola banku może być różna ze względu na to, kto jest inicjatorem kontaktu inicjatywa po stronie banku – oferta do swoich klientów – Bank jest administratorem danych klientów, którym oferuje ubezpieczenie inicjatywa po stronie klienta. Ubezpieczyciel jest administratorem danych, bank jest przetwarzającym dane Model: bank jako ubezpieczający bank jest administratorem danych klientów, którym oferuje bancassurance
Obowiązki administratora danych i przetwarzającego dane przetwarzanie danych w oparciu o podstawę prawną szczególna staranność przy przetwarzaniu danych osobowych dopełnienie obowiązku informacyjnego zabezpieczenie danych osobowych rejestracja zbioru danych osobowych Obowiązki przetwarzającego dane przetwarzanie danych w celu i zakresie wskazanym w umowie powierzenia przetwarzania danych osobowych
Podstawa prawna przetwarzania danych w celu oferowania bancassurance Zgoda klienta Przetwarzanie danych jest konieczne do realizacji umowy, gdy klient jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie klienta Przetwarzanie danych jest niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratora danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą marketing bezpośredni własnych produktów lub usług administratora danych
Istotne kwestie związane z bancassurance OBOK danych osobowych Tajemnica bankowa + outsourcing określone w ustawie Prawo bankowe to osobna kwestia Nie należy mieszać kwestii spamu z danymi osobowymi Ze względu na kanał kontaktu z klientem osobne regulacje w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną (email, sms) ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za produkt niebezpieczny: umowy zawierane na odległość, w tym przez telefon (call center), (on-line)
Oferowanie bancassurance klientom banków Wnioski: Są formuły, w których można skierować ofertę ubezpieczeniową do klientów banku, z zastrzeżeniem konsekwencji danej formuły
Etap zawarcia umowy ubezpieczenia/przystąpienia do ubezpieczenia grupowego Model: bank jako agent ubezpieczyciela z chwilą zawarcia umowy ubezpieczenia za pośrednictwem banku administratorem danych ubezpieczającego (klienta banku, który zawarł umowę ubezpieczenia) staje się ubezpieczyciel, ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami Model: bank jako ubezpieczający z chwilą przystąpienia klienta do umowy ubezpieczenia grupowego bank może przekazać dane ubezpieczycielowi na zasadzie administrator danych do administratora danych podstawa prawna - art. 808 kc
Etap obsługi posprzedażowej Ubezpieczyciel może powierzyć bankowi obsługę posprzedażową ubezpieczonego bank jest przetwarzającym dane osobowe w imieniu ubezpieczyciela działa w zakresie i celu określonym w umowie o przetwarzanie danych osobowych
Wnioski Na rynku popularne są produkty bancassurance Z punktu widzenia ochrony danych osobowych możliwe są różne modele współpracy pomiędzy bankiem i ubezpieczycielem przy sprzedaży i wykonaniu umów ubezpieczenia, przy założeniu dopełnienia obowiązków wynikających z ustawy o ochronie danych osobowych, a ciążących na: administratorach danych osobowych przetwarzających dane osobowe Rola banku i ubezpieczyciela jako administratora danych czy przetwarzającego dane jest różna w zależności od etapu oferowania lub realizacji bancassurance oraz przyjętego modelu bancassurance
Kontakt Emilia Stępień, Bird&Bird ul. Ks. I.J. Skorupki 5, 00-546 Warszawa Tel. +48 22 583 79 00 E-mail: emilia.stepien@twobirds.com