bezpieczeństwa narodowego, Stanisław Koziej STRATEGIE: bezpieczeństwa narodowego, obronności i wojskowa AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Bezpieczeństwo i obronność Bezpieczeństwo narodowe (bezpieczeństwo państwa) – dziedzina funkcjonowania państwa obejmująca całość problematyki przeciwstawiania się wszelkim możliwym zagrożeniom (wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań i redukowania ryzyk) dla interesów narodowych przy wykorzystaniu do tego celu wszystkich sił i środków, jakimi państwo dysponuje. Obrona narodowa (obronność kraju, bezpieczeństwo militarne) – to jedna z dziedzin bezpieczeństwa narodowego obejmująca problematykę przeciwstawiania się zagrożeniom polityczno-militarnym (wykorzystywania szans, podejmowania wyzwań, redukowania ryzyk) przy wykorzystaniu do tego celu głównie sił zbrojnych, wspieranych innymi siłami i środkami państwa. AON 2009, WKOS www.koziej.pl

BEZPIECZEŃSTWO PAŃSTWA = BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Strategia BN: jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się wszelkim rodzajom zagrożeń? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne (siły zbrojne) . inne STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO AON 2009, WKOS www.koziej.pl

OBRONNOŚĆ = OBRONA NARODOWA = BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE = CZĘŚĆ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO Strategia obronności (ON): jak wykorzystać wszystkie siły i środki państwa do przeciwstawienia się zagrożeniom militarnym? Zagrożenia gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne . inne STRATEGIA OBRONNOŚCI (ON) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

i inne potrzeby państwa WOJSKOWOŚĆ Strategia wojskowa: jak utrzymywać i wykorzystywać siły zbrojne do realizacji wszystkich zadań państwa? Zagrożenia i inne potrzeby państwa gospodarcze społeczne informacyjne militarne . inne Siły i środki państwa gospodarcze ochronne informacyjne militarne . inne STRATEGIA WOJSKOWA AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Obszary problemów strategicznych - cykl strategiczny Interesy i cele strategiczne Warunki działania (środowisko bezpieczeństwa) Koncepcja działania (strategia operacyjna) Koncepcja przygotowań (strategia preparacyjna, w tym transformacyjna) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Polska jako podmiot bezpieczeństwa Interesy narodowe – Konstytucja Cele strategiczne Państwowe Zewnętrzne bezpośrednie i pośrednie (sojusznicze) Wewnętrzne – ład konstytucyjny państwa Obywatelskie AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Zmiana globalnego środowiska bezpieczeństwa Globalizacja i rewolucja informacyjna - środowisko GLOBINFO – zglobalizowane i uinformacyjnione, sieciowe Rewolucja polityczna – asymetryzacja środowiska -rozpad symetrycznego świata dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych relacji bezpieczeństwa nuklearnego i konwencjonalnego Rewolucja strukturalna - podmioty niepaństwowe, państwa problemowe (zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące” AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Zagrożenia transnarodowe Nowa jakość terroryzmu Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm Nowe mocarstwo ery informacyjnej? Postklasyczna era nuklearna Proliferacja – nowi, asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe Asymetryczność roli: broń ostateczna (używana z konieczności, strategia odstraszania) – broń pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia szantażu) Bezpieczeństwo utrzymywania broni jądrowej (dostęp fizyczny i informacyjny) Duże prawdopodobieństwo użycia broni nuklearnej AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Konflikty i kryzysy regionalne Bałkany – kryzysy przytłumione Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego Irak – światełko w tunelu Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji Bliskiego Wschodu Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w symetryczny Kaukaz (Rosja - Gruzja) – mała zimna wojna Ukraina – wojna energetyczna: sprawdzian i konsekwencje dla UE? Korea Płn. – sprawa najbardziej niejasna i chyba taką pozostanie, groźba jakiejś katastrofy w regionie AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Uwarunkowania sojusznicze NATO – transformacja i potknięcia (11. 09 art. 5; Irak, Turcja art. 4, sytuacje trudnokonsensusowe, brak strategii, pułapka afgańska) UE – strategia bezpieczeństwa; traktat lizboński – NATO bis? Czy tandem NATO-UE? USA – strategia prewencyjna, obrona przeciwrakietowa AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Strategia RP - procedury Projektuje RM Zatwierdza Prezydent Implementuje administracja publiczna (strategie sektorowe, plany i programy) Weryfikuje – Prezydent i RM (SPBN, gry strategiczne) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Polska strategia bezpieczeństwa Strategia 2007 przyjęta w okresie vacuum rządowego: potrzeba nowelizacji Dobry krok w kierunku integracji bezpieczeństwa, ale nie dokończony Słabość części preparacyjnej (transformacyjnej) – budowa, utrzymywanie i transformowanie systemu bezpieczeństwa AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Strategia operacyjna Brak strategii wojskowej, przygotowywanie strategii obronności to błąd wyhamowujący proces integracji BN Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO – to drugi błąd z tej samej kategorii Strategia udziału w operacjach międzynarodowych – dobrze, ale: Raczej powinna być częścią strategii wojskowej Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych, modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego, brak budżetu operacyjnego) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Strategia preparacyjna (transformacyjna) Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach: Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy sztabowe (BBN+…RCB?) SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja) Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych - SZ: Uzawodowienie – jakość/wielkość, tempo? Modernizacja techniczna – nakłady? Szkolenie – licencjalizacja kadry? Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa System edukacji powszechnej Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT AON 2009, WKOS www.koziej.pl

DOKUMENTY STRATEGICZNE P J Strategia Bezpieczeństwa Narodowego STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA RP KONCEPCJA STRATEGICZNA NATO STRATEGIA OBRONNOŚCI RP DOKTRYNY WOJSKOWE D O K U M E N T Y P L A I S C Z Planowanie strategiczno-operacyjne Programowanie i budżetowanie obronne Plany funkcjonowania (resortu, województwa) w czasie zagrożenia (kryzysu) i wojny Plan użycia i działania Sił Zbrojnych RP Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna Wieloletnie programy przygotowań obronnych... (resortu, województwa) Wieloletnie programy rozwoju Sił Zbrojnych RP Wieloletnie programy przygotowań obronnych RP AON 2009, WKOS www.koziej.pl

AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego Podsystem kierowania Podsystemy wykonawcze Wyspecjalizowane w dziedzinie bezpieczeństwa siły i środki państwa (dyplomacja, siły zbrojne, wywiad, kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż graniczna, służby ratownicze itd.) Pozostałe elementy struktury państwowej (gospodarcze, społeczne, informacyjne, edukacyjne itp..) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Projektowanie strategii bezpieczeństwa według cyklu strategicznego Identyfikacja interesów narodowych i celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa Ocena warunków bezpieczeństwa (zewnętrzne i wewnętrzne potrzeby i możliwości) Formułowanie koncepcji działania (operacyjnej) – myśl przewodnia i zadania działowe (dziedzinowe, sektorowe) Ustanawianie systemu bezpieczeństwa i koncepcji jego rozwoju (transformacji) AON 2009, WKOS www.koziej.pl

Wytyczne do ćwiczenia Podział każdej grupy na 4 grupy tematyczne – stosownie do części (rozdziałów) strategii Interesy i cele bezpieczeństwa Warunki bezpieczeństwa Koncepcja bezpieczeństwa System bezpieczeństwa Przygotowanie propozycji nowelizacji treści zapisów w czterech rozdziałach strategii Przedstawienie propozycji i dyskusja AON 2009, WKOS www.koziej.pl