GLOBALNE I EUROATLANTYCKIE Stanisław Koziej BEZPIECZEŃSTWO GLOBALNE I EUROATLANTYCKIE WKO 2009 www.koziej.pl
Środowisko bezpieczeństwa Nowe strategie Polskie dylematy strategiczne Zagadnienia Środowisko bezpieczeństwa Terroryzm, BMR, konflikty i kryzysy regionalne Nowe strategie USA, Rosja, NATO, UE Polskie dylematy strategiczne Strategia operacyjna, strategia preparacyjna (transformacyjna): potrzebne korekty wobec kryzysu budżetowego WKO 2009 www.koziej.pl
Zmiana globalnego środowiska bezpieczeństwa Globalizacja i rewolucja informacyjna - środowisko GLOBINFO – zglobalizowane i uinformacyjnione, sieciowe Rewolucja polityczna – asymetryzacja środowiska -rozpad symetrycznego świata dwubiegunowego i erupcja asymetrycznych relacji bezpieczeństwa nuklearnego i konwencjonalnego Rewolucja strukturalna - podmioty niepaństwowe, państwa problemowe (zbójeckie i upadłe), mocarstwa „wschodzące” WKO 2009 www.koziej.pl
Zagrożenia transnarodowe Nowa jakość terroryzmu Sieć globalna, terroryzm samobójczy, superterroryzm Nowe mocarstwo ery informacyjnej? Postklasyczna era nuklearna Proliferacja – nowi, asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe Duże prawdopodobieństwo użycia BMR Nieadekwatność strategii symetrycznego odstraszania (MAD) Obrona przeciwrakietowa – jedną z odpowiedzi WKO 2009 www.koziej.pl
Konflikty i kryzysy regionalne Bałkany – kryzysy przytłumione, czuwać Afganistan – czarna dziura bezpieczeństwa światowego, potrzeba strategii uniwersalnej Irak – światełko w tunelu, „nie zdmuchnąć” Iran i Pakistan – tykające bomby; groźba nuklearyzacji Bliskiego Wschodu Izrael/Palestyńczycy – zmienić konflikt asymetryczny w symetryczny Przyrosyjski „łuk południa” (Azja Środkowa, Kaukaz, Europa Wschodnia) – „mała zimna wojna” (wymiary: militarny, informacyjny, energetyczny) WKO 2009 www.koziej.pl
Strategie międzynarodowe ONZ – nieskuteczność RB NATO – transformacja i potknięcia (11. 09 i art. 5; sytuacje trudnokonsensusowe, brak strategii, pułapka afgańska) UE – trudne początki gracza strategicznego (konflikty: gruziński i ukraiński); niejasność koncepcyjna – NATO bis? Czy tandem NATO-UE? USA – strategia prewencyjna, obrona przeciwrakietowa WKO 2009 www.koziej.pl
Polska strategia bezpieczeństwa Strategia 2007 przyjęta w okresie vacuum rządowego: potrzeba nowelizacji Dobry krok w kierunku integracji bezpieczeństwa, ale nie dokończony Słabość części preparacyjnej (transformacyjnej) – budowa, utrzymywanie i transformowanie systemu bezpieczeństwa WKO 2009 www.koziej.pl
Strategia operacyjna Brak strategii sektorowych – w MON brak strategii wojskowej, przygotowywanie strategii obronności to błąd wyhamowujący proces integracji bezpieczeństwa narodowego Zaniechanie SPBN, organizowanie tylko SPO w MON – to drugi błąd z tej samej kategorii Strategia udziału w operacjach międzynarodowych – dobrze, ale: Raczej powinna być częścią strategii wojskowej Brak wielu koniecznych ustaleń (np. co do włączenia parlamentu w decydowanie o operacjach wojennych, modyfikacji systemu kierowania polityczno-operacyjnego, brak budżetu operacyjnego) WKO 2009 www.koziej.pl
WKO 2009 www.koziej.pl
Strategia preparacyjna (transformacyjna) Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach: Państwo: decydent (P+RM), organy doradcze (RBN+?), organy sztabowe (BBN+…RCB?) SZ – konsolidacja (błędy: szef obrony, redyslokacja dowództw) Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych - SZ: Profesjonalizacja = uzawodowienie, modernizacja techniczna, szkolenie Paradygmat jakościowy: wielkość wtórna wobec jakości Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa System edukacji powszechnej Lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT WKO 2009 www.koziej.pl
Kryzys budżetowy w MON: strategia ucieczki do przodu Kryzys: nie tylko zagrożenie, ale także wyzwanie i szansa Myśl przewodnia: rewizja docelowego modelu SZ zgodnie z paradygmatem jakościowym i rekonstrukcja wieloletniego programu ich rozwoju Główne zadania: Konsolidacja organizacyjna i komasacja dyslokacyjna Integracja systemu kierowania i dowodzenia Reforma szkolnictwa wojskowego Racjonalizacja strategii udziału w operacjach miedzynarodowych Stabilizacja wskaźnika nakładów obronnych oraz zmiana wewnętrznej struktury budżetu MON Kierowanie się „strategią przeskoku generacyjnego” w modernizacji technicznej sił zbrojnych Zmniejszenie zakładanej wielkości sił zbrojnych WKO 2009 www.koziej.pl
Podsumowanie Środowisko GLOBINFO (zintegrowane, asymetryczne, sieciowe) Strategia wyprzedzania zagrożeń (preventive i preemptive) Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego (konsolidacja, profesjonalizacja, powszechność) Ucieczka do przodu – racjonalną receptą na kryzys WKO 2009 www.koziej.pl