Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa POZNAŃ Stanisław KOZIEJ Asymetryzacja bezpieczeństwa Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Asymetryzacja środowiska bezpieczeństwa: terroryzm i proliferacja BMR Zagadnienia Asymetryzacja środowiska bezpieczeństwa: terroryzm i proliferacja BMR Strategia bezpieczeństwa narodowego w warunkach zagrożeń asymetrycznych Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Asymetryzacja środowiska bezpieczeństwa Rewolucja informacyjna + globalizacja = asymetryzacja: podmiotów bezpieczeństwa (państwa, organizacje międzypaństwowe i niepaństwowe…), zagrożeń (konwencjonalne - niekonwencjonalne, militarne - niemilitarne), strategii (zniszczenia, odstraszania, szantażu …) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa POZNAŃ Istota terroryzmu Celowe (świadomie zamierzone) i spektakularne atakowanie niewinnych, postronnych osób dla pośredniego (asymetrycznego - poprzez opinię publiczną) oddziaływania na przeciwnika politycznego lub ideologicznego Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Wymiary asymetryczności terroryzmu globalnego Wymiar humanistyczny: emocjonalizm przeciw racjonalizmowi Wymiar ideologiczny: radykalizm i fundamentalizm religijny (al-kaidyzm, dżihadyzm?) przeciw demokracji i liberalizmowi politycznemu Wymiar organizacyjny: sieciowość przeciw hierarchiczności Wymiar instrumentalny: środki proste i powszechne przeciw technicznie zaawansowanym i specjalistycznym Wymiar operacyjny: terroryzm samobójczy i taktyka maksymalizacji strat przeciw taktyce minimalizacji strat własnych i przeciwnika Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Terroryzm i broń masowego rażenia Proliferacja BMR - nowi asymetryczni dysponenci: państwa niepewne i struktury niepaństwowe – organizacje terrorystyczne Asymetria roli: broń ostateczna (używana z konieczności, strategia odstraszania) – broń pierwszego użycia (używana z wyboru, strategia szantażu) Postklasyczna era nuklearna - asymetryczne bezpieczeństwo nuklearne globalna sieć terrorystyczna masowego rażenia – nowe asymetryczne mocarstwo światowe ery informacyjnej? Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Inne zjawiska i tendencje asymetryzacji bezpieczeństwa Asymetryzacja tradycyjnych konfliktów i kryzysów: międzynarodowy kontekst kryzysów wewnętrznych: naruszanie praw człowieka a zasada suwerenności państw wojna z terroryzmem jako asymetryczna wojna światowa? Dezintegracja i degeneracja klasycznych struktur: państwa upadłe: asymetryczne zagrożenia słabością państwa zbójeckie: asymetryczne zagrożenia pirackim podejściem do reguł życia międzynarodowego Negatywne skutki rozwoju, dobrobytu i demokracji (zagrożenia środowiska naturalnego, postęp a dewiacje społeczne, przestępczość, katastrofy infrastrukturalne) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Strategie międzynarodowe ONZ i NATO – nieefektywność symetrycznych procedur (dwubiegunowość i równoważne relacje między mocarstwami) z czasów zimnej wojny Organizacje międzynarodowe - koalicje „ad hoc” Strategie międzynarodowe – strategie narodowe (renacjonalizacja praktyki strategicznej) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Strategie narodowe: USA Szok po 11 września 2001 Nieadekwatność dotychczasowej symetrycznej strategii odstraszania (MAD) w stosunku do terrorystów i państw zbójeckich Prewencja i uderzenia uprzedzające w walce z terroryzmem i BMR – asymetryczność tej koncepcji wobec klasycznego prawa międzynarodowego (prawo państw do samoobrony w razie agresji) Obrona przeciwrakietowa – odpowiedź na asymetryczne zagrożenia rakietowo-nuklearne Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: kampanie militarne Błyskawiczne zwycięstwa militarne Asymetria w obszarze siły (potencjałów militarnych): potęga przeciw słabości – przewaga dominująca (absolutna) dominacja informacyjna, broń precyzyjna dużego zasięgu, wojska specjalne, operacje rajdowe Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: kampanie stabilizacyjne Kłopoty stabilizacyjne asymetryzacja misji sił zbrojnych: nie klasycznie destrukcyjna („pobić, rozbić, zniszczyć …”), ale konstrukcyjna („pomagać, odbudowywać, organizować …”) nowa jakość ruchu oporu – asymetryczna walka „niekinetyczna”: wymiar organizacyjny: synteza partyzantki, milicji (prywatnych, religijnych, plemiennych), terroryzmu, przestępczości zorganizowanej wymiar operacyjny: synteza taktyki oporu cywilnego, działań partyzanckich (nieregularnych działań zbrojnych) i walki informacyjnej (psychologicznej) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Praktyka strategiczna – Irak i Afganistan: prognozy Prognozy nieoptymistyczne: Afganistan: „czarna dziura” bezpieczeństwa – psucie NATO Irak: groźba wojny regionalnej – przegrana supermocarstwa, konieczność szerokiego zaangażowania międzynarodowego Nieskuteczność społeczności międzynarodowej – groźba globalnej anarchii strategicznej Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Główne koncepcje pozimnowojennej strategii globalnej w asymetrycznym środowisku bezpieczeństwa interwencje humanitarne operacje uprzedzające operacje prewencyjne operacje stabilizacyjne obrona przeciwrakietowa główne wyzwanie: przyjąć wspólną prewencyjną strategię globalną, aby uniknąć anarchii strategicznej w asymetryzującym się środowisku bezpieczeństwa Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Operacyjna koncepcja bezpieczeństwa narodowego Myśleć i działać twórczo i wyprzedzająco (wykorzystywać szanse i zapobiegać zagrożeniom) Podejście zintegrowane (kompleksowe) – łącznie obrona i reagowanie kryzysowe; bezpieczeństwo militarne i pozamilitarne; zewnętrzne i wewnętrzne Aspekty sojusznicze i narodowe (wspólnota strategiczna i samodzielność strategiczna) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Zintegrowany system bezpieczeństwa narodowego Podsystem kierowania Podsystemy wykonawcze Wyspecjalizowane w dziedzinie bezpieczeństwa siły i środki państwa (dyplomacja, siły zbrojne, wywiad, kontrwywiad, policja, straż pożarna, straż graniczna, służby ratownicze itd.) Pozostałe, wspierające elementy struktury państwowej Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Transformacja systemu bezpieczeństwa narodowego Integracja systemu kierowania – na wszystkich szczeblach Profesjonalizacja wyspecjalizowanych podsystemów wykonawczych Powszechność przygotowań na rzecz bezpieczeństwa (lokalne systemy bezpieczeństwa, zamiast systemu OT system BT – aktywizacja samorządów) Kwiecień 2007 www.koziej.pl

Zakończenie Skrzyżowanie terroryzmu z BMR – główne zagrożenia asymetryczne Strategia wyprzedzania – odpowiedzią na asymetryczność zagrożeń Strategia globalna odpowiedzią na niebezpieczeństwo anarchii strategicznej Zintegrowany, profesjonalny i powszechny system bezpieczeństwa narodowego Kwiecień 2007 www.koziej.pl