Partnerstwo Publiczno-Prywatne Partnerstwo Publiczno-Społeczne Marcin Chludziński
Czym jest PPP ? Partnerstwo publiczno-prywatne jest formą długoterminowej współpracy sektora prywatnego i publicznego przy przedsięwzięciach mających na celu realizacje zadań publicznych Jej celem jest realizacja zadania – przedstawienia projektu lub realizacji usługi , tradycyjnie świadczonej przez sektor publiczny Obie strony umowy czerpią z niej korzyści; ich zakres zależy od wkładu finansowego. Ponadto dzielą się ryzykiem: handlowym, rynkowym,eksploatacyjnym i finansowym oraz odpowiedzialnością PPP jest szczególnie popularna w USA i Kanadzie, choć staje się coraz popularniejsza również w Unii Europejskiej
Czym jest PPP ? W Polsce zagadnienia związane z PPP reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 o partnerstwie publiczno-prywatnym PPP są sposobem, w jaki administracja publiczna może sięgnąć po środki inwestorów prywatnych, dzięki czemu nie zwiększa stopnia zadłużenia budżetowego Formułę PPP stosuje się, gdy przynosi ona korzyści w stosunku do tradycyjnych sposobów realizacji inwestycji
Cechy charakterystyczne PPP Współpracę w ramach PPP wyróżnia od innych rodzajów współpracy kilka cech: Jest to współpraca długoterminowa, Skonstruowana w oparciu o produkt końcowy Łącząca finansowanie przez podmiot prywatny ze środkami z innych źródeł (np. instytucji finansowych) W jej ramach to podmiot prywatny odpowiedzialny jest za realizację poszczególnych elementów projektu, a podmiot publiczny skupia się na identyfikacji celów do osiągnięcia, monitoringu i kontroli Bazuje na optymalnym podziale ryzyka, w którym ryzyko ponosi ten partner, który potrafi nim najbardziej efektywnie zarządzać Relacje kształtowane nie przez PZP (brak relacji zamawiający – wykonawca)
Korzyści dla władz publicznych z PPP Przyśpieszenie inwestycji infrastrukturalnych Szybsze wdrożenie projektów Redukcja całkowitych kosztów przedsięwzięcia Polepszenie jakości usług Lepsze zmotywowanie stron współpracy do sprawniejszej realizacji zadań Generowanie dodatkowych przychodów Rozłożenie ryzyka związanego z realizacją inwestycji pomiędzy oba podmioty
Geneza Narastające problemy gospodarcze w latach 70 ubiegłego wieku Jednostki publiczne były nieefektywne w zaspokajaniu potrzeb społecznych,jakość usług była niewystarczająca Pojawiła się koncepcja zarządzania usługami publicznymi tak, jak przedsiębiorstwem prywatnym Nacisk na efektywność, wysoką jakość i oszczędność Liderzy zmian – Nowa Zelandia oraz W. Brytania pod rządami M. Thatcher
Tradycyjna metoda realizacji inwestycji a PPP Dany podmiot publiczny, realizując inwestycję w tradycyjny sposób, zmuszony jest do rozpisywania szeregu przetargów i współpracę z wieloma podmiotami na różnych etapach inwestycji Dzięki PPP podmiot publiczny może skoncentrować się na efekcie końcowym, nie interesują go etapy pośrednie związane z przygotowaniem inwestycji i jej realizacją Ponieważ w PPP partner prywatny eksploatuje obiekt, będzie dodatkowo zmotywowany do jego starannego wykonania, by nie narażać się na dodatkowe koszty po skończeniu budowy
Ustawa o PPP PPP może stanowić sposób realizacji przedsięwzięcia, o ile korzyści dla interesu publicznego przewyższające korzyści z innych sposobów realizacji tego przedsięwzięcia Korzyścią podmiotu publicznego jest w szczególności oszczędność w wydatkach,podniesienie standardu świadczonych usług albo zmniejszenie uciążliwości dla środowiska Ustawa definiuje podmiot prywatny, jest nim m.in.. przedsiębiorca, organizacja pozarządowa, kościoły lub związki wyznaniowe
Ustawa o PPP Podmiot publiczny to m.in. organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, państwowe szkoły wyższe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej Przedsięwzięcie w rozumieniu ustawy to zaprojektowanie lub realizacja inwestycji, świadczenie usług publicznych przez ponad 3 lata, działania na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego (m.in. rewitalizacja), przedsięwzięcia naukowe, pilotażowe, promocyjne lub kulturalne
Przykłady inwestycji PPP (w oparciu o prawo cywilne) Obecnie największy projekt PPP realizuje Gdańsk Transport Company – budowę drogi, cena 5,6 mln euro za kilometr Prawdopodobnie pierwszy projekt PPP realizował Saur Neptun Gdańsk S.A. od 1992 r. świadcząc usługi wodno kanalizacyjne dla 500 tys. mieszkańców Gdańska, Sopotu i okolicznych gmin. Podpisano umowę dzierżawy na 30 lat; miasto Gdańsk odpowiada za inwestycje, podmiot prywatny koordynuje i jest operatorem. Udało się utrzymać wzrost cen poniżej poziomu inflacji Udany przykład – Sopot – likwidacja zatrudniającego 140 pracowników Zarządu Budynków Miejskich i przekazanie ich 3 podmiotom prywatnym zatrudniającym 35 osób
Modele PPP BOT – od ang. Build – Operate – Transfer –buduj, eksploatuj, przekaż - inwestor prywatny buduje projekt, eksploatuje go (np. 15 lat) a następnie przekazuje na własność partnerowi publicznemu, który pełni jedynie funkcje regulacyjne i nadzorcze. Prywatny inwestor jest finansowany z subwencji z państwowej kasy DBFO – od ang. Design-Build-Finance-Operate – projektuj, buduj, finansuj i eksploatuj - na czas trwania kontraktu inwestycja jest własnością prywatnego inwestora. Na nim spoczywa znalezienie środków na sfinansowanie przedsięwzięcia, strona publiczna natomiast pokrywa bieżące koszty eksploatacji
Modele PPP BOO – Build – Own – Operate –buduj, posiadaj i eksploatuj w tym modelu nie dochodzi po określonym czasie do przejęcia przez partnera publicznego inwestycji. Inwestor prywatny pobiera od użytkowników opłaty (np. drogi) BTL – buduj - przekaż – dzierżaw – podmiot prywatny finansuje finansuje realizuje inwestycję biorąc na siebie ryzyko przekroczenia kosztów i opóźnień w realizacji inwestycji. Po uzyskaniu wymaganych w wyniku testów parametrów technicznych inwestycji prawo własności zostaje przekazane stronie publicznej a podmiot prywatny zajmuje się eksploatacją obiektu w imieniu strony publicznej na mocy dzierżawy
Problemy z ustawą - nowelizacja W trakcie funkcjonowania ustawy nie zrealizowano projektów w oparciu o nią Skomplikowana procedura, konieczność przygotowywania analiz finansowych i prawnych oraz oceny ryzyka ponoszonego przez podmioty publiczny i prywatny Efekt: Zarówno strona publiczna, jak i podmiot prywatny wolą zawierać umowy oparte na przepisach kodeksu cywilnego Nowelizacja przewiduje uproszczenia w procedurze dla projektów poniżej 50 tys. euro
Problemy z ustawą - nowelizacja Nowelizacja przewiduje możliwość finansowania inwestycji w ramach partnerstwa z funduszy unijnych. Ujednolicono i doprecyzowano terminy używane w ustawie Mimo to Ministerstwo Gospodarki szacuje, że dzięki PPP powstaną inwestycje za 4-5 mld zł, a budżet zaoszczędzi 400 mln zł Nowelizacja ma wejść w życie do końca 2007 roku
Przykład z zagranicy: W. Brytania W Wielkiej Brytanii w ramach PPP wybudowano m.in. budynek Ministerstwa Skarbu w Londynie, garnizon dla 16 brygady Powietrzno- Szturmowej w Colchester, również wiele mniejszych projektów : szpitali, boisk i bibliotek – w sumie 700 zaakceptowanych projektów z których 450 jest już w realizacji Kluczem do sukcesu w W. Brytanii okazało się usprawnienie komunikacji pomiędzy sektorem rządowym a prywatnym szacuje się oszczędności dzięki PPP na 17 %, oraz terminowość oddanych inwestycji na 90 % W latach 1998 – 2004 inwestycje PPP stanowiły ok. 11 % wszystkich inwestycji sektora publicznego W Polsce szacuje się możliwy wkład inwestycyjne przedsiębiorstw prywatnych na 1,5 mld $
Partnerstwo Publiczno-Społeczne Marcin Chludziński
Czym jest PPS? Istotą PPS w polskim kontekście jest współdziałanie organizacji pozarządowych lub instytucji kościelnych z jednostkami samorządu terytorialnego w realizacji lokalnych projektów społecznych w oparciu o partnerstwo (nie jest to zlecanie zadań). Propozycja z nowelizacji Ustawy o Działalności Pożytku Publicznego i Wolontariacie
Aspekty formalne PPS mają działać w formie związków stowarzyszeń, Będą podlegać rejestracji w KRS, a w związku z tym będą posiadać osobowość prawną, Majątek PPS złożony będzie z wkładów partnerów, PPS nie może prowadzić działalności gospodarczej, prowadzi działalność nie przynoszącą zysku
Aspekty formalne Podmioty zamierzające utworzyć PPS ogłaszają quasi konkurs, pluralizując proces naboru. Tworzony jest fundusz statutowy Należy pamiętać, że póki co jest to projekt nowelizacji ustawy.
Istota PPS pozwala zaangażować samorząd terytorialny w rozwiązywanie ważnych problemów społecznych i współpracować z nim na zasadzie równorzędności stron (brak relacji zamawiający-wykonawca) Bardzo dobre narzędzie do wspólnej realizacji partnerskich projektów europejskich
Dziękuję za uwagę Marcin.Chludzinski@invent.com.pl 0 606 906 381