Teoria Wychowania Fizycznego dr Piotr Włodarczyk Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

„Ruch jest w stanie zastąpić każdy lek, natomiast wszystkie leki razem nie zastąpią ruchu”

TEORIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 2 PARADYGMATY CIAŁO czy OSOBOWOŚĆ

Istota: rozwijanie ciała ucznia poprzez aktywność fizyczną Paradygmaty WF DOJRZAŁOŚĆ NAUKOWA KULTUROWY (4 koncepcje) Istota: wyrobienie w osobowości ucznia trwałych nawyków dbałości o ciało przez całe życie BIOTECHNOLOGICZNY (3 koncepcje) Istota: rozwijanie ciała ucznia poprzez aktywność fizyczną CZAS

Paradygmat biotechnologiczny Koncepcja 1 - I połowa XIX wieku WF według Jędrzeja Śniadeckiego “Wychowanie ciała” lub “Hodowanie” Zmieniaj jego ciało

Paradygmat biotechnologiczny Koncepcja 2 - okres międzywojenny WF według Eugeniusza Piaseckiego i Władysława Osmolskiego “Wychowanie przez ciało” aby zmienić osobowość Zmieniaj ciało

Paradygmat biotechnologiczny Koncepcja 3 - lata 30. XX wieku WF według Zygmunta Gilewicza “Kształtowanie ciała i Wychowanie” I przełom paradygmatyczny – oprócz potrzeby doraźnego kształtowania ciała pojawia się potrzeba oddziaływania na rozwój moralny Cel nieswoisty: zmieniaj moralność ucznia Nauczyciel WF rozdziela bijących się uczniów Cel swoisty: zmieniaj ciało ucznia

“Urabianie typów fizycznych” Paradygmat kulturowy Koncepcja 1 - lata 20. i 30. XX wieku WF według Floriana Znanieckiego “Urabianie typów fizycznych” O koncepcji F. Znanieckiego z lat 20. dowiedzieliśmy się za sprawą Andrzeja Pawłuckiego po 60. latach działaj na osobowość ucznia aby osobowość zmieniała ciało urabiaj typy fizyczne

“Wychowanie do Kultury Fizycznej” Paradygmat kulturowy Koncepcja 2 - lata 70. XX wieku WF według Macieja Demela “Wychowanie do Kultury Fizycznej” II przełom paradygmatyczny – wychowanie do kf – „kształtowanie świadomej, afirmatywnej i aktywnej postawy wobec ciała i jego potrzeb” zmieniaj osobowość ucznia aby osobowość zmieniała ciało zmieniaj ciało ucznia

“Wychowanie w trosce o ciało” Paradygmat kulturowy Koncepcja 3 - lata 80. XX wieku WF według Henryka Grabowskiego “Wychowanie w trosce o ciało” czyli kształtowanie ciała oraz postaw prosomatycznych i prospołecznych zmieniaj osobowość ucznia aby osobowość zmieniała ciało zmieniaj ciało ucznia

“Wychowanie do wartości ciała” Paradygmat kulturowy Koncepcja 4 - przełom XX i XXI wieku WF według Andrzeja Pawłuckiego “Wychowanie do wartości ciała” a) uświadomienie potrzeb dbania o wartości ciała przez całe życie b) nauczenie ucznia sposobów dbałości o ciało (treningu zdrowotnego) zmieniaj osobowość ucznia aby osobowość zmieniała ciało zmieniaj ciało ucznia

Blok rozszerzający 2: Wilcze dzieci  dzieci natury Czy zastanawiałeś się kiedyś nad przebiegiem swojego rozwoju? Ile ze sobą przyniosłeś na świat w postaci genetycznego wyposażenia, a ile dostałeś lub wziąłeś od środowiska, w którym wzrastałeś? Czy ważniejsze dla Twojego rozwoju osobowego były wpływy środowiska fizyczno-przyrodniczego, czy społeczno-kulturowego? Jak według ciebie potoczyłyby się losy dziecka, które wzrastałoby z dala od innych ludzi? Przeczytaj o tym i zastanów się na następującymi kwestiami: Czego człowiekowi potrzeba, aby dorósł do społecznej samodzielności? O czym w rozwoju człowieka przesądza środowisko społeczne, a o czym środowisko fizyczno-przyrodnicze? Jakie zmiany w uczniu może wywołać nauczyciel za pomocą środków fizycznych (np. ćwiczeń ruchowych), jakie za pomocą społecznego kontaktu (np. rozmowy)?

Blok rozszerzający 3: Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie fizyczne człowieka

Jędrzej Śniadecki “Wychowanie ciała” lub “Hodowanie” krzewiciel higieny i dietetyki oraz pionier polskiego wychowania fizycznego Zmieniaj jego ciało

Jędrzej Śniadecki KRYTYKA WYCHOWANIA nie wypracowanie jasnych praw i zasad jednostronność wychowania niekorzystny wpływ cywilizacji nauczyciele - cudzoziemcy wadliwe wychowanie domowe nie uwzględnianie procresów rozwojowych błędne przekonanie o kompetencjach pedagog.

Jędrzej Śniadecki PROGRAM WYCHOWANIA jedność wychowania grecki ideał wychowania zdrowie fundamentem wychowania (moralnego) wychowanie zgodne z prawami natury ideał wychowania ustala społeczeństwo indywidualizowanie naprawianie błędów natury zabawa ważnym środkiem wychowania

Jędrzej Śniadecki DEFINICJA WYCHOWANIA Zatem zastanawiać się będę i rozbierać, jak należy hodować dziecię, ażeby, ile być może najlepiej, wykształcić jego ciało, wydobyć, rozwinąć, uprawić, wydoskonalić jego siły i władze cielesne, utwierdzić i zabezpieczyć zdrowie. Takie wychowanie powinno by się raczej nazywać lekarskim, bo co tylko się tyczy utrzymania i zabezpieczenia zdrowia jest częścią umiejętnej tej sztuki (...) lecz nazwisko wychowania lekarskiego nie tylko nie jest w używaniu, aleby mogło niejednego zrazić i oburzyć. Zrazić - bo podług pospolitego mniemania lekarze nic nie poczynają bez leków; oburzyć - boby niejeden takie wychowanie raczej za wychuchanie troskliwe, a zatem za rozpieszczanie poczytał (...). Hodować więc dziecię we względzie fizycznym albo lekarskim jest to je tak pielęgnować i tak prowadzić, ażeby nie tylko życie i zdrowie od wszelkiego ochronić szwanku, ale nadto to ostatnie tak zabezpieczyć i utwierdzić, aby przez to dobry byt i szczęście człowieka na całe życie zapewnić.

Jędrzej Śniadecki DEFINICJA WYCHOWANIA