Modele energetycznego zaopatrzenia gmin w kontekście rozwoju biogazowni Mariusz Kostrzewa Rada Główna Polska Izba Biomasy Członek Zarządu BBI ZENERIS NFI S.A.

Europejska Karta Energetyczna  Wykorzystywanie własnych zasobów energetycznych z maksymalną efektywnością ekonomiczną i sprawnością energetyczną,  Działanie mechanizmów ekonomicznych (rynkowych) w sektorze energii celem racjonalnego wykorzystywania zasobów kapitałowych dla inwestycji rozwojowych,  Stabilne regulowanie działalności przedsiębiorstw energetycznych o cechach naturalnego monopolu celem zrównoważenia interesów odbiorców i dostawców oraz wyeliminowania dyskryminacji odbiorców zależnie od ich rodzaju i formy własności,  Racjonalne wytwarzanie i użytkowanie energii w sposób odpowiadający długofalowym celom danego kraju oraz zgodny ze światową polityką w zakresie ochrony środowiska.

Planowanie energetyczne w gminie  Prawo energetyczne – Projekt planu zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe  Plany te muszą m.in. określać: 1)Przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła 2)Przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych źródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym źródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych 3)Przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców 4)Przewidywany sposób finansowania inwestycji 5)Przewidywane przychody niezbędne do realizacji planów 6)Przewidywany harmonogram realizacji inwestycji

Projekt założeń gminy do planu zaopatrzenia w energię  ocena stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe  przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych  możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych  zakres współpracy z innymi gminami, powiatem

Miejsce i rola gminy w rozwoju OZE  Uczestnictwo w programie 3X20 (perspektywa 2020 UE)  Wzrost wytwarzanie energetyki odnawialnej do 20%  Redukcja zużycia energii o 20%  Redukcja emisji CO2 o 20% w porównaniu z 1988r.  Ujęcie tego programu w Projekcie założeń do planu zaopatrzenia w energię  Stworzenie planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniających rozwój OZE  Proekologiczna polityka gminna  Audyt zasobów odnawialnych uwzględniających efekt ekonomiczny  Własne inwestycje w OZE

Ocena zasobów energii odnawialnej w gminie  Ocenę odnawialnych zasobów energii dokonuje się na podstawie oceny zasobów energii zasobów geotermalnych, energii wiatrowej, energii słonecznej, hydroenergetyki, energii zawartej w biomasie i w biopaliwach  Bilans odnawialnych zasobów energii, który będzie sporządzony na podstawie oceny tych zasobów pozwoli określić możliwości i sposoby wykorzystania energii odnawialnej w projekcie zaopatrzenia Gminy w ciepło i energię elektryczną  Ocena potencjalnych projektów i zaproponowanie rozwiązań służących gospodarczemu i społecznemu rozwojowi Gminy poprzez realizację projektów wskazanych jako priorytetowe

Inwestycje gminne w OZE  Projekt planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru gminy lub jej części, zgodny z założeniami planu uwzględniającymi źródła OZE  Projekt planu powinien zawierać propozycje wykorzystania OZE i wysokosprawnej Kogeneracji z uzasadnieniem ekonomicznym i harmonogramem działań  Rada Gminy uchwala plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe  Stworzenie strategii i koncepcji gminnego centrum energetycznego obejmującego wszystkie dostępne odnawialne źródła z terenu gminy wraz z audytem energii odnawialnej

Etapy gminnej inwestycji w OZE  Stworzenie centrum energetycznego wraz z centrum energii odnawialnej  Studium celowości inwestycji w OZE  Projekt funkcjonalno użytkowy planowanej inwestycji  Studium wykonalności uwzględniający fundusze wsparcia  Przetarg na projekt i wykonawstwo  Realizacja inwestycji

ENERGIA ELEKTRYCZNA OZE Prognoza 2020  Energetyka wiatrowa  Biomasa wykorzystywana w procesach spalania, zgazowywania, fermentacji, wykorzystanie odpadów organicznych oraz celowe uprawy roślin energetycznych  Biogaz uzyskiwany z odpadów komunalnych, wysypisk śmieci, oczyszczalni ścieków  Hydroenergetyka – zagospodarowanie potencjału w ramach programu małej retencji

Rozwój OZE na terenie gmin  Biomasa / spalanie, współspalanie, fermentacja /  Energia wiatrowa  Energia wody  Geotermia / pompy ciepła /  Technologia solarowa, fotowoltaika  Ocena zasobów uwzględniająca stan obecny oraz strategię rozwoju gminy  Efektywność pozyskania istniejących zasobów  Priorytety rozwoju infrastruktury gminy

INNOWACYJNA GOSPODARKA, ENERGETYCZNE ROLNICTWO  Program budowy biogazowni do 2020 roku  Hasło marketingowe – 2000 biogazowni do 2020 roku  Innowacyjne technologie w rolnictwie  Ochrona środowiska lokalnego  Rozwój wysokosprawnej Kogeneracji rozproszonej  Program popierany przez Polską Radę Koordynacyjną OZE  Konieczne dodatkowe wsparcie dla rozwoju programu biogazowego – czerwone certyfikaty, brązowe certyfikaty  Rozwój technologii biopaliw II generacji

Czynniki determinujące rozwój technologii biogazowej w gminie  Wytwarzanie wysokosprawnej energii w Kogeneracji  Wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł OZE  Utylizacja odpadów organicznych  Stworzenie dodatkowych stabilnych dochodów w rolnictwie  Większa konkurencyjność przedsiębiorców  Ograniczenie niskiej emisji  Poprawa jakości życia społeczności lokalnej  Poprawa stanu ekologicznego wód gruntowych

Możliwości wykorzystania biogazu  Wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej lub chłodu  Produkcja energii elektrycznej  Biogaz wykorzystywany w sieci gazowniczej / aktualnie z powodów ekonomicznych oraz przepisów prawnych na terenie Polski jest to nieopłacalne dla inwestorów /  Biogaz jako paliwo transportowe / Niemcy, Szwecja, Szwajcaria /

Modele inwestycyjne  Biogazownia samorządowa w ramach spółki celowej lub istniejącego przedsiębiorstwa komunalnego  Biogazownia z udziałem samorządu /Partnerstwo Publiczno Prawne/  Biogazownia przy istniejącym przedsiębiorstwie przetwórczym lub gospodarstwie rolnym  Biogazownia jako samoistne przedsięwzięcie biznesowe

Lokalizacja gminnych instalacji biogazowych  Na wysypiskach śmieci  Oczyszczalnie ścieków  Ciepłownie gminne  W lokalizacjach umożliwiających wykorzystanie ciepła dla celów grzewczych infrastruktury gminnej

Dofinansowanie projektów biogazowych  O środki dotacyjne aplikować można w ramach następujących programów: 1. Regionalnych Programów Operacyjnych na lata Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata  Finansowe wsparcie inwestycji ekologicznych oferują także: 1. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 2. Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 3. Bank Ochrony Środowiska SA

Efektywność ekonomiczna biogazowni  Uzależniona od zastosowanych substratów i lokalizacji  Na poziom kosztów operacyjnych wpływać będzie model biznesowy oraz uwarunkowania lokalne  Rentowność przedsięwzięcia może podnieść wykorzystanie energii elektrycznej dla własnych celów  Korzyści ekologiczne i społeczne nie uwzględnione w rachunku ekonomicznym biogazowni  Średnia cena technologii – 3,5 mln Euro/MWe  Stopa zwrotu – 8 – 12% możliwa do osiągnięcia  Dotacja poprawia opłacalność inwestycji, a wielu lokalizacjach jest konieczna, aby inwestycja była rentowna

Tradycyjny model zaopatrzenia w energię  Zapotrzebowanie na energię elektryczną jest w całości pokrywane przez spółki dystrybucyjne energii  Ciepło częściowo jest wytwarzane w lokalnych kotłowniach należących do Gminy  Energia cieplna w niewielkim stopniu jest wytwarzana ze źródeł OZE  Gmina ma znikomy wpływ na inwestycje infrastrukturalne monopolistycznych dostawców energii  Ograniczone możliwości wpływu na proekologiczną politykę energetyczną  Niewystarczający wpływ na poziom cen energii dostarczanej dla potrzeb komunalnych i żaden na poziom cen energii dla podmiotów gospodarczych

Gminne Centrum Energetyczne  Zarządzanie zaopatrzeniem w energię na poziomie potrzeb komunalnych  Podjęcie działań wdrażających unijny Pakiet 3X20  Utworzenie centrum kompetencyjnego odpowiedzialnego za bezpieczeństwo energetyczne gminy  Budowa własnych źródeł energii  Optymalne wykorzystanie źródeł OZE w Gminie  Edukacja społeczności lokalnej w zakresie optymalizacji wykorzystania energii oraz ekologicznych źródeł energii / edukacja, informacja, doradztwo /  Wprowadzanie innowacyjnych technologii  Możliwość inwestowania w uzupełniające się moduły technologiczne

Gmina – moderator inwestycji energetycznych  Sfinansowanie profesjonalnych dokumentów planistycznych dotyczących zaopatrzenia w energię uwzględniających OZE  Stworzenie aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego przewidujących lokalizacje inwestycji energetycznych  Inwestycje w obiektach komunalnych oraz przedsiębiorstwach komunalnych wdrażających unijny Pakiet 3X20  Edukacja urzędników oraz społeczności lokalnej w zakresie OZE oraz programów oszczędzania energii  Wdrażanie programów związanych z ograniczeniem niskiej emisji, dotacje dla mieszkańców gminy  Zachęty inwestycyjne dla przedsiębiorców inwestujących w energetykę odnawialną  Merytoryczny udział Gminy w procedurach dotyczących wprowadzania Obszarów Natura 2000

Wnioski  Gmina może być aktywnym inwestorem w źródła wytwarzania energii  W gminach o dużym potencjale OZE możliwe są do tworzenia Gminne Centra Energetyczne sfinansowane ze środków dotacyjnych i preferencyjnych  Konieczność aktywnego włączenia samorządu lokalnego się w planowanie proekologicznych inwestycji energetycznych na własnym terenie  Samorządy lokalne mogą włączyć się w proces edukacji społecznej propagującej oszczędzanie energii i ekologiczne źródła OZE  Nie jest możliwe stworzenie jednego modelu zaopatrzenia Gmin w energię z uwagi na zróżnicowanie zasobów OZE na terenie kraju i możliwości finansowe samorządów  Dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego na poziomie samorządu lokalnego wymagane jest wprowadzenie dodatkowych mechanizmów wsparcia przez rząd / np. wyższy poziom wsparcia inwestycji biogazowych, solarnych /

Dziękuję za uwagę Mariusz Kostrzewa Rada Główna Polska Izba Biomasy Warszawa ul. Smocza tel