Jakość kształcenia, a potrzeby osób z niepełnosprawnościami Monika Szpringer Robert Dutkiewicz

Zapewnienie jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym to wszelkie planowane i systematyczne działania bezpośrednio związane z utrzymaniem i podwyższeniem jakości kształcenia i badań, niezbędne do stworzenia odpowiedniego stopnia zaufania co do tego, że usługa edukacyjna spełni ustalone wymagania jakościowe „klientów” wewnętrznych i zewnętrznych.

Obowiązek tworzenia wewnętrznego systemu zapewnienia jakości został wprowadzony Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia. Znowelizowana w 2011 roku ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym stawia przed uczelniami nowe wyzwania, które powinny służyć doskonaleniu jakości kształcenia.

Art. 66, ust. 2, pkt 3a Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym „Rektor sprawuje nadzór nad wdrożeniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewniania jakości kształcenia” W ustawie nie zostały sformułowane wprost wytyczne odnoszące się do form organizacyjnych oraz zadań systemów wewnętrznego zapewnienia jakości kształcenia. Uczelnie są autonomiczne w ich projektowaniu i doskonaleniu.

Warunkiem prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia jest wdrożenie wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia uwzględniającego działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia (Rodz. 3, par. 9.,ust. 1, punkt 9). Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia.

Wewnętrzny system zapewnienia jakości kształcenia :  odnosi się do wszystkich etapów i aspektów procesu dydaktycznego;  uwzględnia w szczególności wszystkie formy weryfikowania efektów kształcenia na poszczególnych kierunkach studiów;  uwzględnia oceny dokonywane przez studentów i doktorantów po zakończeniu każdego cyklu zajęć dydaktycznych;  uwzględnia wnioski z monitorowania kariery zawodowej absolwentów uczelni (na podstawie: rozdz. 3, par. 11, ust. 1);  „Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni, po zasięgnięciu opinii zespołu nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego określonego kierunku studiów, przedkłada na koniec roku akademickiego radzie tej jednostki ocenę efektów kształcenia, która stanowi podstawę doskonalenia programu kształcenia” (rozdz. 3, par. 11, ust. 2). Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia.

 zapewnienie osiągania oczekiwanych efektów w różnych obszarach działalności,  poprawa wyników finansowych uczelni,  kształtowanie pozytywnego wizerunku uczelni,  stymulowanie pozytywnych zmian w kulturze organizacyjnej uczelni wyższych. Modele zarządzania uczelniami w Polsce. [dok. elektr.]. Oprac. zespół pod kierunkiem M. du Valla. Kraków 2011, s

1. Procedury zapewniania jakości na poziomie uczelni. 2. Zatwierdzanie, monitoring programów i ich efektów. 3. Zasady weryfikowania wiedzy studentów. 4. Zapewnianie jakości kadry dydaktycznej. 5. Dbałość o warunki pracy i studiowania. 6. Kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. 7. Jawność – obowiązek publikowania zebranych informacji. Na podstawie: Standardy i wskazówki dotyczące zapewnienia jakości kształcenia w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Helsinki: Europejskie Stowarzyszenie na Rzecz Zapewnienia Jakości w Szkolnictwie Wyższym,

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach wspiera proces edukacji osób z niepełnosprawnością. Wsparcie to ma na celu poprawę warunków kształcenia studentów z orzeczoną niepełnosprawnością, jak również podnoszenie standardów nauczania wszystkich osób z niepełnosprawnością, będących słuchaczami studiów.

Promuje się coraz dalej idące dostosowanie procesu nauczania do możliwości psychofizycznych studentów z niepełnosprawnością, bez zmniejszania wymagań merytorycznych, przez: formy uczestnictwa w zajęciach, formy uzyskiwania zaliczeń i zdawania egzaminów.

Procedura Zapewnienia studentom dydaktycznego, naukowego i materialnego wsparcia

Rozwiązania alternatywne stosowane w toku studiów wobec studentów niepełnosprawnych – rozwiązania mające na w celu wyrównanie szans ukończenia danego poziomu studiów przy zachowaniu zasady nie zmniejszania wymagań merytorycznych wobec tych studentów. Zaliczają się do nich:

Umożliwienie zmiany sposobu uczestnictwa zajęciach Umożliwienie korzystania z materiałów w alternatywnych formach zapisu Umożliwienie zmiany trybu zdawania egzaminów uzyskiwania zaliczeń Umożliwienie zmiany organizacji sesji egzaminacyjnych

Alternatywne zajęcia z wychowania fizycznego Usługi asystencji oraz usługi specjalistyczne (w tym usługi transportowe na terenie Uniwersytetu dla osób z niepełnosprawnością motoryczną – poruszających się na wózkach inwalidzkich lub z pomocą kul, bądź balkoników) Zarządzenie nr 90/2011 Rektora Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach z dnia 5 grudnia 2011 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu przyznawania usług asystencji oraz usług specjalistycznych studentom i doktorantom niepełnosprawnym studiującym w Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach

Wsparcie materialne – stypendium specjalne, nieodpłatne użyczenie sprzętu (dyktafony, lupy elektroniczne) oraz możliwość nieodpłatnego kopiowania notatek i materiałów dydaktycznych dla studentów z niepełnosprawnością manualną, wzrokową lub słuchową)

Wyrównywanie szans w dostępie do edukacji osób niepełnosprawnych to niewątpliwie ważne, ale też niełatwe zadanie. Trudność polega na tym, że proces edukacji należy dostosować do osób o różnym rodzaju i stopniu niepełnosprawności, jak również indywidualnym (subiektywnym) charakterze doświadczanych barier. Ponadto kształcenie integracyjne na poziomie akademickim nie ma tak bogatych tradycji i doświadczeń jak kształcenie na niższych szczeblach edukacji.

FILOZOFIA NIEUSTANNEGO DOSKONALENIA Dziękuję za uwagę.