Międzynarodowe prawo podatkowe Dominik Mączyński

Literatura H. Hameekers, Wprowadzenie do międzynarodowego prawa podatkowego, 2006 A. Amatucci, International Tax Law, 2006 B. Brzeiński (red.), Model Konwencji OECD. Komentarz, 2010 D. Mączyński, Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych, 2009 R. Sowiński, Uchylanie się od opodatkowania: przyczyny, skutki i sposoby zapobiegania zjawisku, 2009

Pojęcie, geneza, zakres i wykładnia międzynarodowego prawa podatkowego

Pojęcie międzynarodowego prawa podatkowego Normy prawne skutkujące opodatkowaniem innym niż to, które miałoby miejsce gdyby podatnik prowadził działalność (osiągał dochód, posiadał majątek) tylko w jednym państwie Normy prawne korygujące opodatkowanie w przypadku podlegania przez podatnika opodatkowaniu na terenie więcej niż jednej jurysdykcji podatkowej

podatek Związek osobisty Związek ekonomiczny

Skutki międzynarodowego prawa podatkowego Eliminowanie negatywnych zjawisk ekonomicznych (unikanie podwójnego opodatkowania) Zapewnianie efektywności systemów podatkowych (współpraca w sprawach podatkowych)

Międzynarodowe prawo podatkowe Europejskie prawo podatkowe Krajowe prawo podatkowe

Europejskie prawo podatkowe Część porządku prawnego Unii Europejskiej dotycząca regulacji podatkowych Nie jest to ponadnarodowy system podatkowy Każde z państw członkowskich posiada własny system podatkowy regulowany przepisami krajowymi Międzynarodowe prawo podatkowe Dziedzina prawa, która reguluje powiązania pomiędzy systemami podatkowymi co najmniej dwóch państw Stanowi autonomiczny system prawny Stanowi element wewnętrznego porządku poszczególnych państw

Art. 91. Konstytucji RP 1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. 2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

Geneza międzynarodowego prawa podatkowego

1923-1927 Komitet Finansowy Ligi Narodów opracowuje 4 Modele Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków bezpośrednich w zakresie opodatkowania majątku w przedmiocie pomocy administracyjnej w sprawach administracyjnych w sprawie pomocy przy poborze podatków

1928 – Liga Narodów przedstawia modelową konwencję bilateralną w sprawie unikania podwójnego opodatkowania dochodu modelową konwencję bilateralną w sprawie unikania podwójnego opodatkowania majątku modelową konwencję bilateralną w sprawie wzajemnej pomocy przy ustalaniu i poborze podatków bezpośrednich

1956 - 1963 1956 Rada Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC) powołała Komitet Fiskalny 1963 raport końcowy OECD: Wzorcowa Konwencja w Sprawie Podwójnego Opodatkowania Dochodu i Majątku 30 lipca 1963 Rada OECD przyjęła pierwszy Model Konwencji

1977 1992 1992 - 2014 1977 - … nowy Model Konwencji i Komentarz pierwszy Model Konwencji , z założenia okresowo uaktualniany 1992 - 2014 1994, 1995, 1997, 2000, 2003, 2005, 2008, 2010 i 2014 – aktualizacje Modelu Konwencji OECD

Charakter prawny Modeli i Komentarzy Soft law niewiążący pisemny instrument prawa międzynarodowego ustalający międzynarodowe zasady Art. 31 ust. 1 Konwencji Wiedeńskiej Traktat należy interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście, oraz w świetle jego przedmiotu i celu Art. 31 ust. 4 Konwencji Wiedeńskiej Specjalne znaczenie należy przypisywać wyrazowi wówczas, gdy ustalono, że taki był zamiar stron Art. 32 Konwencji Wiedeńskiej Można odwoływać się do uzupełniających środków interpretacji (…)

Pierwsze umowy podatkowe 16 kwietnia 1869 r. – umowa pomiędzy Prusami i Saksonią dotycząca opodatkowania bezpośredniego, 18 grudnia 1869 r. – umowa między Austrią i Węgrami dotycząca opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej 21 czerwca 1899 r. – umowa pomiędzy Austrią i Prusami o unikaniu podwójnego opodatkowania

Pierwsze polskie umowy podatkowe Umowa z dnia 17 marca 1924 r. zawarta między Rzecząpospolitą Polską a Wolnem Miastem Gdańskiem w przedmiocie ochrony i pomocy prawnej w dziedzinie podatków Umowa z dnia dnia 23 kwietnia 1925 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką w sprawie zapobieżenia dwukrotnemu opodatkowaniu w dziedzinie bezpośrednich podatków państwowych Umowa z dnia 23 kwietnia 1925 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką w sprawie zapobieżenia dwukrotnemu opodatkowaniu w dziedzinie podatków spadkowych (obowiązuje!) Umowa z dnia dnia 23 kwietnia 1925 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych

Pierwsze polskie umowy podatkowe c.d. Umowa z dnia dnia 24 listopada 1926 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrjacką w sprawie zapobieżenia dwukrotnemu pobieraniu podatku spadkowego (obowiązuje!) Umowa z dnia 22 kwietnia 1932 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Austrjacką o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu w dziedzinie podatków bezpośrednich oraz o pomocy prawnej w sprawach danin Umowa z dnia 12 maja 1928 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskim w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w dziedzinie bezpośrednich podatków państwowych Umowa z dnia 12 maja 1928 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Węgierskim w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu spadków (obowiązuje!)

Umowy zawarte przez Polskę 88 DTC 14 TIEA

Interpretacja umów podatkowych Problemy interpretacyjne Przywiązanie do krajowej praktyki prawnej Dbałość o interes fiskalny państwa

Zasady wykładni umów podatkowych Artykuł 31 - Ogólna reguła interpretacji 1. Traktat należy interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście, oraz w świetle jego przedmiotu i celu. 2. Dla celów interpretacji traktatu kontekst obejmuje, oprócz tekstu, łącznie z jego wstępem i załącznikami: a) każde porozumienie dotyczące traktatu, osiągnięte między wszystkimi stronami w związku z zawarciem traktatu; w związku z zawarciem traktatu, b) każdy dokument sporządzony przez jedną lub więcej stron przyjęty przez inne strony jako dokument odnoszący się do traktatu. 3. Łącznie z kontekstem należy brać pod uwagę: a) każde późniejsze porozumienie między stronami, dotyczące interpretacji traktatu lub stosowania jego postanowień; b) każdą późniejszą praktykę stosowania traktatu, ustanawiającą porozumienie stron co do jego interpretacji; c) wszelkie odpowiednie normy prawa międzynarodowego, mające zastosowanie w stosunkach między stronami. 4. Specjalne znaczenie należy przypisywać wyrazowi wówczas, gdy ustalono, że taki był zamiar stron.

Zasady wykładni umów podatkowych Artykuł 32 - Uzupełniające środki interpretacji Można odwoływać się do uzupełniających środków interpretacji, łącznie z pracami przygotowawczymi do traktatu oraz okolicznościami jego zawarcia, aby potwierdzić znaczenie wynikające z zastosowania artykułu 31 lub aby ustalić znaczenie, gdy interpretacja oparta na artykule 31: a) pozostawia znaczenie dwuznacznym lub niejasnym albo b) prowadzi do rezultatu wyraźnie absurdalnego lub nierozsądnego.

Wykładnia w świetle Modelu Konwencji Art. 3 ust. 2 MK: przy stosowaniu niniejszej konwencji przez umawiające się państwo, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie ma ono w przepisach prawnych tego państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie niniejsza konwencja, przy czym znaczenie wynikające z ustawodawstwa podatkowego tego państwa ma pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym określeniu przez inne przepisy prawne tego państwa.

Dylematy wykładni umów podatkowych Wykładnia dynamiczna Wykładnia statyczna

Rozstrzygnięcia interpretacyjne Procedura Wzajemnego Porozumiewania się (art. 25 MK) Rada niezależnych ekspertów Światowy Sąd Podatkowy

Unikanie podwójnego opodatkowania

Podwójne opodatkowanie w sensie prawnym podmiot przedmiot podatek okres

Przyczyny podwójnego opodatkowania w sensie prawnym Przedmiot opodatkowania (dochód) Zasada rezydencji Zasada źródła

Sposoby eliminacji podwójnego opodatkowania Sposoby jednostronne Sposoby dwustronne Sposoby wielostronne

Metody eliminacji podwójnego opodatkowania Kredyt podatkowy Zwolnienie podatkowe Potrącenie podatkowe Ryczałt podatkowy

Metody zapobiegania nieopodatkowaniu Subject to tax Switch-over

Podwójne opodatkowanie w sensie ekonomicznym (dywidenda) przedmiot podatek okres Inny podatnik

Metody eliminowania podwójnego opodatkowania ekonomicznego Model klasyczny (brak eliminowania) Metoda kosztu Split-rate system Zwolnienie partycypacyjne Kredyt podatkowy

Treść Modelu Konwencji OECD

Artykuł 18. Emerytury Artykuł 19. Pracownicy państwowi Artykuł 20. Studenci Artykuł 21. Inne dochody ROZDZIAŁ IV Opodatkowanie majątku Artykuł 22. Majątek ROZDZIAŁ V Metody unikania podwójnego opodatkowania Artykuł 23A. Metoda zwolnienia Artykuł 23B. Metoda odliczenia ROZDZIAŁ VI Postanowienia szczególne Artykuł 24. Równe traktowanie Artykuł 25. Postępowanie polubowne Artykuł 26. Wymiana informacji Artykuł 27. Pomoc w poborze podatków Artykuł 28. Członkowie misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych Artykuł 29. Rozszerzenie zakresu terytorialnego ROZDZIAŁ VII Postanowienia końcowe Artykuł 30. Wejście w życie Artykuł 31. Wypowiedzenie ROZDZIAŁ I Zakres stosowania konwencji Artykuł 1. Zakres podmiotowy Artykuł 2. Podatki, których dotyczy konwencja ROZDZIAŁ II Definicje Artykuł 3. Definicje ogólne Artykuł 4. Miejsce zamieszkania lub siedziba Artykuł 5. Zakład ROZDZIAŁ III Opodatkowanie dochodu Artykuł 6. Dochód z majątku nieruchomego Artykuł 7. Zyski przedsiębiorstw Artykuł 8. Żegluga morska, żegluga śródlądowa i transport lotniczy Artykuł 9. Przedsiębiorstwa powiązane Artykuł 10. Dywidendy Artykuł 11. Odsetki Artykuł 12. Należności licencyjne Artykuł 13. Zyski z przeniesienia własności majątku Artykuł 14. [Skreślony] Artykuł 15. Dochód z pracy Artykuł 16. Wynagrodzenia dyrektorów Artykuł 17. Artyści i sportowcy

Zakres podmiotowy i przedmiotowy Modelu Konwencji OECD

Zakres podmiotowy MK dotyczy osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym lub w obu umawiających się państwach. każda osoba, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również samo państwo, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny

Określanie miejsca zamieszkania a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie, w którym ma ona stałe ognisko domowe; jeżeli ma ona stałe ognisko domowe w obu umawiających się państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych); b) jeżeli nie można ustalić, w którym państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego ogniska domowego w żadnym z państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym umawiającym się państwie, w którym zwykle przebywa; c) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie, którego jest obywatelem; d) jeżeli osoba jest obywatelem obydwu państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy umawiających się państw rozstrzygną tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Określanie miejsca siedziby Jeżeli osoba niebędąca osobą fizyczną ma siedzibę w obu umawiających się państwach, to uważa się, że ma ona siedzibę w tym umawiającym się państwie, w którym znajduje się miejsce jej faktycznego zarządu.

Ustawa o PDOF Art. 3 ust. 1a Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: 1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub 2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Podatki objęte działaniem Konwencji 1. Niniejsza konwencja dotyczy podatków od dochodu i od majątku, bez względu na sposób ich poboru, pobieranych na rzecz każdego umawiającego się państwa, jego jednostek terytorialnych lub organów lokalnych. 2. Za podatki od dochodu i od majątku uważa się wszystkie podatki, które pobiera się od całego dochodu, od całego majątku albo od części dochodu lub części majątku, włączając podatki od zysku z przeniesienia własności majątku ruchomego lub nieruchomego, podatki od całkowitych kwot pensji lub wynagrodzeń wypłacanych przez przedsiębiorstwa, jak również podatki od przyrostu majątku. 3. Do obecnie istniejących podatków, których dotyczy konwencja, należą w szczególności: a) w państwie A: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) w państwie B: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Niniejsza konwencja będzie miała także zastosowanie do wszystkich podatków takiego samego lub w istotnym stopniu podobnego rodzaju, które po podpisaniu niniejszej konwencji zostaną wprowadzone obok już istniejących podatków lub w ich miejsce. Właściwe organy umawiających się państw będą informowały się wzajemnie o znaczących zmianach dokonanych w ich odnośnych ustawach podatkowych.

Opodatkowanie dochodu

Kategorie dochodu Brak ograniczeń opodatkowania w państwie źródła dochód i majątek, który może być opodatkowany bez żadnych ograniczeń w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu lub w którym jest położona rzecz będąca źródłem dochodu Ograniczone opodatkowanie w państwie źródła dochód, który może być przedmiotem ograniczonego opodatkowania w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu Wyłączone opodatkowanie w państwie źródła dochód i majątek, który nie może być opodatkowany w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu lub w którym położona jest rzecz

Brak ograniczeń opodatkowania w państwie źródła Dochód z majątku nieruchomego Zyski zakładu Dochód artystów i sportowców

Ograniczone opodatkowanie w państwie źródła Dywidendy Odsetki

Zakaz opodatkowania w państwie źródła Należności licencyjne Zyski ze sprzedaży akcji i papierów wartościowych Emerytury sektora prywatnego Zyski przedsiębiorstw niezwiązane z zakładem

Metody unikania podwójnego opodatkowania metoda wyłączenia dochód lub majątek, podlegający opodatkowaniu w państwie źródła dochodu lub miejsca położenia majątku, jest zwolniony z opodatkowania w państwie miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika, lecz ten zwolniony z opodatkowania dochód lub majątek może być wzięty pod uwagę przy określeniu stawki podatku w odniesieniu do pozostałego dochodu lub majątku podatnika; metoda odliczenia dochód lub majątek, który podlega opodatkowaniu w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu lub w którym położony jest majątek, podlega opodatkowaniu w państwie miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika, lecz podatek pobrany w państwie, w którym znajduje się źródło dochodu lub w którym położony jest majątek, jest odliczany od podatku od tegoż dochodu lub majątku pobieranego przez państwo miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika.

Kategorie dochodu i zasady ich opodatkowania

Dochód z majątku nieruchomego Dochód, osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego) położonego w drugim umawiającym się państwie, może być opodatkowany w tym drugim państwie (państwo źródła) także dochód z użytkowania, dzierżawy i majątku nieruchomego przedsiębiorstwa

Zyski przedsiębiorstw Zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji), chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim umawiającym się państwie działalność gospodarczą poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski, jakie można przypisać zakładowi zgodnie z postanowieniami ustępu 2, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo źródła).

Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo prowadzenie wszelkiej działalności zarobkowej (wykonywanie wolnych zawodów i innej działalności o charakterze niezależnym) przedsiębiorstwo jednego umawiającego się państwa” i przedsiębiorstwo drugiego umawiającego się państwa przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym umawiającym się państwie i przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie

Zakład Stała placówka, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa siedziba zarządu, filia, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnia, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych. plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne stanowią zakład tylko wtedy, jeżeli trwają dłużej niż dwanaście miesięcy.

Żegluga morka, żegluga śródlądowa i transport lotniczy Zyski osiągane z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych podlegają opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji). Zyski osiągane z eksploatacji barek w transporcie śródlądowym podlegają opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa. (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji)

Żegluga morka, żegluga śródlądowa i transport lotniczy c.d. Jeżeli miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa żeglugi morskiej lub przedsiębiorstwa żeglugi śródlądowej znajduje się na pokładzie statku lub barki, to uważa się, że znajduje się ono w tym umawiającym się państwie, w którym znajduje się port macierzysty statku lub barki, a jeżeli statek lub barka nie ma portu macierzystego, to w tym umawiającym się państwie, w którym osoba eksploatująca statek lub barkę ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Przedsiębiorstwa powiązane Jeżeli: a) przedsiębiorstwo umawiającego się państwa uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa albo b) te same osoby uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa umawiającego się państwa i przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa jeżeli w jednym i w drugim przypadku między dwoma przedsiębiorstwami w zakresie ich stosunków handlowych lub finansowych zostaną umówione lub narzucone warunki, które różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne przedsiębiorstwa, wówczas zyski, które osiągnęłoby jedno z przedsiębiorstw bez tych warunków, ale z powodu tych warunków ich nie osiągnęło, mogą być uznane za zyski tego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowane.

Opodatkowanie dywidend Państwo A Państwo B Podatek od dywidendy Podatek od dochodu z dywidendy Podatek od dochodu spółki B Spółka B Spółka A Dywidenda

Dywidendy Dywidendy, wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w umawiającym się państwie osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo rezydencji odbiorcy dywidendy) Jednakże dywidendy te mogą być opodatkowane także w tym umawiającym się państwie (państwo źródła), w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, i zgodnie z prawem tego państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć: a) 5% kwoty dywidend brutto, jeżeli osobą uprawnioną jest spółka (inna niż spółka osobowa), której bezpośredni udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendy wynosi co najmniej 25%, b) 15% kwoty dywidend brutto we wszystkich pozostałych przypadkach.

Odsetki Odsetki, które powstają w umawiającym się państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo rezydencji odbiorcy odsetek). Jednakże takie odsetki mogą być także opodatkowane w tym umawiającym się państwie, w którym powstają (państwo źródła), i zgodnie z ustawodawstwem tego państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 10% kwoty brutto tych odsetek. Właściwe organy umawiających się państw rozstrzygną, w drodze wzajemnego porozumienia, sposób stosowania tego ograniczenia.

Należności licencyjne Należności licencyjne powstające w umawiającym się państwie i wypłacane osobie uprawnionej, mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji odbiorcy). Należności licencyjne wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami dla kin, wszelkiego patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego lub za korzystanie z doświadczenia zawodowego w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej

Zyski z przeniesienia własności majątku Zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, pochodzące z przeniesienia własności majątku nieruchomego, o którym mowa w artykule 6 i położonego w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo źródła) Zyski z przeniesienia własności jakiegokolwiek majątku ruchomego podlegają opodatkowaniu tylko w tym umawiającym się państwie, w którym przenoszący własność ma miejsce zamieszkania lub siedzibę (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji)

Dochód z pracy Pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje za pracę najemną, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo źródła)

Dochód z pracy - wyjątki Bez względu na postanowienia ustępu 1, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje za pracę najemną, wykonywaną w drugim umawiającym się państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym państwie, jeżeli (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji): a) odbiorca przebywa w drugim państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym i b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie, i c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim państwie.

Wynagrodzenia dyrektorów Wynagrodzenia dyrektorów i inne podobne wypłaty, które osoba mająca miejsce zamieszkania w jednym umawiającym się państwie otrzymuje z tytułu członkostwa w radzie dyrektorów lub w radzie nadzorczej spółki mającej siedzibę w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo źródła).

Artyści i sportowcy Dochód osoby mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie uzyskany z tytułu działalności artystycznej, na przykład artysty scenicznego, filmowego, radiowego lub telewizyjnego, jak też muzyka lub sportowca, osobiście wykonywanej w drugim umawiającym się państwie, może być opodatkowany w tym drugim państwie (państwo źródła)

Emerytury Emerytury i inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie z tytułu jej wcześniejszej pracy najemnej podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, w którym odbiorca emerytury ma miejsce zamieszkania (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji)

Pracownicy państwowi Pensje, płace oraz podobne wynagrodzenia, inne niż emerytura, wypłacane przez umawiające się państwo, jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny osobie fizycznej z tytułu usług świadczonych na rzecz tego państwa, jego jednostki terytorialnej lub organu lokalnego, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie źródła) Jednakże taka pensja, płaca lub inne podobne wynagrodzenie podlega opodatkowaniu tylko w drugim umawiającym się państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji) jeżeli usługi te są świadczone w tym państwie przez osobę, która ma miejsce zamieszkania w tym właśnie państwie i która: 1) jest obywatelem tego państwa; lub 2) nie wybrała miejsca zamieszkania w tym państwie wyłącznie w celu świadczenia tych usług

Studenci Świadczenia otrzymywane na utrzymanie, kształcenie lub odbywanie praktyki przez studenta lub praktykanta, który przebywa w pierwszym umawiającym się państwie wyłącznie w celu kształcenia się, odbywania praktyki lub szkolenia, a który ma miejsce zamieszkania w drugim państwie (lub miał bezpośrednio przed przybyciem do pierwszego państwa) nie podlegają opodatkowaniu w pierwszym państwie (państwo studiowania), jeżeli świadczenia te pochodzą ze źródeł spoza tego państwa

Inne dochody Dochody osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, bez względu na to gdzie są osiągane, a nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji) Przykładowo: - alimenty - zasiłki socjalne - renty z tytułu dożywocia

Opodatkowanie majątku

Majątek Majątek nieruchomy, określony w artykule 6, będący własnością osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, a położony w drugim umawiającym się państwie, może być opodatkowany w tym drugim państwie (państwo źródła) Majątek ruchomy, stanowiący część majątku zakładu, który przedsiębiorstwo umawiającego się państwa posiada w drugim umawiającym się państwie, może być opodatkowany w tym drugim państwie (państwo źródła) Wszelkie inne części majątku osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (wyłączne opodatkowanie w państwie rezydencji)

Metody unikania podwójnego opodatkowania

Metoda zwolnienia - zasada Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie, wówczas pierwsze państwo zwolni taki dochód lub majątek od podatku

Metoda zwolnienia - ograniczenia Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie osiąga dochód z dywidend lub odsetek, który może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie, wówczas pierwsze państwo zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu w tym drugim państwie. Jednak takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem odliczenia, i która odpowiada tej części dochodu, która została osiągnięta z tego drugiego państwa Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem konwencji, dochód osiągnięty lub majątek posiadany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie jest zwolniony od opodatkowania w tym państwie, to jednak państwo to przy obliczeniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku takiej osoby może wziąć pod uwagę zwolniony od podatku dochód i majątek

Metoda odliczenia Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie, wówczas pierwsze państwo zezwoli na: a) odliczenie od podatku dochodowego danej osoby kwoty równej podatkowi dochodowemu zapłaconemu w tym drugim państwie; b) odliczenie od podatku od majątku danej osoby kwoty równej podatkowi od majątku zapłaconemu w tym drugim państwie. Jednakże takie odliczenie w żadnym razie nie może przekroczyć tej części podatku dochodowego lub podatku od majątku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada bądź na dochód, bądź na majątek, jaki może być opodatkowany w tym drugim państwie

Postanowienia szczególne

Równe traktowanie Obywatele umawiającego się państwa nie mogą być poddani w drugim umawiającym się państwie ani opodatkowaniu, ani związanym z nim obowiązkom, które są inne lub bardziej uciążliwe niż opodatkowanie i związane z nim obowiązki, jakim są lub mogą być poddani w takich samych okolicznościach, w szczególności w odniesieniu do miejsca zamieszkania lub siedziby, obywatele tego drugiego państwa. Niniejsze postanowienie stosuje się, bez względu na postanowienia artykułu 1, również do osób, które nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby w jednym lub obu umawiających się państwach

Równe traktowanie Osoby nieposiadające obywatelstwa, mające miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw, nie będą poddane w żadnym z umawiających się państw opodatkowaniu ani związanym z nim obowiązkom, które są inne lub bardziej uciążliwe niż opodatkowanie i związane z nim obowiązki, jakim są lub mogą być poddani w takich samych okolicznościach (w szczególności w odniesieniu do miejsca zamieszkania) obywatele danego państwa

Postępowanie polubowne - przedłożenie Jeżeli osoba uzna, że działania jednego lub obu umawiających się państw powodują lub spowodują jej opodatkowanie, które jest niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji, wówczas może ona, niezależnie od środków odwoławczych przewidzianych w prawie wewnętrznym tych państw, przedstawić swoją sprawę właściwemu organowi tego państwa, w którym ma ona miejsce zamieszkania lub siedzibę lub (jeżeli w danej sprawie mają zastosowanie postanowienia artykułu 24 ustęp 1) właściwemu organowi tego umawiającego się państwa, którego jest obywatelem. Sprawa winna być przedłożona w ciągu trzech lat, licząc od dnia pierwszego urzędowego zawiadomienia o działaniu powodującym opodatkowanie niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji.

Postępowanie polubowne – działanie organu Właściwy organ, jeżeli uzna zarzut za uzasadniony i jeżeli nie może spowodować zadowalającego rozwiązania, podejmie starania, aby przypadek ten uregulować w drodze porozumienia polubownego z właściwym organem drugiego umawiającego się państwa, tak aby zapobiec opodatkowaniu niezgodnemu z niniejszą konwencją. Osiągnięte w ten sposób porozumienie zostanie wprowadzone w życie bez względu na terminy przewidziane przez ustawodawstwo wewnętrzne umawiających się państw

Postępowanie polubowne - wykładnia Właściwe organy umawiających się państw będą wspólnie czynić starania, aby w drodze porozumienia polubownego usuwać trudności lub wątpliwości, które mogą powstać przy interpretacji lub stosowaniu umowy. Mogą one również wspólnie uzgodnić, w jaki sposób można zapobiec podwójnemu opodatkowaniu w przypadkach, które nie są uregulowane w niniejszej konwencji

Arbitraż w ramach postępowania polubownego Jeżeli a) osoba przedłożyła sprawę właściwemu organowi jednego umawiającego się państwa w oparciu o fakt, że działania jednego lub obu umawiających się państw spowodowały dla tej osoby opodatkowanie niezgodne z postanowieniami niniejszej konwencji, oraz że b) właściwe organy nie mogą osiągnąć porozumienia rozstrzygającego w tej sprawie w ciągu dwóch lat, licząc od dnia przedstawienia sprawy właściwemu organowi drugiego umawiającego się państwa, to wszelkie nierozstrzygnięte kwestie powstałe w wyniku tej sprawy będą przedłożone do arbitrażu, jeżeli dana osoba tego zażąda.

Ograniczenia arbitrażu Jednakże te kwestie nierozstrzygnięte nie powinny być przedłożone do arbitrażu, jeżeli decyzja w tych kwestiach została już wydana przez sąd lub trybunał administracyjny jednego z umawiających się państw. Jeżeli osoba, której sprawa dotyczy bezpośrednio, nie zakwestionuje porozumienia polubownego, na mocy którego jest stosowane orzeczenie arbitrażowe, to dane orzeczenie wiąże oba umawiające się państwa i musi być stosowane bez względu na terminy przewidziane przez prawo wewnętrzne tych państw. Właściwe organy wewnętrzne umawiających się państw uregulują w drodze porozumienia polubownego z zastosowaniem niniejszego ustępu

Wymiana informacji - zakres Właściwe organy umawiających się państw będą wymieniały takie informacje, które mogą mieć istotne znaczenie dla stosowania postanowień niniejszej konwencji albo dla wymiaru lub wdrażania wewnętrznego ustawodawstwa dotyczącego podatków, bez względu na ich rodzaj i nazwę, nałożonych przez umawiające się państwa lub ich jednostki terytorialne albo organy lokalne w zakresie, w jakim opodatkowanie to nie jest sprzeczne z konwencją. Wymiana informacji nie jest ograniczona zakresem podmiotowym i przedmiotowym konwencji.

Wymiana informacji – zasada poufności Wszelkie informacje uzyskane przez umawiające się państwo stanowiły tajemnicę na takiej samej zasadzie, jak informacje uzyskane zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznym tego państwa i będą mogły być ujawnione jedynie osobom lub organom (w tym sądom albo organom administracyjnym) zajmującym się wymiarem lub poborem, egzekucją lub ściganiem albo rozpatrywaniem odwołań w zakresie podatków lub sprawowaniem nad nimi nadzoru. Takie osoby lub organy będą wykorzystywać informacje wyłącznie w takich celach. Mogą one ujawniać te informacje w jawnym postępowaniu sądowym lub w postanowieniach sądowych

Wymiana informacji - ograniczenia Państwo nie jest zobowiązane do: a) stosowania środków administracyjnych, które są sprzeczne z ustawodawstwem lub praktyką administracyjną tego lub drugiego umawiającego się państwa; b) udzielania informacji, których uzyskanie nie byłoby możliwe na podstawie własnego ustawodawstwa albo w ramach normalnej praktyki administracyjnej tego lub drugiego umawiającego się państwa; c) udzielania informacji, które ujawniłyby tajemnicę handlową, gospodarczą, przemysłową, kupiecką lub zawodową albo działalność handlową, lub informacji, których udzielanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym (ordre public)

Wymiana informacji – ograniczenia odmowy Jeżeli umawiające się państwo występuje o informację zgodnie z niniejszym artykułem, drugie umawiające się państwo użyje środków służących zbieraniu informacji, aby ją uzyskać, nawet jeżeli to drugie umawiające się państwo nie potrzebuje tej informacji dla własnych celów Państwo nie może odmówić dostarczenia informacji wyłącznie z takiego powodu, że informacja jest w posiadaniu banku, innej instytucji finansowej, przedstawiciela, agenta lub powiernika albo dotyczy interesów właścicielskich danej osoby

Pomoc w poborze podatków - zasada Umawiające się państwa będą udzielały sobie wzajemnie pomocy w egzekucji ich wierzytelności podatkowych. Pomoc ta nie jest ograniczona zakresem podmiotowym i przedmiotowym Konwencji. „wierzytelność podatkowa” kwota należna z tytułu podatków bez względu na ich rodzaj i nazwę, nakładanych w imieniu umawiających się państw lub ich jednostek terytorialnych, o ile takie opodatkowanie nie jest sprzeczne z niniejszą umową lub innym międzynarodowym porozumieniem, którego umawiające się państwa są stronami, łącznie z odsetkami, karami administracyjnymi i kosztami egzekucji lub kosztami środków zabezpieczających związanych z taką kwotą

Zabezpieczenie należności podatkowych Jeżeli wierzytelność podatkowa umawiającego się państwa jest wierzytelnością, w odniesieniu do której to państwo może na mocy jego prawa podjąć środki zabezpieczające dla potrzeb tej egzekucji, to na wniosek właściwego organu tego państwa taka wierzytelność podatkowa będzie przyjęta w celu podjęcia środków zabezpieczających przez właściwy organ drugiego umawiającego się państwa.

Pomoc w egzekucji - postępowanie Postępowanie odnośnie do istnienia, wymagalności lub kwoty wierzytelności podatkowej umawiającego się państwa może być prowadzone jedynie przed sądami lub organami administracyjnymi tego państwa (państwo wierzytelności). Żadne nie mogą być rozumiane jako tworzące lub przyznające prawo do wszczęcia postępowania przed jakimkolwiek sądem lub organem administracyjnym drugiego umawiającego się państwa (państwa egzekucji)

Pomoc w egzekucji - ograniczenia Państwo nie jest zobowiązane do: a) stosowania środków administracyjnych sprzecznych z ustawodawstwem lub praktyką administracyjną tego lub drugiego umawiającego się państwa; b) podejmowania działań sprzecznych z porządkiem publicznym (ordre public); c) udzielania pomocy, jeżeli drugie umawiające się państwo nie podjęło wszelkich stosownych czynności egzekucyjnych lub zabezpieczających, zależnie od przypadku, na podstawie jego ustawodawstwa lub praktyki administracyjnej; d) udzielania pomocy w przypadkach, w których obciążenie administracyjne dla tego państwa jest wyraźnie nieproporcjonalne do korzyści, jakie może z tego odnieść drugie umawiające się państwo.

Członkowie misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych Żadne postanowienia niniejszej konwencji nie naruszają przywilejów podatkowych przysługujących pracownikom dyplomatycznym lub urzędnikom konsularnym na podstawie ogólnych zasad prawa międzynarodowego lub postanowień umów szczególnych

Podatki pośrednie w prawie międzynarodowym Podatki pośrednie a podwójne opodatkowanie Brak znamion podwójnego podatkowania Podatek „obciąża” towar a nie osobę Zasada miejsca przeznaczenia do konsumpcji Opodatkowanie definitywnie następuje tam, gdzie produkt zostaje przeznaczony do konsumpcji

Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych

Definicja pojęcia Międzynarodowa współpraca w sprawach podatkowych wszelkie formy współpracy w sprawach podatkowych, polegające w szczególności na wymianie informacji, przeprowadzaniu równoległych kontroli, przeprowadzaniu postępowań administracyjnych na wniosek właściwego organu innego państwa czy obecności upoważnionych urzędników w siedzibie organu przekazującego informacje, podejmowanej przez właściwe organy co najmniej dwóch państw w zakresie szeroko rozumianych spraw podatkowych, na każdym etapie kontroli, określania, ustalania, poboru lub egzekucji zobowiązań podatkowych Sprawa podatkowa sprawy z zakresu zobowiązań podatkowych, należące do właściwości nie tylko organów podatkowych sensu stricte, ale również innych organów administracji finansowej, którym na mocy szczególnych ustaw powierzono określone zadania w tym zakresie

Przesłanki współpracy Efektywność opodatkowania Sprawiedliwość opodatkowania Optymalizacja przestrzeni gospodarczej Zapobieganie unikaniu i uchylaniu się od opodatkowania Eliminowanie podwójnego opodatkowania

Formy współpracy Wymiana informacji Pomoc prawna Pomoc przy doręczeniach Obecność w urzędach i uczestniczenie w postępowaniach podatkowych Kontrola równoległa Postępowanie polubowne (procedura wzajemnego porozumiewania)

Rodzaje wymiany informacji Wymiana informacji Z urzędu Spontaniczna Automatyczna Sensu stricto ustrukturyzowana Na wniosek

Model porozumienia o wymianie informacji podatkowych

Zakres przedmiotowy Informacje, które mogą mieć istotne znaczenie dla administracji i stosowania prawa wewnętrznego  Informacje, które mają istotne znaczenie dla określenia, wymiaru i poboru takich podatków, dla windykacji i egzekucji zaległości podatkowych, dochodzeń lub ścigania w sprawach podatkowych Podatki Podatek dochodowy od osób fizycznych Podatek dochodowym od osób prawnych Podatek od towarów i usług

Formy współpracy Formy współpracy Wymiana informacji na wniosek Kontrola podatkowa za granicą Procedura wzajemnego porozumiewania

Także pomoc prawna (zeznania świadków i dokumenty) Wymiana informacji Na wniosek Obowiązek pozyskania informacji przez państwo proszone (także od banków) Także pomoc prawna (zeznania świadków i dokumenty)

Wymogi wniosku a) Dane identyfikujące osobę, w sprawie której prowadzone jest postępowanie lub dochodzenie; b) Oświadczenie o żądanej informacji, obejmującej jej istotę i formę w jakiej Strona wnioskująca chciałaby otrzymać informację od Strony proszonej o pomoc; c) Cel podatkowy, dla którego informacje są wnioskowane; d) Podstawy do przypuszczeń, że wnioskowane informacje są przechowywane przez Stronę proszoną o pomoc, są w posiadaniu lub pod kontrolą osób znajdujących się we właściwości Strony proszonej o pomoc; e) W zakresie, w jakim jest to znane, nazwisko (nazwę) i adres każdej osoby, która przypuszczalnie może być w posiadaniu żądanych informacji; f) Oświadczenie, że wniosek jest zgodny z ustawodawstwem lub praktyką administracyjną Strony wnioskującej oraz że gdyby wnioskowane informacje znajdowały się na jej terytorium, wówczas właściwy organ Strony wnioskującej mógłby je uzyskać zgodnie z jej ustawodawstwem lub normalną praktyką administracyjną, oraz że wniosek jest zgodny z postanowieniami niniejszej Umowy; g) Oświadczenie, że Strona wnioskująca wykorzystała na swoim terytorium wszelkie dostępne środki w celu uzyskania informacji, z wyjątkiem tych, które pociągałyby za sobą niewspółmierne trudności.

Odpowiedź na wniosek Przekazanie informacji w najkrótszym możliwym terminie Potwierdzenie pisemne otrzymania wniosku i powiadomienie o nieprawidłowościach stwierdzonych we wniosku, o ile takie wystąpią, w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku Jeżeli właściwy organ nie jest w stanie uzyskać i przekazać informacji w terminie 90 dni od dnia otrzymania wniosku, informuje niezwłocznie Stronę wnioskującą, wyjaśniając przyczyny zwłoki, istotę przeszkód lub przyczyny odmowy udzielenia informacji

Kontrola podatkowa za granicą Zezwolenie przedstawicielom właściwego organu innego państwa na pobyt na terytorium innego państwa, w celu przesłuchiwania osób i badania dokumentów Zezwolenie przedstawicielom właściwego organu państwa na obecność w trakcie odpowiedniej części kontroli podatkowej prowadzonej na terenie innego państwa

Odmowa współpracy Wniosek został sporządzony niezgodnie z Umową Strona wnioskująca nie wykorzystała wszelkich dostępnych na jej terytorium środków w celu uzyskania informacji, z wyjątkiem przypadku, w którym zastosowanie tych środków pociągałoby za sobą niewspółmierne trudności Ujawnienie żądanej informacji byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym Strony proszonej o pomoc (ordre public) lub ujawniałoby tajemnicę handlową, gospodarczą, przemysłową, kupiecką lub zawodową albo działalność handlową

Procedura wzajemnego porozumiewania W przypadku pojawienia się między Stronami problemów lub wątpliwości dotyczących wykonania lub interpretacji niniejszej Umowy, właściwe organy dołożą starań w celu rozwiązania problemu w drodze wzajemnego porozumienia Strony mogą wzajemnie uzgodnić procedury Organy mogą się porozumiewać bezpośrednio Państwa mogą uzgodnić inne formy rozwiązywania sporów

Porozumienia zawarte przez Polskę Andora – 15.01.2012 Wyspy Bahama – 28.01.2013 Belize – 16.05.2013 Bermudy – 25.11.2013 Dominika – 10.02.2012 Wyspy Dziewicze Gibraltar – 31.01.2013 Grenada – 19.07.2012 Guernsey – 6.12.2011 Jersey – 2.12.2011 Kajmany – 29.11.2013 Liberia – 7.08.2013 Wyspa Man – 7.03.2011 San Marino – 31.03.2012

Konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych

Zakres podmiotowy nie jest w zasadzie ograniczony Dotyczy osób podlegających opodatkowaniu na terenie jednego z umawiających się państw

Zakres przedmiotowy Podatki dochodowe Obrotowe Podatki konsumpcyjne podatek od wartości dodanej i podatek od sprzedaży Podatki konsumpcyjne akcyzy Podatki od majątku np. od nieruchomości Inne formy opodatkowania związane np. z użytkowaniem lub posiadaniem pojazdów mechanicznych

Formy współpracy Formy Wymiana informacji Jednoczesne kontrole podatkowe Kontrola podatkowa za granicą Pomoc w egzekucji Doręczanie dokumentów

Wymiana informacji Wszelkie informacje mogące mieć istotne znaczenie dla stosowania lub wdrażania ustawodawstwa wewnętrznego

Formy wymiany informacji Na żądanie Automatyczna Spontaniczna

Wymiana informacji na żądanie Państwo przekaże na żądanie wszelkie informacje dotyczące konkretnych osób lub transakcji Państwo ma obowiązek podjęcia właściwych kroków w celu dostarczenia żądanych informacji.

Automatyczna wymiana informacji Wymaga wcześniejszego uzgodnienia procedury pomiędzy zainteresowanymi państwami

Spontaniczna wymiana informacji Przesłanki: a) podstawy do przypuszczeń, że w innym państwie może mieć miejsce utrata podatków; b) osoba podlegająca podatkom uzyskuje zniżkę lub zwolnienie od podatku w jednym państwie, co może spowodować podwyższenie jej podatku lub powstanie dla niej obowiązku podatkowego w innym państwie; c) transakcje handlowe między osobą podlegającą podatkom w jednym państwie a osobą podlegającą opodatkowaniu w innym państwie prowadzone są poprzez jeden lub więcej krajów w taki sposób, że na obszarze jednej lub drugiej albo obu Stron może powstać uszczuplenie podatków; d) państwo ma podstawy do przypuszczeń, że zaniżenie podatków może powstać w wyniku fikcyjnego transferu zysków w ramach grup przedsiębiorstw; e) przekazane informacje umożliwią państwu zgromadzenie informacji, które mogą mieć znaczenie dla ustalenia zobowiązań podatkowych w innym państwie.

Jednoczesne kontrole podatkowe Porozumienie między dwiema lub więcej Stronami w sprawie jednoczesnej kontroli na własnym terytorium w sprawach podatkowych, dotyczącej konkretnej osoby lub konkretnych osób, co do których posiadają wspólny interes w wymianie odnośnych informacji uzyskanych tą drogą Wymaga odrębnego ustalenia procedur

Kontrola podatkowa za granicą Udział w odpowiedniej części kontroli podatkowej Państwo informuje o miejscu i dacie przeprowadzenia kontroli

Pomoc w egzekucji i zabezpieczeniu Na prośbę Państwa wnioskującego Państwo proszone podejmie niezbędne działania w celu egzekucji roszczeń podatkowych pierwszego wspomnianego Państwa w taki sposób, jakby były one jego własnymi roszczeniami podatkowymi Obejmuje co do zasady roszczenia, co do których egzekucji istnieje podstawa w Państwie wnioskującym i które, jeżeli nie uzgodniono inaczej między zainteresowanymi Stronami, nie są kwestionowane Na wniosek Państwa wnioskującego Państwo proszone podejmie w celu egzekucji kwoty podatku środki zabezpieczające, nawet gdy roszczenie jest kwestionowane lub gdy nie ma jeszcze podstawy do egzekucji

Do wniosku należy dołączyć Oświadczenie, że roszczenie podatkowe dotyczy podatku, do którego ma zastosowanie konwencja, a w przypadku egzekucji - oświadczenie, że roszczenie podatkowe nie jest lub nie może być kwestionowane Urzędową kopię dokumentu prawnego, zezwalającego na egzekucję roszczenia w Państwie wnioskującym Każdy inny dokument wymagany dla egzekucji lub dla podjęcia środków zabezpieczających

Terminy Termin przedawnienia określa się wg prawa państwa wnioskującego Czynności egzekucyjne dokonane przez Państwo proszone, które zgodnie z prawem tego Państwa mogłyby spowodować zawieszenie lub przerwanie terminu przedawnienia będą miały również taki sam skutek na mocy prawa Państwa wnioskującego Prośba nie zostanie uwzględniona po upływie 15 lat od daty pierwotnego dokumentu zezwalającego na egzekucję

Dostarczanie dokumentów Na prośbę Państwa wnioskującego Państwo proszone dostarczy adresatowi dokumenty, w tym dokumenty związane z decyzjami sądowymi wywodzącymi się z Państwa wnioskującego, które dotyczą podatków objętych konwencją

Sposoby doręczeń W sposób określony przez prawo wewnętrzne państwa udzielającego pomocy w zakresie dostarczania dokumentów o zasadniczo podobnym charakterze W możliwie dopuszczalnym zakresie, w sposób żądany przez Państwo wnioskujące lub w sposób możliwie zbliżony do dopuszczanego przez jego własne prawo Państwo może dostarczyć dokumenty w drodze bezpośredniej przesyłki pocztowej pod adresem osoby na terytorium drugiego państwa

Art. 147 Ordynacji podatkowej § 1. W razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej 2 miesięcy, strona obowiązana jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń. § 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, dotyczy również osób fizycznych będących nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego. § 3. Ustanowienie pełnomocnika do spraw doręczeń zgłaszane jest organowi podatkowemu właściwemu w sprawie. § 4. W razie niedopełnienia obowiązków przewidzianych w § 1-3 pismo uważa się za doręczone: 1) pod dotychczasowym adresem - w przypadku, o którym mowa w § 1; 2) pod adresem ostatniego czasowego pobytu - w przypadku, o którym mowa w § 2.

Wniosek – wymogi formalne Wniosek winien zawierać następujące dane: a) władzę lub agencję, która zainicjowała wniosek dokonany przez właściwy organ; b) nazwisko, adres lub inne szczegóły pomocne w identyfikacji osoby, w odniesieniu do której wniosek został złożony; c) w przypadku wniosku o dostarczenie informacji - formę, w jakiej Państwo wnioskujące pragnie uzyskać informacje na swoje potrzeby; d) w przypadku wniosku o udzielenie pomocy w celu egzekucji lub zastosowania środków zabezpieczających - istotę roszczenia podatkowego, składniki roszczenia podatkowego i mienie, z którego roszczenie podatkowe może być zaspokojone; e) w przypadku żądania dostarczenia dokumentów - istotę i przedmiot dokumentu, który ma być dostarczony; f) stwierdzenie, czy wniosek jest zgodny z prawem i praktyką administracyjną Państwa wnioskującego

Odpowiedź na wniosek Jeżeli żądanie udzielenia pomocy jest przyjęte, Państwo proszone notyfikuje możliwe jak najszybciej Państwu wnioskującemu podjęte działanie i wynik udzielonej pomocy Jeżeli żądanie zostanie oddalone, Państwo proszone notyfikuje możliwie jak najszybciej Państwu wnioskującemu taką decyzję i jej przyczyny Jeżeli w związku z wnioskiem o udzielenie informacji Państwo wnioskujące określiło formę, w jakiej pragnie uzyskać informacje, a Państwo proszone jest w stanie to uczynić, Państwo to dostarczy informacji w żądanej formie

Ograniczenia współpracy Państwo nie ma obowiązku: a) podjęcia działań sprzecznych z jego własnym ustawodawstwem lub praktyką administracyjną albo ustawodawstwem lub praktyką administracyjną Państwa wnioskującego; b) podjęcia działań, które byłyby sprzeczne z porządkiem publicznym (ordre public); c) dostarczenia informacji, których nie można uzyskać na mocy jego własnego ustawodawstwa lub jego praktyki administracyjnej albo na mocy ustawodawstwa Państwa wnioskującego lub jego praktyki administracyjnej; d) udzielenia informacji, które ujawniłyby tajemnicę handlową, gospodarczą, przemysłową, kupiecką lub zawodową albo tryb działalności przedsiębiorstwa, lub informacji, których ujawnienie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym (ordre public); e) udzielenia pomocy administracyjnej, jeżeli uzna ono, że opodatkowanie w Państwie wnioskującym jest sprzeczne z powszechnie przyjętymi zasadami lub postanowieniami konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub każdej innej konwencji, jaką Państwo proszone zawarło z Państwem wnioskującym; f) udzielenia pomocy administracyjnej dla celów stosowania lub egzekwowania przepisów prawa podatkowego Państwa wnioskującego, lub jakichkolwiek wymogów z tym związanych, które prowadziłyby do dyskryminacji obywatela Państwa proszonego w porównaniu do obywatela Państwa wnioskującego, znajdujących się w takich samych okolicznościach; g) udzielenia pomocy administracyjnej, jeżeli Państwo wnioskujące nie wykorzystało wszystkich uzasadnionych środków dostępnych zgodnie z jego ustawodawstwem lub praktyką administracyjną, z wyjątkiem przypadku, w którym zastosowanie tych środków pociągałoby za sobą niewspółmierne trudności; h) udzielenia pomocy w egzekucji w przypadkach, kiedy obciążenie administracyjne dla tego Państwa jest w sposób oczywisty nieproporcjonalne do korzyści możliwych do uzyskania przez Państwo wnioskujące.

Poufność Każda informacja, uzyskana przez Stronę na podstawie niniejszej konwencji, będzie traktowana jako poufna i będzie chroniona w taki sam sposób, jak informacja uzyskana na mocy prawa krajowego tej Strony oraz, w zakresie potrzebnym do zapewnienia niezbędnego poziomu ochrony danych osobowych, zgodnie z zasadami ochrony, które mogą zostać określone przez Państwo wnioskujące jako wymagane zgodnie z jego wewnętrznym ustawodawstwem.

Ceny transferowe

Przedsiębiorstwa powiązane Jeżeli: a) przedsiębiorstwo umawiającego się państwa uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa albo b) te same osoby uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa umawiającego się państwa i przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa jeżeli w jednym i w drugim przypadku między dwoma przedsiębiorstwami w zakresie ich stosunków handlowych lub finansowych zostaną umówione lub narzucone warunki, które różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne przedsiębiorstwa, wówczas zyski, które osiągnęłoby jedno z przedsiębiorstw bez tych warunków, ale z powodu tych warunków ich nie osiągnęło, mogą być uznane za zyski tego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowane.

Przedsiębiorstwa powiązane Jeżeli umawiające się państwo włącza do zysków własnego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowuje również zyski przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa, z tytułu których przedsiębiorstwo to zostało opodatkowane w tym drugim państwie, a zyski w ten sposób połączone są zyskami, które osiągnęłoby przedsiębiorstwo pierwszego państwa, gdyby warunki ustalone między oboma przedsiębiorstwami były takie jak między przedsiębiorstwami niezależnymi, wtedy to drugie państwo dokona odpowiedniej korekty kwoty podatku wymierzonego w tym państwie. Przy ustalaniu takiej korekty będą odpowiednio uwzględnione inne postanowienia niniejszej konwencji, a właściwe organy umawiających się państw będą w razie konieczności porozumiewać się ze sobą bezpośrednio.

Kształtowanie się doktryny w zakresie cen transferowych

Ustalanie ceny rynkowej Zasada długości ramienia Metoda podziału reguł

Zasada długości ramienia (arm’s length) Ceny ustalane w transakcjach między podmiotami powiązanymi powinny – dla celów podatkowych – opierać się na cenach, jakie ustaliłyby miedzy sobą podmioty niepowiązane w transakcjach tego samego rodzaju na warunkach tego samego rodzaju na otwartym rynku.

Podstawa – całość dochodu osiągniętego przez podmioty powiązane Metoda podziału reguł Podstawa – całość dochodu osiągniętego przez podmioty powiązane Przychody przedsiębiorstwa Wydatki z tytułu wynagrodzeń Majątek przedsiębiorstwa

Korekta odpowiadająca Skutki regulacji korekta Ustalenie podstawy opodatkowania wg zasady długości ramienia Korekta odpowiadająca Dokonanie korekty podstawy opodatkowania w innym państwie, w którym siedzibę ma przedsiębiorstwo powiązane Korekta wtórna Ukryta dywidenda lub nieformalne wniesienie kapitału

Cena transferowa = 100 cena rynkowa = 150 Korekta: Korekta odpowiadająca Korekta wtórna Państwa A Państwo B Przychód deklarowany: 100 Koszt deklarowany: 100 Spółka tego państwa ma zwiększone koszty mimo nieponiesienia wydatku Koszt deklarowany: 50 Przychód deklarowany: 200 Dochód: 50 Korekta Dochód: 100 dochód: 50

Raport z 1979 r. Raport z 1984 r. Prezentacja problemów i stanowisk Rola OECD Raport z 1979 r. Prezentacja problemów i stanowisk Raport z 1984 r. Procedura wzajemnego porozumiewania Ceny transferowe w sektorze bankowym Ustalanie zcentralizowanych kosztów

Raport z 1979 r. Prymat zasady długości ramienia Niełączenie cen transferowych z zagadnieniem nadużycia prawa Ochrona wpływów podatkowych nie może prowadzić do podwójnego opodatkowania Korekta na podstawie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej Kolejne metody to: metoda rozsądnej marży i metoda ceny odprzedaży Dopuszczenie innych metod szacowania dochodu Wybrana metoda nie może być niezgodna z MK OECD Punktem wyjścia winno być badanie rzeczywistej transakcji Podmioty winny dysponować swobodą kontraktową z podmiotami powiązanymi tak jak z podmiotami niepowiązanymi

Wytyczne OECD z 1995 r. 1995: Rozdział I – zasada długości ramienia Rozdział II - metody transakcyjne Rozdział III – pozostałe metody Rozdział IV – stanowisko administracji podatkowej Rozdział V – dokumentacja Rozdział VI – szczególne postanowienia dotyczące własności intelektualnej Rozdział VII - szczególne postanowienia dotyczące usług wewnętrznych Rozdział VIII – Uprzednie porozumienia cenowe Rozdział IX – zagadnienia dotyczące restrukturyzacji przedsiębiorstw

Zasada długości ramienia Prymat zasady długości ramienia Założenie, że przedsiębiorstwa nie stosują cen transakcyjnych Przyznanie prawa do negocjowania cen w ramach przedsiębiorstw powiązanych („twarde negocjacje”) Ustalenie ceny rynkowej wymaga indywidualnego badania każdej sprawy

Metody transakcyjne Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej Porównanie cen w transakcjach sprzedaży towarów lub świadczenia usług między podmiotami powiązanymi do cen uzgodnionych w porównywalnych transakcjach między podmiotami niepowiązanymi zawieranych na porównywalnych warunkach Metoda ceny odsprzedaży Cena odsprzedaży to cena uzyskana przez podmiot powiązany w wyniku odsprzedaży towarów (usługi) niezależnemu podmiotowi, pomniejszona o odpowiednią marżę Metoda rozsądnej marży Marżę zysku ustala się na poziomie marży, jaką ten podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach z podmiotami niezależnymi.

Metoda podziału zysków Pozostałe metody Metoda podziału zysków Przypisanie zysku poszczególnym stronom transakcji, w sposób jaki dokonałyby tego podmioty niezależne Metoda marży transakcyjnej netto Badanie marży transakcyjnej netto w związku z kosztami, sprzedażą lub środkami trwałymi, jaką uzyskuje podmiot w transakcjach z innymi podmiotami

Stanowisko administracji podatkowej Ciężar dowodu Ciężar spoczywa na organach podatkowych Ciężar może być przerzucony na podatnika, jeśli nie dysponuje dokumentacją lub składa fałszywe deklaracje Ciężar w szczególnych transakcjach może spoczywać na podatnikach (transakcje z rajami podatkowymi) Uprzednie porozumienia cenowe Wyznaczają kryteria określania cen transferowych

Ceny transferowe w prawie krajowym

Ograniczenia transakcji Oszacowanie Obowiązki dokumentacyjne Porozumienia w sprawie cen transferowych

Przedsiębiorstwa powiązane podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, (nie mniej niż 5%) podmiot zagraniczny bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

Konsekwencje stosowania cen transferowych Jeżeli w wyniku powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Metody szacowania dochodu Dochody określa się, w drodze oszacowania, stosując następujące metody: 1) porównywalnej ceny niekontrolowanej; 2) ceny odprzedaży; 3) rozsądnej marży ("koszt plus"). Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych powyżej, stosuje się metody zysku transakcyjnego.

Przesłanki wyboru metody szacowania dochodu Przy wyborze metody organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej uwzględniają w szczególności: przebieg transakcji, w tym funkcje, jakie wykonują dane podmioty w porównywanych transakcjach, biorąc pod uwagę angażowane przez nie aktywa, obejmujące również dobra materialne i niematerialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka dostępność wiarygodnych informacji, niezbędnych do zastosowania wybranej metody, w szczególności dotyczących porównywalnych transakcji lub podmiotów porównywalność transakcji lub podmiotów.

Analiza porównywalności transakcji Określenie dochodu podmiotu powiązanego w drodze oszacowania poprzedza analizą porównywalności Za porównywalne uznać można takie transakcje, w których żadna z ewentualnych różnic pomiędzy porównywanymi transakcjami lub pomiędzy podmiotami zawierającymi te transakcje nie mogłaby w sposób istotny wpłynąć na cenę przedmiotu takiej transakcji na wolnym rynku lub można dokonać racjonalnie dokładnych poprawek eliminujących istotne efekty takich różnic

Kryteria porównywalności Jakość produktu Warunki umowy Poziom rynku (hurt, detal) Położenie geograficzne rynku Data zawarcia umowy Kurs waluty Poziom ryzyka

Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej Polega na porównaniu ceny przedmiotu transakcji ustalonej w transakcjach między podmiotami powiązanymi z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne i na tej podstawie określeniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi. Porównania dokonuje się na podstawie cen, jakie stosuje dany podmiot na danym lub porównywalnym rynku w transakcjach z podmiotami niezależnymi (wewnętrzne porównanie cen), lub na podstawie cen, jakie stosują w porównywalnych transakcjach inne niezależne podmioty (zewnętrzne porównanie cen).

Metoda ceny odprzedaży Polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji danego podmiotu z podmiotem niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez ten dany podmiot od podmiotu z nim powiązanego, o marżę ceny odprzedaży. Tak ustalona cena może być uważana za cenę rynkową określoną w transakcji danego podmiotu z podmiotem z nim powiązanym. Marżę ceny odprzedaży ustala się poprzez odniesienie do poziomu marży, jaką ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach zawieranych z podmiotami niezależnymi, lub marży stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne.

Metoda rozsądnej marży ("koszt plus") Polega na ustaleniu ceny sprzedaży rzeczy i praw oraz świadczenia usług w transakcji danego podmiotu z podmiotem powiązanym na poziomie sumy bazy kosztowej i narzutu zysku, porównywalnych do bazy kosztowej i narzutu zysku ustalanych pomiędzy podmiotami niezależnymi, które uwzględniają porównywalne funkcje, ponoszone ryzyka oraz angażowane aktywa. Przez bazę kosztową rozumie się sumę kosztów bezpośrednio związanych z nabyciem lub wytworzeniem we własnym zakresie przedmiotu transakcji oraz kosztów pośrednich, z wyłączeniem kosztów ogólnych zarządu, to jest kosztów działania jednostki jako całości oraz kosztów zarządzania tą jednostką. Narzut zysku w stosunku do określonej bazy kosztowej ustala się poprzez odniesienie do poziomu zysku, jaki ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach z podmiotami niezależnymi, lub zysku stosowanego w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne.

Metody zysku transakcyjnego Polegają na określaniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać dany podmiot uczestniczący w transakcji. Metoda podziału zysków Metoda marży transakcyjnej netto

Metoda podziału zysków Polega na określeniu łącznych zysków, jakie w związku z daną transakcją (transakcjami) osiągnęły podmioty powiązane, oraz podziału tych zysków między te podmioty w takiej proporcji, w jakiej dokonałyby tego podziału podmioty niezależne Analiza rezydualna, tj. podział sumy zysków uzyskanych w związku z daną transakcją Etap pierwszy - Każdemu uczestnikowi transakcji przypisuje się zysk odpowiedni dla danego rodzaju transakcji (funkcje, aktywa, ryzyko) Etap drugi - Pozostałe zyski dzielone są tak uczyniłyby to podmioty niepowiązane Analiza udziału, tj. podział zysku w oparciu o względną wartość działań podjętych przez każdy podmiot

Metoda marży transakcyjnej netto Polega na badaniu marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot w transakcji lub transakcjach z innym podmiotem powiązanym, i określeniu jej na poziomie marży, jaką uzyskuje ten sam podmiot w transakcjach z podmiotami niezależnymi, lub marży uzyskiwanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne. Marżę transakcyjną netto określa się poprzez odliczenie od przychodu osiągniętego w wyniku transakcji kosztów poniesionych w celu osiągnięcia tego przychodu, w tym także kosztów ogólnych zarządu.

Korekta zobowiązań podatkowych w związku stosowaniem cen transferowych Minister Finansów może dokonać korekty dochodów i zmiany wysokości zobowiązań podatkowych Warunki: Wniosek podatnika Dochody podatnika będącego podmiotem krajowym są przez administrację podatkową innego kraju włączone do dochodów podmiotu zagranicznego oraz odpowiednio opodatkowane w związku z określeniem przez tę administrację warunków, jakie byłyby uzgodnione między podmiotami niezależnymi

Wniosek podatnika nie później niż przed upływem trzech lat Wszczęcie postępowania polubownego (procedury wzajemnego porozumiewania) Wniosek podatnika nie później niż przed upływem trzech lat od doręczenia podatnikowi lub podmiotowi z nim powiązanemu protokołu kontroli albo decyzji podatkowej które prowadzą lub mogą prowadzić do podwójnego opodatkowania

Wniosek Elementy formalne wniosku dane identyfikacyjne podmiotu krajowego oraz podmiotów powiązanych opis stanu faktycznego sprawy określenie roku podatkowego, którego wniosek dotyczy; kopie decyzji podatkowych, protokołów kontroli lub innych dokumentów świadczących o zaistnieniu podwójnego opodatkowania; informacje dotyczące wszczętych przez podatnika lub podmioty powiązane, o których mowa w pkt 1, postępowań podatkowych lub sądowych, łącznie z wyrokami sądowymi wydanymi w sprawie; uzasadnienie wniosku oświadczenie podmiotu krajowego o gotowości bezzwłocznego udostępnienia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych pełnej dokumentacji oraz udzielenia wszelkich informacji mogących mieć wpływ na wynik sprawy

Analiza Ministra Finansów Wszczęcie procedury Jeżeli w ocenie Ministra Finansów wniosek jest uzasadniony Sprawa nie może być przez niego załatwiona w ramach procedur krajowych, w sposób uwzględniający wniosek podmiotu krajowego, Postępowanie Ministra Finansów Minister Finansów Informuje o tym właściwe organy innych państw, których ten wniosek dotyczy Minister Finansów informuje podmiot krajowy o wszczęciu procedury wzajemnego porozumiewania.

Obowiązki dokumentacyjne

Obowiązki dokumentacyjne Podmioty są zobowiązanie do prowadzenia dokumentacji  obejmującej: określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko) określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Zakres obowiązku Obowiązek prowadzenia dokumentacji obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość: 30.000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo 50.000 euro - w pozostałych przypadkach

Porozumienia w sprawach ustalenia cen transferowych

Rodzaje porozumień Porozumienie Jednostronne Dwustronne Wielostronne

Porozumienie jednostronne Minister Finansów, na wniosek podmiotu krajowego, uznaje prawidłowość wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między: 1) powiązanymi ze sobą podmiotami krajowymi lub 2) podmiotem krajowym powiązanym z podmiotem zagranicznym a tym podmiotem zagranicznym, lub 3) podmiotem krajowym powiązanym z podmiotem zagranicznym a innymi podmiotami krajowymi powiązanymi z tym samym podmiotem zagranicznym

Porozumienie dwustronne Minister Finansów na wniosek podmiotu krajowego, po uzyskaniu zgody władzy podatkowej właściwej dla podmiotu zagranicznego powiązanego z wnioskodawcą, uznaje prawidłowość wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotem krajowym powiązanym z podmiotem zagranicznym a tym podmiotem zagranicznym

Porozumienie wielostronne W przypadku gdy porozumienie dotyczy podmiotów zagranicznych z więcej niż jednego państwa, jego zawarcie wymaga zgody władz podatkowych państw, właściwych dla podmiotów zagranicznych, z którymi ma być dokonywana transakcja

Zakres porozumienia Porozumienie obejmuje transakcje, które zostaną dokonane po złożeniu wniosku o zawarcie porozumienia, jak i transakcje, których realizację rozpoczęto przed dniem złożenia wniosku Porozumienia nie zawiera się w zakresie transakcji, których realizację rozpoczęto przed dniem złożenia wniosku o zawarcie porozumienia, a które w dniu złożenia wniosku są objęte postępowaniem podatkowym, kontrolą podatkową, postępowaniem kontrolnym prowadzonym przez organ kontroli skarbowej lub postępowaniem przed sądem administracyjnym.

II GSK 421/08 „porozumienie w sprawie ustalania cen transakcyjnych obejmuje transakcje, które zostaną dokonane po złożeniu wniosku o zawarcie porozumienia, jak i transakcje, których realizację rozpoczęto przed dniem złożenia wniosku, natomiast nie obejmuje transakcji ostatecznie zrealizowanych przed doręczeniem decyzji w sprawie porozumienia, o jakiej mowa w art. 20i § 1 Ordynacji podatkowej. Ostateczne zrealizowanie oznacza przede wszystkim jednoznaczne i ostateczne określenie ceny transakcyjnej. ”

Obowiązki wnioskującego Przedstawienie: propozycji stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej, opisu sposobu stosowania proponowanej metody w odniesieniu do transakcji, która ma być przedmiotem porozumienia, okoliczności mogących mieć wpływ na prawidłowe ustalenie ceny transakcyjnej dokumentów mających istotny wpływ na wysokość ceny transakcyjnej, a w szczególności tekstów umów, porozumień i innych dokumentów wskazujących na zamiary stron transakcji; propozycji okresu obowiązywania porozumienia; wykazu podmiotów powiązanych, z którymi ma być dokonywana transakcja, wraz z ich zgodą na przedłożenie organowi właściwemu w sprawie porozumienia wszelkich dokumentów dotyczących transakcji i złożenia niezbędnych wyjaśnień.

Zakończenie postępowania Postępowanie kończy się wydaniem decyzji, która zawiera: oznaczenie podmiotów objętych porozumieniem; wskazanie wartości transakcji objętych porozumieniem; wskazanie rodzaju, przedmiotu transakcji objętych porozumieniem oraz okresu, którego ono dotyczy; wskazanie metody ustalania ceny transakcyjnej, algorytmu kalkulacji ceny oraz innych reguł stosowania metody; określenie istotnych warunków będących podstawą stosowania metody, o której mowa w pkt 4, z uwzględnieniem podziału ryzyka, pełnionych funkcji przez podmioty oraz marży realizowanej przez podmioty, o których mowa w pkt 1; termin obowiązywania decyzji (nie dłuższy niż 5 lat)

Czas trwania postępowania Postępowanie w sprawie porozumienia jednostronnego powinno być zakończone bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia jego wszczęcia Postępowanie w sprawie porozumienia dwustronnego powinno być zakończone bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu roku od dnia jego wszczęcia. Postępowanie w sprawie porozumienia wielostronnego powinno być zakończone bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu 18 miesięcy od dnia jego wszczęcia.

Opłata Wysokość opłaty od wniosku w sprawie porozumienia wynosi 1 procent wartości transakcji będącej przedmiotem porozumienia, przy czym dla porozumienia: 1) jednostronnego: a) dotyczącego wyłącznie podmiotów krajowych - wynosi nie mniej niż 5.000 zł i nie więcej niż 50.000 zł, b) dotyczącego podmiotu zagranicznego - wynosi nie mniej niż 20.000 zł i nie więcej niż 100.000 zł; 2) dwustronnego lub wielostronnego - wynosi nie mniej niż 50.000 zł i nie więcej niż 200.000 zł.

Międzynarodowe opodatkowanie dywidendy

Dywidendy Dywidendy, wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w umawiającym się państwie osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie (państwo rezydencji odbiorcy dywidendy) Jednakże dywidendy te mogą być opodatkowane także w tym umawiającym się państwie (państwo źródła), w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, i zgodnie z prawem tego państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do dywidend ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie, to podatek tak wymierzony nie może przekroczyć: a) 5% kwoty dywidend brutto, jeżeli osobą uprawnioną jest spółka (inna niż spółka osobowa), której bezpośredni udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendy wynosi co najmniej 25%, b) 15% kwoty dywidend brutto we wszystkich pozostałych przypadkach.

Opodatkowanie dywidend Państwo A Państwo B Podatek od dywidendy Podatek od dochodu z dywidendy Podatek od dochodu spółki B Spółka B Spółka A Dywidenda

Metoda unikania opodatkowania Art. 23A MK (metoda zwolnienia): Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie osiąga dochód z dywidend lub odsetek, który może być opodatkowany w drugim umawiającym się państwie, wówczas pierwsze państwo zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu w tym drugim państwie. Jednak takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem odliczenia, i która odpowiada tej części dochodu, która została osiągnięta z tego drugiego państwa

Skutek umowy: spółka A pomniejsza podatek AA o podatek AB (AA – AB) Skutek umowy: spółka A pomniejsza podatek AA o podatek AB (AA – AB). Ponosi też koszt podatku BB Państwo A Państwo B Podatek od dywidendy - podatek AB Podatek od dochodu z dywidendy – podatek AA Podatek od dochodu spółki B - podatek BB Spółka B Spółka A Dywidenda

Opodatkowanie dywidend w UE

Zwolnienie w państwie rezydencji spółki zależnej Zyski, które spółka zależna wypłaca swojej spółce dominującej, są zwolnione z podatku potrącanego u źródła dochodu.

Eliminowanie podwójnego opodatkowania ekonomicznego W przypadku gdy spółka dominująca, na mocy powiązania spółki dominującej z jej spółką zależną, otrzymuje zyski podzielone, państwo członkowskie spółki dominującej : powstrzymuje się od opodatkowania takich zysków; albo opodatkowuje te zyski, upoważniając jednocześnie spółkę dominującą do odliczenia od kwoty podatku należnego części podatku dochodowego od osób prawnych odnoszącej się do tych zysków i zapłaconej przez spółkę zależną i każdą podporządkowaną spółkę zależną w granicach kwoty odpowiedniego należnego podatku

Państwo A Państwo B Spółka B Spółka A Skutek dyrektywy: 1. całkowite zwolnienie z podatku od dywidend w państwie A i B 2. Zwolnienie dywidendy w państwie B oraz opodatkowanie dywidendy w państwie A z odliczeniem podatku zapłaconego w państwie B (AA-BB) Państwo A Państwo B Podatek od dywidendy - podatek AB Podatek od dochodu z dywidendy – podatek AA Podatek od dochodu spółki B - podatek BB Spółka B Spółka A Dywidenda

Opodatkowanie dywidend w ustawie o PDOP

Zaliczenie podatku od dywidend wypłacanych z terytorium poza UE Jeżeli spółki „krajowe” osiągają również dochody (przychody) poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i dochody te podlegają w obcym państwie opodatkowaniu w rozliczeniu za rok podatkowy dochody (przychody) te łączy się z dochodami (przychodami) osiąganymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w obcym państwie. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie.

Unikanie podwójnego opodatkowania ekonomicznego W przypadku gdy: spółka posiadająca osobowość prawną mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski uzyskuje dochody (przychody) z tytułu dywidend oraz dochody (przychody) te uzyskiwane są z tytułu udziału w zyskach spółki podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium państwa, z którym Polska posiada obowiązującą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, niebędącego państwem członkowskim UE lub innym państwem należącym do EOG albo Konfederacją Szwajcarską, oraz spółka „polska” posiada w kapitale spółki „zagranicznej” bezpośrednio nie mniej niż 75% udziałów (akcji) - odliczeniu podlega również kwota podatku od dochodów, z których zysk został wypłacony, zapłaconego przez spółkę „zagraniczną” w państwie jej siedziby, w części odpowiadającej udziałowi spółki „krajowej” w wypłaconym zysku spółki „zagranicznej”

Zwolnienie dywidendy wypłacanej z terytorium UE Zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) uzyskiwane przez spółki „krajowe” z tytułu dywidend wypłacanych przez osoby prawne mające siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: wypłacającym dywidendę jest spółka podlegająca w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów uzyskującym dochody (przychody) z dywidend jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 3)   spółka „krajowa” posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki „zagranicznej” 4)   spółka „krajowa” nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów

Opodatkowanie u źródła Podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu.

Zwolnienie od podatku u źródła Zwalnia się od podatku dochodowego dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki: wypłacającym dywidendę jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uzyskującym dochody (przychody) z dywidend „krajowych” osób prawnych, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, Spółka „zagraniczna” posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki „krajowej” Spółka uzyskująca dochód nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów

Skutki stosowania przepisów krajowych Zasada – zaliczenie podatku zapłaconego u źródła (eliminacja podwójnego opodatkowania prawnego) W przypadku spółek z udziałem 75% (poza UE) odliczenia dotyczy także podatku od dochodu, z którego dywidenda była wypłacona (eliminacja podwójnego opodatkowania ekonomicznego) Zwolnienie z podatku od dywidend (u źródła i w państwie rezydencji), gdy obie spółki mają siedzibę w UE i udział wynosi co najmniej 10%

Międzynarodowe unikanie opodatkowania

Unikanie opodatkowania Raje podatkowe Niedostateczna kapitalizacja Treaty shopping

Raje podatkowe

Pojęcie raju podatkowego Państwo lub wyodrębnione dla celów podatkowych terytorium (jurysdykcja podatkowa), na którym zniesiono opodatkowanie dochodu lub stworzono preferencyjne warunki opodatkowania dochodu

Rodzaje rajów podatkowych Państwa (terytoria), w których nie występuje opodatkowanie dochodu Państwa (terytoria), w których dochód opodatkowany jest według niskich stawek podatkowych Państwa, w których dochód opodatkowany jest według przeciętnych stawek, lecz stworzone zostały szczególne preferencje dla inwestorów

Wykaz rajów podatkowych 1) Księstwo Andory; 2) Anguilla - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 3) Antigua i Barbuda; 4) Aruba/Sint-Maarten/Curacao - Terytoria Królestwa Niderlandów; 5) Wspólnota Bahamów; 6) Królestwo Bahrajnu; 7) Barbados; 8) Belize; 9) Bermudy - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 10) Brytyjskie Wyspy Dziewicze - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 11) Wyspy Cooka - Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; 12) Wspólnota Dominiki; 13) Gibraltar - Terytorium Zamorskie Korony Brytyjskiej; 14) Grenada; 15) Sark - Terytorium Zależne Korony Brytyjskiej; 16) Hongkong - Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; 17) Kajmany - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 18) Republika Liberii; 19) Księstwo Liechtensteinu; 20) Makau - Specjalny Region Administracyjny Chińskiej Republiki Ludowej; 21) Republika Malediwów; 22) Republika Wysp Marshalla; 23) Republika Mauritiusu; 24) Księstwo Monako; 25) Montserrat - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 26) Republika Nauru; 27) Niue - Samorządne Terytorium Stowarzyszone z Nową Zelandią; 28) Republika Panamy; 29) Niezależne Państwo Samoa; 30) Republika Seszeli; 31) Federacja Saint Kitts i Nevis; 32) Saint Lucia; 33) Saint Vincent i Grenadyny; 34) Królestwo Tonga; 35) Turks i Caicos - Terytorium Zamorskie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; 36) Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych - Terytorium Nieinkorporowane Stanów Zjednoczonych; 37) Republika Vanuatu.

Ustawodawstwo antyrajowe Opodatkowanie dywidendy Włączenie dochodów do dochodów spółek macierzystych Wyłączenie transakcji z kosztów uzyskania przychodów (odmowa uznania podatku naliczonego) Obowiązki dokumentacyjne

Obowiązki dokumentacyjne Podmioty są zobowiązanie do prowadzenia dokumentacji  obejmującej: określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko) określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Zakres obowiązku Obowiązek sporządzenia dokumentacji obejmuje transakcję, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20.000 euro. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.

Niedostateczna kapitalizacja

Pojęcie niedostatecznej kapitalizacji Powoływanie przez spółkę mającą siedzibę na terenie jednego państwa spółki na terenie innego państwa spółki o najniższym możliwym kapitale zakładowym i finansowanie jej działalności z pożyczek udzielanych przez spółkę macierzystą

Skutki niedostatecznej kapitalizacji Unikania ryzyka gospodarczego Wysokie koszty podatkowe prowadzonej działalności gospodarczej (koszty odsetek od udzielonych pożyczek) Transferowanie potencjalnego zysku do kraju spółki macierzystej

Przeciwdziałanie niedostatecznej kapitalizacji Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni

W przypadku pożyczek udzielonych przez A lub B spółce C odsetki od kwoty ponad 300.000 nie stanowią kosztów uzyskania przychodów Spółka A 25 % udziałów w spółce B Spółka B 25 % udziałów w spółce A Spółka C Kapitał zakładowy spółki C = 100.000

Przeciwdziałanie niedostatecznej kapitalizacji Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni;

W przypadku pożyczek udzielonych przez B spółce C odsetki od kwoty ponad 300.000 nie stanowią kosztów uzyskania przychodów Spółka A 25% 25% Spółka C Kapitał zakładowy 100.000 Spółka B pożyczka

Korzyści umowne (treaty shopping)

Pojęcie Tworzenie łańcucha podmiotów rejestrowanych w poszczególnych państwach wykorzystywanego do przepływu dochodu, majątku lub kapitału w możliwie najkorzystniejszy sposób

Redukcja opodatkowania w państwie źródła Możliwe korzyści Redukcja opodatkowania w państwie źródła Redukcja opodatkowania w państwie rezydencji beneficjenta zysku Redukcja opodatkowania w państwie rezydencji faktycznego beneficjenta zysku

Mechanizm treaty shopping Kraj C Kraj A Regularne opodatkowanie dochodu Dochód Dochód Kraj B (korzystna umowa z A lub C)

Międzynarodowe zapobieganie unikaniu opodatkowania

Metody zapobiegania unikaniu opodatkowania Metody krajowe Metody umowne

Krajowe sposoby przeciwdziałania unikaniu opodatkowania Nadużycie prawa Wykładnia prawa Treść czynności przed jej formą Cel działalności Czynność pozorna Klauzule generalne

Umowne sposoby przeciwdziałania unikaniu opodatkowania Zakład Zasada długości ramienia Właściciel należności Spółki artystyczne