GIS (Geographical Information System) GIS - SIP - SIT historia zastosowania - interdyscyplinarność istota cele na podstawie D/02 DO DYDAKTYKI - GIS linki/Praca nt GIS - dobra Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Pojęcia GIS - SIP - SIT GIS - oryginalny termin z: Kanadyjski System Informacji Przestrzennej CGIS (Canada Geographic Information System) SIP - System Informacji Przestrzennej - narzędzie powstałe poprzez połączenie sprzętu (hardware), oprogramowania (software) oraz danych przestrzennych (spatial database) termin stosowany najczęściej do aplikacji związanych z ośrodkami geodezyjnymi tam też elementy baz danych - informacji o terenie - granice, budynki, klasyfikacja gruntów, kataster (finanse) i cała obsługa prac (robót) geodezyjnych ale najczęściej do opracowań regionalnych 1:1mln/1:20 tys SIT - System Informacji o Terenie - najczęściej część SIP, informacje w formie numerycznej o ukształtowaniu terenu (wysokościowa mapa numeryczna), granicach, własności (powiązanie z księgami wieczystymi), zagospodarowaniu (plany miejscowe), użytkowaniu (decyzje dot. inwestycji) wizualizacja na potrzeby specjalistycznych zastosowań ale najczęściej do opracowań typowo geodezyjnych 1:500/5000 WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Pojęcia GIS - SIP - SIT Terminy kojarzone z technologią GIS to: • Automatyczne Tworzenie Map (Automated Mapping - AM) • Wspomagane Komputerowo Tworzenie Map (Computer-Assisted Mapping - CAM) • Komputerowo Wspomagane Kreślenie (Computer-Aided Drafting - CAD) • Komputerowo Wspomagane Kreślenie i Projektowanie (Computer-Aided Drafting and Design - CADD). • System Informacji o Terenie SIT (Land Information System - LIS) • Automatyczne Tworzenie Map i Zarządzanie Infrastrukturą Techniczną (Automated Mapping/Facilities Management - AM/FM) • Geoprzetwarzanie i Analizy Sieciowe (Geoprocessing and Network Analysis) WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Pojęcia GIS - SIP - SIT GIS - aktualnie - wszystkie formy przestrzennej i coraz częściej dynamicznej (4D) wizualizacji różnych danych odnoszących się do terenu (obrazu na ekranie) wykorzystanie możliwości zintegrowania na ekranie: podkładu „mapowego” (z serwerów mapowych np. Google M) mapy topograficznej (archiwalnej) - zeskanowana map numerycznych + modele budynków i pokrycia terenu cyfrowych map ukształtowania terenu (skaning laserowy) zdjęć satelitarnych 900 ew. 450 prostopadłych lub ukośnych zdjęć lotniczych (900 i 450) nałożonych na to (w oparciu o bazy danych) informacji: obszarowych (polygon, area) - np. parki narodowe liniowych (line, polyline) - drogi, koleje, kanały punktowych (point) - firmy, przystanki, miejsca widokowe informacji dynamicznych (4D) - pojazdy, korki, ruch możliwości uzyskania informacji po „kliknięciu / najechaniu”: stałych informacji teleadresowych, opisu obiektu informacji bieżących - repertuar, menu, opinie klientów zdjęć, filmów, panoram ale i widoku z kamer internetowych WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Historia cała historia kartografii - wstęp do współczesnego GIS-u przed „epoką komputerów” początek - lata 50-te XX-wieku - mapy tematyczne analiza ilościowa zjawisk na mapach pierwsze próby digitalizacji map („skanowania”) pierwsze próby zautomatyzowania rysunku map pierwszy GIS Kanada - dr Tomlinson - 1963 rok Kanadyjski System Informacji Przestrzennej CGIS (Canada Geographic Information System) miał służyć do inwentaryzacji zasobów naturalnych, informowania o możliwościach wykorzystania terenu, a także analizy zgromadzonych informacji przestrzennych nt. jego aktualnego wykorzystania WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Historia Uniwersytet Harwardzki 1964 rok - prof. Howard T. Fisher Laboratorium Grafiki Komputerowej i Analiz Przestrzennych (Harvard Laboratory for Computer Graphics and Spatial Analysis) system SYMAP (Synagraphic Mapping System), program do opracowywania (generowania) mapy cyfrowej (mapa „składa” się z tych samych, powtarzalnych elementów) koniec lat 60-tych - firmy kartograficzne - wdrożenie eksperymentalnych programów GIS (mapowych) - redukcja czasu przy edycji starych / nowych map lata 70-te pierwsze (wojskowe) i komercyjne satelity satelity cywilne wyposażone w cyfrową teledetekcję (poprzednio tylko foto) od początku lat 80-tych tworzenie zintegrowanych geograficznych systemów informacyjnych - państwowych, regionalnych i lokalnych oraz wyspecjalizowanych - firmowych, badawczych, wojskowych itd. początkowo komercyjne - zamknięte / firmowe / tajne później (lata 90-te) Internet też typu open - Wiki WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS zastosowania - interdyscyplinarność umożliwia wymianę i zintegrowanie informacji pomiędzy: Krzysztof Iwaszko, dr
GIS zastosowania - interdyscyplinarność bezpieczeństwo - możliwość szybkiego podejmowania decyzji - główny powód wdrożenia aplikacji GIS główne dziedziny - sektory: administracja (najczęściej po powodzi, huraganie itp.) zarządzanie nieruchomościami, gruntami, zagospodarowanie oraz planowanie przestrzenne, podejmowanie decyzji prawnych, administracyjnych, lokalizacyjnych ewidencja, obsługa mieszkańców opieka zdrowotna (rozmieszczenie - lokalizacja usług) ale i analiza przestrzenne wpływu różnych czynników na zdrowie mieszkańców zarządzanie kryzysowe - patrz niżej służby szybkiego reagowania automatyczna lokalizacja zgłoszenia tel. kom. GSM +/ew GPS lokalizowanie pożaru, wypadku, katastrofy czy przestępstwa i reakcja - określenie strefy zagrożenia, oszacowanie możliwych strat, uruchomienie planu ewakuacji, przewidzenie oraz zapobieganie dalszym skutkom zdarzenia monitorowanie ruchu / dojazdu pojazdów uprzywilejowanych WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS zastosowania - interdyscyplinarność cd. główne dziedziny - sektory (cd.): ochrona środowiska analizowanie zanieczyszczeń, ocena oraz kontrola hałasu w środowisku, ocena stanu środowiska geograficznego ocena stanu szlaków turystycznych turystyka promocja miejsc i szlaków wirtualne ścieżki marketing ( geomarketing) prowadzenie analiz wspomagających decyzje, obsługa klienta, sieci sprzedaży, logistyka dostaw w czasie rzeczywistym tworzenie map przedstawiających lokalizacje klientów mapy sieci usług konkurencji transport nawigacja morska i lądowa, monitoring pojazdów w czasie rzeczywistym GPS analiza optymalnej trasy, WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS zastosowania - interdyscyplinarność cd. główne dziedziny - sektory (cd.): przemysł planowanie optymalnego rozmieszczenia dróg, linii kolejowych; budowa oraz zarządzanie mediami - wodociągi, rurociągi gazowe, kanalizacje, optymalizacja sieci telekomunikacyjnych, energetycznych ....... rolnictwo i leśnictwo edukacja meteorologia sejsmologia geologia analiza kryminalistyczna, złoża naturalne przemysł wydobywczy WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Dane przestrzenne dane przestrzenne bazy danych zbiór informacji numerycznych opisujących dane zjawisko gromadzone w celu ich wykorzystania do analizy i wizualizacji w ramach GIS bazy danych relacyjne bazy danych (database); zbiory danych w postaci tabel połączonych relacjami; dają możliwość przekształcania, przemieszczania, usuwania, edytowania, wyszukiwania danych oraz ich transformowania danych; do tych operacji używa się specjalnego języka zapytań; najpopularniejszym z nich jest SQL (Structured Query Language) obiektowe bazy danych (ODB) - nowa technologia - programowanie obiektowe, problemy przy tworzeniu zapytań WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Dane przestrzenne wizualizacja danych przestrzennych mapa (obraz) z założenia dwuwymiarowa - płaska po dodaniu funkcji czasu (zmian w czasie) np. ruchu pojazdów, dodatkowy wymiar ~ 2.5 D w celu poprawienia jakości „odbioru” przez użytkownika wykorzystywanie jako podkładu zdjęć ukośnych 450 albo numerycznych (3D) modeli terenu uzupełnianie map numerycznymi modelami pokrycia terenu - budynki, drogi, wiadukty, stadiony (RPA), zieleń (Centr.P.NY) po nałożeniu zmian / czasu - model ~3,5D/4D jakość danych - map podkładowych mapy cyfrowe - dowolna skalowalność ale generalizacja inform. mapy rastrowe -zdjęcia - rozdzielczość fotografii WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Dane przestrzenne wizualizacja danych przestrzennych cd dane opisujące zjawiska statyczne - adresowe, lokalizacyjne dynamiczne - menu, rozkłady jazdy interaktywne - wyrażanie opinii - hotele, restauracje mapy amorficzne (schematyczne, uproszczone, zniekształcone) np. metro) WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr
GIS Portale mapowe END: WSAP 2011/20012 Krzysztof Iwaszko, dr