Wolontariat

Definicja Wolontariat (łac. volontarius - dobrowolny) dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Obecnie „wolontariat” i „wolontariusz”, dzięki Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 roku, są już pojęciami prawnymi. Ustawa definiuje „wolontariusza” jako osobę fizyczną, która wykonuje świadczenia dobrowolnie i bez gratyfikacji materialnej na rzecz organizacji pozarządowych, organów administracji publicznej i podległych im jednostek organizacyjnych. Praca wolontarystyczna bywa używana wymiennie ze sformułowaniem praca społeczna, ochotnicza.

Czy wiesz, że? Określenie bezpłatna - nie oznacza bezinteresowna, lecz bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistości wolontariusz uzyskuje korzyści niematerialne: satysfakcję, spełnienie swoich motywacji (poczucie sensu, uznanie ze strony innych, podwyższenie samooceny itd.), lepszą pozycję na rynku pracy. Określenie wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie oznacza, że wolontariatem nie jest każda praca na rzecz innych. Np. pomoc własnej babci wolontariatem nie jest, natomiast pomoc starszej osobie w pobliskim Domu Pomocy Społecznej - jest.

Rodzaje wolontariatu hospicyjnego

Wolontariuszem medycznym specjalistycznym może zostać osoba z wykształceniem medycznym (lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta, opiekun chorych) , a pomocniczym - osoba bez wykształcenia medycznego, które ukończyły 18 lat i przeszły pomyślnie kurs z podstawowej wiedzy o wolontariacie oraz z zakresu opieki paliatywnej. Wolontariusz niemedyczny wspiera Hospicjum w organizowanych akcjach (koncertach, kwestach, konferencjach, przedstawieniach) oraz pracach biurowych i porządkowych. W ten rodzaj Wolontariatu może zaangażować się każdy niezależnie od wieku, wykształcenia, sprawności fizycznej i intelektualnej, rodzaj i typ pracy dobiera koordynator Wolontariatu.

Istotne elementy WOLONTARIATU opiera się na bezinteresownej woli służenia innym ludziom jest dobrowolny zakłada pewną ciągłość i systematyczność w działaniach Wolontariat

WOLONTARIAT „służbą dla dobra ludzkości” „pracą ofiarowaną dobrowolnie najbardziej potrzebującym”. sposobem na spędzanie wolnego czasu metodą szerokiej integracji środowiskowej Nie jest tylko

Motywacje Młodzież: Edukacja, zdobycie doświadczenia, ciekawość świata poszukiwanie własnej tożsamości, sposób na poszukiwanie pracy, poligon doświadczalny przed wkroczeniem w dorosłe życie Osoby w wieku średnim: Sposób na samorealizację,, odreagowanie stresów zawodowych, przeciwwaga w stosunku do trudów dnia codziennego, „humanizacja życia” Emeryci: Potrzeba bycia aktywnym, chęć podzielenia się doświadczeniem i wiedzą, potrzeba kontaktu z ludźmi, możliwość rozwoju nigdy nie realizowanych pasji

osobiste nieszczęście czynnik pożyteczności Motywy wolontariuszy Co motywuje ludzi do pomocy bliźnim? Oto jedne z najczęstszych pobudek : czyjś przykład osobiste nieszczęście pobudki religijne nadanie sensu życiu nagła konieczność chęć szerzenia dobra czyjaś potrzeba potrzeba kontaktu z ludźmi czynnik pożyteczności chęć bycia potrzebnym

„Konsekwencje” duchowej natury wolontariatu należy on do najcenniejszych i najbardziej intymnych wartości człowieka niesie w sobie jakieś wyzwanie (tajemnicę), która sprawia, że człowiek przekracza samego siebie czynna miłość do osoby – istotą wolontariatu; troska o słowa pełne szacunku; wolontariat zmienia wszystkich, którzy pozostają w obrębie jego oddziaływania - przybliża ich do miary prawdziwego człowieczeństwa

Wolontariat w Polsce Kim są? Najwięcej osób z wyższym wykształceniem (im wyższe wykształcenie, tym większa aktywność); osoby młode, zwłaszcza te między 13 a 19 rokiem życia (uczniowie i studenci); osoby w wieku między 40 a 44 lata; zdecydowanie rzadziej były to osoby powyżej 55 roku życia; w pracę społeczną nieco częściej angażują się kobiety. częściej mieszkańcy wsi Popularność wolontariatu jest wyraźnie zróżnicowana regionalnie – w Polsce zachodniej oraz południowej tego typu działania deklaruje się znacznie częściej niż w Polsce wschodniej, północnej i centralnej.

Wolontariat w Polsce Komu pomagają? W 2008 roku 20% wolontariuszy (a więc ok. 2% Polaków) zadeklarowało, że w ostatnim roku pracowało społecznie na rzecz więcej niż jednej organizacji (w 2007 roku było to 40% wolontariuszy, a więc niemal 6% Polaków).   Wolontariusze najczęściej wspierają swoją pracą: - organizacje i grupy pomagające najuboższym, - organizacje i ruchy religijne, parafialne - organizacje i grupy działające w sferze edukacji i wychowania, - Ochotniczą Straż Pożarną, GOPR, WOPR.

Społeczny i edukacyjny wymiar wolontariatu Wolontariat to: jeden z najbardziej skutecznych sposobów łagodzenia społecznych niesprawiedliwości; rodzi postawy dobroczynności u innych; oddziaływanie edukacyjne wolontariatu; formą edukacji, kształcenia i formacji dla wszystkich, którzy się z nim stykają; narzędzie edukacji obywatelskiej; promuje aktywny udział w życiu społecznym poprzez uczestnictwo w organizacjach i instytucjach nie nastawionych na zysk; rozwija samodzielność i kreatywność ; zachęca osoby defaworyzowane (niepełnosprawne, młodzież pochodzącą z biednych rodzin, bezrobotną, zagrożoną patologiami) do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym; nie jest tylko zdobywaniem kwalifikacji umysłowych, ale także formacją ducha, kształceniem woli. Wolontariat nie tylko uczy aktywności i odpowiedzialności obywatelskiej, ale jako tzw. trzeci sektor stanowi wręcz konieczny warunek dla zaistnienia we współczesnej demokracji autentycznego społeczeństwa obywatelskiego.

SZKOLNY PROGRAM WOLONTARIACKI  Głównym założeniem wolontariatu szkolnego jest aktywizowanie młodzieży w celu działań na rzecz środowiska lokalnego. Proponowany program jest elementem edukacji społecznej uczniów i ich integracji ze środowiskiem. Przygotowuje on młodzież do aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym i obywatelskim, rozwija ich zainteresowania, umiejętności społeczne, a przede wszystkim niesie ze sobą wiele wartości wychowawczych, kształtujących kreatywność, odpowiedzialność, wrażliwość i otwartość na drugiego człowieka. Daje on też możliwość nawiązania przez szkołę współpracy z innymi placówkami, organizacjami i instytucjami, działającymi na rzecz środowiska lokalnego. Specyfiką programu jest stworzenie grupy wolontariuszy, podejmujących różnorodne rodzaje aktywności w zależności od ich potencjału i zainteresowań oraz potrzeb lokalnych.

Cele szczegółowe programu Zwiększenie wrażliwości młodzieży na potrzeby innych; Tworzenie więzi między uczniami/nauczycielami a środowiskiem lokalnym; Kształtowanie postaw prospołecznych i obywatelskich Rozwijanie empatii i rozumienia Kreowanie roli szkoły jako centrum lokalnej aktywności; Poszerzanie wiedzy uczniów w dowolnie wybranej dziedzinie; Inspirowanie młodzieży do aktywnego spędzania czasu wolnego; Zwiększenie satysfakcji nauczycieli z wykonywanej pracy;

c.d. Kreowanie twórczej atmosfery w szkole, sprzyjającej samorealizacji i poszerzaniu własnych zainteresowań; Nabycie doświadczeń i umiejętności społecznych; Kształtowanie umiejętności działania zespołowego; Współdziałanie uczniów i wzajemne wspieranie się; Kultywowanie i wzbogacanie tradycji szkoły zgodnie z założeniami programu wychowawczego placówki; Współdziałanie z organizacjami społecznymi i młodzieżowymi; Organizowanie w szkole pomocy uczniom napotykającym trudności w nauce, w życiu rówieśniczym i rodzinnym.

Określenie zadań wolontariuszy Czynna współpraca szkoły z lokalnym środowiskiem Podejmowanie własnej aktywności przez wolontariuszy w celu zaspokojenia potrzeb szkoły (współpraca z Samorządem Uczniowskim, organizacja imprez); Nawiązanie współpracy z PTOP w Poznaniu, (motyle dla Hospicjum) Nawiązanie współpracy Towarzystwem Przyjaciół Dzieci (współpraca z organizacją oparta głównie na organizowaniu czasu wolnego dzieciom młodszym); Organizacja pomocy dzieciom wywodzącychm się z rodzin dysfunkcyjnych w środowisku lokalnym, poprzez pomoc w nauce i organizację czasu wolnego

Cechy wolontariusza – Kodeks etyczny Być pewnym (chęci niesienia pomocy innym) Być przekonanym, o wartości tego, co się robi Być lojalnym, zgłaszać sugestie Przestrzegać zasad, nie krytykować zasad, których się nie rozumie Mówić otwarcie, nie pozwalać , by tłumione wątpliwości, odciągnęły od tego, co najważniejsze. Chętnie się uczyć, rozszerzać swoją wiedzę Stale się rozwijać, starać się wiedzieć jak najwięcej o swojej pracy i organizacji Nie sprzeciwiać się kontroli nad sobą, będziesz pracować lepiej i z większą satysfakcją, wykonując, to, czego się od Ciebie oczekuje Być osobą, na której można polegać, praca jest zobowiązaniem- wykonuj więc to , co zgodziłeś się robić Działać w zespole, znajdź dla siebie miejsce w grupie, samotnik działający na własna rękę jest mało skuteczny.

System rekrutacji Akcja plakatowa informująca uczniów o działalności szkolnego wolontariatu oraz naborze (na początku każdego roku szkolnego); W trakcie roku szkolnego-rozmowy zaangażowanych wolontariuszy z przyjaciółmi , znajomymi, zachęcanie do pracy na rzecz innych; Informowanie uczniów w klasach poprzez wychowawców o działalności szkolnego wolontariatu.

Spotkania informacyjne i wstępne rozmowy kwalifikacyjne Spotkanie informacyjne odbywa się raz w roku szkolnym, przy udziale przedstawiciela PTOP i ma charakter zajęć warsztatowych. W ramach tych zajęć badane są predyspozycje młodzieży do działań wolontariackich, jak również ich oczekiwania wobec pracy na rzecz drugiego człowieka (rozmowa kwalifikacyjna). W trakcie spotkania zostaje przedstawiony program i rodzaje prac. Oraz zostaje stworzona lista chętnych do pracy w wolontariacie.

Szkolenia wolontariuszy i wspieranie ich rozwoju Celem szkolenia jest zapoznanie wolontariuszy z organizacją jako całością, tak, aby czuli się za nią odpowiedzialni. Na spotkaniach szkoleniowych gromadzone są także kwestionariusze osobowe oraz kwestionariusze porozumienia, które stanowią podstawę do przygotowania legitymacji wolontariusza. W zależności od potrzeb związanych z charakterem podejmowanej przez wolontariuszy pracy organizowane są na terenie szkoły bądź w siedzibie PTOP szkolenia z zakresu idei wolontariatu oraz tematyki związanej z realizowanymi zadaniami, jak również zajęcia warsztatowe rozwijające umiejętności komunikacyjne i negocjacyjne uczniów. Na koniec każdego semestru odbywają się spotkania sprawozdawczo-integracyjne, mające na celu promocje efektów podejmowanych działań.

Wspieranie i nadzorowanie pracy wolontariusza w szkole Koordynatorem zespołu wolontariuszy jest wyznaczony nauczyciel Do zadań koordynatora należy: Utrzymywanie stałego kontaktu ze PTOP w ramach, którego pracuje wolontariat szkolny; Utrzymywanie stałego kontaktu z organizacjami i instytucjami, z którymi współpracuje szkoła w ramach wolontariatu; Tworzenie atmosfery zaufania i otwartości; Dawanie poczucia bezpieczeństwa, które sprzyja dobrej współpracy Organizowanie raz w miesiącu/ lub zależnie od potrzeb spotkania organizacyjnego, mającego na celu zapoznanie młodzieży z planowanymi działaniami oraz przydziałem obowiązków; Stworzenie systemu gratyfikacji wolontariuszy zależnej od wkładu pracy Przeprowadzanie rozmowy wyjaśniającej powody powstawania zaniedbań w czasie pracy wolontariuszy; Organizowanie wspólnie z wolontariuszami Dnia Wolontariusza- 5 grudnia Przygotowanie rocznych sprawozdań z pracy wolontariuszy.

System nagradzania wolontariuszy Działania zaangażowanych wolontariuszy są nagradzane poprzez: Umieszczenie na liście honorowych wolontariuszy; Pochwałę koordynatora programu z wpisem do dziennika; Zaproszenie wolontariusza na Radę Pedagogiczną wręczenie dyplomu i przedstawienie wyników pracy; Pochwałę dyrektora szkoły; Powierzanie coraz bardziej odpowiedzialnych zadań.

sposoby motywowania wolontariuszy Wyznaczenie jasnego celu Uprzednio ustalone zamierzenia są podstawą motywacji wolontariuszy w większości sytuacji. Powierzając im zadanie, powinniśmy przedstawić jego istotę i główne założenie. Wolontariusze muszą wiedzieć, czego mogą się spodziewać, aby dobrze mogli wykonać swoją pracę. Dzielenie się wynikami Świetnym motywatorem dla wolontariuszy jest często wiedza na temat wyników/skutków ich działania oraz wpływu jaki mieli na sukces przedsięwzięcia. Warto uświadomić wolontariuszom, ile wart jest ich osobisty wkład w dane wydarzenie. Przykładowo, powinni zostać poinformowani, na co przeznaczane są finanse, które pomagali zbierać. Okazanie wdzięczności i uznania Wolontariusze nie robią tego dla pieniędzy, rzadko też zależy im  na innego rodzaju świadczeniach. Czerpią radość z samego uczestnictwa w jakiejś sprawie i nie narzekają na warunki pracy, które często bywają ciężkie. Największym uznaniem dla nich są szczere wyrazy wdzięczności. Słowo „dziękujemy" nic nie kosztuje, za to można je wyrazić na wiele ciekawych sposobów, np.: w biuletynie przedstawić najbardziej zaangażowanych wolontariuszy, ukazując ich ogromny wkład w działalność (wraz z fotografią). Inna propozycja to wywieszenie zdjęć najbardziej efektywnych wolontariuszy na gazetce lub w gablocie. Działania kreatywne Pamiętajmy, że ludzie są różni - każdy ma inny charakter oraz potrzeby, które determinują sposób w jaki możemy na nie wpływać. Coś, co aktywizuje jedną osobę, nie musi tak samo oddziaływać na drugą. Dlatego wszelkie kreatywne i niestandardowe pomysły mogą mieć skuteczny i pozytywny oddźwięk w motywowaniu wolontariuszy.

nowe technologie Internet może stanowić bardzo użyteczne narzędzie promocji Aktualna strona internetowa umożliwi osobom zainteresowanym zapoznanie się ze specyfiką naszej działalności. Kalendarz planowanych wydarzeń z pewnością pomoże w gromadzeniu wolontariuszy na organizowane przez nas wydarzenia. Portale społecznościowe stanowią bardzo łatwy i bezpłatny sposób na reklamę. W momencie gdy jedna osoba zainteresuje się naszym portalem, widzą to wszyscy jej znajomi. Informacja rozprzestrzenia się w bardzo szybkim tempie. To narzędzie umożliwia również tworzenie „grupy przyjaciół" naszej organizacji, którzy będą na bieżąco komentować i wspierać nasze wydarzenia. E-mailowa baza danych powinna stanowić jak najpełniejszy zbiór kontaktów do naszych byłych i obecnych współpracowników. Warto by nawet osoby, które pomagały nam tylko podczas jednego wydarzenia, zawsze wiedziały, kiedy organizujemy następne. Newsletter to regularnie wysyłane e-maile z bieżącymi informacjami dotyczącymi naszej działalności. Mogą się nim zainteresować osoby wcześniej zupełnie niezwiązane z naszą działalnością.

Do zobaczenia! W momencie gdy nasza współpraca dobiega końca, nachodzi czas ogólnego podsumowania, podziękowania oraz wydania zaświadczeń i referencji. Mimo że po zorganizowaniu dużego wydarzenia sportowego może to być okres bardzo intensywny, kiedy wszystko trzeba posprzątać i rozliczyć, postarajmy się pożegnać w taki sposób, by obie strony były otwarte na przyszłą współpracę. Zarówno ten wolontariusz, który pracował dla nas przez lata, jaki i ten, który pomagał nam tylko przy jednym wydarzeniu, bardzo często przywiązuje się do naszej organizacji i czuje do niej sentyment. Angażując wolontariuszy, mamy szanse stworzyć sieć osób życzliwych, które będą promować naszą organizację oraz wspierać ją przez dłuższy czas, także po zakończeniu oficjalnej współpracy. Niestety, podczas przeprowadzonych badań wielu wolontariuszy stwierdziło, że zdarzały im się sytuacje, kiedy nikt im nie podziękował za wykonaną pracę, odchodzili z organizacji i tracili z nią kontakt. Byli wolontariusze stanowią ogromny kapitał, którego nie wolno marnować. Pamiętajmy by w sposób szczególny podziękować im za ich zaangażowanie. Dużą przyjemność sprawią wolontariuszowi podziękowania od samych beneficjentów. Jeżeli to możliwe, postarajmy się je zaaranżować. Wpiszmy naszego byłego wolontariusza na listę mailową, zapraszajmy go na nasze wydarzenia i proponujmy współpracę w pierwszej kolejności.

Angażując wolontariuszy kształtujemy ich poczucie odpowiedzialności, wrażliwości społecznej, pomagamy dostrzegać pozytywne wartości w otaczającym świecie. podnosimy poczucie ich własnej wartości, odbudowujemy wiarę we własne siły i pozwalamy uwierzyć w siebie

Na podstawie: http://www.zs23.wroclaw.pl/pedagog/wolontariat.html