CYKL ŻYCIA ORGANIZACJI

FAZY CYKLU ŻYCIA Utworzenie, Rozwój, Dojrzałość, Schyłek, Zaprzestanie działalności.

CECHY Różna długość faz; Zależy od rodzaju przedsiębiorstwa i od gospodarki; Na ogół występują w kolejności, choć mogą występować cyklicznie (szczególnie rozwój i dojrzałość).

UTWORZENIE Od kilku dni do roku, a nawet dłużej. Rozróżnienie: Formalne – zarejestrowanie, Rzeczowe – faktyczne powstanie organizmu gospodarczego, który może wytwarzać produkty lub usługi.

ROZWÓJ Na ogół co najmniej kilka lat; Rosnąca sprzedaż produktów lub usług; Rosnący udział w rynku; Poszerzanie rynku – geograficzne, produktowe, grup docelowych; Okres decydujących decyzji dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

DOJRZAŁOŚĆ Stagnacja wielkości sprzedaży i udziału w rynku; Wzrosty i spadki ale w ramach trendu; Możliwa druga faza rozwoju, jeśli: Odpowiednie zmiany, restrukturyzacja – nowe strategie rynkowe – wejście na nowe rynki, Zmiana sposobów dotarcia do starych rynków, Dzięki niezależnemu zwiększeniu się rynku. Na ogół ponowny rozwój po kryzysie.

SCHYŁEK Zmniejszenie wielkości produkcji i udziału w rynku; Powodem może być schyłkowość branży, nowe restrykcyjne przepisy; Wewnętrzne spory wspólników, udziałowców. Na końcu fazy schyłkowej – zaprzestanie działalności organizacji.

DŁUGOŚĆ FAZ ZALEŻY OD: Jakości kadry zarządzającej, Kapitału, Doświadczenia organizacji, Branży Ogólnej sytuacji gospodarczej, Pomocy państwa.

FAZY ROZWOJU WG GREINERA Ewolucyjny rozwój organizacji jest przerywany zmianami rewolucyjnymi – wtedy istotna zmiana lub upadek – rewolucja, Zmiana zapoczątkowuje okres dalszego ewolucyjnego rozwoju, Długość okresów ewolucji zależy od rynku (nowe produkty, łatwość wejść itp.).

FAZY ROZWOJU duża ... k. biurokratyzmu Współdziałanie k. decentralizacji Koordynacja k. autonomii mała k. przywództwa Delegacja Formalizacja Kreatywność młoda dorosła

FAZA TWÓRCZA Tworzenie produktu i rynku, Komunikacja bezpośrednia, Brak wyraźnej specjalizacji – wspólny cel, Baczne obserwowanie rynku. Kryzys przywództwa: konieczność zatrudniania specjalistów, wprowadzenia zasad komunikacji, przeciążenie kadry kierowniczej, konieczność wprowadzenia procedur.

KIEROWANIE I FORMALIZACJA Struktura funkcjonalna; Systemy rachunkowości, budżetowania, logistyki, Standardy pracy, Formalna komunikacja, Kryzys autonomii: menedżerowie niższego szczebla nie podejmują decyzji – są specjalistami. Odczuwalny spadek autonomii i decyzyjności wielu osób.

DELEGOWANIE Decentralizowanie struktury organizacyjnej, Wzrost uprawnień kierowników zakładów itp. Kryzys kontroli: autonomiczni kierownicy zaczynają sami określać cele.

KOORDYNACJA Sformalizowane systemy koordynacji, Możliwe łączenie jednostek – centra inwestycyjne, Procedury planistyczne, Sformalizowane systemy ocen efektywności. Kryzys biurokratyzmu: Wzrost liczby pracowników sztabowych, zmniejszenie zaufania między pracownikami liniowymi i sztabowymi, organizacja zbyt duża (różnorodna) by zarządzać nią jednolitymi procedurami.

WSPÓŁPRACA Spontaniczność kierowania – praca zespołowa, Formalna kontrola zastąpiona uspołecznioną (zespołową) i samokontrolą, Rozbudowa systemów informacyjnych, Specjaliści w zespołach zadaniowych a nie w strukturze funkcjonalnej. Kryzys: brak wewnętrznych rozwiązań (produktów) umożliwiających dalszy rozwój. Rozwiązanie – holdingi, alianse

KRYZYS Proces niekorzystnych, trudno odwracalnych zmian w przebiegu i wynikach działalności gospodarczej. Przyczyny: Zewnętrzne: zmiana gustów, restrykcyjne przepisy, załamanie się rynków (wojna), postęp techniczny, działania konkurentów. Wewnętrzne: konflikty, zły przepływ informacji, brak zaufania do przełożonych, nieumiejętności.

FAZY KRYZYSU Potencjalny – zagrożenie dla działalności. Konieczność identyfikacji przyczyn. Ukryty – trudności w osiąganiu celów, często uznawane za przejściowe. Jawny – trudności w funkcjonowaniu, które zagrażają istnieniu organizacji.

PRZEBIEG KRYZYSU Gwałtowny – najtrudniej zaradzić (krótkie dwie pierwsze fazy). Zmienny – głównie przy zewnętrznych przyczynach lub gdy nie podejmuje się odpowiednich kroków od razu, Pełzający – w branżach schyłkowych.

WALKA Z KRYZYSEM Samodzielna – restrukturyzacja, Regulowana prawnie – postępowanie naprawcze pod nadzorem sądowym (nie wykluczają się), Stałe działania restrukturyzacyjne o charakterze rozwojowym.

OZNAKI KRYZYSU Brak płynności, wypłacalności. Niewypłacalność – niewykonywanie wymagalnych zobowiązań. Plan naprawczy inicjowany przy przewidywanej niewypłacalności powinien przywrócić zdolność konkurowania.

ZAPRZESTANIE DZIAŁALNOŚCI Przestaje istnieć jako podmiot prawny i nie prowadzi dalszej działalności gospodarczej; Przyczyny: Z woli właścicieli – z przyczyn ekonomicznych, z góry zaplanowane,... Na mocy orzeczenia sądu (przymusowo) – niespełnienie wymagań formalno – prawnych, upadłość z likwidacją majątku.

LIKWIDACJA Konsekwencja zaprzestania działalności, Likwidator – przejmuje prowadzenie (członkowie zarządu, właściciele spółek), Sprzedaż majątku tak jak postanowili właściciele, Organy istnieją (poza zarządem), W nazwie „w likwidacji”.

POSTĘPOWANIE - LIKWIDACJA Spłata wierzycieli, Podział kwoty między właścicieli, Jeśli nie starcza na pokrycie zobowiązań – wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego – upadłość z likwidacją majątku.