Opłata zastępcza jako element systemu wsparcia kogeneracji

Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej K – kocioł. T – turbina. G - generator strata 0.3 tony Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie 0.8 tony T G strata 0.9 tony W elektrowni efektywność wykorzystanie paliwa wynosi ok. 40%

Wytwarzanie energii w elektrociepłowni K – kocioł. T – turbina. G - generator strata 0.3 tony Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie 0.6 tony T G rzeczywiste wykorzystanie 1.1 tony W elektrociepłowni efektywność wykorzystanie paliwa wynosi ok. 85%

Zalety kogeneracji Poprawa bezpieczeństwa energetycznego Wykorzystanie potencjału rozwojowego kogeneracji zwiększa moc dyspozycyjną w systemie Efektywność Możliwość zaoszczędzenia od 25 do 50% energii chemicznej paliwa w źródle (w zależności od rodzaju paliwa) Redukcja emisji CO2 Zastąpienie produkcji rozdzielonej kogeneracyjną zmniejsza emisję do 60% Redukcja strat przesyłowych i dystrybucyjnych Strata przesyłu energii elektrycznej w Polsce wynosi ok. 11TWh (15% przesył, 85% dystrybucja). Kogeneracja zmniejsza straty.

Zalety kogeneracji Finansowe korzyści odbiorców Kogeneracja umożliwia utrzymanie konkurencyjnej ceny ciepła dla odbiorcy komunalnego Redukcja kosztów pośrednich Skojarzona produkcja spowoduje ograniczenie szkodliwych dla zdrowia emisji siarki, pyłów, a tym samym zredukuje koszty opieki zdrowotnej Wypełnienie zobowiązań Kogeneracja daje możliwość wypełnienia celów 3x20 w Polityce Energetycznej Polski

Kogenerację opłaca się wspierać „…Podobnie rozwój wysokosprawnej kogeneracji przyczynia się do ochrony środowiska, ale przede wszystkim poprawia efektywność jej wytwarzania. Celem podejmowanych działań w tym zakresie jest zatem zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych i kogeneracyjnych, wspieranie rozwoju technologicznego i innowacji, tworzenie możliwości zatrudnienia i możliwości rozwoju regionalnego….” Sprawozdanie z działalności Prezesa URE w 2013 opublikowane w biuletynie URE nr 2(88)

Dyrektywa o Emisjach Przemysłowych (IED) Zmiana wymagań emisyjnych – przykładowe wartości dla 100 MW pył 100 mg/Nm3 25 mg/Nm3 600 mg/Nm3 NOx 200 mg/Nm3 1.500 mg/Nm3 SO2 200 mg/Nm3 Limity obowiązujące obecnie Limity od 2016r.

Systematyczne zaostrzanie standardów ochrony środowiska wymaga również od kogeneracji znacznych nakładów finansowych 10 czerwca 2014 - Sejm przyjął nowelizację ustawy Prawo Ochrony Środowiska, która wdraża dyrektywę IED 1 stycznia 2016 - IED zaostrza standardy emisyjne zanieczyszczeń przemysłowych (SOx, NOx, pył) w stosunku do obecnie obowiązujących 2019 – kolejne zaostrzenie standardów emisyjnych w wyniku unijnego przeglądu najlepszych dostępnych technik przegląd najlepszych dostępnych technik, przewidziany w dyrektywie IED kończy przyjęcie przez Komisję Europejską dokumentu pn. konkluzje BAT, które mają charakter prawniewiążący*. zapisane w Konkluzjach BAT standardy emisyjne obowiązują państwa członkowie i bezpośrednio instalacje, które muszą się do nich dostosować w przeciągu 4 lat od ich publikacji. Spodziewamy się, że prace te zakończą się pod koniec 2015 roku. KOSZTY DOSOTOSOWANIA SEKTORA ENERGETYCZNEGO DO IED NA 2016 ROK 11,4 mld PLN DODATKOWE KOSZTY DOSOTOSOWANIA SEKTORA ENERGETYCZNEGO DO BAT NA 2019 ROK od 11,5 mld do 22 mld PLN *art. 215 nowelizacji POŚ: […] organ właściwy do wydania pozwolenia niezwłocznie […] przekazuje prowadzącemu instalację informację o konieczności dostosowania instalacji, w terminie nie dłuższym niż 4 lata od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej konkluzji BAT, do wymagań określonych w konkluzjach BAT

Rzeczywisty przykład Koszty dostosowania do przyszłych norm środowiskowych Przychody z certyfikatów tylko częściowo pokrywają wydatki na ochronę środowiska Należy pamiętać o pozostałych inwestycjach w odtwarzanie majątku wytwórczego finansowanych z działalności operacyjnej

Funkcjonowanie systemu certyfikatów Towarowa Giełda Energii NFOŚiGW Zakup ………lub…..…Opłata Zastępcza Wytwórca energii Sprzedaż Energia + Certyfikat zakup Odbiorca końcowy Sprzedawca energii energia Dystrybutor energii

Zestawienie wysokości opłat zastępczych w latach 2009 – 2014 2010 2011 2012 2013 2014 Opłata zastępcza dla źródeł wykorzystujących gaz oraz źródeł poniżej 1 MW [zł/MWh] 128,8 127,15 149,3 110,00 Opłata zastępcza dla źródeł węglowych [zł/MWh] 19,32 23,32 29,58 29,3 29,84 11,00 Cena energii [zł/MWh] * 199,89 190,47 198,02 201,47 190,45 185,00 Cena Gazu [zł/MWh] ** 105,86 105,73 112,10 132,11 132,88 131,14 * Średnia cena sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji (ogłaszana corocznie przez Prezesa URE na podstawie delegacji z ustawy – Prawo energetyczne ** Średnio-roczna cena gazu z usługą przesyłową w Grupie taryfowej E1B (stawka za pobór gazu z sieci przesyłowej na potrzeby m.in. wytwarzania energii)

Transparentność wyznaczania opłaty zastępczej Prawo energetyczne wskazuje Prezesa URE jako organ właściwy do ustalania jednostkowych opłat zastępczych, przy uwzględnieniu: różnicy między kosztami wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji i cenami sprzedaży tej energii na rynku konkurencyjnym Metodologia wyznaczania opłaty zastępczej nie jest jednak transparentna. Obecnie uczestnicy rynku mają ograniczoną wiedzę o składnikach jakie brane są pod uwagę przy ustalaniu opłat zastępczych. Brak jest jasno sformułowanej korelacji pomiędzy wartością opłat zastępczych a wskaźnikami cen energii na rynku energii, publikowanymi przez Prezesa URE i Towarową Giełdę Energii Wnosimy o przygotowanie transparentnej metodologii ustalania opat zastępczych: opublikowania formuły obliczania wielkości opłaty zastępczej, uwzględnienia wielkości charakteryzujących rynek energii.

Wpływ certyfikatów na ceny dla odbiorców końcowych Akcyza zł/MWh OZE 500 Czerwony i żółty certyfikat 400 Dystrybucja Cena energii 300 Przesył 200 Energia 100 2012 Koszt wsparcia kogeneracji wynosi 12 zł/MWh (2,3%) Dla gospodarstwa domowego koszt ten wynosi 3 PLN/mc

Wnioski Koniecznym jest wypracowanie transparentnej metodologii ustalania poziomu opłaty zastępczej Kształtując wartość żółtego certyfikatu należy pamiętać, iż będzie on wspierał istniejące elektrociepłownie gazowe ale również jednostki gazowe uruchamiane w 2015 i 2016, które będą obciążone nie tylko kosztami operacyjnymi ale również i kosztami finansowymi Wzrost wartości czerwonych certyfikatów pozwoli na lepsze przygotowanie elektrociepłowni węglowych do przyszłych wyzwań środowiskowych

Opłata zastępcza jako element systemu wsparcia kogeneracji Dziękuję za uwagę Jacek Szymczak j.szymczak@igcp.org.pl