NOWELIZACJA USTAWY - PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM - kształcenie Spotkanie z PP. Dziekanami – 16 września 2014 roku

Cele nowelizacji w zakresie kształcenia: System potwierdzania kompetencji zdobytych poza systemem szkolnictwa wyższego - ułatwienie do studiów wyższych osobom dojrzałym w ramach uczenia się przez całe życie; Zapewnienie lepszej jakości kształcenia przy uwzględnieniu autonomii programowej uczelni; Dostosowanie funkcjonowania uczelni do skutków niżu demograficznego; Doprecyzowanie niektórych rozwiązań z nowelizacji z 2011 r.

Najważniejsze zmiany w przepisach ogólnych nadano uczelni uprawnienia do potwierdzania efektów uczenia się oraz rozszerzono katalog pobierania opłat o kategorię opłaty za przeprowadzenie postępowania potwierdzania efektów uczenia się (art. 170f; art.99, ust.1, pkt.6). zmieniono wymiar punktów ECTS na studiach podyplomowych z 60. na 30 (art.8a), określono podstawowe warunki i zakres danych do wniosku o zwiększenie ogólnej liczby osób, które uczelnia może przyjąć na studia stacjonarne na dany rok akademicki, powyżej 2% liczby studentów, przyjętych na studia stacjonarne na poprzedni rok akademicki (dotychczasowy przepis odnosił się do zwiększenia liczby studentów stacjonarnych ogółem, obecny reguluje warunki zwiększenia limitu naboru) – (art. 8 ust. 3 i 4), wprowadzono „ministerialny” (oparty na danych z ZUS), monitoring losów zawodowych absolwentów, z możliwością prowadzenia przez uczelnię własnego monitoringu karier zawodowych swoich absolwentów (art.13b),

Najważniejsze zmiany w przepisach ogólnych cd. prawnie „umocowano” i znacznie rozszerzono zakres danych przekazywanych do Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym – POL-on (szczegóły opisano w przepisach przejściowych) – art. 34a, ust. 1-6, wprowadzono obowiązek publikowania przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego listy ostrzeżeń, prezentującej, m.in. informację o podstawowych jednostkach organizacyjnych które otrzymały negatywną ocenę programową, zawieszonych lub cofniętych uprawnieniach do prowadzenia studiów, wygaśnięcia uprawnień do prowadzenia studiów, etc. (art. 37b), wprowadzono ogólnopolskie repozytorium prac dyplomowych, które ma objąć wszystkie prace obronione po 30.09.2009 roku (przekazanie danych do POL-onu do 31 grudnia 2016) – art.167b,

System potwierdzania kompetencji zdobytych poza systemem szkolnictwa wyższego senat określa organizację potwierdzania efektów uczenia się (zasady, warunki i tryb potwierdzania efektów uczenia się oraz sposób powoływania i tryb działania komisji weryfikujących efekty uczenia się) – art. 170f, potwierdzanie efektów uczenia się przy ubieganiu się o przyjęcie na studia – weryfikacja w oparciu o efekty kształcenia określone w programie kształcenia dla danego kierunku studiów: (art.170g, ust.1), I stopnia i JSM (osoby posiadające świadectwo dojrzałości + co najmniej 5. doświadczenie zawodowe zdobyte zarówno przed, jak i po maturze), II stopnia (osoby posiadające tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) + co najmniej 3 letnie doświadczenie zawodowe po ukończeniu studiów I stopnia, I, II stopnia oraz JSM (osoby posiadające tytuł zawodowy magistra lub równorzędny + co najmniej 2 lata doświadczenia zawodowego po ukończeniu studiów II stopnia albo JSM.

System potwierdzania kompetencji zdobytych poza systemem szkolnictwa wyższego Prawo do potwierdzania efektów uczenia się posiadają: (art. 170e) podstawowe jednostki, które posiadają co najmniej pozytywną ocenę programową PKA na określonym kierunku i poziomie kształcenia, w przypadku nieprzeprowadzenia oceny – jednostki z uprawnieniami do nadawania stopnia doktora w obszarze i dziedzinie, do których jest przyporządkowany kierunek studiów. osoba ubiegająca się o potwierdzenie efektów uczenia się nie będzie mogła uzyskać w ten sposób więcej niż 50% puli pkt. ECTS przypisanych do danego programu kształcenia (art.170g, ust.3); ogólna liczba takich osób na danym kierunku studiów i poziomie nie będzie mogła przekroczyć 20% ogólnej liczby studentów na tym kierunku (art.170g, ust.4). Efektów kształcenia nie potwierdza się na kierunkach: lekarski, weterynaria, lekarsko-dentystyczny, pielęgniarstwo, położnictwo, architektura (art.170e, ust.3).

Autonomia programowa uczelni, uprawnienia wydziałów – profile kształcenia - podsumowanie Studia o profilu ogólnoakademickim i praktycznym – podstawowe jednostki posiadające uprawnienia do nadawania stopnia dr hab. (w ramach obszarów kształcenia oraz dziedzin odpowiadających zakresowi kształcenia - kierunkowi), Studia o profilu ogólnoakademickim i praktycznym – (w podstawowe jednostki posiadające jedynie uprawnienia do nadawania stopnia doktora (w ramach obszarów kształcenia oraz dziedzin odpowiadających zakresowi kształcenia - kierunkowi) – ! zgodę wydaje minister po zasięgnięciu opinii PKA (wniosek przez PKA); w przypadku kierunków: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i kierunku farmacja – również zgoda ministra zdrowia (art.11 ust.5), Studia wyłącznie o profilu praktycznym – jednostki organizacyjne nie posiadające uprawnienia do nadawania stopnia doktora w obszarze kształcenia i dziedzinie, do których przyporządkowany jest kierunek studiów. Jednostka może ubiegać się o uprawnienie do prowadzenia kształcenia o profilu ogólnoakademickim, po spełnieniu warunków: pozytywna opinia PKA studiów o profilu praktycznym, zwiększona obsada kadrowa, co najmniej 8 samodzielnych, prowadzenie badań naukowych w dziedzinie związanej z kierunkiem ! zgodę wydaje minister po zasięgnięciu opinii PKA (art.11, ust.4).

Kształcenie interdyscyplinarne doprecyzowano tryb prowadzenia wspólnych interdyscyplinarnych kierunków studiów: uprawnienia posiadają podstawowe jednostki organizacyjne tej samej uczelni, dwóch lub więcej uczelni (publicznych i niepublicznych), legitymujące się pełnymi uprawnieniami akademickimi, każda w ramach innej dyscypliny naukowej odpowiadającej kierunkowi studiów interdyscyplinarnych (art.10a, ust. 1 i 2), wprowadzono możliwość utworzenia wspólnego minimum kadrowego dla kierunku interdyscyplinarnego prowadzonego przez kilka podstawowych jednostek organizacyjnych (art.9a, ust.1a), absolwent otrzymuje wspólny dyplom (art.10a, ust. 3).

Interdyscyplinarna rozprawa doktorska (ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym…) dyplom będzie wydawany w jednej dziedzinie, w zakresie dyscypliny wiodącej, w którą osoba ubiegająca się o stopień doktora wniosła największy wkład naukowy (art.14a, ust.6), wspólne przewody doktorskie prowadzą, na podstawie porozumienia, rady jednostek organizacyjnych (w tym także zagranicznych), jeżeli posiadają uprawnienia do doktoryzowania w zakresie określonej dyscypliny (art.14a, ust.1-2), do przeprowadzenia przewodu doktorskiego rady jednostek organizacyjnych powołują wspólną komisję (art.14a, ust.5).

Uruchamianie i zawieszanie kierunków studiów Rektor niezwłocznie zawiadamia ministra (ministrów) i PKA o zaprzestaniu warunków do prowadzenia studiów (art.11b, ust.1). Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego może podjąć decyzję o cofnięciu albo zawieszeniu uprawnień do prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu kształcenia w przypadku: (art.11b, ust. 2-3) zamian w stanie zatrudnienia wpływających na posiadanie uprawnienia do prowadzenia studiów, negatywnej opinii PKA. 3) W przypadku wątpliwości co do spełniania warunków do prowadzenia studiów, minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego, po otrzymaniu zawiadomienia rektora o uruchomieniu kształcenia, występuje do PKA z wnioskiem o dokonanie oceny (dotyczy wszystkich jednostek, z uprawnieniami i bez uprawnień) – art. 11a, ust.3.

Uruchamianie i zawieszanie kierunków studiów w przypadku nieuruchomienia studiów na danym kierunku, poziomie i profilu w okresie dwóch lat od dnia uzyskania uprawnienia, wygasa ono z mocy prawa (art.11a, ust.4), w przypadku nieprzeprowadzenia rekrutacji na dany kierunek, poziom i profil, w okresie dwóch lat od końca semestru, w którym przeprowadzono ostatnią rekrutację, rekrutacja zostaje wstrzymana do końca cyklu kształcenia, a uprawnienie do prowadzenia studiów wygasa z mocy prawa z dniem zakończenia cyklu kształcenia na danym kierunku (art.11a, ust.5).

Uruchamianie i zawieszanie kierunków studiów Wszczęcie postępowania w sprawie przywrócenia zawieszonego uprawnienia do kształcenia następuje na wniosek uczelni. Niezłożenie wniosku przed upływem 12 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o zawieszeniu, uprawnienie wygasa z upływem ostatniego dnia tego terminu (art.11c, ust.2a).

Uruchamianie i zawieszanie kierunków studiów W przypadku cofnięcia albo wygaśnięcia uprawnienia do prowadzenia studiów na danym kierunku, poziomie i profilu kształcenia: z wnioskiem o przyznanie podstawowej jednostce organizacyjnej nieposiadającej pełnych praw akademickich, uprawnienia do prowadzenia studiów na tym samym kierunku, poziomie i profilu kształcenia, uczelnia może wystąpić po upływie 24 miesięcy od dnia wygaśnięcia uprawnienia albo doręczenia decyzji o cofnięciu uprawnienia (art.11c, ust.7), uczelnia może utworzyć w podstawowej jednostce organizacyjnej posiadającej pełne prawa akademickie ten sam kierunek, poziom i profil kształcenia, po upływie 24 miesięcy od dnia wygaśnięcia uprawnienia albo doręczenia decyzji o cofnięciu uprawnienia (art.11c, ust.8).

Uruchamianie i zawieszanie kierunków studiów W przypadku cofnięcia albo wygaśnięcia uprawnienia do prowadzenia studiów na danym kierunku, poziomie i profilu kształcenia: z wnioskiem o przyznanie podstawowej jednostce organizacyjnej nieposiadającej pełnych praw akademickich, uprawnienia do prowadzenia studiów na innym kierunku, poziomie i profilu kształcenia, uczelnia może wystąpić po upływie 12 miesięcy od dnia wygaśnięcia uprawnienia albo doręczenia decyzji o cofnięciu uprawnienia (art.11c, ust.9), uczelnia może utworzyć w podstawowej jednostce organizacyjnej posiadającej pełne prawa akademickie inny kierunek, poziom i profil kształcenia, po upływie 12 miesięcy od dnia wygaśnięcia uprawnienia albo doręczenia decyzji o cofnięciu uprawnienia (art.11c, ust.10).

Terminy wiążące i przepisy przejściowe Dostosowanie profili i poziomów kształcenia do uprawnień podstawowych jednostek: (art.23, ust.1-3 „noweli” ustawy) studia I stopnia – do 31 grudnia 2016 roku (inf. do MNiSW – do 31 stycznia 2017 roku) studia II stopnia i JSM – do 31 grudnia 2017. (inf. do MNiSW – do 31 stycznia 2018 roku). 1) w przypadku niedostosowania: (art.23, ust.4 „noweli” ustawy) uczelnia nie przeprowadza rekrutacji na dany kierunek i poziom kształcenia, uprawnienie jednostki wygasa z dniem zakończenia ostatniego cyklu kształcenia, rozpoczętego przed: - 31 grudnia 2016 (I st.), - 31 grudnia 2017 (II st. I JSM). 2) studenci, którzy rozpoczęli studia przed dostosowaniem profili i programów kształcenia, studiują według dotychczasowych programów do końca okresu studiów przewidzianego w programie i planie studiów (art.23, ust.5 „noweli” ustawy).

Terminy wiążące i przepisy przejściowe Z dniem 30 września 2015 roku wygasają uprawnienia do prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu kształcenia, jeżeli po dniu 30 września 2011 roku uczelnia nie przeprowadziła rekrutacji na ten kierunek, poziom i profil kształcenia (art.27 „noweli” ustawy). III. Studia podyplomowe rozpoczęte przed dniem 1 października 2015 roku prowadzone są wg dotychczasowych programów kształcenia do czasu ich zakończenia (art.26 „noweli” ustawy).

Terminy wiążące i przepisy przejściowe IV. „Ministerialny” monitoring rozpoczyna się od absolwentów, którzy ukończyli studia nie wcześniej niż w 2014 roku (art.29 „noweli” ustawy): w 2015 roku dane absolwentów zostaną przekazane do ZUS w terminach do 31 marca i 30 września, w 2015 roku minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego nie udostępni wyników monitoringu losów zawodowych absolwentów, których dane zostały przekazane do ZUS w terminie do 31 marca. V. Repozytorium prac dyplomowych – do 31 grudnia 2016 roku uczelnia ma obowiązek przekazania danych dotyczących prac dyplomowych, których obrona zakończona pozytywnym wynikiem odbyła się po 30 września 2009 roku, 1) obowiązku sprawdzania pisemnych prac dyplomowych przed egzaminem dyplomowym z wykorzystaniem programów antyplagiatowych współpracujących z ogólnopolskim repozytorium, nie stosuje się do prac dyplomowych studentów, którzy w dniu wejścia w życie ustawy studiowali na ostatnim roku studiów (art.35 „noweli” ustawy).

Terminy wiążące i przepisy przejściowe VI. Terminy sprawozdawcze do POL-on: do 31 grudnia 2014 roku dane o studentach i absolwentach, którzy ukończyli studia po 31 grudnia 2013 roku oraz doktorantach (wg nowego zakresu danych) – art.37 „noweli” ustawy, cyklicznie w danym roku akademickim: (art.34a, ust.4) studentów: do 15 grudnia wg stanu na dzień 30 listopada, do 15 marca wg stanu na dzień 1 marca, doktorantów: do 15 stycznia wg stanu na dzień 31 grudnia. 3) roczne sprawozdanie z działalności uczelni do 30 listopada roku następującego po roku sprawozdawczym (art.35, ust.1).

Terminy wiążące i przepisy przejściowe Potwierdzanie efektów uczenia się. do 30 czerwca 2015 roku, senat zobowiązany jest podjąć uchwałę w sprawie zasad, warunków i trybu potwierdzania efektów uczenia się (art.44 „noweli” ustawy). VIII. Uprawnienia do prowadzenia kierunków (art.47 „noweli” ustawy) wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy postępowania w sprawie uprawnień do prowadzenia kierunku, poziomu i profilu kształcenia, niezaopiniowane przez PKA – prowadzone są na zasadach i trybie określonych w ustawie zmieniającej, zaopiniowane przez PKA - prowadzone są na zasadach i trybie określonych w przepisach dotychczasowych.