Założenia Narodowego Planu Rewitalizacji Konwent Marszałków Województw Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Brzozowy Departament Polityki Przestrzennej MIiR Nałęczów, 11 września 2014 r.

duża skala degradacji tkanki miejskiej Potrzeba określenia NPR - diagnoza sytuacji miast duża skala degradacji tkanki miejskiej erozja stosunków społecznych niekorzystne procesy przestrzenne (niekontrolowana suburbanizacja) niekorzystne procesy demograficzne (spadek liczby ludności miast) problemy gospodarcze POTRZEBA OKREŚLENIA NPR

NARODOWEGO PLANU REWITALIZACJI Narodowy Plan Rewitalizacji Dostrzegając skalę wyzwań i potrzeb w zakresie rewitalizacji Rząd podjął strategiczną decyzję o przygotowaniu NARODOWEGO PLANU REWITALIZACJI aby działania w tym zakresie ująć w całościowy plan krajowy o powszechnym charakterze. NPR powstaje jako wielokierunkowa odpowiedź na specyfikę wyzwań w zakresie rewitalizacji.

Narodowy Plan Rewitalizacji WARUNKI SKUTECZNOŚCI NPR konieczne zaangażowanie strony rządowej, samorządowej oraz podmiotów prywatnych ukierunkowanie i koordynacja środków i instrumentów polityk publicznych (środki UE, środki krajowe) odpowiednie dostosowanie prawa profesjonalne zaplecze instytucjonalne dla prowadzonych, złożonych działań rewitalizacyjnych

REWITALIZACJA JAKO WAŻNA CZĘŚĆ MYŚLENIA O ROZWOJU MIASTA jako odpowiedź na kryzys miast REWITALIZACJA JAKO WAŻNA CZĘŚĆ MYŚLENIA O ROZWOJU MIASTA KLUCZOWY WĄTEK KPM, WYNIKAJĄCY RÓWNIEŻ W KPZK I KSRR promowanie idei „powrotu do miast” (zwartych, niskoemisyjnych, przyjaznych do życia) czynnik warunkujący rozwój i poprawę warunków życia narzędzie zahamowania wielu niekorzystnych zjawisk i zapobiegania ich skutkom priorytet brownfield ponad greenfield konieczność upowszechnienia zintegrowanego podejścia do rewitalizacji

DEFINICJA REWITALIZACJI Rewitalizacja jako odpowiedź na kryzys miast DEFINICJA REWITALIZACJI Rewitalizację należy rozumieć jako wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez przedsięwzięcia całościowe (integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki), skoncentrowane terytorialnie i prowadzone we współpracy z lokalną społecznością, w sposób zaplanowany oraz zintegrowany przez określenie i realizację programów rewitalizacji. na podstawie projektu Krajowej Polityki Miejskiej

DOŚWIADCZENIA … … I WNIOSKI Rewitalizacja w RPO - doświadczenie perspektywy 2007 - 2013 i wnioski dla perspektywy 2014 - 2020 Rosnąca świadomość znaczenia rewitalizacji dla rozwoju Włączenie finansowania zwrotnego i formuły ppp do działań rewitalizacyjnych Nie zawsze właściwe rozumienie rewitalizacji Słaby nacisk na przedsięwzięcia dotyczące kapitału ludzkiego – w efekcie niska skuteczność wobec grup wykluczonych Fragmentaryczność działań (brak kompleksowości) Słaba partycypacja społeczna DOŚWIADCZENIA … … I WNIOSKI Zwiększenie koordynacji i spójności projektów rewitalizacji Premiowanie za zintegrowane podejście Podnoszenie znaczenia kwestii gospodarczych w rewitalizacji Zagadnienia społeczne w centrum uwagi Koncentracja na najważniejszych obszarach problemowych Poszerzanie możliwości montażu finansowego na rzecz rewitalizacji

Narodowy Plan Rewitalizacji - założenia CEL DOKUMENTU poprawa warunków rozwoju obszarów zdegradowanych w wymiarze przestrzennym, społecznym, kulturowym i gospodarczym ZAKRES INFORMACJA I EDUKACJA INSTRUMENTY DOKUMENTY REGULACJE pakiet rozwiązań systemowych obejmujących 4 moduły: Dokumenty Regulacje Instrumenty wsparcia Informacja i edukacja wykładnia dla prowadzenia procesów rewitalizacyjnych

Kluczowe elementy założeń NPR Możliwie powszechny charakter NPR Holistyczne podejście do rewitalizacji Terytorializacja polityk publicznych na rzecz wyprowadzania z kryzysu obszarów zdegradowanych poprzez profilowanie (koncentrowanie) instrumentów „sektorowych” Kompleksowe podejście do obszaru  kluczowa rola programu rewitalizacji  podejście: najpierw program, potem wynikające z niego projekty Koordynacja podmiotów, funduszy, instrumentów

Moduły NPR 1. Dokumenty DOKUMENTY POWIĄZANE Z NPR DOKUMENTY NPR dokument rządowy wytyczne do rewitalizacji wzorcowe dokumenty strategiczne, operacyjne, techniczne ew. tematyczne programy rozwoju umowa partnerstwa programy operacyjne kontrakty terytorialne

Trwają prace nad projektem założeń projektu „USTAWY REWITALIZACYJNEJ”. Moduły NPR 2. Regulacje PROPOZYCJE LEGISLACYJNE ustawowa definicja rewitalizacji zadanie własne gminy umocowanie prawne programu rewitalizacji zwiększenie partycypacji społecznej – Komitet Rewitalizacji powiązanie programu z planowaniem przestrzennym cel publiczny (elementy rewitalizacji) Trwają prace nad projektem założeń projektu „USTAWY REWITALIZACYJNEJ”.

+ NOWE INSTRUMENTY (WYPRACOWYWANE SUKCESYWNIE) Moduły NPR 3. Instrumenty wsparcia KRAJOWE ZE ŚRODKÓW UE ~ 25 mld zł Profilowanie instrumentów pod kątem obszarów zdegradowanych. Wsparcie dotyczące m.in.: wykluczenia społecznego i polityki społecznej mieszkalnictwa np. Fundusz Termomodernizacji i Remontów, program wspierający gminy w budowie mieszkań komunalnych środowiska i efektywności energetycznej np. projekty wspierane w m.in. ramach Systemu Zielonych Inwestycji, program Lemur - Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej, wsparcie tworzenia mikroinstalacji OZE o inne ….) infrastruktury kultury i edukacji polityki pracy EFS, EFRR, FS + instrumenty koordynacyjne - krajowe i regionalne + NOWE INSTRUMENTY (WYPRACOWYWANE SUKCESYWNIE) - DIALOG Z RESORTAMI

Moduły NPR 4. Informacja i edukacja DZIAŁANIA CENTRA WIEDZY pilotaże konkursy dotacji kampania informacyjna podręczniki dobrych praktyk materiały informacyjno-promocyjne informowanie monitorowanie upowszechnianie dobrych praktyk

REALIZACJA NPR na poziomie centralnym będzie koordynowana Moduły NPR 4. Informacja i edukacja CENTRUM WIEDZY zgromadzone w jednym miejscu i udostępniane przez stronę internetową informacje dotyczące rewitalizacji CEL: wspieranie różnych podmiotów, a zwłaszcza samorządów lokalnych, w przygotowaniu i realizacji działań rewitalizacyjnych REALIZACJA NPR na poziomie centralnym będzie koordynowana przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego (współpraca: resorty, samorządy i Rada Rewitalizacji).

Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych CEL WYTYCZNYCH ujednolicenie warunków i procedur wdrażania programów operacyjnych w zakresie projektów wspierających procesy rewitalizacji ZAKRES definicja rewitalizacji wskazanie instrumentów realizacji oraz zapewnienia kompleksowości i spójności przedsięwzięć rewitalizacyjnych programy rewitalizacji (podstawa do realizacji projektów, oceny i akceptacji przez IZ RPO) wskazanie ramowych sposobów i warunków zapewnienia komplementarności interwencji skierowane do instytucji zarządzających regionalnymi i krajowymi programami operacyjnymi

Program Rewitalizacji podstawa prowadzenia działań rewitalizacyjnych instrument tworzący ramy operacyjne i płaszczyznę koordynacji działań rewitalizacyjnych opracowywany i uchwalany przez samorząd lokalny kluczowe cechy i elementy Objęcie danego obszaru PROGRAMEM REWITALIZACJI, spełniającym sformułowane w Wytycznych… wymogi realizacji projektów rewitalizacyjnych, będzie stanowiło preferencje w ubieganiu się o wsparcie projektów środkami z funduszy UE. Ważne aby już teraz zachęcać samorządy lokalne by przygotowywały kompleksowe programy rewitalizacji o jakich mowa w KPM i NPR.

Dziękuję za uwagę www.mir.gov.pl/miasta www.mir.gov.pl/rewitalizacja miasta@mir.gov.pl