Indeks jakości współpracy samorządów woj. pomorskiego z organizacjami pozarządowymi Badanie przeprowadzone w ramach projektu „Pakt na rzecz społeczeństwa obywatelskiego” Beata Matyjaszczyk

Zakres badania Zakres badanie „indeks współpracy” opracowany został w oparciu się o dwa elementy: Lokalny Indeks Jakości Współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi opracowany w ramach projekty partnerskiego „Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych – wypracowanie i upowszechnienie standardów współpracy”, realizowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Pożytku przez Grzegorza Makowskiego ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Zbadana została gotowość samorządów do współpracy i stosowanie przez nie formy, na które pozwala prawodawstwo, nie faktyczny poziom zaangażowania we współpracę.

Zakres badania W raporcie nie są stawiane pytania dlaczego coś jest lub dlaczego czegoś nie ma. Raport nie próbuje wyjaśniać procesów zachodzących we wzajemnej współpracy. Choć pytania nasuwają się one same. Do pytań szczególnie nurtujących należą: Dlaczego w tak małej liczbie powiatów powołane są rady działalności pożytku publicznego? Dlaczego w pracach komisji konkursowych w wielu powiatach przeważają urzędnicy i nie jest znana organizacjom karta oceny projektu już w momencie ogłoszenia konkursu? Dlaczego samorządy konsultują z organizacjami w przeważającej większości jedynie program współpracy, choć ustawy nakłada obowiązek konsultowania wszystkich aktów normatywnych w zakresie zdań statutowych organizacji? Dlaczego samorządy nie wspierają rozwoju organizacji pozarządowych od strony technicznej – zlecanie zadań w zakresie wsparcia, przekazywanie lokali na preferencyjnych zadach na siedziby? Dlaczego w 9 na 12 samorządów, które wypełniły ankiety, nie przyjęto uchwały organu stanowiącego w zakresie inicjatywy lokalnej?

Zakres badania Na wysłane drogą mailowa ankietę odpowiedziało 12 powiatów: Miasto Gdańsk, Miasto Sopot Powiaty: pucki, kościerski, kartuski, chojnicki, bytowski, słupski, wejherowski, lęborski, kwidzyński, starogardzki. Nie odpowiedziały natomiast: Miasto Słupsk, Miasto Gdynia Powiaty: tczewski, gdański, nowodworski, sztumski, malborski, człuchowski. Indeks podzielony został na 6 części odpowiadającym formą współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi oraz części poświęconej Programowi Współpracy W poszczególnych częściach można było otrzymać następująca ilość punktów: Program współpracy - 17 pkt Współpraca finansowa - 17 pkt Współpraca pozafinansowa – 15 pkt Konsultacje społeczne – 16 pkt Dostępność informacji – 11 pkt Udostępnianie infrastruktury – 16 pkt Inicjatywa Lokalna - 5 pkt Uzyskane punkty przeliczone zostały na procenty, ze względu na brak danych w dwóch ankietach. Dziewięć samorządów mogło uzyskać do 97 pkt co stanowiło 100%, dwa samorządy (pucki i kartuski) ze względu na brak danych w zakresie Programu Współpracy mogło zyskać 80 pkt co stanowiło 100 %.

Indeks Współpracy Obraz współpracy samorządów z organizacjami przedstawiony w ankietach nie jawi się zbyt barwnie, Średnia uzyskanych punktów wyniosła 46,25 %, przy czym najwyższa wartość to 73, 71%, natomiast najniższa to 21,65%.

Program Współpracy Wnioski z analizy ankiet: 2 samorządów przyjęły programy wieloletnie, są nimi: Miasto Gdańsk i powiat kościerski. 2 samorządy zadeklarowały, że organizacje w trakcie konsultacji, mogą mieć wpływ na określenie wysokość środków finansowych przeznaczonych na współpracę (chojnicki i bytowski). Zakres oceny realizacji Programów jest bardzo zróżnicowany, jedynie 2 samorządy wskazały wszystkie 4 elementy oceny programu: wskaźniki monitoringu, wydział odpowiedzialny za ocenę realizacji programu, zakres ewaluacji rolę organizacji w ocenie realizacji programu.

Współpraca finansowa Najwięcej obszarów wskazało Gdańsk (21), najmniejsza liczbę obszarów współpracy wskazało Starostwo w Chojnicach jedynie 2 Liczba zadań przekazywana w trybie powierzenie waha się od 1 do 3, natomiast w formie wsparcia jest zależna od obszarów oraz wysokości środków przeznaczonych na współpracę i waha się pomiędzy 17 a 650, 5 powiatów zleciło w 2012 r. nowe zadania, Poziom wymaganego wkładu finansowego wnoszonego przez organizacje jest bardzo zróżnicowany, od braku określenia, po przez określenie 10% wkładu, ale wnoszonego w dowolnej formie (finansowy lub wkład pracy członków lub wolontariuszy) Zakup usług u organizacji pozarządowych deklaruje 4 samorządów, udzielanie pożyczek i gwarancji 2, zlecanie w trybie ustawy o sporcie 5, innych form współpracy nie zadeklarował żaden samorząd. Wszystkie powiaty powołały komisje konkursowe, w 8 przewagę ilościowa maja urzędnicy W 5 samorządach nie opracowano karty oceny projektu, które byłyby załącznikami do dokumentacji konkursowej; W 2012 w 4 powiatach, ostateczne rozstrzygnięcie konkursu było inne niż komisji konkursowych Wszystkie powiaty deklarują, że wszystkie dokumenty konkursowe i procedury są jednakowe dla wszystkich konkursów ogłaszanych w danym powiecie.

Współpraca pozafinansowa Najrzadziej wymieniana forma współpracy jest zawieranie umów o wykonanie inicjatywy lokalnej oraz umowy partnerskiej w związku z realizacją projektu współfinansowanego ze środków UE Budzi zdziwienie, że tak mało powiatów deklaruje wsparcie dla wolontariatu 4 powiaty wskazały, że działa u nich rada działalności pożytku publicznego, 3 powiaty, wskazuje na zespół konsultacyjny składający z przedstawicieli administracji i organizacji pozarządowych. Jedynie w Gdańsku działa aż 8 ciał wspólnych. Najczęściej wymienianymi są rady ds. osób niepełnosprawnych i ds. zatrudnienia Kompetencje funkcjonujących zespołów konsultacyjnych, w tym rad działalności pożytku publicznego ograniczone są do wskazanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i należą do nich: Najszersze kompetencje posiada Gdańska Rada Działalności Pożytku Publicznego.

Konsultacje społeczne 3 powiaty, nie konsultują z organizacjami innych programów jak Program Współpracy, Pozostałe deklarują konsultacje, projektów uchwal, które z mocy prawa powinny być nim poddane. większość powiatów poddaje konsultacjom społecznym strategie/plany rozwoju; w żadnym powiecie konsultacjom społecznym nie jest poddawany budżet samorządu; liczba skonsultowanych projektów aktów waha się do 1 do 4, w tym Program Współpracy powiatu z organizacjami; wszystkie powiaty dokonują konsultacji w formie biernej, wywieszeni informacji w Internecie lub przeslanie pocztą elektroniczną; 9 powiatów wskazało, że prowadzi konsultacje również w formie spotkań konsultacyjnych, wszystkie powiaty deklarują, że przebieg konsultacji został udokumentowany, w postaci sprawozdania z ich trybu, przebiegu oraz rezultatów.

Udostępnianie infrastruktury 6 powiatów użycza organizacjom pozarządowym nieruchomości na siedziby. 4 powiaty wynajmują organizacjom pozarządowym na preferencyjnych zasadach nieruchomości na siedziby Jedynie Miasto Gdańsk przekazało organizacjom na preferencyjnych warunkach prawo użytkowania wieczystego nieruchomości Natomiast wszystkie samorząd udostępniały posiadane zasoby, w tym sale na spotkania, konferencje, warsztaty Jedynie powiat kościerski i starogardzki wspiera centrum wsparcia dla organizacji pozarządowych, przy czym jest ono prowadzone przez jego jednostkę podległą.

Dostępność informacji W 10 powiatach jest osoba, która w zakresie swoich obowiązków ma współpracę z organizacjami pozarządowymi, ale jedynie w 2 samorządzie są to jedyne obowiązki tej osoby. 2 powiaty nie posiadają bazy danych kontaktów do organizacji udostępnioną publicznie; Informacje dla organizacji udostępniane są na oddzielnej zakładce na stronie powiatu, jeden powiat prowadzi oddzielną stronę dedykowaną organizacjom pozarządowym. Główny kanał komunikacji samorządu z organizacjami pozarządowymi to strona internetowa, samorządów deklaruje dodatkowo przesyłanie informacji: mailem, pocztą tradycyjną, telefonicznie.

Inicjatywa lokalna jedynie powiat bytowski, powiat starogardzki i Miasto Sopot posiadają uchwały organu stanowiącego regulującego zakres i tryb podejmowania przez samorząd inicjatywy lokalnej; żadna inicjatywa w 2013 roku nie została zrealizowana w powiecie bytowski i Mieście Sopocie; w powiecie starogardzki odbyły się aż 34 inicjatywy.

CAŁY RAPORT ZNAJDUJE SIĘ NA STRONIE: Beata Matyjaszczyk