© Sake i Sushi 2006 Konflikt polityczny o narzucenie instytucjonalnego status-quo 10 lutego 2006

© Sake i Sushi 2006 O co trwa wojna w polityce? Teza 1  Podział polityczny na komunę i solidarność jest nieaktualny.  Główna oś konfliktu politycznego biegnie pomiędzy „Polską wczoraj” a „Polską jutra”. Teza 2  Polska wybierze francusko-rosyjski lub anglosasko-holenderski model rozwoju. Ewentualnie może pomieszać obydwa modele i tworzyć grecko-polski model rozwoju.  „Polska wczoraj” woli francusko-rosyjskie instytucje. Ze względu na dominację „Polski wczoraj” instytucje naszego państwa są tworzone na modłę francusko- rosyjską. Teza 3  Każda ze stron konfliktu chce utrwalić swoją władzę i zapewnić dobrobyt swoich zwolenników narzucając swój model instytucjonalny.  Wybór instytucji z jednego modelu zwiększa prawdopodobieństwo wyboru kolejnych instytucji urządzonych według tego samego modelu.  Jednak na razie nie zostaliśmy wepchnięci na francusko-rosyjską drogę (niedo)rozwoju. Instytucjonalne status quo może zostać naruszone.

© Sake i Sushi 2006  Konflikt zwolenników realnego socjalizmu ze zwolennikami rynku i demokracji zastąpił konflikt o kształt rynku i demokracji. Zamiast komuny i warchołów, mamy:  Polska wczoraj:  Żyje z pracy fizycznej lub świadczeń wypłacanych z budżetu.  Praktykuje ciasnotę umysłową.  Bardzo chętnie sprzeda swoje poparcie polityczne w zamian za stanie się utrzymanką budżetu.  Polska jutra:  Pracuje głową (więc myśli że jest lepsza),  Ma lepsze wykształcenie (więc myśli że coś wie),  Jest młodsza (więc myśli, że jest bardziej trendy) A co to takiego „Polski wczoraj” i „Polski jutra”? Polska wczoraj:  Barbarzyńcy  Solidani Polska jutra:  Złodzieje  Liberałowie „Polska jutra” rośnie w ilość. Coraz więcej Polaków przeprowadza się do dużych miast oraz zaczyna pracować głową. Za dwie lub trzy kadencje parlamentarne „Polska wczoraj” utraci dominującą rolę w polityce.

© Sake i Sushi 2006  Raz utworzone instytucje oparte o jeden model sprzyjają tworzeniu kolejnych instytucji opartych o ten model.  Mechanizm za pośrednictwem, którego dzisiejsze wybory instytucjonalne determinują wybór kolejnych instytucji (tzw. path dependence) polega na:  Tworzeniu wzorców sukcesu, które są naśladowane przez kolejne grupy interesów (n.p. tamci se stworzyli korporację to my tyż se stworzymy).  Zwiększeniu władzy konkretnych grup społecznych lub zawodowych (np. ustosunkowani przedsiębiorcy z pogranicza państwowego i prywatnego, branżowe grupy interesu) poprzez wybór określonych instytucji. Grupy trzymające władzę i przywileje będą ich bronić. Jak powstaje instytucjonalne status-quo?

© Sake i Sushi 2006 Światopogląd Instytucje społeczno- polityczne Kto trzyma władzę Decyzje polityczne Instytucje gospodarcze Dobrobyt lub niedosyt Instytucjonalne status-quo w akcji.

© Sake i Sushi 2006 Światopogląd Instytucje społeczno- polityczne Kto trzyma władzę Decyzje polityczne Instytucje gospodarcze Dobrobyt lub niedosyt Przejście gospodarki od rolnictwa i przemysłu do usług Anglosasko- holenderski model gospodarczy daje większy dobrobyt Więcej Polaków uczy się angielskiego i pracuje w Wlk. Brytanii i Irlandii niż we Francji. Rosnące otwarcie na rynki światowe (rosnący eksport i import w stosunku do PKB). Sytuacja sprzyja naruszeniu instytucjonalnego status-quo Unia Europejska będzie miała per saldo liberalizujący wpływ na Polskę.

© Sake i Sushi 2006  Wygra ten kto przyjazne sobie instytucje sprawniej uwiarygodni wśród obywateli. Dobrym przykładem jest legitymizacja społeczna NBP i brak tejże w przypadku KRRiT.  Na początku lat 90-ych w okresie nadzwyczajnej polityki możliwe było wprowadzenie kilku rozwiązań instytucjonalnych sprzyjających rozwojowi.  Teraz elity „Polski jutra” są sprawniejsze we wspólnym działaniu (znają siebie, działają z wyżyny obsadzonych stanowisk państwowych, działali razem przedtem, a za pośrednictwem państwa mają dostęp do większych środków). Porównanie siły „Polski jutra” i „Polski wczoraj”

© Sake i Sushi 2006  Więcej konkurencji politycznej:  Większościowa ordynacja wyborcza  Głosowanie na nazwiska a nie listy w małych okręgach wyborczych  Kandydowanie po wpłaceniu niskiej kaucji zamiast zbierania podpisów  Wybór prezydentów i burmistrzów według kalendarza lokalnego  Odejście od branżowo-zadaniowej architektury państwa do architektury zadaniowej  Przejrzystość władzy (n.p. wszystkie jawne wyroki i orzeczenia sądów publikowane w internecie)  Więcej konkurencji gospodarczej:  Dokończenie prywatyzacji (przerwanie połączenia pomiędzy stanowiskami w polityce a stanowiskami w gospodarce)  Silny urząd antymonopolowy  Osłabienie korporacji zawodowych  Przejrzystość gospodarki (n.p. KRS w internecie) Jakie instytucje sprzyjają Polsce jutra? Przykłady.