Integracja Gospodarcza w Europie Po roku 1989

Po 1989 roku Państwa członkowskie WE chciały stworzyć solidne podstawy pod architekturę przyszłej Europy. Państwa – strony układu podkreśliły swe przywiązanie do demokracji, rządów prawa i praw człowieka. Zamierzano także dążyć do wzmocnienia gospodarek państw członkowskich poprzez ustanowienie Unii Gospodarczej i Monetarnej z jednolitą, stabilną walutą.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Unia Europejska powołana została do życia na mocy Traktatu z Maastricht. Traktat z Maastricht, oficjalnie Traktat o Unii Europejskiej (ang. Treaty on European Union), TUE, jest umową międzynarodową dwunastu państw członkowskich Wspólnot Europejskich parafowaną na zjeździe przywódców państw EWG w Maastricht w Holandii w dniach 9-10 grudnia 1991, dotyczący integracji politycznej i gospodarczej tych państw. Stanowił najszerszą reformę struktur europejskich. Formalne podpisanie traktatu nastąpiło 7 lutego 1992. TUE wszedł w życie 1 listopada 1993 roku po referendach przeprowadzonych w niektórych krajach członkowskich.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Wśród najważniejszych ustaleń traktatu : zobowiązanie, iż do 1999 UE wprowadzi wspólną walutę, którą będą się mogły posługiwać kraje spełniające kryteria konwergencji, przystępujące do Unii Gospodarczej i Walutowej. Nad stabilnością nowej jednostki monetarnej ma czuwać Europejski Bank Centralny; dotychczasowa luźną współpracę w dziedzinie polityki zewnętrznej zastąpiono wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa;

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. państwa członkowskie Unii zobowiązały się rozwijać współpracę w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i polityki wewnętrznej (powstał m. in. Europol); wzmocniono rolę Parlamentu Europejskiego przez przyznanie mu nowych uprawnień dotyczących m.in. jego zgody na większą niż dotychczas liczbę decyzji (np. wpływ na powoływanie członków Komisji Europejskiej); utworzono Komitet Regionów;

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. poza tym zapewniono swobodę poruszania się na terenie UE, jak i ochronę dyplomatyczną bądź konsularną wszystkich państw unijnych (np. w kraju, gdzie nie ma placówki dyplomatycznej Holandii obywatel tego kraju może zwrócić się o pomoc do placówki Włoch lub Niemiec); oprócz Wielkiej Brytanii pozostałe 11 państw zgodziło się na porozumienie w sprawie polityki socjalnej, w ramach dodatkowego protokołu do traktatu.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Wejście w życie Traktatu z Maastricht oznaczało rozpoczęcie jakościowo nowego etapu integracji europejskiej. Najważniejszą decyzją było powołanie Unii Europejskiej opartej na trzech filarach. Wspólnota Europejska, Europejska Wspólnota Węgla i Stali, Euratom, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (WPZiB), Wymiar Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Pierwszy filar to istniejące dotychczas trzy wspólnoty – Europejska Wspólnota Węgla i Stali, Europejska Wspólnota Energii Atomowej i Wspólnota Europejska (nowa nazwa dotychczasowej EWG). Drugi filar UE stanowi wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. Jest ona traktowana jako kontynuacja tzw. Europejskiej Współpracy Politycznej, istniejącej w latach 1970–1993. Przepisy funkcjonujące w ramach tego filaru mają służyć wzmocnieniu tożsamości Europy i jej niezależności.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Na mocy postanowień Traktatu z Maastricht celami II filaru są: ochrona wspólnych wartości, interesów i tożsamości UE zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych, umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich we wszystkich formach, utrzymanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych, popieranie współpracy międzynarodowej, rozwijanie demokracji i rządów prawa.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Trzeci filar to współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych. Powołany formalnie do istnienia na mocy traktatu z Maastricht został w Amsterdamie przebudowany gruntownie od nowa. Pierwotna wersja III filaru obejmowała bowiem aż 9 dziedzin, do których między innymi zaliczono współpracę policyjną i sądową, ale także współpracę celną, imigracyjną, azylową itp. Kwestie nie mieszczące się w ramach współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych przeniesiono na mocy Traktatu Amsterdamskiego do filaru wspólnotowego. głównym celem III Filaru jest utrzymanie i rozwijanie Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Zapewnienie swobodnego przepływu osób, kontrola zewnętrznych granic Unii, współpraca w zakresie polityki azylowej, imigracyjnej oraz zapobieganie przestępczości to główne narzędzia III filaru.

Powstanie Unii Europejskiej. Traktat z Maastricht. Ustalono też nowe ramy instytucjonalne UE: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej (dawniej: Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Rewidentów Księgowych, które pozostały trybunałami Wspólnot Europejskich. Powołano też nowy organ opiniodawczo-doradczy o nazwie Komitet Regionów, obok istniejącego już Komitetu Ekonomiczno - Społecznego.

Traktat Amsterdamski Traktat Amsterdamski (oficjalnie: Traktat z Amsterdamu zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie oraz niektóre związane z nimi akty), TA, umowa międzynarodowa parafowana 17 czerwca 1997 r., podpisana 2 października 1997 r. w Amsterdamie. TA wszedł w życie 1 maja 1999 roku.

Traktat Amsterdamski Traktat amsterdamski w założeniu miał dostosowywać unijne traktaty do planowanego poszerzenia UE oraz zbliżyć Unię do obywateli, jednak konferencja międzyrządowa przygotowująca traktat nie zdołała wypracować dostatecznie daleko idących zmian, w związku z czym postanowiono, że właściwa rewizja traktatów pod kątem przygotowania do akcesji państw Europy Środkowo-Wschodniej przyjęta zostanie w późniejszym terminie.

Traktat Amsterdamski Zmiany uzgodnione w Amsterdamie, choć były mniejsze, niż planowano i tak napotkały problemy z ratyfikacją przez państwa członkowskie (w niektórych krajach musiały odbyć się referenda), co spowodowało przesunięcie o 5 miesięcy planowanego początkowo na 1 stycznia 1999 r. terminu wejścia w życie traktatu.

Traktat Amsterdamski Wzmocnienie pozycji Parlamentu Europejskiego - dzięki rozszerzeniu zakresu stosowania procedury współpracy może on odtąd zablokować większość propozycji legislacyjnych Komisji. Jednocześnie uproszczono samą procedurę współdecydowania poprzez likwidację III czytania. Wzmocnienie prerogatyw Trybunału Sprawiedliwości - może on odtąd rozpatrywać sprawy związane z polityką wizową, azylową, migracyjną oraz ze swobodnym przepływem osób. Kwestie te zostały przeniesione z III filaru UE (tytuł VI TUE) do I filaru (TWE); tym samym zmieniono nazwę III filaru na "Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych".

Traktat Amsterdamski Utworzenie urzędu Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Funkcję tę pełni Sekretarz Generalny Rady UE. Wprowadzenie koordynacji polityki zatrudnieniowej; utworzono Komitet ds. Zatrudnienia. Uproszczenie traktatów założycielskich. Wprowadzenie jednolitej liczbowej numeracji TWE i TUE. Komitet Regionów stał się niezależny od Komitetu Gospodarczo – Społecznego

Traktat Amsterdamski Szczyt Amsterdamski wskazał główne kierunki dalszych reform Unii, które miały się skupić na zagadnieniach dotyczących: praw podstawowych obywateli Unii; swobody poruszania się w obrębie Unii; ograniczenia przestępczości; walki z bezrobociem; ochrony środowiska naturalnego