Norma, przepis i system prawa Prawo Norma, przepis i system prawa

Norma prawna Ius plus quam perfectum – prawo więcej niż doskonałe Ius prefectum – prawo doskonałe Ius minus quam perfectum – prawo mniej niż doskonałe Ius imperfectum – prawo niedoskonałe

Przepis prawa Forma normy Część składowa aktu normatywnego Przepis nie zapis

Norma a przepis Jeden przepis jedna norma Jeden przepis kilka norm Jeden przepis część normy Jeden przepis części kilku norm Jeden przepis jedna norma + część innych norm Kilka przepisów jedna norma

Norma a przepis Art. 6a ustawy o godle, barwach i hymnie RP oraz o pieczęciach państwowych:  „Ustanawia się dzień 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej”

Norma a przepis Art. 171. § 1 Kodeksu karnego:  „Kto, bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, wyrabia, przetwarza, gromadzi, posiada, posługuje się lub handluje substancją lub przyrządem wybuchowym, materiałem radioaktywnym, urządzeniem emitującym promienie jonizujące lub innym przedmiotem lub substancją, która może sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”

Norma a przepis Ustawa o finansach publicznych. Art. 74 ust. 1. Skarb Państwa może zaciągać pożyczki i kredyty wyłącznie na finansowanie potrzeb pożyczkowych Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem art. 75. (…) Art. 75 ust. 1. Na wniosek Rady Polityki Pieniężnej, Skarb Państwa może zaciągnąć średnioterminowe pożyczki i kredyty od Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich w celu wsparcia bilansu płatniczego. 2. Na wniosek Rady Unii Europejskiej, Skarb Państwa może uczestniczyć w udzieleniu pożyczki na wsparcie bilansu płatniczego innego państwa członkowskiego, na zasadach określanych w ustawie budżetowej. Art. 76. Kwota zaciągniętych pożyczek i kredytów, o których mowa w art. 74 ust. 1 i art. 75 ust. 1, nie może przekroczyć limitów określonych w ustawie budżetowej.

Norma a przepis Przepis bez normy Przepis blankietowy (przepisy obowiązujące) Przepis odsyłający (przepisy przyszłe) Przepis programowy

Przepis blankietowy Art. 163 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami: „Powszechną taksację nieruchomości przeprowadza się okresowo. Termin rozpoczęcia oraz zakończenia powszechnej taksacji nieruchomości, a także źródła jej finansowania, określi odrębna ustawa.”

Przepis odsyłający Art. 10 ust. 10 ustawy Prawo telekomunikacyjne. „Do wniosku o wpis do rejestru stosuje się odpowiednio art. 64 Kodeksu postępowania administracyjnego.”

Przepis programowy Art. 70 ust. 4 Konstytucji: „Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa.”

Budowa aktu normatywnego Część Tytuł Księga Dział Dział Rozdział Rozdział Oddział

Budowa aktu normatywnego Artykuł - art. Paragraf § Ustęp – ust. Paragraf § Ustęp – ust. Punkt - pkt Punkt - pkt Litera – lit. Litera n- lit. tiret tiret

Budowa aktu normatywnego Art. 45a ust. 8 pkt 1 lit. 1) tiret 2 § 3 ust. 2

Budowa aktu normatywnego Art. 45a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne:  „Koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2, rozlicza się w części dotyczącej: 1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące: a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych: - wskazania ciepłomierzy, - wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności, - powierzchnię lub kubaturę tych lokali”

Budowa aktu normatywnego Rozporządzenie o opłatach za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. § 14. 2.  Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi: 1) w pierwszej instancji:   a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna - stawkę obliczoną na podstawie § 6,   b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego - 600 zł,   c) w innej sprawie - 240 zł;  

Budowa aktu normatywnego Język prawniczy jednoznaczny wyraża uprawnienia i obowiązki Dyrektywy techniki legislacyjnej jednolitość pojęć definicje legalne przepisy krótkie i ułożone w logicznej kolejności

System prawa Uporządkowany zbiór elementów prawnych, między którymi nie powinny istnieć sprzeczności

System prawa Elementy sytemu prawa: normy prawne – wynikające bezpośrednio ze źródeł prawa normy prawne – wyprowadzane z innych norm instytucje prawne zasady gałęzi prawa zasady całego prawa zasady sytemu prawa

System prawa Podział zasad Zasady sytemu prawa zasady opisowe zasady dyrektywalne Zasady sytemu prawa zasada hierarchiczności zasada sprzeczności zasada zupełności

System prawa – zasada niesprzeczności Porządek hierarchiczny Porządek czasowy Porządek treściowy (lex specialis derogat lex generalis)

System prawa – zasada zupełności Luki w prawie Analogia: analogia z normy analogia legis analogia iuris niedopuszczalność stosowania luki nieusuwalne