„Kleszcz mały czy duży – nic dobrego nie wróży” Program edukacyjny zapobiegania chorobom przenoszonym przez kleszcze na człowieka:   „Kleszcz mały czy duży – nic dobrego nie wróży”

Grupa docelowa Adresowany do uczniów szkół ponadgimnazjalnych województwa warmińsko-mazurskiego.

Autorami programu są:   mgr Maria Siwak - Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku Oddział Promocji Zdrowia, mgr Justyna Winnicka -Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział w Białymstoku.

Uzasadnienie epidemiologiczne Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu to w Polsce najczęstsze choroby przenoszone przez kleszcze na człowieka. Najwięcej przypadków zachorowań stwierdza się w województwie podlaskim oraz warmińsko-mazurskim. Województwo warmińsko-mazurskie jest terenem wysoce endemicznym chorób przenoszonych przez kleszcze.

Uzasadnienie epidemiologiczne wskaźnik zapadalności na boreliozę jest dwukrotnie wyższy natomiast wskaźnik zapadalności na kleszczowe zapalenie mózgu jest ośmiokrotnie wyższy w porównaniu z Polską.

Wykres: Porównanie wskaźnika zapadalności na boreliozę w woj Wykres: Porównanie wskaźnika zapadalności na boreliozę w woj. warmińsko-mazurskim, woj. podlaskim na tle kraju w latach 2000-2007

Wykres: Zapadalność na wirusowe zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze w Polsce, woj. warmińsko-mazurskim i woj. podlaskim w latach 2000-2007

W województwie warmińsko-mazurskim przypadki zachorowań koncentrują się głównie w powiatach wschodnich województwa. W 2007 roku najwyższy wskaźnik zapadalności na boreliozę wystąpił w powiatach: Ostróda – 112,4; Ełk – 81,1; Iława – 67,7; Pisz – 66,1; Nidzica – 65,0. Najniższy w powiatach: Kętrzyn – 16,6; Elbląg – 25,6; Węgorzewo – 25,7. Nie rejestrowano zachorowań w powiecie braniewskim.

Analiza powyższych danych epidemiologicznych wskazuje potrzebę prowadzenia działań edukacyjnych w zakresie chorób przenoszenia przez kleszcze na człowieka w województwie warmińsko-mazurskim w celu poprawy świadomości mieszkańców województwa dotyczącej profilaktyki boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu.  

Informacja o organizacji programu Nazwa instytucji realizującej program: Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olsztynie, Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej, Zasięg programu: 19 powiatów województwa warmińsko-mazurskiego

Koordynatorzy programu Na poziomie wojewódzkim – Radosław Gruss, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olsztynie, Na poziomie powiatowym – pracownicy Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, na terenie których realizowany jest program, Na poziomie szkolnym – szkolni koordynatorzy programu.  

Czas realizacji programu: październik 2008 – wrzesień 2009 r.

Cele programu Cel główny: Cele szczegółowe: Zmniejszenie liczby zachorowań na choroby przenoszone przez kleszcze na człowieka. Cele szczegółowe: Podniesienie wiedzy młodzieży szkół ponadgimnazjalnych w zakresie profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze, Zaktywizowanie społeczności szkolnych (nauczyciele, pracownicy medyczni) do działań edukacyjnych dotyczących wyżej wymienionych chorób. Zwiększenie wiedzy rodziców uczniów na temat szczepień ochronnych jako skutecznej metody profilaktyki kleszczowego zapalenia opon mózgowych i mózgu.

Grupa docelowa Młodzież szkół ponadgimnazjalnych i ich rodzice, Nauczyciele, pielęgniarki środowiska szkolnego, Mieszkańcy 19 powiatów woj. warmińsko-mazurskiego - akcja informacyjna na temat chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka.

Strategie, formy, metody Zajęcia edukacyjne dla uczniów: w wymiarze minimum 2 godzin lekcyjnych na temat: sytuacji epidemiologicznej chorób odkleszczowych w Polsce, województwie warmińsko-mazurskim i na terenie powiatów, kleszcze, występowanie, rozmnażanie się i odżywianie, charakterystyka wybranych chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka, metody profilaktyki chorób przenoszonych przez kleszcze na człowieka,  

Strategie, formy, metody Przekazywanie treści programowych na spotkaniach z rodzicami. Szkolenie powiatowych koordynatorów programu. Szkolenia szkolnych koordynatorów programu.   Akcja informacyjna na temat programu w lokalnych mediach, zamieszczenie informacji na temat programu na stronach internetowych SSE woj. warmińsko-mazurskiego i innych instytucji.

Monitoring i ewaluacja Na poziomie powiatowym: wizytacje realizacji programu w szkołach, zbiorcza analiza ankiet przesłanych przez szkolnych koordynatorów programu, Na poziomie szkolnym: analiza ankiet przeprowadzonych przed i po zajęciach edukacyjnych z uczniami.

Materiały do realizacji programu Segregator z materiałami dla koordynatora szkolnego programu (wraz z filmem na płycie CD), Plakat sygnalizujący program, Ulotki na temat Kleszczowego Zapalenia Opon Mózgowych, Materiały dodatkowe opracowane przez OPZiOZ WSSE Olsztyn (dostarczane na bieżąco).

Oddział Promocji Zdowia Dziękuję Przygotował: Radosław Gruss Oddział Promocji Zdowia Oświaty Zdrowotnej WSSE Olsztyn.