Projekt: „LOGISTYKA STAWIA NA TECHNIKA – podnoszenie kwalifikacji zawodowych uczniów zawodu technik logistyk poprawiające ich zdolności do zdobycia zatrudnienia” NUMER PROJEKTU: RPWP.08.03.01-30-0052/16
Analiza scenariuszy Autor: Paweł fajfer
Prognozowanie W dzisiejszych czasach niepewności, ciągłych zmian, szybkiego rozwoju technologicznego, menedżerowie wykorzystują różne metody prognozowania przyszłości, które można podzielić na: Ilościowe (np. analiza statystyczna) Jakościowe (np. metoda ekspercka, metoda delficka, metody scenariuszowe) Żadna z metod nie daje 100% pewności wystąpienia określonych sytuacji, głównie ze względu na mnogość warunków wpływających na przedsiębiorstwa, organizacje, gospodarkę i inne elementy otoczenia, a także przez ograniczony dostęp do informacji. Jednocześnie prognozowanie pozwala na zaplanowanie i dostosowanie swoich działań do okoliczności, które potencjalnie mogą wystąpić.
Metoda scenariuszowa Metoda scenariuszowa polega na przygotowaniu różnych wariantów tego, co może się wydarzyć w przyszłości i tego co może mieć wpływ na sytuację przedsiębiorstwa oraz na otoczenie. Ze względu na różnorodność scenariuszy dotyczących przyszłości, metoda scenariuszowa służy zbudowaniu różnorakich wersji strategii działania, które pozwolą odpowiednio zareagować na zmiany i efektywniej zaadaptować się do powstałych sytuacji. Scenariusze pokazują różne drogi rozwoju gospodarki, sytuacji politycznej, ekonomicznej czy technologicznej, badają wpływ tego rozwoju na przedsiębiorstwo i prawdopodobieństwo wystąpienia.
Koncepcja scenariuszy Istota koncepcji: Scenariusz to zbiór obrazów dotyczących systemów lub sytuacji gospodarczych w przyszłości Scenariusz zawiera opis potencjalnych zdarzeń oraz kierunki rozwoju przedsiębiorstwa Scenariusz powinien być jak najbardziej prawdopodobny
Koncepcja scenariuszy W wyniku analizy scenariuszowej powstają następujące rodzaje scenariuszy: Scenariusz możliwych zdarzeń - analiza tego, co może się zdarzyć i co jest ważne dla przedsiębiorstwa Scenariusz stanów otoczenia – ocena prawdopodobieństwa i siły wpływu potencjalnych zdarzeń Scenariusz procesów w otoczeniu – rozwinięcie stanów otoczenia Scenariusz symulacyjny – analiza decyzji strategicznych w zależności od oddziaływań otoczenia
Scenariusz stanów otoczenia Rezultatem analizy w ramach tworzenia scenariuszy stanów otoczenia (analizy jakościowej) są: Scenariusz optymistyczny – ujmuje zjawiska o najbardziej pozytywnym wpływie Scenariusz pesymistyczny – obejmuje zdarzenia o najbardziej negatywnym wpływie Scenariusz najbardziej prawdopodobny – opisuje zjawiska o największym prawdopodobieństwie zjawiska o największym prawdopodobieństwie wystąpienia Scenariusz niespodziankowy – zawiera najmniej spodziewane wydarzenia
Ustalenie wpływu w/w czynników na przedsiębiorstwo: metodyka Identyfikacja czynników otoczenia zewnętrznego (dalszego i bliższego) zewnętrznego (dalszego i bliższego) Ustalenie wpływu w/w czynników na przedsiębiorstwo: Trend (malejący, regres, rosnący) Ocena: (-5; 5) Prawdopodobieństwo wystąpienia (0;1)
Tworzenie scenariuszy: metodyka Tworzenie scenariuszy: Optymistyczny –czynniki o najbardziej pozytywnym wpływie Pesymistyczny – czynniki o najbardziej negatywnym wpływie Prawdopodobny – czynniki, które pojawią się z dużym prawdopodobieństwem Niespodziankowy – czynniki, które nie powinny wystąpić
Graficzna prezentacja scenariuszy Na osi X nanosi się oceny (-5; 5) metodyka Określenie średniego wpływu poszczególnych obszarów w każdym ze scenariuszy Graficzna prezentacja scenariuszy Na osi X nanosi się oceny (-5; 5) Na osi Y pojawiają się poszczególne strefy Umieszczenie średniego wpływu na wykresie https://4business4you.com/biznes/zarzadzanie_strategiczne/scenariusze-stanow-otoczenia/, data dostępu 16.04.2013
metodyka Analiza wyników: Im większa rozpiętość między scenariuszem optymistycznym a scenariuszem pesymistycznym w poszczególnych sferach, tym bardziej burzliwa jest ta sfera – trzeba więc poświęcić większą uwagę. Im większa rozpiętość w scenariuszu prawdopodobnym, tym większa niejednorodność w danej strefie. Wyznaczenie w scenariuszu prawdopodobnym tych czynników, które mają największy wpływ (negatywny i pozytywny) i uwzględnienie ich w strategii.
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Ustalenie czynników otoczenia dalszego Otoczenie polityczno - prawne „Pakiet Mobilności” – projekt Komisji Europejskiej dotyczący uproszczenia prawa transportowego. Regulacje prawne dotyczące norm emisji spalin Otoczenie społeczno – kulturowe Liczba pracowników na rynku pracy w branży TSL Jakość wykształcenia w branży TSL Otoczenie ekonomiczne Koszty inwestycji, związane z wzrostem cen gruntów, kosztów materiałów budowlanych oraz wykonawstwa Budżet gospodarstw domowych Otoczenie technologiczne Automatyzacja procesów logistycznych Cyfryzacja społeczeństwa
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Ustalenie prawdopodobieństwa wystąpienia i siły wpływu w ramach trzech trendów (wzrost wartości danego czynnika, jego spadek oraz stagnacja) Otoczenie polityczno - prawne Trend Siła wpływu Prawdopodobieństwo „Pakiet Mobilności” – projekt Komisji Europejskiej dotyczący uproszczenia prawa transportowego. Wzrost -2 0,6 Stagnacja +4 0,3 Spadek +3 0,1 Regulacje prawne dotyczące norm emisji spalin -3 0,7 -1 +5 Otoczenie społeczno – kulturowe Liczba pracowników na rynku pracy w branży TSL +2 0,4 -4 0,5 Jakość wykształcenia w branży TSL
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Otoczenie ekonomiczne Trend Siła wpływu Prawdopodobieństwo Koszty inwestycji, związane z wzrostem cen gruntów, kosztów materiałów budowlanych oraz wykonawstwa Wzrost -3 0,6 Stagnacja +3 0,3 Spadek +5 0,1 Budżet gospodarstw domowych +4 0,5 +2 0,4 Otoczenie technologiczne Automatyzacja procesów logistycznych 0,7 -4 Cyfryzacja społeczeństwa
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Tworzenie scenariuszy Otoczenie polityczno - prawne Scenariusz optymistyczny Wycofanie się KE z „Pakietu Mobilności” +3 Spadek regulacji prawne dotyczące norm emisji spalin +5 Otoczenie społeczno – kulturowe Wzrost liczby pracowników na rynku pracy w branży TSL Wzrost jakości wykształcenia w branży TSL +4 Otoczenie ekonomiczne Spadek kosztów inwestycji Wzrost budżetów gospodarstw domowych Otoczenie technologiczne Wzrost automatyzacji procesów logistycznych Wzrost cyfryzacji społeczeństwa
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Tworzenie scenariuszy Otoczenie polityczno - prawne Scenariusz pesymistyczny Wprowadzenie „Pakietu Mobilności” -2 Wzrost regulacji prawne dotyczące norm emisji spalin -3 Otoczenie społeczno – kulturowe Spadek liczby pracowników na rynku pracy w branży TSL -4 Spadek jakości wykształcenia w branży TSL Otoczenie ekonomiczne Wzrost kosztów inwestycji Zmniejszenie się budżetów gospodarstw domowych Otoczenie technologiczne Spadek automatyzacji procesów logistycznych Spadek cyfryzacji społeczeństwa
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Tworzenie scenariuszy Otoczenie polityczno - prawne Scenariusz najbardziej prawdopodobny Wprowadzenie „Pakietu Mobilności” 0,6 (-2) Wzrost regulacji prawne dotyczące norm emisji spalin 0,7 (-3) Otoczenie społeczno – kulturowe Spadek liczby pracowników na rynku pracy w branży TSL 0,5 (-4) Wzrost jakości wykształcenia w branży TSL 0,6 (+4) Otoczenie ekonomiczne Wzrost kosztów inwestycji 0,6 (-3) Zmniejszenie się budżetów gospodarstw domowych 0,5 (+4) Otoczenie technologiczne Spadek automatyzacji procesów logistycznych 0,7 (+3) Spadek cyfryzacji społeczeństwa
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Ustalenie średniej siły wpływu dla poszczególnych stref otoczenia Scenariusz optymistyczny Scenariusz pesymistyczny Scenariusz najbardziej prawdopodobny Otoczenie polityczno-prawne 4 -2,5 Otoczenie społeczno-kulturowe 3,5 -3,5 -4 Otoczenie ekonomiczne 4,5 -3 Otoczenie technologiczne
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Tworzenie wykresu Otoczenie technologiczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczno-kulturowe Otoczenie polityczno-prawne
Przykład – przedsiębiorstwo logistyczne Interpretacja wyników Biorąc pod uwagę scenariusz najbardziej prawdopodobny, przedsiębiorstwo nie będzie miało problemów w sferze technologicznej, ponieważ scenariusze wskazują na duże prawdopodobieństwo wystąpienia pozytywnych czynników w tym aspekcie. Niestety, prawdopodobne zmiany w przepisach prawa powinny skłonić przedsiębiorstwo do zapoczątkowania zmian, które pozwolą uniknąć zagrożeń z tym związanych (np. zwiększanie nakładów na ochronę środowiska). Największa rozpiętość pomiędzy scenariuszami optymistycznym i pesymistycznym pojawia się w strefie ekonomicznej, co oznacza największą burzliwość w tym sektorze i zmiany mogące najmocniej oddziaływać najmocniej na przedsiębiorstwo.