„Sukcesja w polskich przedsiębiorstwach”

Firmy rodzinne na świecie Firmy rodzinne stanowią aż 80-90 proc. wszystkich firm na świecie -> ich pierwsza pięćsetka generuje łączny przychód w granicach 6,5 bilionów dolarów rocznie. Utrzymanie przez kolejne pokolenia jest określane jako jedna z najtrudniejszych rzeczy w osiągnięciu sukcesu biznesu. Z amerykańskich doświadczeń wynika, że: ponad 30 proc. firm rodzinnych przechodzi do drugiego pokolenia 12 proc. z nich będzie dalej funkcjonowało w trzecim, a w czwartym – tylko 3 proc. 39 proc. firm planuje sukcesję w następnych 5 latach 85 proc. właścicieli twierdzi, że następcą będzie członek rodziny firma pozostaje w posiadaniu rodziny średnio przez 78 lat. Wiele rodzin ze światowej listy milionerów przyznaje, iż jedną z najtrudniejszych rzeczy w osiągnięciu sukcesu biznesu jest jego utrzymanie przez kolejne pokolenia. W praktyce każda zmiana pokoleniowa niesie ryzyko nierozwiązanych problemów dotyczących wzajemnych relacji, czy wspólnych uzgodnień, jak prowadzić biznes. Wskazują na to badania przeprowadzone przez Kennesaw State University’s Cox Family Enterprise Center oraz EY’s Global Family Business Center of Excellence

Firmy rodzinne w Polsce W Polsce firmy rodzinne tworzą ponad 18 proc. całości PKB, a ¼ PKB wytwarzanego przez sektor przedsiębiorstw. Poza tym, że z reguły pracują w swoich firmach ich właściciele i członkowie ich rodzin, w firmach rodzinnych pracuje 24 proc. zatrudnionych w całym sektorze przedsiębiorstw. Ponad 21 proc. wszystkich wydatków na inwestycje, to nakłady firm rodzinnych. Z badań wynika, że największa część firm rodzinnych funkcjonuje na rynku już ponad 20 lat – ponad 37 proc. (działających ponad 20 lat firm nierodzinnych jest 25,5 proc.). Źródło: „Firmy rodzinne wytwarzają ponad 18 proc. PKB” Informacja Prasowa Konfederacji Lewiatan 2015 A to oznacza, że część z nich powstała jeszcze przed 1989 r. i skutecznie dostosowała się do gospodarki rynkowej. Ale w grupie tych ponad 20-latków jest także wiele firm założonych zaraz po transformacji. To Ci, którzy pierwsi zauważyli szanse i, jak widać, skutecznie z nich skorzystali.

Firmy rodzinne w Polsce Na świecie w ok. 30 proc. firm rodzinnych sukcesja przeprowadzana jest z powodzeniem. W Polsce tylko w 10 proc. firm rodzinnych następcy przejmują i prowadzą interes. Wynika z tego, że za 10 lat 90 proc. firm działających obecnie w Polsce albo zniknie z rynku, albo zostanie przejętych, np. przez konkurencję. Właściciele 70 proc. firm rodzinnych w Polsce deklarują, że są na etapie myślenia o sukcesji i rozważania, co dalej, ale nie kryją się za tym żadne konkretne działania. Na etapie przekazywania firmy jest 17 proc., a jest już po procesie sukcesji zaledwie 5 proc.

Sukcesja Każda firma rodzinna zadaje sobie na pewnym etapie pytanie: co dalej z dziełem naszego życia? Odpowiedź wydaje się prosta: sukcesja! Sukcesję w firmie rodzinnej możemy rozumieć jako przekazanie władzy, kontroli następnemu pokoleniu, przy zachowaniu własności w rękach rodziny. Sukcesja jest skomplikowanym, długim i wieloetapowym procesem, wymagającym strategicznego planowania i zarządzania. Ocenia się, że proces sukcesji przeciętnie trwa kilka lat, a raporty światowe potwierdzają, że jest to proces 5-10-letni. Każda firma rodzinna zadaje sobie na pewnym etapie pytanie: co dalej z dziełem naszego życia? Odpowiedź wydaje się prosta: sukcesja! Jednak przekazanie wiedzy i zarządzania przedsiębiorstwem to proces skomplikowany i rozłożony w czasie. Przygotowanie następcy, rodziny i całej firmy do przejęcia kontroli wymaga wiedzy i rzetelnego konsekwentnego działania. Sukcesję w firmie rodzinnej możemy rozumieć jako przekazanie władzy, kontroli następnemu pokoleniu, przy zachowaniu własności w rękach rodziny. Sukcesja jest skomplikowanym, długim i wieloetapowym procesem, wymagającym strategicznego planowania i zarządzania. Zaczyna się od transferu wiedzy o firmie i sposobach zarządzania nią. Kolejnym etapem jest przekazywanie władzy, a ostatnim – transfer majątku. Jest też kluczowym warunkiem przetrwania i rozwoju rodzinnego biznesu. Ocenia się, że proces sukcesji przeciętnie trwa kilka lat, a raporty światowe potwierdzają, że jest to proces 5-10-letni.

Sukcesja Wymiana pokoleniowa nadchodzi, czy tego chcemy, czy nie. Bariery w realizacji sukcesji w Polsce: prawne regulacje nie pomagają przedsiębiorcom nieliczni sukcesorzy widzą siebie na miejscach rodziców brak zainteresowania kontynuacją dzieła. Przekształcenia związane ze zmianą warty w polskich firmach będą miały spory wpływ na nowy kształt firmy, nowe relacje pomiędzy pracownikami, kolejnymi pokoleniami, często będą to zmiany dokonywane po raz pierwszy. Polskie firmy rodzinne, powstałe w latach 90, prędzej czy później staną się masą spadkową, ponieważ starsze pokolenie powoli odchodzi, do czego nie są przygotowani obecnie ani potencjalni następcy prawni, ani obecni właściciele firm. Ciągle brakuje nam rangi problemu, jakim jest dziedziczenie, brakuje wiedzy pozwalającej na odpowiednie działania w odpowiednim czasie, wreszcie brakuje narzędzi prawnych pozwalających w łatwy i szybki sposób przekazać całą firmę kolejnym pokoleniom. W procesie zmiany pokoleniowej, sukcesja, o której coraz głośniej, staje się nie lada wyzwaniem. Przede wszystkim dlatego, iż 60 proc. właścicieli firm rodzinnych deklaruje, że wybrało już swojego sukcesora i jest gotowa rozpocząć sukcesję. Jednak jedynie 6,3 proc. sukcesorów jest zainteresowana przejęciem biznesu.

Sukcesja – jak zapewnić trwały sukces? (1/2) Jak zapewnić łagodną sukcesję? 87% firm ma jasno zdefiniowane kto jest odpowiedzialny za sukcesję Przeciętnie 3 lata członkowie rodziny muszą pracować w innej firmie zanim dołączą do firmy rodzinnej W jaki sposób wykorzystać promocję biznesu jako firma rodzinna żeby poprawić wyniki? 68% mówi, że ich rodzina mocno identyfikuje się z firmą 64% mówi, że pomaga im to odróżnić się od konkurencji 64% mówi, że ma to wpływ na ich pozytywną reputację u klientów Jak sprawdzić czy jesteśmy przygotowani na cyber ataki? 25 % nie wie jak zagrożenie cyber atakiem wpływa na ich biznes Ważne jest posiadanie osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo danych W jaki sposób stworzyć efektywny model zarządczy? Działaniami 90% firm kieruje zarząd, 87% uważa że ich zarząd działa dobrze lub bardzo dobrze 56% firm posiada jasno zdefiniowaną misję 43% firm posiada regulamin, 42% posiada statut Żródło: Raport EY „Staying power: how do family businesses create lasting success?” Zgodnie z raportem EY „Staying power: how do family businesses create lasting succes?” Żeby zapewnić trwały sukces, firmy przechodzące przez sukcesję powinny zapewnić w swoich działaniach odpowiedź na kilka pytań. Globalne badanie największych firm rodzinnych na świecie pokazuje, że firmy rodzinne które odniosły sukces zaadresowały następujące pytania. This report is based on 2014 survey data gathered from a database of 2,400 of the world’s largest family businesses. This database comprises the largest family businesses from the top 21 global markets

Sukcesja – jak zapewnić trwały sukces? (2/2) Jak zapewnić wykorzystanie w działaniach firmy społecznej odpowiedzialności biznesu? 47% posiada rodzinną fundację, 81% udziela się filantropijnie Jak zredukować niezdrowy konflikt? 56% posiada misję, 13% posiada rodzinną konstytucję 90% regularne spotkania udziałowców lub rodziny żeby przedyskutować bieżące sprawy biznesowe 70% regularne spotkania rodzinne żeby przedyskutować sprawy rodzinne Co należy zrobić żeby zwiększyć udział kobiet w biznesie? 70% rozważa kobietę na stanowisko kolejnego prezesa 55% ma przynajmniej jedną kobietę w zarządzie 41% donosi, że kobiety z ich rodzin wykazały większe zainteresowanie dołączeniem do firmy rodzinnej w ostatnich 3 latach Posiadają przeciętnie 5 kobiet na poziomie C-suite i przygotowują kolejne kobiety do objęcia stanowisk przywódczych. Żródło: Raport EY „Staying power: how do family businesses create lasting success?” This report is based on 2014 survey data gathered from a database of 2,400 of the world’s largest family businesses. This database comprises the largest family businesses from the top 21 global markets

Zapraszamy do debaty W trakcie realizacji sukcesji przed jej uczestnikami pojawiają się dylematy i wyzwania, m.in. takie jak: utrzymanie władzy w rękach nestora i ograniczenie wpływu młodszego pokolenia na decyzje w firmie dylemat koncentracji na nowym biznesie czy na efektywności sprzedaży dylemat: nowe źródła dochodu czy poprawianie produktów, jak młodzi mogą zmienić swoje firmy demokratyzacja zarządzania. Źródło: „Wyzwania zarządcze w firmach rodzinnych” badanie THINKTANK 2014