Zasady Działania Unii Europejskiej
Zasada przyznania kompetencji Zasada pomocniczości Zasada proporcjonalności Zasada poszanowania równości i tożsamości narodowej państw członkowskich Zasada lojalnej współpracy Zasada równowagi instytucjonalnej Zasada demokracji
Zasada przyznania kompetencji Najważniejsza zasada funkcjonowania UE Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z 5 lutego 1963 r. w sprawie 26/62 – van Gend & Loos
Zasada przyznania kompetencji Podstawa prawna działania UE Wertykalny podział kompetencji Horyzontalny podział kompetencji
Zasada przyznania kompetencji Kompetencje UE Wyraźne Dorozumiane Ogólne Dodatkowe
Zasada przyznania kompetencji – podział kompetencji Kompetencje UE Kompetencje wyłączne Kompetencje dzielone Kompetencje wspierające koordynacyjne uzupełniające
Kompetencje wyłączne (art. 3 TFUE) Unia celna Ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego Polityka pieniężna (euro) Zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa Wspólna polityka handlowa Zawieranie umów międzynarodowych (w ramach przynanych kompetencji)
Kompetencje dzielone (art. 4 TFUE) Rynek wewnętrzny Polityka społeczna (w zakresie traktatowym) Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna Rolnictwo i rybołówstwo Środowisko Ochrona konsumentów Transport Energetyka
Kompetencje wspierające, koordynacyjne, uzupełniające (art. 6 TFUE) Przemysł Kultura Turystyka Ochrona ludności Ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego Edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport Współpraca administracyjna
Zasada pomocniczości – procedura żółtej kartki 1/3 głosów (przestrzeń wolności sprawiedliwości i bezpieczeństwa ¼) Ponowna analiza Podtrzymanie, zmiana wycofanie + uzasadnienie
Zasada pomocniczości – procedura pomarańczowej kartki Co najmniej zwykła większość głosów Ponowna analiza. Podtrzymanie, zmiana, wycofanie + uzasadnienie 55% głosów członków Rady lub większość głosów w Parlamencie Europejskim
Zasada proporcjonalności Wszystkie sfery UE Odnosi się do konkretnego środka (prawnego) Odpowiedni i konieczny Współmierny Interes publiczny Proporcjonalność sankcji Ocena środków (krajowe i UE) W celu wykonania prawa UE (Tanja Kreil) W ramach dopuszczalnych derogacji (Cassis de Dijon)
Zasada poszanowania równości i tożsamości państw członkowskich Ilonka Sayn-Wittgenstein Landeshauptmann Wien (C-208/09) Małgozata Runevic-Vardyn i Łukasz Paweł Wardyn (C-391/09)
Zasada poszanowania równości i tożsamości państw członkowskich Niektóre ograniczenia w swobodzie przepływu kapitału i płatności System zabezpieczenia społecznego Edukacja Własność Porządek i bezpieczeństwo wewnętrzne
Zasada lojalnej współpracy Unia Europejska Państwo Członkowskie
Zasada równowagi instytucjonalnej Każda instytucja Unii może działać tylko na podstawie upoważnienia wynikającego z traktatów Żadna instytucja nie może zastępować innej w wykonywaniu jej kompetencji Instytucje muszą przestrzegać przewidzianych prawem procedur Instytucje same decydują o swoim wewnętrznym regulaminie
Zasada demokracji Legalizacja działań UE „deficyt demokratyczny” Obywatelstwo Unii Pluralizm polityczny Społeczeństwo obywatelskie (inicjatywa ustawodawcza) Akcesoryjny charakter Opieka dyplomatyczna