Ekspert Kluczowy ds. tworzenia informacji o zawodach Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KONFERENCJA Rozwijanie, uzupełnianie i aktualizacja informacji o zawodach oraz jej upowszechnianie za pomocą nowoczesnych narzędzi komunikacji 27 czerwca 2019, Warszawa Informacje o zawodach – nowy zasób wiedzy integrujący rynek pracy z edukacją dr Krzysztof Symela Ekspert Kluczowy ds. tworzenia informacji o zawodach

Plan prezentacji Od standardów kwalifikacji/kompetencji zawodowych do informacji o zawodach Informacje o zawodach jako narzędzie łączące edukację z rynkiem pracy Model informacji o zawodzie – powiązania z rozwiązaniami systemowymi Zasoby informacji o 1000 zawodów oraz źródła wiedza użyteczna dla projektantów IoZ Możliwości praktycznego zastosowania informacji o zawodach w edukacji i na runku pracy 2/20

Dlaczego informacje o zawodach są potrzebne na rynku pracy? Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych Zintegrowany System Kwalifikacji Polska Rama Kwalifikacji Informacje o zawodach funkcjonujących na rynku pracy Standardy kompetencji zawodowych Standardy kwalifikacji zawodowych 2006-2007 2011-2013 2017-2019 Ciągłe zmiany na rynku pracy Informacje dotyczące zawodów w wymiarze krajowym mają charakter rozproszony. Brak aktualizacji w związku ze zmianami w gospodarce i rynku pracy, przepisach prawnych. Brak modelu opisywania informacji o zawodach oraz metodologii ich opracowywania. Brak kompleksowego narzędzia integrującego dotychczasowe różne sposoby tworzenia informacji o zawodach funkcjonujących na rynku pracy. Brak powiązań z nowymi rozwiązaniami systemowymi, takimi jak: Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji czy Europejska klasyfikacja umiejętności/kompetencji, kwalifikacji i zawodów (ESCO). PO WER – Cel nr 3 „Wyposażenie instytucji rynku pracy w zasoby informacyjne pozwalające zwiększyć efektywność ich funkcjonowania” Zmiany w regulacjach prawnych Europejskie Ramy Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców 3/20

Informacje o zawodach w partnerstwie 130 149 103 208 410 Łącznie 1000 zawodów funkcjonujących na rynku pracy Badania z udziałem 4 przedstawicieli zawodu Lista zielona 158 zawodów Lista wrzosowa 294 zawody Standardy kompetencji zawodowych Badania z udziałem 6 przedstawicieli zawodu Lista niebieska 548 zawodów 4/20

Liczba zawodów i specjalności w odniesieniu do 10 grup Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 227). 5/20

Informacje o zwodach jako narządzie łączące edukację z rynkiem pracy Ustawa o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (ERK/PRK/SRK) RYNEK USŁUG EDUKACYJNYCH RYNEK PRACY KOMPETENCJE ZAWODOWE INFORMACJE O ZAWODACH Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Ustawy: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Prawo oświatowe, O rzemiośle KWALIFIKACJE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (2017) oraz w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (2019) 6/22

Informacja o zawodzie funkcjonującym ZADANIA ZAWODOWE ZAWÓD KOMPETENCJE ZAWODOWE Informacja o zawodzie funkcjonującym na rynku pracy Informacja zawodowa to zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji edukacyjnych, zawodowych oraz wejścia na rynek pracy – decyzji związanych z zatrudnieniem PO WER – Cel nr 3 „Wyposażenie instytucji rynku pracy w zasoby informacyjne pozwalające zwiększyć efektywność ich funkcjonowania” ZAWÓD Jest to zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło utrzymania. wg. Lelińska, K. (2006). Zawodoznawstwo w planowaniu kariery. Warszawa: KG OHP 7/20

Informacja o zawodzie Opisuje kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, które są akceptowane (i współtworzone) przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych 8/20

Kompetencje zawodowe wymagane na rynku pracy Układ wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania w ramach wydzielonego w zawodzie zestawu zadań zawodowych KOMPETENCJA ZAWODOWA KOMPETENCJA ZAWODOWA Jest to układ wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do wykonywania w ramach wydzielonego w zawodzie zestawu zadań zawodowych. Posiadanie jednej lub kilku kompetencji zawodowych powinno umożliwić zatrudnienie, na co najmniej jednym stanowisku pracy w zawodzie. 9/20

Informacja o zawodzie – system pojęć Tworzenie informacji o zawodach oparte zostało w głównej mierze na systemie pojęć właściwych dla opisu krajowych standardów kompetencji zawodowych opracowanych w latach 20112013 w ramach projektu PO KL „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez pracodawców”. System pojęć został rozszerzony o wybrane definicje terminów ujęte w Ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji – ZSK Pojęcia związane z zawodoznawstwem. Efekty uczenia się 10/20

Szczegółowy zakres informacji o zawodzie 3. ZADANIA ZAWODOWE I WYMAGANE KOMPETENCJE 3.1. Zadania zawodowe 3.2. Kompetencja zawodowa Kz1: ….. 3.3. Kompetencja zawodowa Kz2: ….. 3.4. Kompetencja zawodowa Kzn: ….. 3.5. Kompetencje społeczne (jest gotów do:) 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 3.7. Powiązanie kompetencji zawodowych z opisami poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji oraz Sektorowej Ramy Kwalifikacji ZADANIE n 7. SŁOWNIK 1. DANE IDENTYFIKACYJNE ZAWODU WIEDZA - zna i rozumie: UMIEJĘTNOŚCI - potrafi: 7.1. Definicje powiązane z informacją o zawodach (zawodoznawcze) 7.2. Definicje powiązane z wykonywanym zawodem (branżowe) 1.1. Nazwa i kod zawodu (wg Klasyfikacji zawodów i specjalności) 1.2. Nazwy zwyczajowe zawodu 1.3. Usytuowanie zawodu w klasyfikacjach: ISCO, PKD 1.4. Notka metodologiczna, autorzy i eksperci opiniujący 5. ODNIESIENIE DO EUROPEJSKIEJ KLASYFIKACJI UMIEJĘTNOŚCI/KOMPETENCJI, KWALIFIKACJI I ZAWODÓW (ESCO) 1 2 3 4 5 6 7 2.1. Synteza zawodu 2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonania 2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) 2.4. Wymagania psychofizyczne i zdrowotne 2.5. Wykształcenie, tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zwadzie 2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, awansu i potwierdzania kompetencji 2.7. Zawody pokrewne 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu 4.3. Zarobki osób wykonujące dany zawód/grupę zawodów 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie 6. ŹRÓDŁA DODATKOWYCH INFORMACJI O ZAWODZIE Podstawowe regulacje prawne Literatura branżowa Zasoby internetowe 4. ODNIESIENIE DO SYTUACJI ZAWODU NA RYNKU PRACY I MOŻLIWOŚCI DOSKONALENIA ZAWODOWEGO 2. OPIS ZAWODU 11/20

Zespół ds. walidacji i jakości Jak przebiegł proces projektowania opisu informacji o zawodzie? 6 komplementarnych działań Zespół Ekspercki Powołany i przygotowany pod względem metodologicznym Zespół Ekspercki (ZE) przeprowadzacza identyfikację, analizę i selekcję materiałów źródłowych dotyczących wybranego zawodu oraz opracowuje, zgodnie z przyjętym modelem wstępny projekt informacji o zawodzie oraz z uwzględnieniem wyniku pierwszej walidacji wewnętrznej 1 ZE Zespół ds. walidacji i jakości Recenzenci Redaktorzy techniczni, językowi merytoryczni oraz Zespół ds. zasilania bazy danych Ewaluatrorzy Notatka Nr 1 z walidacji Przygotowanie ankiety badawczej z wykorzystaniem wstępnego projektu informacji o zawodzie oraz przeprowadzenie badań z udziałem przedstawicieli zawodu (4-6 osób), opracowanie raportu z badań i uwzględnienie go w opracowaniu wersji 1 projektu informacji o zawodzie 2 ZE Opracowanie niezależnych recenzji wersji 1 projektu informacji o zawodzie, weryfikacja opisu przez Zespół Ekspercki i opracowanie wersji 2 projektu informacji o zawodzie 3 ZE 2 Formularze recenzji Przeprowadzenie z udziałem partnerów społecznych (organizacje branżowe, przedstawienie pracodawców i pracowników) ewaluacji wersji 2 projektu informacji o zawodzie, weryfikacja opisu przez Zespół Ekspercki (na podstawie arkuszy oceny i notatki z ewaluacji) oraz opracowanie wersji 3 projektu informacji o zawodzie 4 2 Arkusze eoceny i Notatka z ewaluacji ZE Walidacja wersji 3 projektu informacji o zawodzie, weryfikacja opisu (na podstawie Notatki Nr 2 z walidacji) przez Zespół Ekspercki i opracowanie wersji 4 projektu informacji o zawodzie 5 ZE Notatka Nr 2 z walidacji Redakcja wersji 4 projektu informacji o zawodzie (przez odpowiedzialną instytucję) w zakresie edytorskim, językowym oraz merytorycznym (z wykorzystaniem Listy Kontrolnej przyjętej w projekcie); Opracowanie 5 wersji opisu i przekazanie go do zatwierdzenia przez MRPiPS. Po akceptacji opis dostosowywany jest do publikacji w bazie bazy danych na wortalu PSZ 6 12/20

Informacje o 1000 zawodach – kompendium wiedzy Druk i dystrybucja 1000 egz. 10 pokazowych opisów IoZ (2018/2019) http://psz.praca.gov.pl/infodoradca 13/20

Upowszechnianie informacji o zawodach Dwa numery specjalne czasopisma Edukacja Ustawiczna Dorosłych oraz jeden numer specjalny czasopisma Polityka Społeczna (2018/2019) http://infodoradca.edu.pl/produkty.php 14/20

Kurs e-learning dla projektantów informacji o zawodach https://cel.infodoradca.edu.pl/ http://www.infodoradca.edu.pl/produkty.php 15/20

Główni odbiorcy informacji o zawodach Klienci Instytucji Rynku Pracy Klienci indywidualni Klienci instytucjonalni Bezrobotni i osoby objęte zwolnieniami grupowymi Pracodawcy i przedsiębiorcy Poszukujący pracy Pracownicy działów HR w przedsiębiorstwach Młodzież i absolwenci szkół Doradcy zawodowi i doradcy personalni Osoby niepełnosprawne Doradcy klienta i pośrednicy pracy Osoby pracujące Specjaliści ds. szkoleń i ds. programów Osoby wybierające i zmieniające zawód Pracownicy ds. rejestracji i ewidencji w PUP 16/20

Możliwości wykorzystania informacji o zawodach Informacje o zawodach zachęcają pracodawców aby zatrudniały osoby niepełnosprawne, a osoby niepełnosprawne informują, że do wielu zawodów mają dostęp i mogą z tego skorzystać. 17/20

Czy integracja systemów informatycznych jest możliwa? http://psz.praca.gov.pl/infodoradca https://ec.europa.eu/esco/portal/home https://www.kwalifikacje.gov.pl/ 18/20

Piramida wiedzy w projekcie „Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami” Adam Mickiewicz DANE INFORMACJE WIEDZA MĄDROŚĆ Jeśli wiedzę o zawodach będziemy rozwijać, modyfikować i tworzyć na jej podstawie nową wiedzę, to znaczy, że posiadamy MĄDROŚĆ Jeśli potrafimy te zbiory informacji zinterpretować i wykorzystać np. w pracy, w edukacji, na rynku pracy, to posiadamy cenną, aktualną WIEDZĘ Jeśli zgromadzone dane o zawodach zweryfikujemy i ustrukturyzujemy wg przyjętego modelu, to posiadamy wyselekcjonowane zbiory INFORMACJI Jeśli potrafimy dotrzeć do rozproszonych w różnych miejscach i źródłach materiałów o zawodach, to posiadamy DANE do analizy jakościowej 19/20

Zachęcamy do korzystania z produktów projektu i zasobów bazy danych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KONFERENCJA Rozwijanie, uzupełnianie i aktualizacja informacji o zawodach oraz jej upowszechnianie za pomocą nowoczesnych narzędzi komunikacji 27 czerwca 2019, Warszawa Zachęcamy do korzystania z produktów projektu i zasobów bazy danych www.infodoradca.edu.pl http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/infodoradca