Procedura prowadzenia próbnego doju – P3 Opracowanie: Rafał Sieradzki PFHBiPM
Zakres procedury próbnego udoju prace przygotowawcze i przeprowadzenie przygotowanie i sporządzanie dokumentacji źródłowej przygotowanie i wysyłka skrzynki do Laboratorium
Odpowiedzialność Zootechnik oceny Dokumentacja i przetwarzanie danych Metrologia
Metody oceny metody typu A (A4, AT4, A8) (przedstawiciel PFHBiPM) metody typu B (B4, BT4, B8)(hodowca, kontrola przez przedstawiciela PFHBiPM) metody typu C (C4, CT4, C8) (wspólnie hodowca + przedstawiciel PFHBiPM)
Częstotliwość prowadzenia próbnego udoju A4, AT4 – minimum 11 próbnych dojów w roku, odstęp 22 -37 dni (dopuszczony okres wstawiony – 70 dni). A8 – minimum 6 próbnych dojów w roku, odstęp 50 – 70 dni
Częstotliwość prowadzenia próbnego doju cd. Metody A4, A8 Próby pobierane z wszystkich dojów przeprowadzonych w stadzie w ciągu doby. Metoda AT4 Jeden dój w ciągu doby przemiennie rano lub wieczór. W oborach, w których wykonuje się 2 doje. Rejestracja rzeczywistych godzin dojów bieżącego i poprzedniego (co do minuty)
Urządzenia pomiarowe waga mlekometry automatyczne mierniki (hale udojowe) roboty udojowe (samplery).
Ważne! Wszystkie urządzenia pomiarowe podlegają okresowej kalibracji (1 x na rok) zgodnie z procedurą P7 (procedura zapewnienia spójności pomiarowej). Wszystkie urządzenia wykorzystywane do pomiaru ilości kg udojonego mleka w trakcie próbnego udoju winny być zatwierdzone przez ICAR.
Losowe potwierdzenia wskazań mierników z wydrukiem z systemu Korzystanie z wydruków komputerowych na skalibrowanych halach udojowych Losowe potwierdzenia wskazań mierników z wydrukiem z systemu w stadach do 200 sztuk – minimum 10 wyników z każdego doju powyżej 200 sztuk – minimum 20 wyników z każdego doju Do WKO dołącza się wydruk z systemu komputerowego (nie dotyczy PDA). W przypadku różnic należy odstąpić od próbnego doju i przeprowadzić dój interwencyjny. Najlepiej z użyciem mlekometrów.
Prace przygotowawcze oraz prowadzenie próbnego doju 1. PDA – zaimportować i doczytać aktualne dane o stadzie z bazy WKO do SRU. 2. Sprawdzić pod względem merytorycznym zapisy na WZ i przenieść je na WKO lub SRU. 3. Przeprowadzić wywiad z hodowcą o wszystkich możliwych zdarzeniach. 4. Przed lub w trakcie próbnego udoju należy zidentyfikować wszystkie zwierzęta, które przybyły do stada od ostatniego próbnego doju.
5. Nakleić kod kreskowy na pierwszą butelkę. 6. Przygotować sprzęt do ważenia mleka i pobierania próbek 7. Przeprowadzić losową identyfikację zwierząt (przed lub w takcie doju) w stadach do 200 krów – minimum 10 sztuk w stadach powyżej 200 krów – minimum 20 sztuk Krowy, które nie posiadają żadnego kolczyka muszą być jednoznacznie identyfikowane wg konturów. Jeśli jest to nie możliwe, nie rejestruje się mleka i nie pobiera się próbki. W kolumnie chora/zas podaje się kod 51.
Określanie ilości udojonego mleka Ilość udojonego mleka określa się z dokładnością do 0,1 (dot. wag i elektronicznych urządzeń pomiarowych stosując matematyczną zasadę zaokrąglania do najbliższej wartości) lub 0,2 (dotyczy mlekometrów mechanicznych). Po odczytaniu ilości udojonego mleka, wpisuje się ją w odpowiednią rubrykę WKO bądź SRU.
Pobranie próbki reprezentatywnej próbka powinna zawierać mleko z każdego udoju, w równej ilości uzależnionej od liczby dojów w ciągu doby oraz objętości wymaganej przez laboratorium. Minimalna – 25cm optymalna – 30 cm w metodach A4 i A8 reprezentatywna próbka oraz kg mleka muszą odnosić się do dobowej wydajności mleka, czyli pochodzić ze wszystkich dojów w ciągu doby. sposoby pobrania próbki: pipetą lub czerpakiem (waga, mlekometr HI, WBHI) mlekometrem, który umożliwia automatycznie pobranie urządzeniem do automatycznego pomiaru ilości i pobierania prób ( hale udojowe, roboty)
Pobieranie próbki reprezentatywnej cd. przy pobieraniu próbki pipetą lub czerpakiem należy pamiętać o: czystości i braku uszkodzenia przyrządów do pobiórki, dokładnym umyciu ich po próbnym doju, czytelności podziałki na pipecie, wymieszaniu mleka przed pobraniem.
Pobieranie próbki reprezentatywnej cd. system numerowania butelek: 1. tradycyjny – przypisywanie numerów dla poszczególnych krów przed rozpoczęciem doju (małe obory) 2. nadawanie numerów na bieżąco w trakcie próbnego doju. Stosowany najczęściej przy używaniu PDA. możliwość pobierania próbki z każdego doju do oddzielnych buteleczek (duże obory, metody A4, A8). Wszystkie butelki dla danej krowy muszą mieć ten sam numer. Łączenie prób w LOM. roboty – pobieranie każdej próby do oddzielnej buteleczki. Każda próba jest oddzielnie analizowana. Łączenie wyników odbywa się na poziomie przetwarzania.
Przygotowanie skrzynki Skrzynki: 20,30,40,60,80 przegródek, numeracja skrzynki rozpoczyna się od lewego górnego rogu oznaczenie na butelkach musi być czytelne, jeśli w oborze wykorzystywana jest więcej niż jedna skrzynka, to numeracja w kolejnych skrzynkach musi być narastająca, dopuszczenie gromadzenia w skrzynce prób mleka z kilku obór pod warunkiem nie przekroczenia 48 godzin od rozpoczęcia pierwszego próbnego doju, każda pierwsza butelka z danej obory musi być oznaczona kodem kreskowym, sprawdzić czy w butelkach jest konserwant, przenoszenie próbek z samplerów robota do skrzynek – bezwzględnie zachowanie kolejności, krowy dojone poza robotem ustawiane są na końcu.
Przygotowanie dokumentacji hodowlanej i wysyłka skrzynki do LOM Po zakończonym próbnym doju: 1. PDA – uzupełnić informacje o stadzie i wykonać transmisję do WKO. 2. Uzupełnić WKO i KPD zgodnie z instrukcją 3. W przypadku robota – wypełnić notatkę z próbnego doju. 4. Przygotować skrzynkę: WKO lub KPD i WZ, ewentualnie wydruk z hali w przypadku zmian danych hodowcy i stada należy dołączyć dokument „Wprowadzenie i korekta nowych obór i instytucji” 2 lub więcej skrzynek – dokumentacja w pierwszej skrzynce zabezpieczyć przed uszkodzeniem i dobrze zamknąć niezwłocznie dostarczyć na punkt, wysłać pocztą lub dostarczyć do LOM. robot – jak najszybciej wysłać drogą elektroniczną wygenerowany zbiór danych z notatką. Zbiór powinien zawierać dane o ilości udojonego mleka od poszczególnych krów za okres minimum 72 godzin wstecz licząc od ostatniego zarejestrowanego doju czyli minimum 48 godzin wstecz liczonych dla każdej krowy indywidualnie. Optymalnie – od zakończenia poprzedniego do zakończenia aktualnego.
Wykaz zdarzeń – opis dokument źródłowy o zdarzeniach w stadzie wypełnia go hodowca lub inna osoba upoważniona bądź pracownik PFHB i PM, który sprawdza zgodność i nanosi ewentualne poprawki archiwizowany w gospodarstwie (kopia) Na WZ wpisujemy pokrycia naturalne. obowiązkowo podpisany przez hodowcę i zootechnika dane z WZ przepisane na WKO dla wszystkich zdarzeń muszą być wypełniane kolumny 1-3 data zakończenia próbnego doju zapisy na WZ mogą być nanoszone nie chronologicznie dopuszcza się rejestrowanie do 70 dni wstecz od dnia próby zdarzeń mających miejsce poza oceną zootechnik odpowiedzialny jest za podanie fenotypowej rasy zwierząt przybyłych
Wykaz krów ocenianych dokument źródłowy dla systemu SYMLEK wypełniany przez osobę wykonującą próbny udój (zootechnik lub hodowca) dane z próbnego doju i zdarzeń z WZ możliwość drukowania różnych wariantów numeracji krów data zakończenia próbnego doju kolumna „Uwagi” * - uzupełnić temperament i szybkość doju symbole W, Z, K, - informować hodowcę na bieżąco śledzić wprowadzane pokrycia podpis hodowcy na pierwszej stronie suma mleka ze strony – wpisać w przypadku więcej niż jedna strona na oryginale w prawym górnym rogu (pierwsza strona) naklejany kod kreskowy obory
Notatka z próbnego doju (dot. doju robotem) System doju: R – tylko robot, M – system mieszany Data próby: data zakończenia próbnego doju (w metodach A4 i A8 wpisywać zakres dat rozpoczęcia i zakończenia) Liczba krów: ilość krów dojonych poza robotem Liczba prób: ilość prób z danego robota/boksu Zakres prób: z danego robota lub boksu Grupa: w przypadku większej liczby robotów, na których mogą powtórzyć się numery krów. Uwagi: odnotować wszelkie odstępstwa w trakcie prowadzonego doju. Podać zakresy prób uzyskanych z poszczególnych tacek z uwzględnieniem podziału na roboty.
Mleko skupowe Oświadczenie hodowcy Zestawienie mleka skupowego
Oświadczenie hodowcy Dokument dobrowolny Wyrażenie zgody przez hodowcę na porównywanie mleka wykazanego przez PFHBiPM z mlekiem do podmiotu skupowego zgoda na pobieranie w imieniu hodowcy danych o sprzedaży mleka od podmiotu skupującego
Zestawienie mleka skupowego - zapisy Dowolny czas, ze wskazaniem na rok kalendarzowy Zgoda dotyczy wszystkich obór u danego hodowcy W przypadku braku zgody hodowcy dot. pobierania bezpośrednio przez Federację danych od podmiotów skupowych, zootechnik gromadzi dane na podstawie faktur lub innych wiarygodnych dokumentów Oświadczenie przechowywane jest w zespole ds. owub razem z umową Oświadczenie wraz ze zgodą na pobieranie bezpośrednio danych od podmiotu skupującego mleko (kopia) winna być dostarczona do właściwego podmiotu O częstotliwości podawania danych decyduje hodowca
Zestawienie … cd Formy przekazywania danych: od podmiotu skupującego mleko, przy każdym próbnym doju jeden raz w roku Dane w systemie SYMLEK rejestrowane są w kilogramach wg przelicznika: 1 litr = 1,03 kg Informacja nt ilości skupowanego mleka winna być podawana na dokumentach: na końcu WZ (za jaki okres, ilość kg mleka, data i podpis zootechnika) zestawienie mleka skupowego (archiwizowane w gospodarstwie)
Najczęstsze błędy na WKO (metoda AT4) brak godziny poprzedniego udoju w oborach wielkostadnych (2 i więcej dojarzy) brak właściwego monitoringu doju przed pobraniem próby mleko nie jest wymieszane pobieranie próby (metody A4, A8) na „oko” dój bańkowy – różne wiadra WKO – brak aktualizacji ostatniej kolumny różna data wykonywanego próbnego doju z wydrukiem z systemu komputerowego hali udojowej
Dziękuję za uwagę