wyniki oceny wartości hodowlanej krów W A R T O Ś Ć H O D O W L A N A wyniki oceny wartości hodowlanej krów Huta, 20 października 2014 r.

Wartości hodowlane szacuje się za pomocą jednocechowej, wielolaktacyjnej metody BLUP - model zwierzęcia: gdzie: Yijklmo l-ta wydajność dzienna mleka, tłuszczu lub białka lub SCS m-tej krowy w o-tej laktacji, w i-tej podklasie dnia doju w stadzie, j-tej podklasie wieku-sezonu ocielenia-udziału genów HF-okresu czasu oraz k-tej podklasie stado-rok ocielenia HTDio efekt losowy dnia doju w stadzie, bjno współczynniki stałych regresji w podklasach wieku-sezonu ocielenia-udziału genów HF-okresu czasu, ckno współczynniki stałych regresji w podklasach stado-rok ocielenia, amno i pmno współczynnik losowych regresji dla efektu addytywnego genetycznego i trwałego środowiskowego, zmnlo zmienne towarzyszące obliczone na podstawie dnia laktacji, eijklmo efekt błędu losowego.

Co to oznacza w praktyce ? USTAWA z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich z późniejszymi zmianami Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 13) wartość hodowlana - uwarunkowaną genetycznie zdolność zwierzęcia do przekazywania określonej cechy lub cech na potomstwo; 14) wartość użytkowa - wymierną cechę lub zespół cech zwierzęcia o znaczeniu gospodarczym; Co to oznacza w praktyce ?

wartość użytkowa wymierna cecha lub zespół cech zwierzęcia o znaczeniu gospodarczym; Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje: ocenę użytkowości mlecznej określaną na podstawie próbnych udojów; ocenę użytkowości rozpłodowej; ocenę typu i budowy; ocenę cech funkcjonalnych. wartość hodowlana uwarunkowana genetycznie zdolność zwierzęcia do przekazywania określonej cechy lub cech na potomstwo; Aktualnie w Polsce wykonuje się dla krów i buhajów: ocenę wartości hodowlanej krów dla cech produkcyjnych ocenę wartości hodowlanej krów dla zawartości komórek somatycznych ocenę wartości hodowlanej krów dla cech pokroju ocenę wartości hodowlanej krów pod względem cech płodności ocenę wartości hodowlanej krów dla długowieczności

wartość użytkowa wymierna cecha lub zespół cech zwierzęcia o znaczeniu gospodarczym Wartość fenotypowa cechy ilościowej (wartość użytkowa) jest to efekt działania : genotypu, środowiska interakcji genotyp-środowisko Wartość tę można wyrażać w kilogramach, centymetrach, liczbie sztuk (komórki somatyczne), litrach, procentach, jednostkach czasu , itp., lub szacować (wolno/średnio/szybko). Wartość tej cechy zależy od rodowodu, żywienia, klimatu, warunków utrzymania, stanu zdrowia, obsługi itp.

Poprawa warunków środowiskowych Łata Miła Poprawa warunków środowiskowych Niski indeks PF Wysoki indeks PF Potomstwo Łaty Potomstwo Miłej W tym przykładzie = zespół elementów zawartych w indeksie PF

Wiemy już co to jest wartość hodowlana i czym się różni od użytkowej, a co to jest ten INDEKS ??? dr hab. Tomasz Strabel, prof. nadzw., Programy hodowlane, Materiały do zajęć, Poznań 16.02.2010

INDEKS TŁUSZCZU = WH dla kilogramów tłuszczu INDEKS PRODUKCYJNY = 2 x WH dla kilogramów białka + 1 x WH dla kilogramów tłuszczu W tym wymiarze indeks produkcyjny stosowany jest nadal jako narzędzie selekcyjne dla krów rasy SM i RP

PF do kwietnia 2014 r. PF od kwietnia 2014 r. sezon 2014.1 50 % + 30 % + 10 % + 10 % NOWY INDEKS SYNTETYCZNY (PF) dla buhajów WARTOŚĆ HODOWLANA DLA KOMÓREK SOMATYCZNYCH pod_INDEKS POKROJU pod_INDEKS PRODUKCJI pod_INDEKS PŁODNOŚCI PF od kwietnia 2014 r. sezon 2014.1 40 % + 25 % + 15 % + 10 % + 10 % pod_INDEKS POKROJU pod_INDEKS PRODUKCJI WARTOŚĆ HODOWLANA DLA KOMÓREK SOMATYCZNYCH WARTOŚĆ HODOWLANA DLA DŁUGOWIECZNOŚCI pod_INDEKS PŁODNOŚCI

PF Podindeks produkcyjny 40 % 2 x wartość hodowlana dla białka 1 x wartość hodowlana dla tłuszczu Podindeks pokroju 25 % Podindeks wymienia 50 % Podindeks nóg i racic 30 % Podindeks siły mleczności 10 % Podindeks ramy ciała 10 % Podindeks płodności 15 % wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji jałówek 70 % wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji krów po pierwszym ocieleniu 10 % długość przestoju poporodowego 10 % długość okresu międzyciążowego 10 % Wartość hodowlana komórek somatycznych 10 % Wartość hodowlana długowieczności 10 %

Legenda drukowana jest zawsze na dole pierwszej strony RW-7 RW-7 zawiera te krowy, które w danej oborze mają ocenę wartości hodowlanej Indeks PF i jego elementy nie będą wyliczone jeżeli krowa: Ma nieznane pochodzenia po którymkolwiek z rodziców. Jest mieszańcem międzyrasowym. Weszła pod ocenę bez zarejestrowanego pierwszego wycielenia.

PF - Indeks selekcyjny „Produkcja i Funkcjonalność” PI_PROD - podindeks produkcyjny PI_POKR - podindeks pokrojowy Prc - podindeks ramy ciała Psm – podindeks siły mleczności Pnr – podindeks nóg i racic Pw – podindeks wymienia PI_PŁOD - podindeks płodności NPj - wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji jałówek NPk - wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji krów po pierwszym ocieleniu PP - długość przestoju poporodowgo OMC - długość okresu międzyciążowego WH_KSOM - wartość hodowlana dla zawartości komórek somatycznych WH_DŁUG - wartość hodowlana dla długowieczności

WH cech produkcyjnych: Indeks prod. - „stary” indeks produkcyjny kg ml – wartość hodowlana dla kilogramów mleka powt. – powtarzalność tłuszcz kg/% - wartość hodowlana dla kilogramów i procentu tłuszczu białko kg/% - wartość hodowlana dla kilogramów i procentu białka WH cech pokroju: ka – kaliber tb – typ i budowa nr – nogi i racice wy – wymię og - ocena ogólna um - umięśnienie (tylko dla rasy SM) Powt. - powtarzalność Kol. – kolejność wyceny Uwagi - oznaczenia związane z aktualną kwalifikacją na matkę buhaja: K - kandydatka na matkę buhaja M - zakwalifikowana na matkę buhaja D - zdyskwalifikowana kandydatka MS - skreślona matka buhaja R - zakwalifikowana na matkę, ale nie objęta planowym kojarzeniem.

PF 40 % PI_PROD 25 % PI_POKR + + 15 % PI_PŁOD 10 % WH_KSOM + + 10 % WH_DŁUG =

Podindeks produkcyjny PI_PROD 2 x białko Indeks prod. 1 x tłuszcz = + Indeks produkcyjny (w kg) uwzględnia wartości hodowlane dla wydajności tłuszczu i białka Podindeks produkcyjny PI_PROD Wartości hodowlane cech wydajności przed utworzeniem podindeksu produkcyjnego (PI_PROD), będącego jednym ze składników indeksu ogólnego, zestandaryzowano na średnią 100 i odchylenie standardowe 10. Wartości ponad 100 oznaczają tzw. „plus warianty”. Wyższa wartość oznacza większe predyspozycje krowy do produkcji mleka, białka i tłuszczu.

Podindeks pokrojowy PI_POKR Prc - podindeks ramy ciała 10 % 1. ustawienie zadu 40 % 2. wysokość w krzyżu 25 % 3. szerokość zadu 20 % 4. szerokość klatki piersiowej 15 % Psm – podindeks siły mleczności 10 % 1. charakter mleczny 50 % 2. szerokość klatki piersiowej 25 % 3. głębokość tułowia 15 % 4. wysokość w krzyżu 10 % Pnr – podindeks nóg i racic 30 % 1. przekątna racicy 45 % 2. ustawienie nóg widok z tyłu 35 % 3. ustawienie nóg widok z boku 20 % Pw – podindeks wymienia 50 % 1. położenie wymienia 35 % 2. zawieszenie przednie 18 % 3. zawieszenie tylne 15 % 4. więzadło środkowe 10 % 5. szerokość wymienia 10 % 6. ustawieniem strzyków - tył 6 % 7. ustawienie strzyków przednich 3 % 8. długość strzyków 3 %

Podindeks płodności PI_PŁOD = 0,70 x NPj + 0,10 x NPk + 0,10 x PP + 0,10 x OMC Ocenie poddano cztery cechy płodności: wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji jałówek (NPj) wskaźnik niepowtarzalności unasieniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji krów po pierwszym ocieleniu (NPk). długość przestoju poporodowgo (PP) - odstęp czasu od pierwszego ocielenia do pierwszego zabiegu unasieniania. długość okresu międzyciążowego (OMC) - odstęp czasu od pierwszego ocielenia do ponownego zacielenia. Wyższa wartość hodowlana: NPj i NPk – mniej powtórzeń zabiegu unasieniania, PP – krótsze przestoje poporodowe, OMC – krótsze okresy międzyciążowe.

WH_KSOM Wartość hodowlana dla zawartości komórek somatycznych w mleku. Im wyższa (od 100) wartość tym skłonności do przenoszenia wysokich komórek na potomstwo jest niższa. WH_DŁUG Długowieczność zdefiniowano jako różnicę w dniach między datą ubycia dla krów wybrakowanych lub ostatniego odnotowanego próbnego udoju dla krów żyjących a datą pierwszego wycielenia. Wyższa wartość hodowlana oznacza większą długowieczność krów.

dziękuję e.gandecka@pfhb.pl