Struktura szkolnictwa w Stanach Zjednoczonych Agata Sikorska i Marek Sikorski

Finansowanie szkolnictwa Wydatki na szkolnictwo podstawowe i średnie w Stanach Zjednoczonych stanowe lokalne

Finansowanie szkolnictwa cd Lata 1949-1972- udział wydatków stanowych - 39% Od połowy lat ’70- wydatki stanowe stanowią znaczną część całości wydatków Lata ’90- odwrócenie tendencji – po 45%

Finansowanie szkolnictwa cd Ogromne zróżnicowanie przestrzenne! Fundusze federalne: Stan Missisipi 33% New Jersey 4% Wydatki stanowe: Hawaje 100% Nebraska 10%

Finansowanie szkolnictwa cd Wzrost zainteresowania władz stanowych jakością nauczania: minimalna liczba dni minimalny wiek minimalne wymagania zawodowe.. oraz w określaniu zawartości i struktury programów szkolnych

Szkolnictwo amerykańskie 90% uczniów na poziomie podstawowym i średnim uczęszcza do szkół publicznych 50% uczniów szkół prywatnych uczy się w szkołach parafialnych prowadzonych przez Kościół katolicki

Przełom w edukacji amerykańskiej W 1957 roku rząd amerykański zaczyna wspierać program i jakość nauczania w dziedzinie nauk ścisłych w szkołach podstawowych i średnich.

Federalne subwencje Wydatki z budżetów stanowych i lokalnych na edukację są przedmiotem niejawnego subsydiowania przez rząd federalny 1000$ Podatek 31% 1000-(1000*31%)=690$

Dlaczego istnieje szkolnictwo publiczne? Edukacja nie jest czystym dobrem publicznym!! Efekty zewnętrzne: sprawniejsze funkcjonowanie państwa przypływ imigrantów postęp techniczny Zbyt małe inwestycje w wykształcenie

Zagadnienia i kontrowersje Polityka edukacyjna Zagadnienia i kontrowersje

Wyniki procesu kształcenia Kapitał ludzki czynnik socjalizacji czynnik selekcji korzyści społeczne

Wydatki na edukacje

Wydatki na edukacje zróżnicowanie wydatków poziom zarobków wydatki na słabych czy zdolnych uczniów?

Program poprawy efektywności systemy nauczania Możliwość wyboru i konkurencja: bony edukacyjne Reorganizacja: decentralizacja uprawnień Standardy jakości: Agenda 2000

Bony edukacyjne – swoboda wyboru szkoły Na czym to polega? Bon o określonej wartości na opłacenie nauki – wybór szkoły Konkurencja: szkoły publiczne a szkoły prywatne

Bony edukacyjne Za: Konkurencja sprzyja efektywności Krytyczna rola państwa w dziedzinie edukacji Możliwość wyboru sprzyja zwiększaniu zaangażowania rodziców Bony nie muszą wywoływać wzrostu nierówności – to rejonizacja ją wywołuje

Bony edukacyjne Przeciw - Nie są spełnione warunki konkurencji – w wielu rejonach liczba szkół jest ograniczona - Wprowadzenie bonów spowoduje wzrost nierówności dochodowych i społecznych - Dane świadczące o wyższej efektywności szkół prywatnych nie są jednoznaczne

Bony edukacyjne: eksperymenty San Jose Bony edukacyjne mają niewielkie szanse na przyjęcie.. Rodzice będą preferowali programy, które są zgodne z ich wartościami i normami społecznymi Milwaukee Próbka wzięta do eksperymentu nie była miarodajna. Niejednoznaczne wyniki.

Jeśli nie bony to co? Contracting out Szkoły społeczne Zespoły menedżerów konkurujących ze sobą Szkoły społeczne Zarządzane bezpośrednio przez samorząd lub rodziców – nie podlegają władzy kuratorium

Decentralizacja szkolnictwa Wyzwolenie szkół spod nadmiernej kontroli biurokracji oświatowej Plusy: Minusy: Większe zaangażowanie nauczycieli i rodziców Wzrost nierówności społecznych

Standardy jakości i Agenda 2000 Jednoznaczne kryteria oceny wyników osiąganych przez uczniów Czy amerykańska szkoła nie zatraci swoich głównych wartości? Co z uczniami pochodzącymi z nizin społecznych?

Nierówność – skąd się bierze? Odpowiedzialność za edukację spoczywa na władzach lokalnych: zasoby: bogate i biedne miejscowości popyt na usługi publiczne różne „preferencje” w zakresie edukacji

Sposoby minimalizacji nierówności: Zapewnienie minimalnego poziomu finansowania wydatków we wszystkich rejonach szkolnych Wprowadzenie pułapu wydatków w rejonach o wysokich wydatkach

Sposoby minimalizacji nierówności: Pomoc finansowa z budżetu federalnego i budżetów stanowych dla społeczności o niskich dochodach i społeczności o dużej liczbie dzieci społecznie bądź ekonomicznie upośledzonych – minimalne standardy jakości nauczania Podstawowy dylemat: jak zachować autonomię i poczucie odpowiedzialności władz lokalnych i jednocześnie zapewnić równość szans?

Szkolnictwo wyższe: Przykład jak rozwiązywać problemy Większa decentralizacja Studenci sami decydują o wyborze szkoły Bony edukacyjne

Jak wyrównywać nierówności? Szkolnictwo wyższe Finansowanie nauki odbywa się poprzez: Subsydia Granty studenckie Programy kredytowe Możliwość studiowania i pracowania Ulgi i odliczenia podatkowe

Dziękujemy za uwagę Agata i Marek Sikorscy