„Ku nowej ekonomii politycznej” Na podstawie tekstu Shigeto Tsuru

„Co, jak i dla kogo” Sprawiedliwy podział: Barometryczne wskaźniki, takie jak ceny, stawki płac, stopy procentowe itd. powinny wiernie odzwierciedlać zmiany danych ekonomicznych i nie powinny podlegać manipulacjom Powinna panować suwerenność konsumenta ze wszystkimi jej następstwami Efekty zewnętrzne, czy to korzystne, czy ujemne, można dla wszystkich celów praktycznych uznać za nieistotne

Barometryczne wskaźniki Praktyka cen administrowanych Powszechnie znana sztywność stawek płac i stóp procentowych Barometry rynkowe nie działają poprawnie

Suwerenność konsumenta Trudności w stwierdzeniu co jest dla kogo najlepsze Namawianie konsumentów (marketing) Konsumenci nie mają możliwości zgłoszenia swojego prawdziwego popytu na pewne dobro

Efekty zewnętrzne Zatruwanie środowiska naturalnego w wyniku postępu technologicznego Możliwość zneutralizowania tego zjawiska poprzez nakładanie „opłat za zanieczyszczanie” Wytwarzanie energii jądrowej wymaga stałego kontrolowania niebezpiecznego materiału i niezwykle skomplikowanego gospodarowania nim

„Niewidzialna ręka” „Mając na celu swój własny interes człowiek często popiera interesy społeczeństwa skuteczniej niż wtedy, gdy zamierza służyć im rzeczywiście.” A. Smith Ekonomiści powinni pozwolić rynkowi sprawować pełną władzę i wykluczyć wszelkie sztuczne zakłócenia

„Trzeba jakoś interweniować” „Niewidzialna ręka” nie działa Ekonomia musi się znowu stać ekonomią polityczną

Ku nowej ekonomii politycznej „Potężnym filarem, na którym wspiera się produkcja i bogactwo, nie jest już bezpośrednia praca wykonywana przez samego człowieka ani jego czas pracy, ale zawłaszczenie jego własnej wszechstronnej wydajności, tj. jego wiedzy i jego opanowania przyrody dzięki jego społecznemu bytowi – słowem: rozwój jednostki społecznej.” – Karol Marks

Karol Marks Warunki do atomistycznego przydzielania wkładu pracy do produktu końcowego nieuchronnie znikną wraz z postępem automatyzacji i innych form zastosowania nauki do produkcji i wraz z rozwojem „jednostki społecznej” Wyznaczanie cen czynników (stawki płac i stopy procentowej) zostanie pozbawione obiektywizmu rynkowego o bezosobowym charakterze i stanie się wynikiem stosunków władzy

Dlaczego ekonomia polityczna? Prywatne przedsiębiorstwa mogą wyznaczać rozmiary swojego współczynnika wzrostu cen Robotnicy mogą uzyskiwać od pracodawców realizację zaplanowanych żądań płacowych Czynniki wytwórcze nie spełniają funkcji, jakiej się od nich wymaga

Nowa ekonomia polityczna Ekonomiści są zobowiązani do rozszerzenia swoich badań w dwóch kierunkach: Powinni być przygotowani do formułowania sądów normatywnych Szczegółowe określenie procesów Powinni rozszerzyć zakres badań tak, aby obejmowały one to, co kiedyś uznawano za korzyści i straty zewnętrzne Potrzeba zastąpienia ekonomii jako zamkniętego systemu równowagi jej ideą jako dyscypliny nie zamkniętej, pozostającej w symbiotycznych kontaktach z sąsiadującymi dyscyplinami

Neoklasyczna teoria podziału Określić koszyk „minimów obywatelskich” w kategorii podstawowych dóbr konsumpcyjnych i usług Znaleźć sposób, aby zapewnić taki koszyk każdemu obywatelowi Zagwarantowanie dochodu Świadczenia w naturze

Ekonomia dobrobytu Keynes – potrzeba tworzenia zatrudnienia Boulding i Robinson – w jaki sposób i do jakiego typu działalności ma być kierowane zatrudnienie i inwestycje Tobin i Nordhaus – oszacowanie miernika dobrobytu gospodarczego netto GNP jako miernik zagregowanych działań gospodarczych danego kraju badanie zawartości składników GNP z punktu widzenia dobrobytu

Ekonomia dobrobytu Schumacher – problem oszczędzania czasu pracy w procesie produkcji część globalnego czasu społecznego wydatkowana na rzeczywistą produkcję w krajach rozwiniętych wynosi 3,5% ograniczanie czasu wydatkowanego produkcyjnie do 3,5% powoduje, że wszelkie normalne przyjemności i zadowolenie człowiek odczuwa poza czasem wydatkowanym na pracę praca = harówka

Ekonomia dobrobytu Działalność człowieka w procesie produkcji staje się „robotą” a nie „pracą” Ekonomia neoklasyczna – krzywa podaży pracy ukazuje relację ujemnej użyteczności do nagrody, przy założeniu, że wydatkowanie pracy jest ujemną użytecznością Ekonomia dobrobytu powinna zajmować się intensywnością wykorzystania czasu z punktu widzenia dobrobytu niż długością czasu jako taką