Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu osób starszych. Roman Ciepiela Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu osób starszych Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

Prezydent Tarnowa 1994 – 1998 Wiceprezydent Tarnowa 1998 – 2000 Dyrektor ds. merytorycznych Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji 2002- 2007 Wicemarszałek Małopolski od 2007 r.

Zakres działania m.in: Nadzór nad Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki Transport i Komunikacja Planowanie Przestrzenne

W jakiej sytuacji jesteśmy?

Rośnie liczba ludności Ziemi

Wielkie słabości Europy: demografia mln 700 600 500 Ludność powyżej 65 lat 400 300 Ludność 25-65 lat 200 100 Ludność do 25 lat 2000 2010 2020 2030 2040 2050

Możliwości podnoszenia kompetencji osób starszych w zakresie ICT z wykorzystaniem środków EFS

Odsetek gospodarstw domowych z dostępem do Internetu Źródło: opracowanie własne na podstawie Diagnozy Społecznej 2013

Odsetek gospodarstw domowych z dostępem do Internetu w Podregionach Źródło: opracowanie własne na podstawie Diagnozy Społecznej 2013

Odsetek korzystających z internetu w różnych grupach wiekowych   wiek 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ Mazowieckie 94,0% 88,4% 75,4% 49,2% 34,9% 15,3% Pomorskie 94,8% 87,5% 72,2% 57,0% 48,0% 12,0% Dolnośląskie 89,6% 89,3% 80,1% 55,3% 38,5% 10,8% Wielkopolskie 81,8% 68,8% 46,6% 26,3% 10,7% Kujawsko-Pomorskie 86,4% 73,3% 45,2% 35,8% 10,2% Łódzkie 83,5% 70,2% 49,7% 26,5% 10,0% Zachodnio-Pomorskie 91,5% 85,8% 79,8% 48,4% 31,6% 9,9% Polska 92,2% 86,8% 72,7% 49,9% 31,0% 9,1% Śląskie 93,1% 90,2% 78,1% 55,2% 33,3% 8,9% Lubuskie 91,1% 84,6% 71,3% 56,6% 34,1% 8,6% Małopolska 90,7% 77,0% 52,6% 22,4% 7,5% Lubelskie 92,9% 85,2% 68,1% 43,0% 24,3% 7,0% Opolskie 90,0% 88,1% 80,4% 47,3% 4,5% Podlaskie 91,8% 70,7% 52,5% 20,0% 4,4% Podkarpackie 95,9% 83,7% 61,7% 48,2% 27,7% 3,0% Świętokrzyskie 84,8% 82,2% 56,0% 41,7% 19,7% 2,5% Warmińsko-Mazurskie 61,8% 38,3% 26,4% 2,0% Źródło: opracowanie własne na podstawie Diagnozy Społecznej 2013

Dostęp a korzystanie internetu w różnych grupach wiekowych w Małopolsce Źródło: opracowanie własne na podstawie Diagnozy Społecznej 2013

Kluczowe bariery ograniczające korzystanie z internetu przez seniorów: Bariery twarde: - finansowe, - zasięgu (dostępności), - sprzętowe, Bariery miękkie: - brak oferty dostosowanej do umiejętności i możliwości osób starszych, - bariera psychologiczna (strach i obawy przed korzystaniem), autowykluczenie ze świata nowych technologii, - brak wiedzy, - brak potrzeby lub umiejętności korzystania z sieci.

Wybrane sposoby niwelowania barier dostępu do internetu 1. Oddziaływanie na poziom motywacji seniorów do wejścia w świat nowych technologii poprzez m.in. wskazanie korzyści wynikających z e-integracji, a także rozwijanie odpowiednich kompetencji poprzez ofertę edukacyjną UTW. Małopolska należy do czołówki województw (2 miejsce w kraju, za woj. mazowieckim) w zakresie liczby funkcjonujących UTW. Spośród 477 UTW funkcjonujących w kraju, aż 49 działa w Małopolsce ( więcej niż co 10-ty). 2. Rozwój produktów i usług związanych z Internetem skierowanych do starszych użytkowników 3. Tworzenie oprogramowania odpowiedzialnego za interakcję człowieka z aplikacjami (tzw. interfejs) dostosowanych do potrzeb i możliwości osób starszych.

Szanse i korzyści jakie cywilizacja cyfrowa niesie dla osób 50+ - łączność z otoczeniem (telefonia, sieć komputerowa), - zwiększenie możliwości na dłuższe pozostawanie na rynku pracy, - poszerzenie dostępności wiedzy i obniżenie kosztów jej uzyskania, - stały dostęp do informacji, - łatwiejsze rozwiązanie codziennych problemów życiowych (zakupy, załatwianie spraw bytowych i finansowych), - przełamywanie barier samotności i wyobcowania społecznego (portale społecznościowe, łączność internetowa, telefon), - większa możliwość rozwijania pasji i zainteresowań.

Na przestrzeni lat 2012 – 2014 Samorząd Województwa zorganizował konkursy ofert z obszaru pomocy społecznej i wspierania osób starszych na łączną kwotę 1,5 mln zł. Efekt: dotychczas realizacja 54 projektów społecznych realizowanych przez organizacje pozarządowe Otwarte konkursy ofert na realizację zadań publicznych Województwa Małopolskiego Źródło: opracowanie własne ROPS w Krakowie

STRATEGIA POLSKI POŁUDNIOWEJ SUBREGIONALNY PROGRAM ROZWOJU Programy Strategiczne realizujące Strategię dla Małopolski w perspektywie 2020 TRANSPORT I KOMUNIKACJA KAPITAŁ INTELEKTUALNY I RYNEK PRACY OCHRONA ŚRODOWISKA WSPÓŁPRACA REGIONALNA STRATEGIA POLSKI POŁUDNIOWEJ REGIONALNA STRATEGIA INNOWACJI SUBREGIONALNY PROGRAM ROZWOJU OBSZARY WIEJSKIE OCHRONA ZDROWIA DZIEDZICTWO I PRZEMYSŁY CZASU WOLNEGO WŁĄCZENIE SPOŁECZNE MARKETING TERYTORIALNY

Czym dysponujemy?

WYKAZ PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W LATACH 2014-2020 82,5 mld € Wynegocjowana alokacja dla Polski na politykę spójności 77,3 mld € Kwota do zaprogramowania w latach 2014-2020 28,6 mld € Wynegocjowane dla Polski na WPR 9,8 mld € Środki na II filar WPR PROGRAMY OPERACYJNE ALOKACJA w € PO Inteligentny Rozwój 8,614mld PO Polska Cyfrowa 2,255 mld PO Infrastruktura i Środowisko 27,513 mld PO Wiedza, Edukacja, Rozwój 4,166 mld PO Polska Wschodnia 2,117 mld PO Pomoc Techniczna 700 mln 16 dwufunduszowych (EFRR + EFS) regionalnych programów operacyjnych (RPO). 31,247 mld (z Mazowszem) Europejska Współpraca Terytorialna 485 mln Różnica pomiędzy kwotą wynegocjowaną a kwotą do zaprogramowania wynika z konieczności transfery części środków na instrumenty i programy zarządzanie bezpośrednio przez Komisję Europejską. Są to: (1) Transfer z Funduszu Spójności do instrumentu „Łącząc Europę” (2) Transfer na Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (3) Transfer na pomoc techniczną z inicjatywy KE w wysokości 0,35% alokacji (4) Transfer na działania innowacyjne z inicjatywy KE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich Program rozwoju obszarów wiejskich Brak informacji PO Rybactwo i Morze Ok. 6,5 mld

PORÓWNANIE ALOKACJI NA RPO W PERSPEKTYWACH 2007-2013 I 2014-2020 województwo 2007-2013 2014-2020 alokacja EUR alokacja funduszy strukturalnych (MRPO oraz komponent regionalny PO KL) - (w mln euro) alokacja funduszy strukturalnych zgodnie z UP z października br. DOLNOŚLĄSKIE 1 590,9 2 250,4 KUJAWSKO-POMORSKIE 1 286,1 1 901,7 LUBELSKIE 1 559,4 2 228,8 LUBUSKIE 623,8 906,1 ŁÓDZKIE 1 412,9 2 253,9 MAŁOPOLSKIE 1 770,3 2 875,5 OPOLSKIE 611,3 944,1 PODKARPACKIE 1 501,1 2 112,2 PODLASKIE 858,0 1 212,4 POMORSKIE 1 210,5 1 863,0 ŚLĄSKIE 2 273,3 3 473,6 ŚWIĘTOKRZYSKIE 996,1 1 363,2 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 1 294,5 1 726,6 WIELKOPOLSKIE 1 773,1 2 447,9 ZACHODNIOPOMORSKIE 1 076,8 1 599,7 RAZEM 15 19 838 ,1 29 159,1 MAZOWIECKIE 2 526,8 2 087,9 RAZEM 16 22 364,9 31 247,0 Dane w tabeli pochodzą z informacji podanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007 - 2013 Poddziałanie 9.6.2 PO KL „Podwyższanie kompetencji osób dorosłych w zakresie ICT i znajomości języków obcych – projekty konkursowe” – ponad 4,5 tys. osób w wieku 50+ weźmie udział w szkoleniach informatycznych Informacje o obecnie realizowanych projektach http://www.pokl.wup-krakow.pl/index.php/projekty-realizowane.html

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY 2014 - 2020 Rynek pracy wsparcie dla osób pozostających bez zatrudnienia poprzez zastosowanie różnorodnych narzędzi mających na celu ułatwienie wejścia lub powrotu na rynek pracy, (PI 8.5) działania mające na celu zwiększenie kompetencji pracowników oraz potencjału pracodawców (PI 8.9) kompleksowe wsparcie dla osób zagrożonych zwolnieniem oraz osób, które utraciły zatrudnienie z przyczyn dotyczących zakładu pracy (PI 8.9) programy przekwalifikowania pracowników, szczególnie pracowników dojrzałych przygotowujące do kontynuowania pracy na innych lub zmodyfikowanych/zmodernizowanych stanowiskach o mniejszym obciążeniu dla zdrowia (PI 8.10)

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY 2014 - 2020 Spójność społeczna programy aktywizacji społecznej/zawodowej dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub wykluczonych społecznie oraz innych osób z ich otoczenia (PI 9.4) kompleksowa oferta wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych, w tym działania mające na celu ich aktywizację i integrację (PI 9.7)

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY 2014 - 2020 Edukacja rozwijanie kompetencji i umiejętności osób dorosłych, w szczególności osób powyżej 50 r. ż., w kontekście przede wszystkim funkcjonowania na rynku pracy (PI 10.3)

Human Brain Project